Wes Anderson’un, Roman Coppola ile birlikte yazdığı bu son filmi “Fenike Planı” (The Phoenician Scheme) şaşırtan bir sahneyle açılıyor. Yönetmeni tanıyanlar, onun ne kadar farklı ve absürt çizgisi olduğunu bilir, ama bu hepsinin üstünde.
Benicio del Toro (Zsa-zsa Korda), bilmem kaçıncı kez [filme göre altıncı olsa da, gör(e)mediğimizin çok daha fazla olduğunu düşünüyorum] uçak kazasından kurtulur. Hemen düzeltmem gerekir, bu kaza değil bir sabotajdır. Kim, niye öldürmek ister Korda’yı? Toro’nun ifadesiz ya da poker suratlı duruşu kocaman bir soru işareti oluşturuyor izleyicinin kafasında. Bir futbol takımı kuracak kadar (madem absürt, örnekleri de öyle vermek gerekir) çocuğu vardır, biri kız. Hiçbiriyle doğru düzgün ilgisi olmamış, büyümelerine tanıklık bile etmemiştir. Mirasını Rahibe de olan kızı Liesl’e (Mia Thereapleton) bırakacaktır.
Her kaza veya suikast sonrası ölse de, tanrılar katında bir şekilde diriltilir ve yaşama döndürülür. Bu kadar absürt olunca her şey, film gerçekten komik geliyor insana. Yer yer gülseniz de merak ağır basıyor ve neler olacağını bekliyorsunuz. Özgün ve özgür bir yorum bekliyor izleyiciyi. Şaşırtıcı ama alabildiğine merak yüklü.
Hemen her sahne bilinçli olarak çok iyi donatılmış, resimler, gravürlerle bezenmiş. Simetriye uyulmuş. Film boyunca görüntünün aksamadığını kabûl etmeliyiz. Müzik ise gerçekten güzel; sadece güzel ile kalsa iyi, çarpıcı, izleyicinin içine işleyecek denli duygusal.
Korda’nın ifadesiz yüzü başlı başına komik zaten. Buna ek(lem)lenen devrimciler, suikastçılar, çocukların oyunları, ama en çok da kutularda yer alan yönergeler. Evet, Anderson, eski filmlerdeki gibi “karton” koyup (sessiz sinema döneminde, bölümler araya konan yazılarla ayrılırdı) başka bir kutuya geçiyor. Her kutu bir öncekinden daha ilginç, daha absürt, daha farklı. Bir yanıyla kişisel yozlaşma bir yanıyla da toplumsal bilinç geliştirme ile iç içe akıyor film.
Haklısınız, absürt bir filmi anlatmak da alabildiğine absürt. Ancak izlemek, o keyif almak gerekli. Yorumu da tabii ki sizlerde…
30 Mayıs’tan başlayarak gösterimde…
(29 Mayıs 2025)
Korkut Akın
korkutakin@gmail.com
