Sadi Çilingir tarafından yazılmış tüm yazılar

Yazılar

Yatağımdaki Düşman

Normandiya’nın sahil kasabasında büyümüş Fransız edebiyatı öğretmeni Blanche liseden eski arkadaşı Grégoire ile bir partide karşılaştığında yakışıklı adamın cazibesine kapılması uzun sürmüyor. Cinsel sinerjinin de tuttuğu beraberlik, genç kadının hamile kalışının ardından yıldırım hızıyla evliliğe evriliyor. Bankacı kocanın tayini nedeni ile okyanus kıyısından Fransa’nın öbür ucundaki ormanlık Metz’e yerleştiklerinde yeni bir düzen kuruluyor. İlkinin ardından ikincisi de gelen çocukların bakımı için eve kapanan genç kadın 7 yılın ardından sıkıştığı evlilik hapishanesinden kurtuluşun yollarını aramaya başlıyor.

Eric Reinhardt’ın çok satan romanından uyarlanan ‘Narsistle Aşk / L’Amour et Les Forêts’ Fransız yönetmen Valérie Donzelli imzasını taşıyor. Geçtiğimiz yıl Cannes’da dünya prömiyerini yapan film tutkulu başlayıp toksik hale dönüşen bir evliliğin hikâyesi. Başlarda ideal bir partner olarak gönülleri çelen Grégoire’ın (yakışıklı Melvil Poupaud) buyurgan narsist kişiliği ile tanışmamız çok uzun sürmüyor. Blanche (tutkulu Virginie Efira) bu süreçte biraz gecikiyor ya da buna senaryonun zaafı diyelim. Metz tayinini genç kadını annesi ve ikiz kız kardeşinden uzaklaştırmak için kocasının ayarladığını öğrenince Blanche çileden çıkıyor. Artık romana ve filme özgün adını veren ‘aşk ve ormanlar’ bu kâbusa dönüşmekte olan beraberliğin dikişlerini tutmaya yetmeyecektir.

Ne Molière ne Flaubert’den alıntılar filmi kurtarmaya yetmiyor ama. Tahakküm altındaki bir ilişkiyi irdelemek için yola çıkmış olan film Hollywood usulü bir korku – gerilim serüvenine evrilmekte gecikmiyor. Benzer bir toksik beraberliği konu alan Julia Roberts’lı 1991 yapımı Joseph Ruben filminin adını (Sleeping with the Enemy) başlığa almam biraz da bu yüzden. Oysa Donzelli’yi İstanbul Film Festivali’nde izlediğimiz 2011 yapımı ‘Yaşam Savaşı / La Guerre est Déclaréé’ filmiyle bağrımıza bastığımızı anımsıyorum. Uğursuz bir beyin tümörüyle dünyaya gelen henüz 1 yaşındaki Gabriel’in yaşam savaşının anlatıldığı özyaşamsal anlatıda Donzelli ve çocuğunun babası olan o yıllardaki partneri Jérémie Elkaïm bizzat anne ile babayı canlandırmıştı. Bildik klişelerle dolu ‘Narsistle Aşk’ı o denli sevemedikse de oyuncularının hatırına bir göz atılabilir belki.

(20 Ocak 2024)

Ferhan Baran

ferhan@ferhanbaran.com

Yazılar

Onat Kutlar ve Sinematek Yıllarımız

Türk Sinematek Derneği’ne üye olduğumda 15 yaşındaydım. Saint Joseph’teki ortaokul yıllarımda üst sınıflardan liseli bir ağabey 18 yaş engelini halletmiş ve benim gibi sinema tutkunu sınıf arkadaşım kadim dostum Haluk Pulatsü ile birlikte yepyeni bir aleme dalmıştık. 1972 yılının Aralık ayından başlayarak derneğin 80’li yıllardan itibaren Taksim Sanat Evi adı altında cafe-bar olarak faaliyetini sürdürecek olan mekânında dünya sinemasının ticari gösterimlerde karşımıza çıkmayacak hazineleri ile buluştuk. Derneğin efsanevi başkanı Onat Kutlar ile o günlerde tanıştık. Biz yeni yetme iki sinema sevdalısı onun heybetli duruşu ve engin birikiminden büyülenmiştik. İlk izlediğim film olan Andrzej Wajda’nın ‘Kayın Ormanı’nı hiç unutamam. Akabinde ‘Potemkin Zırhlısı’ndan ‘Yurttaş Kane’e ‘Yaban Çilekleri’nden ‘Los Olvidados’a yedinci sanatın engin sularında keyifle yol almaya başladık.

