Sinematek’in yayınladığı Yeni Sinema Dergisi, 30. sayısında yayınına son verir, geçen bir süreden sonra tekrar yayınlanmaya başlayınca (sadece 2 sayı yayınlanacaktır) dergide Onat Kutlar’ın Seyyit Han (Yılmaz Güney) filmi üzerine bir eleştirisi yer alır. Kutlar eleştiriye başlarken, filmin kendisinden uzaklarda olduğunu, eski görmüşlüğü üzerine yazdığını belirtir. O zamanlar; video, DVD, CD olayları henüz başlamamıştır. Şimdi Ölmeyen Aşk üzerine yazarken filmin benden uzak olduğunu belirtmek istiyorum. Benim, Kutlar gibi mazeretlerim olmayabilir -ayrıca filme bu yollarla ulaşabilme olanağım ne kadar onu da hiç araştırmadım-, daha önemlisi yazı sırf Erksan’ın Ölmeyen Aşk’ı ile de ilgili değil ki…
Evde sinemadan konuşulurken adı sık sık geçerdi, Ölmeyen Aşk. Sonradan ben de gördüm, gencecik bir Laurence Olivier, filmdeki ismi ile söylerlerdi hıçkıli derlerdi, -her halde dublajda öyle kullanılmıştı- sonradan kitabında Heathcliff olarak görecektim, o ismi. Olivier ile birlikte Merle Oberon’un oynadığı William Wyler filmi (Wuthering Heights), 1939 yapımı, her halde bizde 50’li yıllarda oynadı. Emily Bronte’nin (Bronter Kardeşler) romanından uyarlanmış, bizde -kaynak belirtilerek- ilk kez 1963’de Hulki Saner Acı Aşk adı ile çekmiş. Ölmeyen Aşk olarak çekilişi 1966’da Metin Erksan eli ile yapılmış. Belirtmek gerekir ki tam bir çılgın aşk olan romanı, Ölmeyen Aşk ismi dışında Uğultulu Tepeler ve Rüzgârlı Bayır adı ile de Türkçeye çevrilmiş. Roman, sinema dünyasının tüm ülkelerin rağbet ettiği bir kaynak. Kaç tane uyarlaması yapıldı bilemiyorum ama Bunuel’in Abismos de Pasion (1953) ismi ile Meksika’da çektiği bir uyarlaması da var ama 1953’de çekilen bu uyarlama ilk niyet olarak 1930’da düşünülmüş. (Wyler’den önce). Sonradan televizyonda -ancak bir bölümüne rastladığım- dizisi de (yabancı) yapılmıştı.
Filme (Ölmeyen Aşk / Erksan) geçmeden önce, roman(cılar)dan söz etmek gerecek: Bronte Kardeşler, İngiliz yazarları. Üç kız kardeş, yalnızlıklarına arkadaş olarak roman yazmayı seçerler. Anne Bronte (1820 – 1849): Şiirlerinden başka Agnes Grey ve The Tenant of Wildfell Hall (Şatodaki Kadın). Charlotte Bronte (1816 – 1855): Şiirler ve Jane Eyre. Emily Bronte (1818 – 1848): Şiirler ve Wuthering Heights. Jane Eyre’de hayli üne kavuşmuş olmasına rağmen (roman ve çeşitli sinema uyarlamaları var) Wuthering Heights de oldukça popüler olmuş bir romandır ve yukarıda da belirtildiği gibi görsel dünyanın hayli ilgisini çekmiştir ama, işin “ama-sını” aşağıda yazacağım.
