Florian Girardot, 16 yılı aşkın süredir yaratıcı sektörlerde çalışıyor ve özellikle uzun metrajlı filmlerde VFX sanatçısı olarak görev yapıyor. Filmografisinde Alita: Battle Angel, Godzilla, Dedektif Pikachu, Spider-Man: Far From Home ve Catch-22 gibi yapımlar yer alıyor. Ayrıca, Meet Your Legend platformunda animasyon, VFX ve video oyunları alanında danışmanlık ve mentorluk yaparak hem genç yeteneklere hem de profesyonellere eğitim veriyor.

Kendisiyle, Türkiye ve Avrupa Birliği tarafından ortak finanse edilen Fabrikhas organizasyonu kapsamında düzenlenen “Ekran Endüstrilerinde Yapay Zekâ Gelişmeleri” etkinliğinde tanıştım. Bu etkinlik gerçekten son derece eğlenceli, düşündürücü, ufuk açıcı ve tazeleyici bir deneyimdi. Flo (ona sevgiyle böyle hitap ediyoruz), İstanbul’a geldiğinde Türkiye hakkında neredeyse hiçbir şey bilmiyordu ve hatta biraz gergindi. Bunun sebebi, onun tek referans noktasının 1978 yapımı “Midnight Express” filmi olmasıymış meğer. Burada yaşadığı şaşkınlık görülmeye değerdi. Latin alfabesi kullandığımızı bile bilmediğini itiraf ettiğinde, ona şakayla karışık “Ne ayıp!” diye takılmadan edemedik.

Gelelim asıl meseleye: Açıkçası yapay zekânın (AI) geleceği konusunda biraz tedirgin olanlardanım. Eğer her şey insan düşüncesine ihtiyaç duyulmadan AI’ye bırakılırsa, uzun vadede zihinsel tembelliğin bireysel ve toplumsal bir sorun haline gelebileceğine inanıyorum. Bu yüzden, AI’nin düşünme süreçlerinin tamamen yerine geçmek yerine, insanların düşünmesini teşvik edecek şekilde tasarlanması gerektiği fikrindeyim. “İşlerimizi elimizden alacak mı?” sorusu ise beni o kadar endişelendirmiyor. Evet, yapay zekâ bazı işleri devralacak, ancak aynı zamanda yeni istihdam alanları da yaratacak. Sonuçta, hayatın öznesi insandır.

İşte söyleşimiz:

Bir VFX (görsel efekler) sanatçısı olarak, yönetmenin vizyonunu hayata geçirmek için çalışıyorsun. Yönetmen ve VFX sanatçısı arasındaki ilişki bir film süresince nasıl gelişiyor? Bir VFX sanatçısı hikâyeyi şekillendirmede ne kadar yaratıcı özgürlüğe sahip?

Genellikle yönetmen vizyonunu VFX ekibine aktarır ve bu vizyonu ilk kez görsel olarak hayata geçiren ekip VFX ekibidir. Başlangıçta yönetmenin beklentilerini tam anlamıyla karşılamak zor olabilir ve birçok tekrar ve revizyon gerekebilir. Ancak süreç ilerledikçe, sanatçılar yönetmenin yönlendirmesine daha fazla güven duyar ve işler daha verimli hale gelir. Zamanla, sanatçılar da kendilerini daha özgür hisseder, küçük sanatsal dokunuşlar ekleyerek yönetmenin niyetine sadık kalmaya devam ederler.

VFX genellikle seyircinin fark etmemesi gereken bir sanat formu olarak tanımlanır. Bazen bir efekt, tam da fark edilmediği için “muhteşem” kabul edilir. Bir VFX sanatçısı olarak, çalışmalarının ne kadarının görünmez kalmasını istersin?

Bu, filmin türüne bağlı. Bir efektin “görünmez” olması, entegrasyonunun kusursuz olduğu ve sonucun inanılır göründüğü anlamına gelir. Ancak nihai hedefimiz her zaman seyirciden gelen “vay be” etkisidir. Bu biraz sihirbazlığa benziyor: Bir sihirbaz şapkadan tavşan çıkardığında veya dev bir testereyle asistanını ikiye böldüğünde, hile gayet görünürdür, ancak icrası kusursuzdur. VFX’in amacı da kusursuz bir illüzyon yaratmaktı, imkansızı gerçek gibi hissettirmektir.

VFX işinin ne kadarı teknik ustalık ne kadarı sanatsal sezgidir? Bir efekti yaratırken teknoloji sanatı mı yönlendiriyor, yoksa sanat mı teknolojinin sınırlarını zorluyor?

Teknoloji sadece istenen etkiyi gerçekleştirmek için kullanılan bir araçtır. Teknoloji, yaratıcı yönetmenlerin vizyonlarını hayata geçirmelerine yardımcı olur. Günümüzde, bilgisayar grafikleriyle neredeyse her şeyin mümkün olduğunu biliyoruz. Ancak 90’lı yılların sonlarından 2010’lara kadar, her yeni büyük yapım teknolojiyi bir adım ileri taşıma fırsatı sunuyordu. Örneğin, Pixar filmleri her seferinde yeni render teknikleri tanıttı. Frozen’daki kar simülasyonu veya Moana’daki kum ve su efektleri gibi. Günümüzde ise artık foto gerçekçiliğin ötesine geçerek, görsel olarak benzersiz işler yaratma eğilimi ön plana çıkıyor.

