Akılalmaz (Unthinkable)
Yönetmen: Gregor Jordan
Senaryo: Peter Woodward
Müzik: Greame Revell
Görüntü: Oliver Stapleton
Oyuncular: Samuel L. Jackson (H), Carrie-Anne Moss (Helen), Michael Sheen (Steven Yusuf), Stephen Root (Charles), Lora Kojovic (Rina), Martin Donavan (Jack), Gil Bellows (Ajan Vincent), Necar Zadegan (Jehan)
Yapım: Lleju-Sidney Kimmel (2010)
Avustralyalı yönetmen Gregor Jordan’ın “Akılalmaz” filmi batının İslamofobik önyargılı bakışıyla Amerikan ordusunun Irak ve Afganistan savaşlarında uyguladığı işkenceleri gösterirken, sonradan Müslüman olmuş Steven Yusuf’un da kitlelere yönelik şiddet girişimine de dokunuyor.
Kendisine “H” diyen Henry Harold Humphries hakkında her şeyi bilen tek insan gizemli Charles Thompson bu yeryüzünde. Siyahi “H”, FBI tarafından takip altında. “H”, arananlar listesinde olan geçmişi karanlık biri. Dosyası, CIA yerine yanlışlıkla FBI’ın eline geçince, Helen Brody’nin ekibi “H”yi tutukluyor. Bosnalı Müslüman Rina’yla evli ve iki çocuğu olan “H”yi Charles FBI’dan kurtarıyor. Ardından “H”, sonradan Müslüman olmuş Steven sorununu, gizli askeri merkezde kendi 
yöntemleriyle çözmeye çalışıyor. Ajan Helen, “H”nin işkence yöntemlerine karşı koysa da orada askeri yöntemler geçiyor. Film, Steven Arthur Younger’in video çekimiyle başlıyor. Afganistan ve Irak’ta savaşmış eski asker Steven, Yusuf adını alarak Müslüman olmuş. Videoda, ABD’nin üç şehrine nükleer bomba koyduğunu söylüyor Steven Yusuf. Ertesi gün bu görüntüler tüm televizyon ekranlarına düşüyor. Ajan Helen, patronu Jack’in talimatıyla askeri merkeze gidiyor ve üst üste şok yaşıyor orada. Sivil düşüncenin, insan haklarının ve Helen’nin hep vurguladığı Cenevre Sözleşmesi’nin hiç uğramadığı bu askeri merkezde, yine eski asker “H”nin işkence yöntemleri işliyor. Filmde, İskoç işkencesi yansımıyor ama, Amerikalı askerlerin uyguladıkları onun kadar acıtıcı işkenceler tek tek gösteriliyor seyirciye.
İşkencenin her türlüsü…
1966’da doğan Avustralyalı yönetmen Gregor Jordan, bizde 2001 yapımı “Buffalo Soldiers – Acemi Askerler” filmiyle biliniyor. Kendini seyirciye tarafsız hissettiren bu yönetmen, aslında her şeyi açık açık gösteriyor. İki tarafın da kötücül yanları yansıyor perdeden. Steven Yusuf, bomboların yerini söylemek için, ABD’nin savaşları bitirmesini ve tüm askerlerini Müslüman coğrafyadan çekmesini istiyor. Askerler de, Amerikalı masum insanların ölmemesi için Steven Yusuf üzerinde her türlü işkenceyi uyguluyor. “H”, Helen’in karşı koymalarına rağmen, Steven Yusuf’a acı verecek işkencelerini neredeyse haz alarak tek tek uyguluyor. Sadece fiziksel değil, psikolojik işkence de yapıyor. “H”, çocuklarıyla Suudi Arabistan’a giderken havaalanında vizesi iptal olan ve tutuklanan Steven Yusuf’un karısı Jehan’ın (Cihan) işkencehanede boğazını doğrayıveriyor. Hatta, Steven Yusuf’un çocuklarını bile öldürme noktasına geliyor “H…” Los Angeles, New York ve Dallas’ta yerleştirilmiş bombaların adreslerini veren Steven Yusuf, bir şeyi eksik mi 
söylüyordu? Gerçekten yönetmen, Amerika’daki bakış açılarını ve önyargılarını “Unthinkable – Akılalmaz” filminde gösterebilmiş. Filmde, Amerikalıların İslamofobi ve El Kaide korkularına dokunabiliyor seyirci. Bu korku, paranoyak düzeyde tüm devlet birimlerine sinmiş. Müslüman olmak “terör”le özdeşleşmiş zihinlerde. Eski asker Steven Yusuf, Müslüman olduktan sonra bu dünyada bildiği tek şeyi, şiddeti uygulamaya koyuyor. “H”nin Bosnalı Müslüman karısı Irina da FBI’ın gözetimindeymiş hep. Irina’nın neden camiye gitmediği de sorun olmuş. Irina, Bosna’daki savaşta Sırp askerlerince tecavüze uğramış ve ailesi katledilmiş. Olay mahallinden ayrılmayan Irina, ailesini öldüren ve kendisine tecavüz eden askerleri öldürmüş. Bosna’da asker olan “H”ye Irina’yı teslim etmişler ve sonra da aşk doğmuş. İşkence sahneleriyle bakılması yer yer zorlayan filmde her tarafın da şiddet duyguları yansıyor perdeye. Bu psikolojik gerilim ve şiddet yüklü filmi seyderken fark edeceksiniz belki, işkence yapanın, acı çektirenin içindeki sadistliğin nasıl dışarı çıktığını. 1969 doğumlu Galli oyuncu Michael Sheen’i, Stephen Frears’ın 2006 yapımı “The Queen – Kraliçe” filmindeki İngiliz Başbakanı Tony Blair karakteriyle hatırlayabilirsiniz. Hatta Ron Howard’ın 2008 yapımı “Frost / Nixon” filminde David Frost karakterini de canlandırmıştı.