Sinematek eşi bulunmaz bir okuldu. 1965’teki kuruluş günlerine yaşım itibarıyla yetişemedim gerçi ama ‘Yeni Sinema’nın hâlâ çok değerli yazılar ve incelemeler içeren eski sayıları, hâlâ özenle sakladığım derneğin programlarının açıklamalı olarak yer aldığı ‘Film’ ve daha sonra Sinematek yöneticilerinin çıkardığı ‘Yedinci Sanat’ dergileri kılavuz oldu bizim kuşaklara. Kutlar’ın moderatörlüğünü yaptığı açık oturumlarda yönetmenler ve sanat insanlarından çok şeyler öğrendik.

Geçtiğimiz İstanbul Film Festivali’nde ilk gösterimi yapılan, Önder Esmer’in yönetmenliğini yaptığı ‘Aşk, Ateş ve Anarşi Günleri: Türk Sinemateki ve Onat Kutlar’ adlı belgesel yaklaşık 60 yıl önce kültür hayatımıza giren, ticari sinema örnekleri dışında farklı ve çok güçlü bir sanatın varlığını keşfetmemizi sağlayan Sinematek mucizesini genç kuşaklara anlatmak; mucizenin baş mimarı Onat Kutlar ve kurucu yol arkadaşlarının Yeşilçam’a alternatif olabilecek yeni sinemacılar ve aralarında bulunduğum yazarlar topluluğunu yetiştiren çileli ama çok keyifli serüvenini belgelemek için yapılmış. Belgesel zor yıllarda sinema sevgisinin gelişmesinde büyük katkısı olmuş bilge kültür adamı Kutlar’ın Sinematek’in kuruluş ve gelişme yıllarındaki büyük çabasının izini adım adım anlatıyor.

1980 yılında tüm derneklerle birlikte Sinematek’in kapısına zincir vurulduğunda ne denli kederlendiğimi hatırlarım. Ama Kutlar hiç pes etmemiştir. Derneğin başkanlığını 1976’da sevgili Vecdi Sayar’a devrettikten sonra ekibi ile birlikte AKM sinema salonunda haftalık düzenlenen toplu gösterilerle Sinematek’in açtığı yoldan ilerlemiş, 1982 yılından başlayarak aynı ekip önce Sinema Günleri daha sonra İstanbul Film Festivali şemsiyesi altında bu çabanın meyvelerini günümüze kadar ulaştırmıştır. Kutlar’ın belgeselde sözü geçmeyen bir de Alkazar Sineması işletmeciliği vardır ki bu sayede 15 günlük festival tüm seneye yayılmış ve Alkazar yıllar boyu çağdaş sinema sanatının seçkin örneklerine ev sahipliği yapmayı sürdürmüştür.

30 Aralık 1994’te Taksim Marmara Cafe’ye bırakılan bomba disiplinlerarası sanat insanı Onat Kutlar’ı en verimli çağında aramızdan aldı. Açtığı yolda yetişen ve yetişmekte olan sinema insanlarına ışık tutmayı sürdüren Kutlar’ın aramızda olamayışının 29. yılında onun aziz hatırasını hasretle anan bu belgeseli tüm sinema tutkunlarına öğütlerim. Önümüzdeki günlerde ‘Başka Sinema’ salonlarında yer alması planlanan özel gösterimlerinin yanı sıra Mubi programı çerçevesinde dijital yayını devam ediyor.

(19 Ocak 2024)

Ferhan Baran

ferhan@ferhanbaran.com

Haberler

Ferhan Baran Yazıyor: Kaderden Kaçılmaz

Zeki Demirkubuz’u çok özlemişiz. 15 Aralık’tan beri gösterimde olmasına rağmen rahatsızlığım nedeniyle yeni izleyebildiğim ‘Hayat’ yönetmenin 2016 yılında görücüye çıkan ve çoğu eleştirmenin belli bir mesafe ile yaklaşmasına karşın kişisel olarak pek sevdiğim, evlilik ve küçük burjuva yaşamının sahteliklerle örülmüş evrenini üçlü bir ilişki çerçevesinde ele alan ‘Kor’un ardından gün ışığına çıkan yeni filmi. Auteur sinemacımızın son … Devamı…»

Festivaller

12. Pembe Hayat KuirFest

21 – 24 Şubat 2024 tarihleri arasında Ankara’da düzenlenecek olan 12. Pembe Hayat KuirFest için geri sayım başladı. Pembe Hayat LGBTİ+ Dayanışma Derneği’nce düzenlenen festival, LGBTİ’lere yönelik ayrımcılık ve şiddete dikkat çekmeye, Türkiye’de kuir teorinin ve sanatın konuşulmasına, tartışılmasına olanak sağlayacak buluşma zeminleri oluşturmaya devam ediyor. LGBTİ hakları mücadelesine sanat aracılığıyla ifade alanları yaratmayı amaçlayan KuirFest bu yıl da film gösterimlerinin yanı sıra pek çok farklı türü buluşturacağı bir program sunacak. Festival ayrıca, sergiler, paneller, söyleşiler ve atölyelerden oluşan bir dizi etkinliğe de ev sahipliği yapacak.