Wuthering Heitghts tam bir kara sevda veya çılgın aşk anlatır. Wyler için bir şey diyemem ama gerek Bunuel, gerek Erksan için kara sevda / çılgın aşk keşfedilmesi kaçınılmaz bir kaynaktır. Wyler’in filmi öykünün sonunda başlar. Karlı (ayaz) bir kış günü bir çiftliğe sığınan bir yolcu, asabi, buyurgan çiftlik sahibini merak eder. Çalışanları öyküsünü anlatırlar, şimdiki sahip o zaman çiftlikte çalışan, sahibinin büyütmesi bir gençtir (Heathcliff) ve çiftlik sahibinin kızı (Catherine) ile buluştukları uğultulu tepelerde / rüzgârlı bayırda birbirlerini severler. Fakat bu sonuçsuz bir aşktır. Kızı başkası ile evlendirilince artık delikanlı olmuş olan büyütme, çiftlikten ayrılır ve yıllar sonra zengin ve acımasız biri olarak geri döner. Bir süre sonra başkası ile evlenmiş olan Catherine ölür. Aradan yıllar geçer, halâ Catherine’yi seven Heathcliff çılgın aşkını yaşamaktadır. Bunuel’in filminde, soylu çiftlik sahibi sokakta bulduğu kimsesiz ve yoksul Alejandro’yu çiftliğe getirir ve çiftliğin güzel kızı Catalina ile birlikte büyürler ve birbirlerini severler.
Erksan’ın filminde Ali ile Yıldız’ın aşkı da aynı farlılıklar ve birliktelikler içinde başlar ve gelişir. Birbirlerini severler ama evlenmeleri söz konusu edilemez. Yıldız evlenirken Ali çiftliği terk eder, zengin, hırslı (öfkeli), son model elbiseleri ile (asma yerinden parmağını geçirerek omuzuna aldığı ceketi… ağzında ağızlığa taktığı sigara, başında melon şapka, bıyık bırakmış), son model arabasının (Plymouth) önünde özellikle ağır ağır yürüyerek çiftliğe gelir. Yıldız hastadır. Artık çiftlikte kimse kendisine yanaşmalığını çağrıştıracak bir şey diyemez. Hasta Yıldız’a da istediklerini yaptıracaktır. Yatağından kalkamayan Yıldız’ı yaya olarak -çıplak ayak mı?- buluştukları uğultulu tepelere / rüzgârlı bayıra -zorla- yürütür. Tökezledikçe, zorlar. Yıldız, tepede takatsiz olarak yere oturunca kalkmasını söyler ama Yıldız ölecektir.
Yıldız’ın “beni sevdiğini söyle” demesine rağmen ısrarla, “hayır, senden nefret ediyorum” der ama Yıldız ölecektir, ölü Yıldız’a “ayağa kalkmasını” söyler ve ağlar. Koltuk altlarından tuttuğu, dizleri üzerinde duran Yıldız’ı sağa sola sallayarak, sevdiğini söyler. [Ali’ye (Kartal Tibet) ölü Yıldız’a (Nilüfer Koçyiğit) “ayağa kalkmasını” söylettiren Erksan, Yıldız’ı -kalkmayınca- Ali’den tekmelemesini ister. Buna ise görüntü yönetmeni (Kriton İlyadis) itiraz ederek, “Böyle bir sahneyi çekemem” der. / Bu not, bir dergide yapılan bir röportajda değinilen bir konu idi. Üzerinden yıllar geçti. Detayını bilmem ama özü ile unutulacak bir not değildi.] Kaldı ki Bunuel’in filminin finalinde, Alejandro’nun fırtınalı bir gecede yitirdiği sevgilisi Catalina’nın türbesine götürüldüğü ve cesedi ile seviştiği ürpertici bir unutulmaz son sahne yer almaktadır.
Dediğimiz gibi, Bunuel kadar Erksan’da da, önemli olan kara sevda / çılgın aşk için, Wuthering Heights bulunmaz bir kaynaktır. Eserin sinema versiyonları hele de böyle bir yapıya eğilimli yönetmenler için sonsuz ufuklar açar, (finalde) Catherine’nin ölümü ve sonrası ile kısıtlı imiş görünen bu ufuklar, çılgın aşk peşindeki yönetmenlere yine de sınırsız olanaklar tanır.