(05 Ağustos 2011)
Ali Erden
sinerden@hotmail.com
anlatıyor. Boulle’un romanı, ülkemizde 1971 yılında Okat Yayınları’ndan “Maymunlar Gezegeni” adıyla yayımlanmıştı ilk. Bu roman ilk defa 1968 yılında Franklin J. Schaffner tarafından “Planet of the Apes – Maymunlar Cehennemi” adıyla renkli ve sinemaskop sinemaya uyarlanmıştı. İkinci film, yönetmen Schaffner’in filminin yakınlarında dolaşan “Maymunlar Cehennemi” olacak. Schaffner’in filminin başrolünde Charlton Heston vardı. Yazar Boulle, 1952’de yayımlanmış ve “Kwai Köprüsü” romanıyla tanındı. Bu roman, 1957 yılında David Lean’ın yönetmenliğinde “The Bridge on the River Kwai – Kwai Köprüsü” adıyla sinemaya uyarlanmıştı. Yazarın, “Nefertiti’nin Esrarı” romanı da 2005 yılında Turkuvaz Kitap’tan çıkmıştı. 
desteği bulamıyor. Güvenlik, asabi şempanzeyi öldürüyor. Bakıcı Franklin, şempanzenin yuvasında bir yavru şempanze buluyor. Yavruyu evine götüren Will, şempanzenin babasına iyi geleceğini de düşünüyor. Jül Sezar hayranı babası yavru şempanzeye Sezar adını veriyor. Yavru, şefkatli ortama hemen uyum sağlıyor. Ama, çabuk büyüyorlar. Wiil’le veteriner Caroline’in arasını yapan Sezar, bir öfke anında bir tür maymunların hapishanesine düşüyor. Will’in babasının hastalığı, şempanzelere uygulanan ilâca olumlu cevap verdikten sonra yine Alzheimer hastalığını şiddetli yaşamaya başlıyor. Baba, pilot komşunun arabasına zarar verince, pilot öfkeleniyor ve Sezar pilotu öldürme noktasına götürüyor işi. Bakımhane olarak görünse de maymun hapishanesinde, urangutanlar ve diğer maymunlarla tanışan Sezar, kendisindeki dönüşümlerle zekâsını kullarak liderliğe yükseliyor. Maymunlar 
hapishanesinde maymunlara kötü muamele yapılıyor, kötü yemekler veriliyor. Sezar, hapishaneden çıkış yolu buluyor ve Will’in evine giderek buzdolabındaki ilâçları alarak hapishanedeki maymunları da dönüştürüyor. Zekâsı yükselen maymunlar, Sezar’ın önderliğinde San Fransisko şehrinin “meder-ı iftiharı” Golden Gate köprüsünde özgürlüklerini ilân ediyorlar. Sonda da tüm dünyaya dağılıyorlar gelecek filmde buluşmak üzere. Bu film için, evrim ve yaratılış üzerine tartışmalar olabilir. Maymunların yüzünde oluşan ifadeler, insani davranışlar, en sonunda insan gibi konuşmaları da tartışmaları alevlendirebilir. İnsanlar, bu yeryüzünde iki milyon yıldır var ve şunun şurasında 200 bin yıldır konuşuyor. Gırtlağımız, evrimleşerek iki santim aşağıya inmeseydi şimdi şempanzeler gibi sesler çıkartıyor olacaktık. 
yine yönetmen Jackson’ın 2005 yapımı “King Kong” filminde goril Kong’du bu oyuncu. Filmin yıldızı, 1976 yılında doğan Amerikalı James Franco, üzerinde sanata dair birçok dalı toplamış: Aktör, yönetmen, senarist ve ressam. Michael Caton-Jones’un 2002 yapımı “City by the Sea – Öldüren Şüphe” filminde muhteşem Robert de Niro’yla başrolü paylaşmıştı. Franco, Sam Raimi’nin 2000’lerdeki “Spider Man – Örümcek Adam” fantastik seriyal filmindeki Harry Osborn karakteriyle de biliniyor. Robert Altman’ın 2003’te ölmeden önce “vasiyet filmi” olan “The Company – Kumpanya”, John Dahl’ın 2005 yapımı 
“rüyalardaki kadın” Grace’le evli ve bir bebek bekliyorlar. Sakar Şirin, Patrick’in kutusuyla eve geldikten sonra herkes için heyecanlı macera da başlıyor. Çünkü, Baba Şirin ve diğerleri de eve düşüyorlar. Elbette Gargamel ve kedisi Azman da var. Gargamel, Azman’la beraber New York’a düşüyor. Tek hedefi Şirinleri bulup sihirli iksiri elde etmek. Baba Şirin, mavi ayın doğduğunu gözlemlemek için camgöze, yani teleskopa ihtiyaç duyuyor. Şirinlerin, Winslow ailesiyle hemen sıcak iletişim gerçekleşmiyor. Önce birbirlerinden korkuyorlar, sonra da birbirlerini çok seviyorlar. Elbette sonunda mutluluk hepsi için geliyor. Gargamel ve Azman dışında tabii ki. 