12. Pembe Hayat KuirFest yazısına devam et →

Haberler

Madame Web Filminden Yeni Görseller Yayınlandı

Marvel Evreni’nin en esrarengiz kahramanlarından Cassandra Webb’in köken hikâyesi Madame Web filminden yeni görseller yayınlandı. Dakota Johnson’ın bir sağlık görevlisi olan Cassandra Webb’i canlandırdığı film, süper kahraman tutkunlarında heyecan yaratıyor. Daha önce Orange Is the New Black, Dexter, Anatomy of a Scandal gibi dizileri yönetmiş olan S. J. Clarkson’ın üstlendiği Madame Web, ülkemizde 16 Şubat Cuma günü vizyona girecek.

Haberler

Korkut Akın Yazıyor: Devlet, Örgütler ve Cüneyt Arkın: Arıcı: Ölüm Kovanı

Adam (Jason Statham) arıcıdır ve komşusu yardımsever Eloise (Phylicia Rashad) bir çağrı merkezinin siber saldırısıyla dolandırılınca intihar eder. Buraya kadar bir sorun yok, zaten film bu olayın üzerinden örülüyor. Arıcı, aslında bir gizli örgütün “emekli” elemanıdır. Arkadaşının intikamını almak için harekete geçer. Tamam, öyküyü artık siz tamamlayabilirsiniz; çünkü filmde Statham varsa vurdulu kırdılı aksiyonun dorukta olduğu bir … Devamı… »

Haberler

Hatıran Yeter İkinci Teaser’ıyla Büyük Ses Getirdi

Hatıran Yeter’in ikinci teaser’ı yayınlandı. Zehra ile Adem’in kalpleri ısıtan aşklarının nasıl başladığını anlatan teaser, Belçim Bilgin ve Burak Sevinç’in filmdeki başarılı oyunculuklarını da gözler önüne serdi. Nostalji rüzgârları estiren tanıtım, finaliyle büyük merak uyandırdı. Aytaç Şaşmaz ve Sümeyye Aydoğan’ın da rol aldığı Hatıran Yeter, 16 Şubat’ta vizyona girecek. Ömer Faruk Yardımcı’nın senaryosunu yazdığı ve yönetmenliğini üstlendiği Hatıran Yeter için geri sayım başladı.

  • Basın Bülteni
  • Teaser’ı izlemek için tıklayınız.
  • Film hakkında geniş bilgi için tıklayınız.
Haberler

Korkut Akın Yazıyor: Kendi Gücüne Güven: Onat Kutlar Belgeseli

Üç kişi bir araya gelmiş, kendi güçleriyle, harçlıklarını bir araya getirerek bir dergi çıkarmışlar: a. Yarım yüzyıldan önce çıkan bu dergi öyle bir devrim yaratmış ki, adı hâlâ unutulmamış, hatta devamı da (yeni a) gelmiş. Onlardan biri Onat Kutlar. Hem edebiyatçıların hem sinemacıların hem de muhaliflerin Onat Abi’si… Onat Kutlar, bir yıla yakın bir süre Paris’e gitmiş, orada sinemanın gücünü görmüş, olanaklarını keşfetmiş. … Devamı… »

Yazılar

Duygusal Dönüşüm: Hayvan Krallığı

Dünyayı beton yığınına dönüştürüp, yağmur ormanlarını kesip iklimi de küresel boyutta bozmaya başladığımızda “içimizdeki hayvan”ın da yaşama hakkını elinden almış oluyoruz. Ne zaman ki, doğada özgürce yaşayan hayvanlar için yaşamsal olanaklarını ellerinden aldık; hemen herkesin korktuğu, iğrendiği canlılar şehirlerimize de gelmeye başladı. Artık onlarla iç içe yaşamalıyız. Bir arada yaşayanlar muhakkak ki birbirinden etkilenir ve dönüşüme uğrar, değişir.