Yukarıda “ama” dedikten sonra “aşağıya yazacağım” demiştim, geldik oraya. Gerek Wyler’de, gerek Bunuel’de, gerek Erksan’da, önemli olan Catherine ile Heathcliff’in aşkı, Heathcliff’in gidişi ve dönüşü, Catherine’ye olan aşkı / nefreti ve aşkın / nefretin sergilenmesi… Çeşitli biçimlerde ve derecelerde -ve mutlaka diğer başka uyarlamalarında da başka biçimlerde abartılı ve altı çizilmiş olarak veya gösterişsiz ve sade olarak- işlenmiştir. Bizdeki ilk Saner uygulaması (1963) için Özgüç “birbirine kavuşamayan iki genç aşığın öyküsü” diyor. Aynı uyarlamanın ikincisi (Erksan / 1966) için ise “milyoner olup döndükten sonra, yıllar önceki ezilmişliğinin kompleksiyle, çevresine korku ve ölüm saçan (! – OÜ), sevdiği kadından acımasızca intikam alan hastalıklı bir kişiliğin öyküsü” açıklamasını yapıyor. Bütün bunlar böyle iken, Catherine’nin (Catalina’nın – Yıldız’ın) ölümünün, Emily Bronte’nin romanının ancak ortası olduğunu, olayın kara sevdanın / çılgın aşkın devam ettiğini ve sinema uyarlamalarının bu bölümleri ele almadıklarını belirtelim.
Bu bir eleştiri değil, olabilir ama ana malzemenin (kara sevda) yepyeni oluşumlarla devam ettiğini de gözardı edemeyiz. Bu bölümde neler olur, Catherine’nin başka biri ile evliliğinden olan ve ismini taşıyan kızı Catherine ile Heathcliff’in evlâtlığı Hareton arasında ki aşk. Sinemanın dramatik mantığı içinde bu tip ilişkiler sıkça görülebilir ama bu ilişkiyi geriden Heathcliff organize eder. Catherine ile Hareton’u birbirine iter ve aynı zamanda aralarını açmaya çalışırsa, bu ikinci kuşak genç aşıkların ruh halleri ve başlarındaki Heathcliff’in yönlendirici / amir durumu, uyarlama yapanlara yepyeni açılımlar getirebilecek iken, -anlamadığımız bir nedenle / belki bir filmin zamanının yetersizliği nedeni ile- bu bölüm kullanılmamıştır.
Televizyon dünyası dışarıda ve bizde edebi romanlara ve eski filmlere ilgi duymaktadır. Bunları da dışarıda ve bizde, yeniden biçimlendirerek, bu arada tanınmaz hale getirecek ölçüde değiştirerek de, uyarlamalar (diziler) yapılmaktadır. Yukarıda anlattığımız hali ile hiç değiştirmeye gerek de duyulmadan Wuthering Heights, tam böyle bir dizi malzemesidir ama ben yapılmamış olmasından memnunum.
Romandan tekrar filme, Erksan’ın filmine dönersek, konunun Erksan için devamlılık gösterdiğini göreceğiz. Üç yıl önce yaptığı Acı Hayat (1963 / Ayhan Işık – Türkan Şoray) eşitlerarası bir aşk olarak başlar ama kadının iğfâl edildikten sonra zengin adamla evlenmesi, tersane işçisi adamın ise piyango milyoneri olarak dönüşü ile çılgın ve sonu olmayacak bir aşka dönüşen ilişkiye dönüşür.
