İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen, ülkemizin en kapsamlı uluslararası sinema etkinliği İstanbul Film Festivali bu yıl 41. yaşını kutluyor. Aradan geçen yıllar boyunca yepyeni ve dinamik sinemacı kuşaklara okul olmuş baharın müjdecisi festivalimiz, bir kez daha Türkiye ve dünya sinemasının en nitelikli örneklerinin yer aldığı zengin programıyla 8 – 19 Nisan tarihleri arasında kentin iki yakasında farklı mekânlar ve 7 salonda sinemaseverlerle buluşmaya hazırlanıyor. Festivalde gösterimlerin yanı sıra, her sene olduğu gibi, konuk yönetmen ve oyuncuların katılımıyla gerçekleştirilecek söyleşiler, konserler ve özel etkinlikler yer alıyor.

Programına aldığı 135 uzun metrajlı, 22 kısa filmden oluşan görkemli programıyla sinemaseverleri yine epeyce koşuşturacağa benzeyen festival, bu yıl dünya sinemasının büyük ustalarından Sergio Leone’yi kariyerinin tüm uzun metrajlarını kapsayan bir toplu gösteri ile anıyor. ‘Spagetti Western Ustası: Sergio Leone’ başlıklı bölümde, dünya sinemasını ve çağdaş sinemacıları derinden etkilemiş benzersiz sinemacıyı DVD’den izledikleri filmleriyle tanımış olan genç kuşak izleyici onun unutulmaz başyapıtlarını sinema salonlarında seyretme şansına kavuşacak. Bizde pek bilinmeyen 1961 yapımı ilk uzun metrajı ‘Rodos Heykeli / Il Colosso di Rodi’ den ‘Bir Avuç Dolar / A Fistful of Dollars’ ya da ‘İyi, Kötü ve Çirkin / The Good, the Bad and the Ugly’ gibi kültleşmiş spagetti westernlerine ve nihayetinde görkemli başyapıtı ‘Bir Zamanlar Amerika / Once Upon A Time In America’ ya uzanan seçki, tüm sinemaseverler için gerçek bir hazine değerinde.

Festival bu yıl Amerikan sinemasının önemli klasiklerinden ‘Baba / The Godfather’ ın 50. yaşını dünya sinemalarıyla birlikte kutluyor. Türkiye sinema ve tiyatrosunun unutulmaz isimlerinden Cahide Sonku’nun Orhan Murat Arıburnu ve Sami Ayanoğlu ile birlikte yönetmenliğe soyunduğu ve başrolünü o dönem yeni parlayan Zeki Müren ile paylaştığı popüler sinemamızın tanınmış filmlerinden 1953 yapımı ‘Beklenen Şarkı’ yenilenmiş kopyasıyla festivalin bir diğer armağanı olarak programda yer alıyor.

Ulusal ve Uluslararası Uzun Metraj Film Yarışmaları ile birlikte yakın geçmişte Ulusal Belgesel ve Kısa Film kategorileriyle yarışma cephesini genişleten festival, bu yıldan başlayarak etkinliğin geleneksel bölümlerinden, genç yönetmenlerin çektikleri ilk veya ikinci filmlerin yer aldığı ‘Genç Ustalar’ seçkisini yarışmalı bir bölüme dönüştürüyor. Yabancı festivallerde dünya prömiyerlerini yapmış filmlerden zengin bir toplamın yanında, ‘Mayınlı Bölge’ seçkisinde yer alan ve sinemaseverler için sıkı keşif imkanları sunan yapımlar bu yıl da izleyicisini bekliyor. Berlinale 2022’ nin Altın Ayı ödüllü Carla Simón filmi ‘Alcarràs’ bu çekici listenin başında yer alan çalışmalardan biri. ‘Cinemania’, ‘Antidepresan’, ‘Çiçek İstemez’ ya da ‘Nerdesin Aşkım’ başlıklı tematik bölümler bu yıl da eksik olmazken, ‘Festival Galaları’ seçkisi dahilinde daha geniş bir seyirci kitlesinin ilgisini çekmeye yönelik filmler her zaman olduğu gibi program menüsünü çeşitlendiriyor.

Festivalin açılış filmi ‘Rabiye Kurnaz George W. Bush’a Karşı’ Alman yönetmen Andreas Dresen imzasını taşıyor. Film, Berlin Film Festivali’ nde Köln’de yaşayan komedyen, yazar, sunucu Meltem Kaptan’a oyunculuk ödülü getirmiş, ayrıca en iyi senaryo ödülünü kazanmıştı. Diğer önerilerimiz ve geleneksel kaçırılmaması gerekenler listemizi başka bir yazıya saklayarak, festival biletlerinin bu yıl passo.com.tr/tr’ de satışa sunulmuş olduğunu hatırlatmış olalım.

