William Blake’in Ruhani Yolculuğu

‘Her gece ve her sabah
Doğar bazıları acıya,
Her sabah ve her gece
Doğar bazıları tatlı hazza.
Doğarken bazıları tatlı hazza,
Doğar bazıları sonsuz geceye.’

Yersiz yurtsuz kızılderilinin, Cleveland’dan kopup gelmiş üstü başı düzgün delikanlıya William Blake’in ‘Masumluk Kehanetleri’ şiirinden alınmış bu dizeleri aktarması boşuna değildir. Öyle ya, bölgenin zengin maden şirketinden aldığı mektupla vahşi batı macerasına atılan şehirli genç adam ünlü şairle aynı adı taşımaktadır. Bizim şaşkın Blake, iki ay gecikmeli olarak ulaştığı kanunsuz beldede ilk günden başını belaya sokacak ve karıştığı kanlı düellodan göğsünde bir kurşunla kaçmayı başaracaktır.

Nobody yani Hiç Kimse adındaki Kızılderili, köle tüccarlarının elinde Avrupa, İngiltere gördükten sonra bir yolunu bulup özgürlüğünü kazanmış ve İngiliz şairlerin dizeleriyle ufkunu genişletmiştir. Ölümcül bir kurşun yarası ile arafta gezinen ölü William Blake’in ruhlar katına ulaşma yolculuğunda gönüllü rehberliğine soyunacaktır. Bu ruhani yolculuk Cleveland’lı William Blake’i dönüştürecek ve acımasız vahşi batının kaotik ortamında benzersiz bir kendini bulma deneyimi yaşatacaktır ona.

Güzel bir yaz sürprizi olarak yıllar sonra ülkemizde ilk kez vizyona giren efsanevi Jim Jarmusch filmi ‘Ölü Adam / Dead Man’, kelimelerle anlatılması pek de kolay olmayan şiirsel bir halüsinatif yolculuğun hikâyesi.

Western türünden yola çıkmasına ve janrın bilinen atmosferini ve tiplemelerini kullanmasına karşın, westerni yenileyen de demeyelim, türü mistik bir serüveni aktarmak için araç olarak kullanan bir deneme bu. Kötü adamlar, kanunsuz şerifler, masum yüzlü fettan kızlar, aşağılık porsuk avcıları, yerinden yurdundan edilmiş yerliler, emperyalist sömürü düzenin işbirlikçileri sahtekar misyonerler, türlü türlü caniler, oğlancı yamyamlar hepsi var bu filmde.

Bilge ‘Hiç Kimse’ için ruhani düşlerin peşinde yol almak ulvi bir lütuftur. Bu yolda gözlüklerin olmadan daha net görebilirsin. Kutsal ruhlar yiyip içmeden yol alanları takdir edecek, esirgeyip koruyacaktır. Tüm ruhların geldiği yere dönme vaktinde, bu kaotik fani dünya ruhlar katına yükselmeyi bekleyeni hiç ilgilendirmeyecektir artık.

Jarmusch gençlik döneminin bu belki de en değerli başyapıtında siyah-beyaz Western kalıplarının ardında böylesine şiirsel bir yolculuğun izini sürüyor. Tarkovski klasikleri ve bizde kıymeti bilinmemiş Semih Kaplanoğlu’nun tasavvuf düşüncesini temel alan yakın tarihli filmi ‘Buğday’ ile uzaktan akrabalık taşıyan bir film bu. Farklı olarak, New York’lu sanatçının gençlik dönemine ait (1995 yapımı olmasına karşın tazeliğinden hiçbir şey kaybetmemiş) eseri, türe özgü kalıpları yabancılaştırma yolunda mizahı ustaca kullanmış.

Çağımızın en saygın rock/folk müzikçilerinden Neil Young imzalı serbest vezin müzik çalışması, diyalogların yerini alarak emsalsiz siyah beyaz görüntülere eşlik etmiş. Gencecik bir Johnny Depp belki de kariyerinin en iyi performanslarından birinde ışıl ışıl parlıyor. Efsanevi oyunculardan Robert Mitchum onu en çok hatırladığımız ‘The Night of the Hunter’ filmindekine benzer kısacık bir veda kompozisyonla karşımıza çıkarken, travesti Sally’de ünlü rock yıldızı Iggy Pop ve yine genç Gabriel Byrne, Alfred Molina, John Hurt, Billy Bob Thornton gibi çağımızın önemli oyuncuları kısa rolleriyle filme renk katmışlar.

İlk kez 15. İstanbul Film Festivali’nde (tarihi Emek Sineması’nda) hayranlıkla izleme şansını bulmuş olduğum bu efsanevi filmi, 23 yıl sonra aynı tazelikte bulmuş olmaktan duyduğum keyfi anlatamam. ‘Ölü Adam’ı geniş perdede izlemenin her tutkulu sinemasever için gerekli olduğu düşüncesindeyim.

(15 Temmuz 2019)

Ferhan Baran

ferhan@ferhanbaran.com

Alman Vatandaşı Türk İşadamı Yapımcı Oldu

Aslen Kayserili olan ve Almanya’da doğup büyüyen Alman vatandaşı genç işadamı Ömer Kaya, Alman devletinin son yıllarda Türklere uyguladığı ırkçı politikalarından rahatsız olduğunu ve Türklerin iş yaşamında önünü kestiğini belirterek, yatırımlarını Türkiye’de yapma kararı aldı. Kaya, sinema sektörüne adım atarak ilk filmi Muhteşem Üçlü filmini çekti. Ömer Kaya bundan sonraki süreçte film sektöründe hizmet vereceğini söyledi. Muhteşem Üçlü önümüzdeki aylarda vizyona girecek.