Sevmek Zamanı (1966 / Müşfik Kenter – Sema Özcan ) “surete aşık olma”dan yola çıkıp suretteki kişinin de ortaya çıkması ve aşka cevap vermesi ile gelişip, yine çıkışsız bir noktaya gelecektir. Erksan, senaryosunu yazdığı Ayrılsak da Beraberiz (1969) filmini yapımcı Muzaffer Arslan hesabına çekecektir. Yine bir kara sevda öyküsüdür. Türkan Şoray, Tugay Toksöz, Ediz Hun oynayacaklardır. Erksan, yapımcının bir takım davranışları nedeni ile filme başlamış olmasına rağmen bitirmez, yarım bırakır. Filmi Muzaffer Arslan çekerek bitirir, bu arada sonunu da değiştirir. (Şoray çadır tiyatrosu şarkıcısı, Toksöz de kemancıdır, Hun ise bir plâk yapımcısıdır. Şoray’ı dinler ve beğenir, plâk yaptırmak ister. Şoray kabul etmez, Toksöz’ün gayreti ile ünlü bir şarkıcı olur. Hun ile de ilişkileri iyi yoldadır. Bu arada Toksöz ortadan kaybolur ama Şoray O’nu köprü altında bulur ve evlenirler. Gerdek gecesi Hun, Toksöz’ü vurur, öldürür ve gidip teslim olur. Şoray evinin tüm pencerelerini kapatıp bir yıl dışarı çıkmaz. Bir yıl sonra -saçları ağırmıştır- cadılaşmış halinden çıkarak, makyaj yapar ve avukatlar tutarak Hun’u mahkûm olmaktan kurtarır ve aslında onu sevdiğini söyler. Evlenirler ve gerdek gecesi yeni kocası Hun’u vurarak öldürür ve Toksöz’ün mezarına giderek intihar eder.) Erksan’ın bıraktığı filmi değiştirerek Arslan böyle çeker. Erksan’ın düşündüğü finalde ise, Şoray’ın iki mezar arasında oturup ağlaması vardır. Mezarlardan biri kemancının (Toksöz), diğeri plâk yapımcısının (Hun). Her ikisi içinde ağlar: Tam bir kara sevda / çılgın aşk. [Film ile bir ilgili bir not: Ediz Hun, ilk (ve tek) defa bu filmde olumsuz bir karakteri oynar.]
Erksan sineması -istediği yapmak olanağı bulduğu durumlarda- mutlaka kara sevdaya, çılgın aşka yer veren bir sinemadır. Ayrılsak da Beraberiz’den Ölmeyen Aşk’a dönersek, kara sevda içinde bir bölümden başka bir bölüme geçeriz. Kara sevda’nın bir başka görünümü izleriz. Kara sevda bir dram olarak anlatılırken, kahramanları da farklı derecelerde olayı yürütürler, Erksan’ın Ölmeyen Aşk‘ında olayın erkek kahramanı, -hele dönüşünden sonra- çılgınlık derecedeki davranışları ile kara sevdanın (çılgın aşkın) gösterilen boyutlarını kişileştirir. Bu şekli ile kara sevda’yı da uç noktalara taşır. Erksan’ın filmlerinde daha alt derecelerde görülen çılgınlık burada “doruklara” ulaşır. Böyle bir anlatımda uyarlamanın, senaryonun tek elden çıkması (Erksan) daha doğru gelmektedir. Birsen Altıner’in Metin Erksan Sineması isimli kitabında da verilen film künyelerinde senaryonun Erksan’a ait olduğu belirtilmektedir. Özgüç ise Sözlüğü’nde Erksan ile birlikte Ertem Eğilmez ve Sadık Şendil isimlerini de verir. Bütün bunların yanında çekim sırasında yapımcı ile (Ertem Eğilmez / Nahit Ataman) anlaşamayan Erksan filmi bırakınca bazı sahneleri Feyzi Tuna çekmiştir. Bu haliyle bizlere (seyirciye) ulaşan filme, Scognamillo “yönetmenin film dizininde tamamlanmamış bir filmdir, ‘aslında bu film bütünüyle benim değil, Ölmeyen Aşk artık benim filmim olmaktan çıkmıştır, bir Metin Erksan filmi değildir.’ dediğini belirtiyor” diyor ve yönetmenin yeni bir dönem eşiğinde olduğunu tanıkladığını söylüyor. (6 Yönetmen / G. Scognamillo, s.119).
(Bu yazı YABA Edebiyat Kültür Sanat Fikir Dergisi, Kasım 2011 / Ocak 2012, Sayı: 73 / 74. sayısında yayınlanmıştır.)