gerçek faşizm idealini temsil ettiğini, hatta Yahudi düşmanı olduğunu iddia edenler de var tabii ki. Bu filmdeki en güzel şeylerden biri, “Şirinler”i yaratan Peyo’ya saygı sunuşu yapılmasıydı sahaf sahneleriyle. Live-action animation hybrid (melez canlı aksiyon animasyon) tekniğiyle çekilen filmde, bütün her şey gerçek mekânlarda geçerken, sadece Şirinler animasyon yansıyor perdeye. Filmde, özellikle oyuncak dükkânındaki sahneleri seyretmek çok keyifli. Sahaf dükkânı da öyle. Filmde, Marylin Monroe’ya da selâm vardı. Şirine’nin havalandırmanın üzerinde etekleri savrulurken, Monroe’nun da Billy Wilder’ın renkli ve sinemaskop 1955 yapımı “The Seven Year Itch – Yaz Bekârı” filminde etekleri uçuşuyordu. Bu sahne sinema tarihine geçti. Winslowların evinde geçen anlar da çok sıcak ve aile olmanın güvenini seyirciye gönderiyor. Kedi Azman da seyirciyi büyülüyor. Onun performansına selâm gönderiyorsunuz ve onunla beraber kahkahayı patlatıyorsunuz. Şirin Baba finalde, Şirinköyü yeniden inşa ederken etkilendiği New York’a benzetiyor. 1958’de Los Angeles’ta doğan Raja Gosnell, kurguculuktan yönetmenliğe geçmiş. Gosnell, yönetmen Chris Columbus’un 1990’lardaki birçok filminde kurgucu olarak çalıştı. Gosnell, 1997’de “Home Alone 3 – Evde Tek Başına 3”le ilk yönetmenliğini gerçekleştirdi. “Never Been Kissed – Gerçek Öpücük” (1999), “Scooby-Doo” (2002), 
Onu ilk kez “Lord of the Rings / Yüzüklerin Efendisi”nin unutulmaz Gollum’u olarak tanımıştık. Andy Serkis, “Kıymetlimisss!” derken, bizim de tüylerimizi ürpertiyordu. Yüzünün neye benzediğini sadece üçüncü filmde, yüzük uğruna bir başkasını öldürdüğünde gördük. Oyunculuk tarihiyle ise pek ilgilenmedik. Şahsen ben, onca çabaya, zahmete, yorgunluğa rağmen yaptığının ne derecede oyunculuk sayılacağını da kestirememiştim açıkçası. Film Akademisi de kestiremedi herhalde ki, Serkis’i Gollum rolüyle Oscar adayı yapmadılar.
Sonra da hem oyunculuk yaptı, hem de sahne tasarımı. Resmi eğitim göreceğine, kendini sahneye vurmayı tercih etti. 1985’ta Lancaster’deki Duke’s Playhouse’da profesyonel olarak oyunculuğa başladı. Uzun süre turneye çıkan tiyatrolarda, sırf oynamanın coşkusu için, parasız çalıştı. Ama bu sayede, pek çok popüler oyunla hemen hemen bilinen her tiyatroda seyirci karşısına çıkma fırsatı buldu. 1989’da da, Manchester’deki Royal Exchange Tiyatrosu’nda “Macbeth”te rol aldı. 1990’larda ise Serkis artık Londra sahnelerinde boy gösteriyordu. “King Lear”in Soytarı’sı oldu. “Mojo”da Potts’ı oynadı ve büyük övgü aldı. Televizyona ilk kez 1987’de çıktı, gene 90’lı yıllarda önde gelen pek çok İngiliz mini dizisinde oynamıştır.
yaratıcı çalışmaların bir parçası oldu. Her sahne için iki versiyon çekti. Önce başka oyunculara, çoğunlukla Elijah Wood ve Sean Astin’e Gollum’un hareketlerini göstermek ve CGI sanatçılarına yardımcı olmak için onlarla oynuyordu; sonra da Wood ve Astin, sanki Gollum yanlarındaymış gibi hareketleri tekrarlarken repliklerini seslendiriyordu. Animatörler de insan gözüyle gereken rötuşları yapıyordu. Serkis Kong performansında da aynı teknikten yararlandı, onunla da ödüller aldı.
Zaman geldi kapıya dayandı, 2011 
seçici kurul, Adak (Atıf Yılmaz), Bebek (İhsan Yüce), Demiryol: Fırtına İnsanları (Yavuz Özkan), İsyan (Orhan Aksoy), Kanal (Erden Kıral), Seninle Son Defa (Feyzi Tuna), Sensiz Yaşayamam (Metin Erksan), Töre (Ümit Efekan), Vatandaş Rıza (Cüneyt Arkın), Yolcular (Yavuz Pağda), Yusuf ile Kenan (Ömer Kavur)… filmlerini değerlendirecekti. Fakat Demiryol: Fırtına İnsanları, Yusuf ile Kenan ve Yolcular filmlerini denetleme kurulu (sansür) engelleyince diğer yapımcılar da filmlerini çektiler ve Antalya Belediyesi de destekleyince 1979 16. Antalya Film Festivali yapılmadı. 1980’de aynı filmlerin değerlendireceği festival yapılacaktı ama 12 Eylül 1980 darbesinin getirdiği yasaklar nedeni ile filmler yine değerlendirilemediler.
müzisyenler Sanna Persson, Magnus Börjeson, Johannes Björk, Fredrik Myhr ve Anders Vestergard vardı. 