Suyun Sesi, Yıldızların Altında İzlenecek

Gişe rekorları kıran ödüllü film Suyun Sesi, 17 Temmuz gecesi yıldızların altında Akmerkez Üçgen Teras’ta sinemaseverler için gösterimde olacak. Günün tüm stresini ve yorgunluğunu çimler üzerinde film izleyerek atmak isteyen misafirler için Akmerkez açık havada sinema keyfi tüm hızıyla devam ediyor. Guillermo del Toro tarafından yönetilen ve senaryosu del Toro ile birlikte Vanessa Taylor tarafından yazılan ödüllü film, 17 Temmuz’da izleyici ile bulaşacak. Soğuk savaş döneminde yalnız başına olan Elisa’nın ABD’de geçen hikâyesini anlatan film, romantik ve fantastik sahneleri ile büyüleyecek. Ücretsiz izlenebilecek film 21:00’de başlayacak.

Kaan Müjdeci: Sinema Tarihinin Ayıbı

Antalya Uluslararası Film Festivali’nden ulusal yarışmanın kaldırılmasını protesto etmek için Ulusal Yarışma adıyla İstanbul’da düzenlenmesine öncülük eden ünlü yönetmen Kaan Müjdeci, yapımcı Zeynep Özbatur Atakan’ın şikayetiyle kendisi hakkında açılan davaya tepki gösterdi. Yarışmanın kaldırılmasına karşı bir protesto eylemi olarak festivalin sitesini kopyaladıklarını, festival sitesinde yer alan fotoğrafları kullandıklarını belirten Kaan Müjdeci ilk derece mahkemede 05 Temmuz’da aleyhine sonuçlanan 1 TL’lik davanın Türkiye sinema tarihine büyük bir ayıp olarak yazılacağını belirtti. Kaan Müjdeci, davaya bir üst mahkemede itiraz edeceğini açıkladı.

Kaan Müjdeci: Sinema Tarihinin Ayıbı yazısına devam et

Akbank Sanat’da Güncel Venezuela Sinemasına Bir Bakış

Akbank Sanat, 17 – 31 Temmuz 2019 tarihleri arasında güncel Venezuela Sineması’ndan 5 seçkin filmi filmseverlerle buluşturuyor. Bolivarcı Venezuela Cumhuriyeti Türkiye Büyükelçiliği’nin katkılarıyla gösterilecek filmler İspanyolca ve Türkçe alt yazılı gösterilecek. Etkinlikte, Kardeşler (Hermano), Mavi Çok da Pembe Değil (Azul y No Tan Rosa), Azu, Zamanın Sonundaki Ev (La Casa Del Fin de Los Tempos) ve Çirkin Saç (Pelo Malo) adlı filmler gösterilecek.

Akbank Sanat’da Güncel Venezuela Sinemasına Bir Bakış yazısına devam et

Zorlu PSM Amfi’de Film Gösterimleri Başlıyor

Zorlu PSM, yaz boyunca Amfi’de haftanın dört günü birbirinden güzel filmlerle açık havada sinema nostaljisini yaşatacak. 01 Temmuz – 24 Eylül 2019 tarihleri arasında devam edecek film gösterim programında her Pazartesi Fransız filmleri, her Salı Yeşilçam filmleri ve ardından düzenlenecek Türkçe 45’lik Parti’ler, her Çarşamba romantik filmler ve her Pazar süper kahraman filmleri yer alacak. Açık havada ve dev ekranda film izleme keyfinin yanı sıra her zevke uygun birbirinden güzel filmlerle her Pazartesi, Salı, Çarşamba ve Pazar günleri saat 20:00’de ücretsiz ve herkese açık olarak gerçekleşecek Amfi’de film gösterimlerini şimdiden ajandanıza ekleyebilir, işaretleyebilirsiniz.

Zorlu PSM Amfi’de Film Gösterimleri Başlıyor yazısına devam et

Deniz Baysal, 7. Koğuştaki Mucize Filminde Öğretmen Oldu

Mehmet Ada Öztekin’in yönettiği ve Aras Bulut İynemli’nin başrolünde yer aldığı 7. Koğuştaki Mucize’de son yılların gözde ismi Deniz Baysal, Öğretmen Mine rolüyle izleyicilerin karşısına çıkacak. 7 yaşındaki kızıyla aynı zekâya sahip masum bir babanın adalet arayışını konu alan filmin çekimleri geçtiğimiz haftalarda Muğla’da başladı. Aras Bulut İynemli’nin canlandırdığı Memo’nun kızı Ova’nın öğretmenine hayat veren Deniz Baysal’ın çekimlerden ilk kareleri yayınlandı.

Altın Badem Datça’dan Kopuyor

2005 yılında Datça Altın Badem Sinema Günleri olarak başlayan ve yıllar yılı ülke genelinde büyük yankı uyandıran etkinlik yöreye büyük katkı sağladı. Datça halkının, değerli sinema sanatçılarıyla buluşmasına vesile olan festival, yıllar içinde gelişip kabına sığmaz oldu. Hal böyle olunca da, festivalin kapsamını genişletme zorunluluğu doğdu. 2017 yılına gelindiğinde festivalin kurucusu Saygın Medya adına başkan Saygın Kurt, komite ile yaptığı uzun toplantılar sonucunda Datça Altın Badem Turizm ve Yaşam Ödülleri olarak yola devam etme kararı aldı.