(15 Ocak 2012)
Orhan Ünser
Sinema makinesini / alıcıyı bulanlarla sinemayı sanat yapanlar bu nedenle aynı kişiler değillerdir. Bir süre sonra -ne kadar zaman sonra?- ortaya atılan, benim bugün hâlâ sinemanın ne olduğu konusu hakkındaki düşüncem: görsel olarak bir mekân ve zaman üretilebilmesidir. Bu mekân ve zaman filmden filme değişiklik gösterebildiği gibi bir film içinde de değişiklik gösterebilir. Tek mekâna bağlı kalmamak ve filmin süresini aşan zamanlarda geçen öyküleri anlatmak, öngörülen bu tanımlama prensibine uymamak sinema yapmamak anlamına gelmez. Bugüne kadar çoğunlukla örnekleri verilen bu tarz filmlerde anlatım içinde değişebilen mekân ve zamanları, birbirini izleyen veya izlemeyen şekillerde birbirine bağlayabiliyor fakat sonuçta tek veya çok yapılı bir bütünlüğe ulaşabiliyor ise sinema kotarılmış demektir. 
Kısıtlı mekânlarda geçen filmleri sıralamak gibi bir niyetimiz yok ama yıllar önce gördüğümüz Noz w Wodzie (Sudaki Bıçak / 1962) filmi ile Polanski mekân olarak kendisine bir tekneyi seçmişti… Filmin tamamı teknede geçmiyor, öncesi vardı ama çoğunluk bir teknede kısıtlı oyunu (3 kişi) arasında geçiyordu… Şimdi -eski alışkanlığını sürdüren- Polanski, Yasmina Reza’nın oyunundan yazar ile birlikte yazdıkları senaryoya dayanarak (bizde 
Olayın hemen başında gelen/vuran çocuğun “avukat” babasının cep telefonu çalmaya başlıyor ve adam uzayıp giden konuşmalara, bu konuşmaların başlangıcında diğer üç kişi susarak konuşmanın bitmesini bekliyorlar ama konuşmalar ardı ardına o kadar çoğalıyor ki, artık diğerleri kendi aralarında konuşmaya başlayabiliyorlar, taa ki avukatın karısının, konuşan kocasının elinden telefonu alıp vazoya atmasına kadar… Giderek ipler gerilmeye, içki içmeyenlerin wishky içmeye başlamaları, ağız dalaşının giderek temposunu artırması… 
Bütün bunlar, yıllar önce Hitchcock’un Rope da yaptığı gibi “tek çekim”de anlatılır gibi ama öyle değil, orada hiç olmayan kesme/cut burada bol bol kullanılıyor ama olayın sürekliliği, bağlamanın (kurgu) sağlamlığı, kadrajların toplu veya tek kişilik oluşu, anlatımın temposunu düşürmüyor… Hiç bir şey çözümlenmemişken, tamamen ümidin kesildiği -avukatın- cep telefonu çalmaya başlıyor… (Mucize mi !?!) Artık yapacak bir şey yoktur, film (oyun !) bitiyor (mu?), görüntü kararıyor (sinemada uzun zamandır görmeye alışık olmadığım bir şey: kararma) ve ev sahibi kocanın evden attığı kemirgen hayvanın (ev sahibi koca, bu atma eylemi nedeni ile gelen karı/koca tarafından hayvan düşmanı olmakla suçlanıyor ve bunu kabul ediyor -en azından- hayvanları, -“tüylü kemirgen hayvanları”- sevmediğini söylüyor) görüntüsü ile tekrar açılıyor ama gösterilmek istenilen şey aslında bambaşka… 
muhteşem yönetmen, aynı yıl 
çabalıyor. Öte tarafta bilgisayar korsanı Lisbeth Salander, vasisi felç olunca yeni bir vasisi oluyor. Para alabilmek için avukat Nils Bjurman’a başvurması gerekiyor. Lisbeth’in geçmişini bilen Bjurman, genç kıza cinsel işkenceler yapıyor. Elbette Bjurman, Lisbeth’in kim olduğunu tamamiyle bilmiyor. Lisbeth, kendisine işkence yapan Bjurman’a gecikmeden karşılığını veriyor. Lisbeth’i tanıyan Mikael, onu asistanı olarak yanına alıyor. Lisbeth’in derin bilgisayar birikimi olayların çözümünü kolaylaştırıyor. Harriet’e 1960’larda babası tecavüz ediyor. Babasının trajedisine neden olduğu gece abisi Martin olayı görüyor, bu defa da yeni tecavüzcüsü Martin oluyor Harriet’in. Köprüdeki kazadan sonra ortadan kaybolan Harriet’in cesedi nehirde bulunamıyor. Lisbeth’le Mikael arasında da duygusal anlar da yaşanıyor. Sonunda, her şey ortaya çıkıyor. Ama Lisbeth için mutsuzluklar sürüyor. Mikael’e aşık olan Lisbeth, finalde bazı şeylerin mümkün olmadığını anlıyor. 