Bir minibüsün içinde, Sanna Persson arabayı sürerken, Magnus Börjeson da arkada davulu olabildiğice gürültülü çalıyor. Peşlerinde de motosikletli bir polis. Magnus, bateriyi polise doğru fırlatırken minibüs de yoldan çıkıyor. Bir zaman sonra polis olay mahalline geliyor. Seyirci orada, polis dedektifi Amadeus Warnebring ve “metronom”la tanışıyor. Polis, minibüste bomba olduğunu sanırken Amadeus, duyduğu o sesi çok iyi biliyor. Minibüse doğru yürüyen Amadeus, minibüsteki metronomu sakince alır ve bu aletin sahibini aramaya koyulur sakince. Amadeus ve metronom, davulcuların deneysel müzikleri kadar fenomenler. Metronom, müzik ve gürültü kadar takıntılı bir şey. Metronom, sözlük anlamıyla sabit bir ritm elde etmek için belli aralıklarla vuruş sesleri çıkartan bir alete deniliyor. Sanna, ortalığı gürültüye boğduklarında her daim bu aleti mekanik aleti de kullanıyor. Amadeus’un takıntısı, çocukluğunda ailesinin müzisyen olması için onu zorlarken, metronomu da kullanması. Ailesi, Mozart gibi önemli bir müzik dahisi olabilmesi umuduyla ona Amadeus adı vermiş. Küçük kardeşi Oscar, asıl Amadeusluğu hak ederek, şimdi İsveç’teki filarmoni orkestrasının ünlü bir şefi olmuş. Polis dedektifi olan Amadeus, kadınsız, uykusuz ve sonsuza kadar yorgun bir insan. Yönetmenler, bazı anlarda kameralarını, Amadeus’un ruh haliyle buluşturmuşlar. Arada bir Amadeus ve bu kamera, sakin ve sükûnet içindeler. Belki de gürültülü ve deneysel müziklere aşina olmayan seyirci de bir an için o sükûtun içinde oluyor. Filmin asıl başrolünde davulcuların gürültülü 
deneysel müzikleri var. Sanna, geçim derdiyle başka başka yerlerde bateri çalan Marcus Boij, Fredrik Myhr, Anders Vestergard ve Johannes Björk’ü çaldıkları mekânda bulup olağan şüphelileri bir araya getiriyor. Müzik notalarıyla rotalarını da çiziyorlar ve kötü müzik dinleyen şehre gürültülü anlar yaşatmaya başlıyorlar. İlk durak hastane. Gizlice hastaneye girip, basur ameliyatı olacak Levander’i ameliyathaneye götürüp deneysel müziklerini Lavender’in vücudunda yapıyorlar. Notadaki diğer duraksa bir banka. Kafalarına kar maskesi geçirerek bankada da deneysel icralar yaparken banknotları da, kağıt parçalayıcı makinede paramparça ediyorlar. Üçüncü duraksa tehlikeli bir oyun. Şehre elektrik dağıtan santralde elektrik kablolarına asılı olarak müzik yapıyorlar. Dördüncü yerse, Oscar’ın Franz Joseph Haydn konseri. Bu konser sırasında binanın dışında kendi deneysel müziklerini icra ediyorlar iş makineleriyle anarşist müzisyenler. 
peşine dolaştıkları anlarda Amadeus’un dalgın ve yorgun hallerini yansıtabilmek için, kameralarını da Amadeus’un ruh haline karıştırabilmişler diyebiliriz. Bu estetikler de bir bakıma deneysellik. Ama, bu filmde en çarpıcı mekân, anarşist müzisyenlerin prova yaptıkları yerdi belki de. Elbette, banka ve elektrik santralinin olduğu sahneler de gerçekten iyiydi. Filmdeki siyah – beyaz animasyon bölümleri de çarpıcı. İskandinav karikatürlerini ve animasyonlarını takip etmek gerekiyor. Avrupalı eleştirmenler, bu sinemaskop çekilmiş filme birazcık mesafeli dursalar da beğenmişler. Deneysel müzik yapan bu anarşist grubun peşine takılan 
yaşaması gibi bazı şeyleri Alessandro’da fark ediyorsunuz. İnsanı rahatlatan barok müzik aslında onu pek rahatlatmıyor. Alessandro’nun “krampon” lâkaplı kardeşi Luigi, tam bir komünist ve Berlusconi düşmanı. Luigi, İtalya’nın şimdiki başbakanından öyle nefret ediyor ki, İtalya’yı bu yüzden terk etmiş ve gerekmedikçe de İtalyanca konuşmuyor. Kapitalizmden de Berlusconi gibi nefret eden Luigi, bir ressam ve tabloları için İsviçre’den gelen paraları da yakıyor. O, tam inanmış bir komünist ve anarşist. Fransa’ya siyasi mülteci olarak başvurmuş. Devrime hâlâ inanıyor. Yeğeni Irina’yı bile devrimci yapmış Luigi. Bu anarşist devrimci, dış mekândan korkar gibi sürekli hep evde. Ev işlerini yaparken ailenin yemeklerini de yapıyor Luigi. Irana’ysa, 15 yaşında ve annesini hiç hatırlamıyor. Ergenlik çağının her şeyini yaşıyor ve babasının üzerine üzerine geldiğini düşünüyor. Elbette tartışmalar oluyor aralarında hep. Irina’yı, babasının geçmişe takılıp kalması da üzüyor. Babasının sinirinin kadınsızlıktan olduğunu bile düşünmeye başlıyor ve ve amcasıyla beraber internet üzerinden babasına bir kadın bile ayarlamaya çalışıyor Irina. Ama o kadın, uzaklardan geliveriyor ve Alessandro’yu büyülüyor. Strazburg (Strasbourg) şehri gibi insana huzur veren Florence, ölen Agathe’ın uzaklardaki kızı. Alessandro, iyi insan ve hastanede hastalara kitaplar okuyor. Agathe’a da kitap okuyor ve ona kendini yakın hissediyor Alessandro. Agathe’ın cenaze töreninde Florece’la tanışıyor Alessandro. Belki de, Florence ona ölen eski karısı Louise’i unutturabilecek. Finalde Alessandro’nun “Silenzio d’Amore” (Aşkın Sessizliği) şarkısını söylerken bir büyük aşkın doğuşuna tanıklık ediyorsunuz belki. Dünyanın bütün güneşleri aşkla aydınlatıyor her tarafı. 