Peki, sınırsız yaratıcı güç bir sanatçıyı daha hayal gücü geniş biri mi yapar, yoksa yönsüz biri mi?

Kesinlikle daha hayal gücü geniş biri yapar! Sanat, kısıtlamalar içinde gelişir. Teknik sınırlamalarımız artık fazla olmasa da, her şey hâlâ zaman alıyor. Yani teknik engellerle karşılaşmasak da, zaman ve bütçe kısıtlamaları var. Bu kısıtlamalar, nihai sonucu verimli bir şekilde elde etmek için yaratıcı çözümler bulmamızı sağlıyor.

Bu noktada tamamen katılıyorum sana Flo. Kısıtlamalar yaratıcılığı körükler. Belki de dijital sanatın ruhu teknolojiden değil, bu kısıtlamalar içinde çözüm arayan zihinlerden geliyor. Sonsuz olasılıklar, ilham vermek yerine hayal gücünü köreltebilir. Bir sanatçıyı sanatçı yapan şey, yapabilecekleri değil, yapmamayı seçtikleridir. Yapay zekâ artık tasarım fikirleri üretebiliyor. AI’nin yaratıcı süreçlere dahil olması, çalışma şeklini nasıl değiştirdi veya etkiledi?

Şu anda, AI çalışma şeklimizi radikal bir şekilde değiştirmedi, en azından bu aşamada. Şu an için AI, belirli süreçleri hızlandıran bir araç olarak hizmet ediyor. Görüntü üretimi, yeni konseptler ve ilham verici fikirler sağlayabiliyor. Ancak iki büyük sorun var: Fikri mülkiyet ve nihai görüntü üzerindeki kontrol. Şu anda, AI tarafından üretilen bir görüntü tam olarak istenilen sonucu vermiyorsa, onu tam anlamıyla uyarlamak zor olabiliyor. Bu yüzden, AI şimdilik daha çok Ar-Ge aşamasında, ancak bu durumun yakında değişeceğine hiç şüphe yok.

Peki yapay zekâ sinematik hikâye anlatımını nasıl değiştirecek? Önümüzdeki 25 – 30 yıl içinde neler değişebilir? Hangi yeni olasılıklar ortaya çıkabilir?

Açıkçası, bu soruya gerçekten cevap vermek isteyip istemediğimden emin değilim… ama, yapay zekâ birçok şeyi değiştirecek. Muhtemelen büyük bütçeli yapımlar için değil çünkü burada para sınırlayıcı bir faktör değil. Ancak küçük projeler, reklam filmleri, müzik videoları ve bağımsız filmler üzerinde etkisi büyük olacak. Küçük stüdyoların, belirli bir görsel kalite seviyesini koruyarak daha hızlı çalışmak ve müşteri taleplerini karşılamak için AI’yi benimseyeceğine inanıyorum.

Hikâye anlatımı açısından AI zaten hatta bazen çok ince yollarla etkisini göstermeye başladı. Örneğin, bu röportajda verdiğim cevapların yazım hatalarını kontrol etmek için yapay zekâyı kullandım ve teorik olarak tüm cevapları AI’ye yazdırabilirdim! Ancak bunun ötesinde, yapay zekânın hikâye anlatımı üzerindeki tam etkisini öngörmek zor. Yine de kesin olan bir şey var: AI, senaryo yazımı desteği, görsel konseptler veya gelecekte tamamen AI tarafından üretilmiş sahneler gibi birçok alanda film yapımcıları için değerli bir araç haline gelecek.

Belki de AI, tamamen bağımsız bir yaratıcıdan ziyade bir “hayal ortağı” olarak kalmalı. Ancak ya bir gün AI sezgisel sanatsal kararlar alabilirse? Eğer AI ustaya dönüşürse, sanatçıya ne kalır? Yapay zekânın bağımsız sinemayı devrim niteliğinde dönüştürecek olması heyecan verici… ama aynı zamanda içinde sessiz bir yalnızlık hissi barındırıyor. Herkes kendi filmini tek başına yapabilir hale mi gelecek? Yoksa sinema, onu bu kadar derinlemesine insani yapan kolektif ruhunu kaybetme riskiyle mi karşı karşıya kalacak?

Bu yalnızlık meselesine inanmıyorum. Tek başına işler yapan solo sanatçılar olacaktır, ancak yaratım, özellikle de filmler, işbirliğine dayalı bir deneyim olarak kalır. Ben de yapay zekâ ile çalıştığımdan, bu, işbirlikçi çalışmalarımda bana çok yardımcı oldu; hatta grup olarak çalışırken, fikirlerimizi sorgulamak ve kendimizi yeni fikirlerle zorlamak için yapay zekâyı kullanıyoruz. İnsanlar, insanlara ihtiyaç duyar ve büyük gişe rekorları kıran filmlerin her birinde, her zaman insanlık kazanır.

(Bu yazı ilk olarak 01 Nisan 2025 tarihinde cinedergi.com’da yayınlanmıştır.)

(02 Nisan 2025)

Semra Güzel Korver