sinemasında gerilim filmlerinde kaybolmuş ne varsa Fincher’ın bu filminde geri gelmiş. Filmin müzikleri de insana iyi geliyor. Trent Reznor’un fonda duyulan “She Reminds Me of You” ve Reznor’un Atticus Ross’la ortak yaptıkları “Perihelion” tınıları insanın kafasının içine dolaşıyor gibi sanki. İnsana rahatlamayla tedirginliği iç içe yaşatıyor bu müzikler. 1965 doğumlu Pensilvanyalı Amerikalı şarkıcı-besteci Reznor’u keşfetme zamanı şimdi. Fincher, İsveç’te kamerasını büyük usta Ingmar Bergman’ın (1918-2007) doğduğu Uppsala şehrine de taşımış. Uppsala’da Drottninggam bölgesinde geçiyor bir bölüm. “Kraliçe Sokağı” anlamına gelen bu cadde Uppsala’nın yamaçlarında kurulmuş. 1966 yılındaki resmi geçit törenleri bu caddede çekilmiş. Film ağırlıklı olarak Stockholm ve kırsaldaki Hedestad’da geçiyor. Lisbeth’i oynayan 1985 doğumlu Amerikalı oyuncu Rooney Mara performansıyla etkiliyor. Bjurman’ın Lisbeth’e sadomazoşist tecavüzüyle Martin’in Mikael’e yaptığı işkence gerçekten insanı zorluyor. Sinemaskop görüntüleriyle de çarpan 
Downing Sokağı’ndaki “10 Numara”lı Başbakanlık Konutu’nun ilk kadın başbakanı oluyor. Film, günümüzde açılıyor. Artık başbakan olmayan yaşlı Margaret Thatcher, bir marketten süt alıyor. Vatandaş Thatcher sütün pahalı olduğunu düşünüyor. Başbakanlığı boyunca İngiliz halkını neredeyse açlık sınırında yaşatmış Thatcher, dışarıdaki hayatın ne kadar zorlu olduğunu fark ediyor. Kocası Denis ölmüş. Sürekli halüsinasyonlar gören Thatcher, yanlızlığını kocasının hayaliyle bastırıyor. Film, Thatcher’ın yaşlı zihninden düşenleri perdeye yansıtıyor. Thatcher, gazetede IRA’nın bombalı saldırısı okurken kocasıyla kaldığı otele IRA’nın bombalı saldırısını hatırlıyor. IRA, uzlaşmaz olarak gördüğü Thatcher’ı ortadan kaldırmak istemiş. Bu suikastten kıl payı kurtulan Thatcher, 1980’lere ABD’nin başkanı Ronald Reagan gibi damga vurdu. Sert neo liberal ekonomik kararlarıyla “Thatcherizm” kavramını da yerleştirdi zihinlere. Thatcher dönemindeki enkâzları anlamak için Ken Loach ustanın 1980’ler ve sonrasındaki filmlerini görmek gerekiyor. 