1962 doğumlu Philippe Claudel, ayrıca Fransa’da bir üniversitede edebiyat profesörü. Claudel’in romanları da var. Claudel’in 2007’de “Bay Linh ve Torunu”, 2007’de “Gri Ruhlar” ve 2009’da “Brodeck’in Raporu” romanları Doğan Kitap’tan çıkmıştı. Sanatçı, ilk filmini 2008’de 
1971’de Bologna’da doğan İtalyan aktör Stefano Accorsi’yi, ünlü oyuncu Maria de Medeiros’un yönettiği ve Portekiz’deki “karanfil devrimi”ni anlatan “Capitaes de Abril – Nisan Devrimi” filminde devrimi yapan genç subay olarak hatırlayabilirsiniz. İtalyan sineması içerisinde filmler çeken Ferzan Özpetek’in 2001 yapımı “Le Fate Ignoranti – Cahil Periler” ve 2007 yapımı 
“şeytani sahiplik” üzerinde yoğunlaşan bir yapım. “Şeytani sahipliğe”, kötü niyetli doğaüstü varlıklar deniliyor Hıristiyanlıkta. Film, 15 yaşındaki Emma’nın özgür olmak için şeytana sığınmasını ve ondan kurtulma çabasını anlatıyor. Şeytan, yavaş yavaş Emma’yı ele geçiriyor. Babası John ve annesi Lucy, küçük kardeşi Mark’la beraber kendisini okula göndermiyorlar. Anne-baba, eğitimi evde veriyorlar çocuklarına. Emma’nın amcası Christopher, bir rahip ve geçmişte şeytan kovarken bir genç kızın ölümüne neden olmuş. Şeytanın şiddeti çoğalınca Emma, rahip amcasından yardım istiyor ve ardından şeytan kovma ritüelleri sürerken trajediler de yaşanmaya başlıyor yavaş yavaş. Rahip Christopher, Emma’nın içine girmiş şeytanı kovma seanslarını video kamerayla da kaydediyor. Emma, bir zaman sonra amcasının amacını öğreniyor. Christopher, şeytanı kovmaktan çok şeytanın varlığını kanıtlamaya çalışıyor ve sonunda bunu trajedisiyle ödüyor. 
göstermediği ayrıntıları seyircilere sunuyor ve başka gerçeklikler üzerine de keşifler yaptırıyor. Belgesel gerçeklik gibi yansıyan bu anlara sinema dilinde “mocumentary”, yani “sahte belgesel” deniliyor. Kamera kullanımları da gerçekten çarpıcı. Bazı anlarda, mekânlar ve olaylar şeytanın öznel bakışıyla yansıyor. Bu dikiz anlarında seyirciler yabancılaşabiliyor. Hatta seyirci, şeytanla beraber dikizliyor her şeyi. Fonda duyulan müzikler de gerilime katkı sağlamış. Emma’yı canlandıran Sophie Vavasseur, 1992 yılında Dublin’de doğmuş. İrlandalı oyuncuyu, Alexander Witt’in 2004 yapımı “Resident Evil: Apocalypse – Ölümcül Deney: Kıyamet”inde Angie ve Julian Jarrold’ın 2007 yapımı “
The Big Heat – Ölüm Korkusu (1953) / Fritz Lang: Düzenlenen suikastta, Glenn Ford’un karısı yaşamını kaybeder (otomobiline bomba konulmuştur) ve Ford suikasti yapanların peşine düşer. İzini sürdüğü adamın kaldığı dairenin (otel odası? / apartman dairesi?) kapısını yaşlı bir kadına çaldırtır. Kadın uydurma bir adres sorar, “Yanlış” cevabını alır, hemen peşinden Ford kapıyı çalar, kapıyı açan adamın “Sana yanlış ad…” demesini tamamlamadan bir “müthiş” yumruk atar…
gelin, karşısında yedi tane yabaniyi görünce şaşırır… Sonunda hepsini adam eder. Adam olan kardeşler, ağabeyleri gibi evlenmek isterler, ama çareleri -ancak- kızları kaçırmaktır. Kaçırırlarda ve dönüş yolunda ağızlarını kapattıkları kızları serbest bırakıp bağırttırır ve havaya ateş ederek çığ düşmesine, yolların kapanmasına neden olurlar. Zamanla ağabeyleri yengeleri ile bir anlaşmazlığa düşer ve ağabey evi terk ederek daha yukarılara, daha karlı bölgelere gider. Yengelerinin hamileliği anlaşılınca, haber vermek en küçük kardeşe düşer ve ağabeyinin yanına gider, durumu söyler, ağabey hâlâ dönmemekte kararlıdır. En küçük kardeş (Russ Tamblyn) ağabeyine (Howard Kell), “Sen gelince beni döversin, ama…” diyerek bir “müthiş olmayan” yumruk atar… (eli acır, ağabeye bir şey olmaz ama geri döner.)
şarap bağları olan zengin bir genç. Ava, evlilik danışmanı bir psikolog. Hikâye fazla ilerlemeden sorunlar küçük küçük çıkmaya başlıyor. Önce, anne – babasınınn sorunlarıyla ilgilenmek zorunda kalıyor Ava. Annesi, babasının kendisini aldatmasını yirmi beş yıl sonra öğrenince boşanmak istiyor. Annesiyle babasını barıştırmaya yoğunlaşan Ava, kocasını ihmâl etmeye başlayınca aralarındaki romantizm de sarsılmaya başlıyor. Charlie’nin çapkın arkadaşı Gerber, ağzından Ava’nın duymaması gereken bir sırrı kaçırınca, çiçeği burnunda genç evlilerin arasında güven bunalımı da başlıyor. Bu filmin senaristleri kadın. Filmi seyrederken, herhalde kadınlar “ah şu erkekler” diyecekler. “Eskisi de, yenisi de bir” diyerek. Ava’nın babası Yahudi ve anne evi terk edince Yahudi geleneklerini hatırlıyor. Ama bu filmde sırlar çok. Ortaya bir üvey erkek kardeş Ian da çıkıveriyor. Ian, Ava’nın babasının yıllar öncesindeki bir kaçamağının ürünü. Bir de kız kardeş Shelby var. Eğlenceli ve plânsız. Erkekleri etkiliyormuş gibi gözükse de bir sevgilisi bile yok. Annesi onu Yahudi bir gençle tanıştırıyor finale doğru. Onun da sevgilisi oluyor sonunda.