(01 Nisan 2022)

Ferhan Baran

[email protected]

Bir evde, hayaletleriyle mutlu mesut yaşayan Osman, günümüzün en askıntılarından emlak komisyoncularına yakalanır. Evden çıkmak istemeyen, aslında dışarı bile çıkamayan Osman, emlakçı güzeline gönlünü düşürünce olanlar olur…

Ezel Akay (jenerikteki adıyla Ezop), fantastik filmler yapmayı seven, gençleri desteklediği için de saygınlık kazanmış bir yönetmen. Besbelli kendini yenileyemediğinden olsa gerek istediği seviyeyi tutturamamış bu filminde.

Ben her ne kadar “ışık artı zaman eşittir sinema” tanımını çokça yinelesem de, bu kez “para artı zaman eşittir film” demek zorundayım. İlk dijital efekt yapabilen bilgisayar (E.T.’nin yapıldığı bilgisayar diye anlatılmıştı) geldiğinde Kerem Kurdoğlu, elinin altındaki sistemle her şeyi yapabileceğini, ama zaman tanınması gerektiğini söylemişti. Zaman da paraydı günümüzde… Ama sadece para yeterli değildi, ayrıca gerçekten zaman da gerekliydi.

Buna bir de ritmi eklemek gerekir her halükârda… Ritim de zamanla bağlantılı… Filmi olması gerekenden daha uzun yaparsanız istediğiniz etkiyi sağlamıyor. Bitse de gitsek duygusu öne çıktığında seyirci benimseyemiyor filmi.

Ezop’un bu iki zamansal sıkıntısı Osman Sekiz için belirleyici olmuş. Senaryo ilginç aslında. Aklıma, Cervantes’in Don Kişot için söyledikleri geldi. Öykü bu ya, biri bir roman yazar, Cervantes’e, değerlendirmesi için götürür… O da çok beğendiği ama iyi anlatılamadığı için öyküyü yeniden yazar. İşte, bugün en çok okunan kitaplarından biri Don Kişot böyle doğar.

Madem elimizin ayarı kaçtı ve hep eleştirdik, bir de Ezel Akay’ı eleştirelim… Hitchcock’un her filmi için uyguladığı “bir yerinde gözükme” kuralına uygun olarak ama biraz uzunca rol almış yönetmenin kendisi filmde. Olabilir, alsın tabii, itirazımız yok. Ama rol çalmasını beğenmedim. Her seferinde sonradan gelip de en çok konuşan olunca itici olmuş.

Osman Sekiz, Yönetmen: Ezop (Ezel Akay), Senaryo: Kemal Uçar, Oyuncular: Tim Seyfi, Begüm Birgören, Kemal Uçar… 1 Nisan 2022 tarihinden başlayarak gösterimde…

(31 Mart 2022)

Korkut Akın

[email protected]

Morbius, çözümsüz bir kas/kemik hastalığı nedeniyle yaşamını o hastalığı yenmeye adar. Onlarca, yüzlerce deney yapar. Yarasaların kanla beslenmesinden yola çıkarak deneylerini yarasalar üzerine odaklar.

Sonrasını anlamışsınızdır. Kendisi bir yarasa adam olur. İyi niyetli ve yararlı bir amacı varken, en sevdiği, kendisi gibi hastalıktan mustarip arkadaşı (Milo) da formülü alıp yarasalığa geçer. Tabii, çatışma da başlar.

Aksiyon filmlerinin en bilinen trüğü budur zaten: İstenmeyen sonuca daha kolay varmak ve çatışmalarla birlikte sona ulaşmak. Zaten, film icabı kötüler hep kaybeder, iyiler kazanır.

Film kahramanı yarasa olunca karanlıkların olması kaçınılmaz… New York’un en karanlık halini izleriz sürekli, ya metrolarda ya da geceleri ıssız ormanlarda… Bu tür filmlerin bir kadın kahramanı da olmalıdır. Morbius’un yardımcısı güzel asisten doktor sadece zevahiri kurtarmak için vardır, ama aksiyonun arasında kaynar, kaynaması gerekir.

“Sineklerin Tanrısı” kitabının ve filminin bilimsel gerçeklerle uyuşmadığı, insanların ağırlıklı olarak iyilikten yana olduğu kanıtlansa da gerek edebiyat gerekse sinema bu kötülük duygusunu işliyor sürekli. Evet, Morbius, insanlık yararına bir buluş peşinde, ama arkadaşı Milo, yaşamı boyunca görmediği hep istediği özgürlüğü hazır eline geçirmişken bırakmamak istiyor. Sizce ikisi de haklı mı? Bir yere kadar Milo’ya da hak veriyorsunuz, içinizden de olsa… Bu hak verme duygusu biraz vurgulanıp da işlenseydi film daha bir gerçekçi olurdu…

Süperman, Batman derken bu yarasa adam ile yeni bir beklenti doğuyor diyebiliriz. Sinema yeni bir kahraman kazanıyor. Umarız özenli filmlerin özenli bir kahramanı olur bu yeni yarasa adam.

Morbius, Yönetmen: Dainel Espinoza, Senaryo: Burk Sharpless, Matt Sazama, Oyuncular: Jared Leto, Matt Smith (XI), Adria Arjona… 1 Nisan 2022 tarihinden başlayarak gösterimde…

(30 Mart 2022)

Korkut Akın

[email protected]