Falkland Savaşı ve ardından gelen zafer Thatcher’a güven tazeliyor ve o da ekonomik programlarını uyguluyor. Thatcher, krizde mekik diplomasisi yürüten ABD’li dışişleri bakanı Alexander Haig’e “kader”e kadar gelen alışkanlıklar üzerine özlü sözleri gerçekten çarpıcı ve öğreticiydi. Thatcher, günümüzde insanların sadece hissettiğini ve keşfettiğini, ama fikir üretemediğini söylüyor. Doğru olabilir mi? Filmdeki Avam Kamarası bölümleri de çarpıcı. Thatcher’ın muhafeleti sindiren söylevleri, İşçi Partili milletvekilleriyle tartışmaları çok ateşli yansıyor. Bir kadın onca erkeği susturuyor koca mecliste. Yönetmen Lloyd’un kurgusu gerçekten Thatcher’ı anlamayı sağlarken dönem ruhlarını da yaşatabiliyor. Yönetmen, filmini düz bir çizgiyle kurgulamamış. Thatcher’ın karışık zihninden yansıyanları karışık bir kurguyla yansıtmış. Sinemaskop görüntüler de çok estetik. Filmde, 1980’lerde ABD’nin başkanı olan “Hollywood eskisi” Ronald Reagan’nın fotoğrafıyla Sovyetler’in son başkanı Mihail Gorbaçov’un belgesel görüntüsü de yansıyor perdeye. Thatcher, Walter Lang’ın 1956 yapımı “The King and I-Kral ve Ben” filmini seviyor. Daha çok Siyam kralını. O gücü. 
1949’da New Jersey’de doğmuş sinemanın en özel oyuncularından Meryl Streep’i sinema perdesinde seyretmek de çok özel. Akademi’nin de gözdesi olan Streep’e, bu yılki Oscar’a en yakın oyuncu deniliyor. 
Daldry’nin 2002 yapımı “The Hours-Saatler”, cinsel istirmacılık şüphesi üstünden gelişen John Patrick Shanley’nin 2008 yapımı 
Dünya’ya yaklaşan devasa Melankoli gezegeni. Claire, oğlu Leo’yla golf sahasında kıyametten kaçıyor. Justine, yün ipliklerle ağır bir şey taşıyor. Melankoli, Dünya’ya çarpıp yutuyor. Ardından birinci bölümdeki Justine’in hikâyesi başlıyor. Devasa Limuzin arabayla orman içinde Tjolöholm Kalesi’ndeki düğünlerine yetişmeye çabalayan gelinlikler içindeki Justine, müstakbel kocası Michael’la kendi düğünlerine geç katılıyor. Kız kardeşi Claire’in kocası John’un malikânesinde düzenlediği bu düğünde her şey var. Annesi Gaby ve babası Dexter yıllar önce boşanmışlar. Gaby, hazır cevap ve daima mutsuz. Baba, yıllar sonra gelmiş özgürlüğün tadını çıkartıyor. Kız 
kardeşi Claire, kendisine birazcık gıcık olsa da iyi bir insan. Zengin John’la evlenmiş Claire için en büyük sorun dünyanın sonu. Melankoli gezegeni yavaş yavaş Dünya’ya yaklaşıyor. Ama önce Justine’in hikâyesindeki Justine’i anmalı. O, tam anlamıyla en uçta depresyonlu bir insan. Bazı şeyleri denetleyemiyor ve o anlarda ablası gibi iyi bir insana ihtiyaç duyuyor. Michael’la bu evlilik gidecek mi diye düşünürken her şey bambaşka yönlere gidiyor bu bölümün sonunda. Justine, reklâm şirketinde slogan yazarı. Patronu Jack de düğününde. Jack, yeni slogan yazarı Tim’i Justine’in peşine takıyor takıntılı biri gibi. Ukalâ ve ve tam bir reklâmcı bu Jack. 