Aslında yönetmen Mulroney’nin filmi umut verici değil. Senaryo iyi yazılmamış. Espriler yerine oturmuyor ve de elbette güldüremiyor. James Brolin dışında oyuncu performansları vasatı aşamıyor. Filmde, muhteşem Christopher Lloyd’un olduğu Dr. George’un muayenehanesindeki sahnelerdeki komedi anları bile kıvamına ermemiş gibi duruyor. Filmde, doya doya New Orleans yansımıyor ama yer yer fonda duyulan caz tınıları oraların havasını hissettiriyor. Film sinemaskop çekilse de estetik anlamda da insanı doyurmuyor. Filmdeki en güzel an son jenerikti. Görüntüde çekim hataları gösterilirken fonda da Dean Martin’in sesi duyuluyordu. Elbette bu filmden hoşlananlar olacak. Esprilere gülecekler. Ama, yine de tamamına ermemiş diyoruz bu filmin. Jane Seymour ve James Brolin, James Keach’in 1998’de “A Marriage of Convenience” adlı televizyon filminde bir araya gelmişlerdi. 
gerçekten çarpıcı ve neredeyse her yaştan çocuğa sesleniyor. 
veriyorlar. Sho ve Arietti arkadaş oluyorlar. Sho, Arietti’yi koruyor. Ama, evin hizmetçisi Haru, döşemenin altında kendilerine hayat kurmuş bu küçük insanlara rahat vermiyor. Poddo, ormanda tanıştığı avcı Supira’yla yola çıkmaya karar veriyor. Sonunda aile, Supira’yla beraber yeni hayatlarına doğru yola çıkıyorlar. Sho, Arietti’yle konuşurken, küresel ısınmadan dolayı birçok canlı türünün yok olduğunu söylüyor. Küçük insanlar da yok olup giderken, büyük insanların nüfusu şimdi altı milyar 700 milyon olmuş. Belki de dev insanlar, bu dünyadaki hayatı tüketiyorlar. Bu filmin hikâyesi, Tokyo’nun hemen dışında 
kaza yapıyorlar ve kimi mahkûmlar yaralanırken, kimileri de firar ediyorlar. Muhammed de firar edenlerin içinde. Kamera, Muhammed’in peşine düşerek bu zorlu kaçışı ve hayatta kalma mücadelesini gösteriyor. Muhammed, Polonya’nın kuzeydoğusundaki gölleriyle büyüleyen Mazury (Masuria) Ormanı’nda hayatta kalma mücadelesi verirken savaşta geçerli kuralları uygulayarak ölmemek için de öldürüyor. Hatta masum insanları bile. Ama, hepsini tüm bunların önüne geçen açlık duygusu. Yeryüzündeki en büyük şiddet açlıktır belki de. Muhammed’in, buzun içine oltasını salarak balık avlayan adamın balığını çaldığı sahneden de daha yakıcı sahneler var filmde açlık üstüne. Muhammed, karınca, hatta ağaç kabuğu bile yiyor. Bebeğini emziren bir annenin memesinden süt bile emiyor. Ama trajedisinden kaçamıyor. Keresteciler ağaçları keserken bir ağaç üzerine devriliyor. Sabah ormana erken gelen bir işçiyi de öldürdükten sonra yaralı olarak Margaret’in çiftlik evinin önünde buluyor kendini Muhammed. Margaret, dilsiz bir kadın. Kocası da sürekli içiyor. Tedirgin bir andan sonra Muhammed’i eve alan Margaret, yarasını sardıktan sonra sabah bir atın üzerinde Muhammed’i yolcu ediyor. Sonunun da ne olduğunu anlıyorsunuz Muhammed’in. 
1938’de Lodz’da doğan Polonyalı aktör, yönetmen ve senarist Jerzy Skolimowski, Polonya sinemasının yaşayan büyük ustalarından biri olarak kabûl ediliyor. Skolimowski, Roman Polanski’nin ilk filmi siyah-beyaz 1962 yapımı “Noz w Wodzie – Sudaki Bıçak” filmine senarist olarak da katkıda bulunmuştu. Bu filmdeki o muhteşem diyaloglarıysa kendisi bizzat yazmıştı. 1989’da, 8. Uluslararası İstanbul Film Festivali’nde gösterilen ve Jeremy Irons’ı başrolde oynadığı 1982 yapımı “Moonlighting – Kaçak İşçiler”, yönetmen olarak unutulmaz politik filmiydi Skolimowski’nin. Sinemaseverler bu büyük sinemacının yüzünü, David Cronenberg’ün 2007 yapımı 
haklı, bu olanlar nedir, diye. Aslında bir dolu soru insanın zihninden geçip gidiyor. Muhammed ormana geldiğinde, aslında masumiyetin de olmadığını hissetmeye başlıyorsunuz. Skolimowski, bu savaş içindeki filminde şiddetin her türlüsünü gösteriyor seyirciye. Savaş, işkence, hayatta kalmak için öldürme, açlık, vahşi doğa, aile içi çatışma ve birçok şey. Filmde, Muhammed üşüdüğü o karlar içindeki ormanda, geride bıraktığı eşini hatırlayarak zihinsel anlamda ısınıyor sanki. Arada, Kuran’dan ayetler okuyan hocanın sesini de duyuyor zihninde Afganistan’ı ve Taliban’ı düşünürken. Yönetmen bu sahnelerde daha yumuşak ışık kullanmış ve Muhammed’in hissettiği sıcaklığı seyirci de hissediyor. Muhammed’in Margaret’le olduğu anlarda, kadının hayata getirdiği sıcaklığı da perdeden seyirciye ulaştırabiliyor yönetmen. Muhammed’in, bebeğini emziren annenin memesini emdiği sahnede “deja vu” yaşadık, ama sinema tarihinden bir film aklımıza düşmedi bir türlü. Fellini ruhu vardı sanki bu sahnede. Muhammed, filmde bir tek kelime bile konuşmuyor ama bu film, Lehçe ve İngilizce konuşuyor, belirtmeliyiz. 