Thomas Cailley, “Hayvan Krallığı”nda bilim kurgu ile aksiyonu, drama ile komediyi, korku ile gerilimi bir arada kullanıyor; yani bizim için yaşamı yansıtıyor beyazperdeye. Kim, niye, nasıl, hangi nedenle dönüşüyor, değişiyor bilmiyoruz. Filmin derdi bu değil zaten; film bize “içimizdeki hayvan”ı ve dünyanın değişimiyle birlikte nelerle karşılaşabileceğimizi anlatıyor. Baba (Roman Duris) ve oğul Émile’yi (Paul Kircher) izliyoruz; değişime uğramış annenin peşinden.

İnsanlar kuştan eklembacaklılara, kurttan bukalemuna hiç ummadığınız bir şekilde dönüşüyor; niyesini nedenini siz bulacaksınız. Devletin değişen dönüşen canlıları hastaneye/hapishaneye tıkması (ve tabii, araştırma yapması) gibi Émile’in öğrenci arkadaşları arasında da bu duruma karşı görüşü olanlar var: Birileri yok edelim derken, birileri nedenini çözmenin gerekliliğini vurguluyor, birileri de bir arada yaşamanın yollarını bulmayı öneriyor.

Baba ile oğul arasındaki süregelen kuşak çatışması ve birey olduğunu kanıtlama çabası yaşamın ana izleği olduğu gibi filmin de temelinde yer alıyor. İnsanlar ne kadar gizlerse gizlesin bir şekilde açığa çıkarıyor içindekini. Cips yerken pervasız davranan Émile’e, baba François da katılıyor ancak biri kalırken diğeri dönüşüyor.

Baba François, dönüşümünü engelleyemediği oğlunu doğaya, “özgür yaşam”a salarken aslında dramatik, ama aynı zamanda bir mesajla bu değişimin herkes tarafından kabul edilmesi gerektiğini vurguluyor. İzleyici, kendi yaşadıklarıyla olması gerekeni tartışıyor ister istemez: Ne olacak?

Thomas Cailley’in senaryosunu da yazdığı, doğrudan insan psikolojisini anlattığı filmi duygusallığın ötesinde gelecek kaygılarını, yaşamsal olanakların (iklim krizi, ekonomik sorunlar, toplumsal huzursuzluk, göçler nedeniyle) giderek tükendiği yeryüzünde, herkesin kendi gücü oranında çözüme odaklanması gerektiğini vurguluyor.

19 Ocak’tan başlayarak gösterimde…

(18 Ocak 2024)

Korkut Akın

korkutakin@gmail.com

Haberler

TRT Ortak Yapımı Tay 2: Ebabil Takımı Filminin Galası Gerçekleşti

TRT ortak yapımı Tay 2: Ebabil Takımı filminin galası gerçekleşti. TRT Yönetimi ve film ekibinin yanı sıra çok sayıda davetli katıldı. Gösterim öncesi basın mensuplarına açıklamada bulunan TRT Genel Müdür Yardımcısı Muhammed Ziyad Varol geçen yıl vizyona giren Tay filminin ilkinin gişede yüksek bir performans gösterdiğini aktararak, Tay 2: Ebabil Takımı’nın bu hafta sinemalarda vizyona girmesiyle başarıyı başka bir seviyeye taşımasını beklediklerini ifade etti.

TRT Ortak Yapımı Tay 2: Ebabil Takımı Filminin Galası Gerçekleşti yazısına devam et →

Yazılar

2023 Yılı Film Festivalleri Değerlendirmesi

2009 yılından başlayarak her yıl tekrarlanmakta olan bu çalışma, sinema araştırmacısı Hayri Çölaşan tarafından kameraarkasi.org web sitesi veri tabanından yararlanılarak yapılmaktadır.

Bu çalışmada yurtiçi ve yurtdışında düzenlenen Türk film festivalleri ile ilgili verileri tüm yıl veritabanına ekledikten sonra veri istatistiklerini işleyerek, araştırmacılara, sinema yazarlarına, yönetmenlere, öğrencilere ve devletin bu alanda çalışan kuruluşlarına değerlendirmelerinde yardımcı olabilecek bir kaynak oluşturulması amaçlanmaktadır.

Başka ülkelerde bir benzerini bulamadığımız bu kaynak, festival düzenleyenlere başka festivallerle ilgili olumlu anlamda fikir verebilir. İstatistikler, festival içi değerlendirmelerin dışında diğer festivallere göre sizin festivalinizin genel durumunu, gidişatını anlamaya yardımcı olacaktır.