hayat karşısında mağlûp oluyor bir süre. Mike, lise öğrencilerine, iş ortağı ve kadim dostu Stephen Vigman’la güreş antremanları da veriyor. Kyle’ın dünyasına girmesi Mike’ın bu sıkıntılı hayatına yeni anlamlar katıyor. Hayatta galibiyet diye bir şey de var çünkü. Mike’ın evine yerleşen “tatlı on altı” yaşındaki Kyle, boyalı tuhaf sarı saçları ve ağzından düşürmediği sigarasıyla tahmin edilemez bir şeyi ortaya çıkıveriyor. O bir güreşçi. Mike’ın “Pioneers”, yani “Öncüler” güreş takımına giren genç Kyle, kazanmayı fark ettiriyor onlara. Hikâyede, Mike’ın koşu arkadaşlarından Terry Delfino da var. Karısından ayrılmış, evini karısına kaptırmış ve üstelik evinde eski karısı sevgilisiyle mutlu mesut yaşayıp gidiyor. Bunların acısını yaşayan Tery de ekibe katılıyor sonra. Hayat, kendi plânını uyguluyor ve Ohio’da rehabilitasyondan çıkan Kyle’ın annesi Cindy, New Jersey’ye geliyor geride bıraktıklarını toparlamak için. Melodramın dolaştığı bu bölümlerde gerçeklik kazanıyor ve Kyle’ı bambaşka bir gelecek bekliyor. Aslında bu hikâyede en büyük kazanan Mike. Çünkü o, dünyanın iyi ve şefkatli kadınlarından Jackie’yle evli. 
zaman zaman Antonioni ustanın ruhunun 
Dünyanın hemen her ülkesinde çocuk ve gençleri son on yıldır kendisine müptelâ eden “Harry Potter” fenomeni, 15 Temmuz Cuma günü gösterime giren 8. sinema uyarlamasıyla birlikte, beyazperde tarihinin en parlak ticarî başarıları arasındaki ayrıcalıklı yerini şimdiden almış durumda… 
Kısa bir araştırmadan sonra, “Harry Potter”ın, Warner Bros. şirketinin -serinin istisnasız her yeni filminde yaptığı gibi- 35 mm standart film, dijital kaydı barındıran hard – disk ve IMAX formatı da dahil olmak üzere, bu tantanalı kordelayı yurt sathında şânına yaraşır bir dağılımla, toplam 273 kopya üzerinden gösterime sunduğunu öğrendim. Bu sayısal bilgiyi de ülkemizde film tanıtımı yaparken tanıttığı filmlerin yapım ayrıntıları hakkında en geniş kapsamlı bilgileri sunan teknik künye bölümümüze ekledim. 
1980’li yıllar, hayatımın 10’ar yıllık evreleri içinde en zorlukla, fakat aynı zamanda keyfini de en fazla çıkartarak film izlediğim dönemdi. Büyük zorluklarla film izleyebiliyordum; çünkü, bazen orta hâlli, bazen de ekonomik durumu ortanın bile altlarına doğru inen bir ailenin, o yıllarda önce lise, ardından da üniversiteye giden çocuğu olarak ekseriyetle meteliksizdim. Beyoğlu’na çıkıp orada gösterime giren yeni bir filmi izlemek, hele hele bu eğlencenin yanına bir de “frigo dondurma” eklemeyi başarmak, sözünü ettiğim tarihlerde tasavvur edilebilecek en güzel hafta sonu geçirme şekliydi benim için… 
yorgunluktan sonra ertesi gün okula falan gidemeyip yorgan döşek yattığımı belirtmeye, bilmem ayrıca gerek var mı? Bu traji – komik olaydan dolayıdır ki “Bir Zamanlar Amerika’da”, sinemasal hatıralar galerimde o gün bugündür hep çok farklı bir yerde duran filmlerdendir. 
yalnızca filmlerin çekimi ya da çoğaltımı değil, dünya çapında ses getiren Hollywood yapımlarının ülkemize gelişi de ortalama 2 – 3 yıl aksardı. Sözgelimi, Richard Donner’in 1976 tarihli “The Omen”ini 1980′de, Randal Kleiser’in 1978′de çektiği “Grease”i 1981′de, yine Richard Donner’in iki yıl öncesinde bütün dünyayı kasıp kavurmuş olan “Superman”ini ise 1980 başlarında izlediğimi hatırlıyorum. Eğer ki batıda ortalığı birbirine katan bir film bize ertesi yıl gelmeyi başarmışsa, o dönemin sinemaseverleri olarak böyle bir gelişme karşısında resmen bayram ederdik! Şimdilerde, ülkemizde bazen pek çok Avrupa ülkesinden bile daha önce gösterime giren üstün yapımları görünce, belli belirsiz bir hüzün duygusu eşliğinde hep o günlere gidiyor aklım… 
işletmeci, o günlerde kopya çıkarmada kullanılan ham film şeritleri çok değerli bir teknik malzeme olduğu için, yurt dışından gelen (çoğaltmada master olarak kullanılan) ara negatiften İstanbul için yalnızca 10 kopya basardı. Aynı tarihlerde hem Beyoğlu, hem de Şişli’deki iki sinemada gösterimi olan bu filmin, tek bir kopyayla her iki salonu da idare edebilmesi için “merdiven” adı verilen bir yöntem türetilmişti. Birinci sinemada saat 11.00 – 13.00 – 15.00 – 17.00 – 19.00 – 21.00 düzeni içinde yürüyen seanslar, en az 15 – 20 kilometre uzaklıktaki diğer sinemada ise 12.00 – 14.00 – 16.00 – 18.00 – 20.00 şeklinde düzenlenirdi. Böylelikle, birinci salonda ilk yarısı oynatılan filmin 35 mm’lik bobini, bu bölüm tamamlanır tamamlanmaz salonun kapısının önünde bekleyen motorsikletli bir genç tarafından kapılır ve o kişi de İstanbul trafiği içinde canını hiçe saydığı cambazlıklar yaparak, “emanet”i mümkün olan en kısa sürede diğer sinemaya yetiştirirdi. Sonraki saatlerde de bu koşuşturma, her iki sinema arasında “gösterilen bobini alıp yeniden önceki salona yetiştirme, gösterilecek olanı ilkinden ikinci salona ulaştırma” şeklinde nefes nefese devam ederdi. 
Öte yanda, Türkiye’ye salonların ihtiyacı kadar 35 mm kopya satmaya çalışan Hollywood şirketlerinin temsilcileri de söz konusu yöntemden haberdar olduklarında şaşkınlıktan küçük dillerini yutuyorlardı. Çünkü bizde yürürlükte bulunan bu aktarmalı gösterim düzeninin yeryüzünde bir benzeri daha yoktu. Fakat, hem ekonomik imkânsızlıklar, hem de 1980′lerin ikinci yarısından sonra ülkede işlerin belli ölçüde düzelmesine rağmen ithalatçı ve işletmecilerin devam edegelen açgözlülükleri, dağıtım işinin 2000’lerin başlarına kadar böylesine sakat bir yöntemle yürütülmesine neden olacaktı. 
başladılar. Bu işi yürüten kuryelerin çoğunun altındaki motorsikletler eski model ve bakımsızdı. Hoş zaten, kazandıkları cüz’i parayla daha başka ne olabilirdi ki? O köhne araçlardaki teknik yetersizliklere bir de aşırı telaş eklenince, önce birincisi delicesine ilerlerken otomobillerin altına girip öldü, sonra ikincisi, sonra da üçüncüsü… 80′lerin popüler haber dergilerinden “Nokta”da, o dönemdeki film taşıyıcılarından söz eden bir habere rastladığımda, bundan yaklaşık 25 yıl öncesi itibarıyla dergide verilen ölü sayısı 36′ydı. Ki bu sayı, söz konusu haberden sonra da büyük bir ihtimalle artmaya devam etmiştir. 
Bugün, o dönemlerle kıyaslanmayacak kadar zengin ve güçlü bir Türkiye’de yaşıyoruz. Sinema sektörü de bu görece rahat atmosferden şu ya da bu oranda nasiplenmekte… İster negatif, isterse de pozitif, film çekiminde ya da kopya çoğaltımında kullanılan ham şeritler, yanısıra bunların laboratuarda banyo edilmesini sağlayan kimyasallar öyle 30 – 40 yıl önceki gibi karaborsadan binbir madrabazlıkla temin edilebilen erişilmez ürünler değil artık. Başta dünya devi Kodak’ın Türkiye şubesi olmak üzere, bir dizi şirket ihtiyaç duyulan her türlü hammaddeyi, geçmişle kıyaslanmayacak kadar uygun fiyatlarla ithal ediyor ve sektördeki laboratuarlara ulaştırıyor. Bolluk öyle bir noktaya geldi ki ilk filmini çeken yönetmenlere, ihtiyaçları olan hammaddenin en az yarısının, taraflar arasında imzalanan sponsorluk anlaşmaları kapsamında bedelsiz sunulduğu bile oluyor. Aynı şekilde, bazı kısa metrajlı filmciler de sırf yapıtlarını kitlelere geniş perdede gösterme keyfini yaşayabilmek için, çektikleri filmi dijital ortamdan 35 mm’ye transfer yaptırabiliyorlar. Yüksek teknoloji, ithal serbestisi ve gitgide düşen son kullanıcı fiyatları, filmcilik malzemelerini artık bir sinema okulu öğrencisinin bile ulaşabileceği düzeylere çekmiş durumda… 
teknolojinin içine doğdukları için, her iki dönem arasındaki uçsuz bucaksız farkı asla anlayamıyorlar ve anlayamayacaklar. Fakat, 1986′da Çemberlitaş’taki bir sinemada Tony Scott’un “Top Gun”unu izlemeye gelmiş bir grup Avrupalı turistin, sapsarı renkteki bir perdeye yanısıtılan o soluk görüntü ve boğuk sese tanık olduktan sonra salondan “Horrible!”, “Terrible!”, “Disgusting!” nidâlarıyla kaçışlarını görüp genç bir sinemasever olarak ülkem adına içten içe utanışım, hafızamdaki galeride hâlâ taptaze duran bir başka sinemasal hatıradır. O yüzden de film işletmeciliğimizin günümüzde ulaştığı düzey, çağdaş teknolojilerle donatılmış bir salona girdiğimde benim açımdan çok daha yüksek bir seyir keyfinin vesilesine dönüşüyor. 
Gelişen teknoloji günümüzde kopyaları alabildiğine bollaştırdığı gibi, çizikleri ve kopukları da silip götürdü beyazperdeden… Çünkü artık selüloid bazlı hammadde yerine polyester film kullanıyor laboratuarlar. Polyester şeridi de ne çekiştirerek kopartabiliyorsunuz, ne de makinede oynatılınca kolayca çiziliyor. Bir tek makasla kesilip seloteyple yapıştırılabiliyor bu tür dayanıklı filmler. Dolayısıyla, filmlerin oynatım sırasında kopması gibi durumlarda gösterim devam ederken, iki film parçasının ucunu jiletle alelacele kazıyıp asetonla yapıştıran eski moda makinist tipi de tarihe karışmış durumda… Artık herşeyin çağdaş teknolojiden beslenen daha kolay bir çözüm yolu var.