Öğrencilerin piyasayla ve festivallerle ilgili genel bir bakış elde etmesi, yönetmenlerin başkalarının çalışmalarını ve sonuçlarını değerlendirmesi, sinema yazarlarının istatistiklerden yararlanması, eğitimcilerin yönelimleri, eksikleri ve gerekleri izleyip değerlendirebilmesi de bu çalışmanın amaçları arasındadır.

Önceki yıllarda yapılan geri dönüşler, bu ve benzeri çalışmaların çoğalmasının konuyla ilgili herkes için değerli olacağını göstermektedir. Bu kaynak, aynı zamanda gelecek nesiller için ülkemiz sinemasında bu yıl neler olup bittiğine dair veriler sağlamaktadır.

Sinema alanında araştırma yapan, kitap, tez yazan ve bize ulaşan herkese ücretsiz olarak verilerden yararlanma imkanı sağlanmaktadır.

2009 yılından bugüne yazılan kitaplar aşağıdaki linklerden takip edilebilir:

2010 Film Festivalleri Değerlendirmesi
2011 Film Festivalleri Değerlendirmesi
2012 Film Festivalleri Değerlendirmesi
2013 Film Festivalleri Değerlendirmesi
2014 Film Festivalleri Değerlendirmesi
2015 Film Festivalleri Değerlendirmesi
2016 Film Festivalleri Değerlendirmesi
2017 Film Festivalleri Değerlendirmesi
2018 Film Festivalleri Değerlendirmesi
2019 Film Festivalleri Değerlendirmesi
2020 Film Festivalleri Değerlendirmesi
2021 Film Festivalleri Değerlendirmesi
2022 Film Festivalleri Değerlendirmesi
2023 Film Festivalleri Değerlendirmesi

(18 Ocak 2024)

Hayri Çölaşan
Sinema Yazarı, Araştımacı, Festival Danışmanı, Görüntü Yönetmeni
http://www.hayricolasan.com
hayri.colasan@gmail.com
0535 566 7340
http://www.kameraarkasi.org
kameraarkasi.org@gmail.com
https://independent.academia.edu/HayriÇölaşan

Haberler

Cem Karaca’nın Gözyaşları, Yeni Afiş Yayınlandı, Müzik Tutkusu Afişte

26 Ocak Cuma günü vizyona girecek Cem Karaca’nın Gözyaşları filminden yeni afiş yayınlandı. Cem Karaca’nın şarkı söyleme tutkusunu vurgulayan afiş, 70 x 100 afiş tasarım firmasından Emre Erdem imzası taşıyor. Birçok sinema filmi ve televizyon dizisi afişinde imzası bulunan ödüllü tasarımcı Emre Erdem, “Filmin afişinde sanatçının müziğe olan tutkusunu ön plana çıkartmaya gayret ettik. Fonda kullandığımız plak görseline de hayatında yeri olan karakterleri konumlandırdık. Milyonları büyüleyen şarkıları ve etkileyici yaşam öyküsü ile Cem Karaca ikonik bir karakter olarak karşımıza çıkıyor. Sinemalarımızda afişimizi görmek için sabırsızlanıyoruz.” dedi.

Haberler

Çarlık Rusya’sından İstanbul’a Gonca Vuslateri, Zaferin Rengi Filminde Hayat Verdiği Vera Karakteri ile 16 Şubat’ta Beyazperdede

1918 – 1923 yılları arasında yaşanmış gerçek olaylara dayanan Zaferin Rengi filmi, Atatürk önderliğinde başlatılan milli mücadelenin, futbol zaferleriyle kenetlenip moral bulan Türk halkının bağımsızlık mücadelesini konu alıyor. Spor tarihimizin önemli başarılarından olan General Harington Kupası’yla final yapacak olan filmde, Gonca Vuslateri, Vera karakteri ile sinemaseverleri büyüleyecek.

  • Basın Bülteni
  • Vera / Gonca Vuslateri
  • Film hakkında geniş bilgi için tıklayınız.
Haberler

3391 Kilometre Filmi Basın Toplantısı Yapıldı

Beyza Alkoç’un 3391 Kilometre adlı kitabının sinema uyarlaması, 12 Ocak’ta beyazperdede izleyicisi ile buluşacak. Vizyona sayılı günler kala filmin oyuncuları, yönetmeni ve yapımcıları basın toplantısında soruları yanıtladılar. Deniz Enyüksek’in yönettiği film hakkında Kreatif Yapımcı Ömer Faruk Sorak, “Bir maratonun sonuna geldik. Biz bu filmi yaparken çok eğlenerek, inanarak, birbirine her anlamda destek olan bir ekiple bugüne geldik.” dedi.

3391 Kilometre Filmi Basın Toplantısı Yapıldı yazısına devam et →