umutsuzluk kuşatıyor perdeyi. Melakoli, giderek Dünya’ya yaklaşıyor. John, korkunç anları yaşamamak için zayıflığına yeniliyor. Atları özgür bıraktıktan sonra Claire, umutsuzca rüyadaki gibi oğluyla kıyametten kaçmaya çabalıyor, ama ne yazık ki kaçacak yer yok. Kızılderili çadırına benzer bir sığınak yaptıktan sonra kaçınılmaz trajedilerini bekliyor Justine, Claire ve Leo… Batıda bu filmin sonuna epik final demişler. Gerçekten de öyle. Melankoli gezegeninin Dünya’yı ateşler içinde yutuşu ve kaçacak hiçbir yerin olmayışı. Depresyonun en karanlık mağaraları gibi. 
bazıları, Richard Wagner müziği kullandığı için de Trier’i eleştirecekler. Naziler, Wagner’in müziğini kendilerine yakın buluyorlardı. Böyle büyük bir besteci Nazilere teslim edilmemeli. Fonda duyulan Wagner müziği bu filme çok şey katıyor. Filmin “önsözü”nde Alman besteci Wagner’in (1813-1883) gelmiş geçmiş en büyük eserlerden “Tristan und Isolde, Prelude” müziği duyuluyor çoğu anda. 1857’yle 1858 arasında iki yılını alan bu operasını “atonal”, yani makama ve tona bağlı kalmadan besteledi Wagner. Ağırlıklı olarak yaylıların duyulduğu bu klâsik müzik, yirminci yüzyıldaki bestecileri de etkiledi. Filmin önsözü olan hemen girişteki rüya bölümünde duyuluyor bu 
müzik. Sonra filmin derinliğinde de kulaklara geliyor bu tınılar. Filme gerçekten derinlik katıyor Wagner’in bu müziği. İnsanın ruhunda oluşan medcezir gibi sanki. Justine’in depresyonlu ruhuna metafor da yapıyor Wagner’in bu müziği. Filmde, Amerikalı besteci Samuel Barber’ın (1910-1981) “Adagio for Strings Op. 11” müziği de duyuluyor. Barber, yaylılar için yaptığı bu bestesini 1936 yılında tamamlamış. Barber’ın bu klâsik müziği Wagner ruhuyla da buluşuyor filmde. Trier’in bu filminde Pink Floyd’un “Brain Damage” şarkısı da duyuluyor. Roger Waters’ın sözleri ve müziği filmin ruhuyla da örtüşmüş. Filmde ayrıca Frank Sinatra’nın “Strangers in the Night” ve Charles Aznavour’un “She” şarkıları da enstrümantal olarak kulaklara geliyor. 
Alberto Claro’yu İskandinav filmlerindeki çalışmalarıyla biliyoruz. 1970 Santiago doğumlu kameraman, Danimarkalı Christoffer Boe’nun 2003 yapımı “Reconstruction-Yeniden Sev Beni”, 2005 yapımı 
Son dönemde Emek Sineması ekseninde verilen haklı mücadele bir yana; gerek sinema yazınının/eleştirisinin tartışmayı zorunlu kılan niteliği, gerek de dernek içinde yaşanan gelişmeler, Sinema Yazarları Derneği’nin (SİYAD) 2011 yılı boyunca gündemden düşmemesi sonucunu doğurdu. SİYAD Başkanlığı’nda geçtiğimiz günlerde birinci yılını dolduran Tunca Arslan ile (*) derneğe ve gündemdeki konulara dair gerçekleştirilen bu söyleşinin önemli bir boşluğu dolduracağına inanıyoruz: 
Görmüş geçirmişliği, Beyoğlu bölgesindeki en güzel salon olması, İstanbul Film Festivali’ne 30 yıl boyunca amiral gemiliği yapmışlığı, her sinemaseverin mutlaka bir anısının olmasının ötesinde Emek konusu şundan da çok önemli: Bu mücadelenin dünyada bir benzeri yok. Bu iş, topraklarına büyük şirketler ya da ağa tarafından el konulan yoksul köylülerin mücadelesine, grevlere, zamların protesto edilmesine, hidroelektrik santrallerine ve doğa katliamlarına karşı direnmeye, öğrencilerin YÖK karşıtı eylemlerine vb. benzemiyor. Emek için mücadele eden insanların sonuçta hiçbir somut kişisel çıkarı, ya da somut bir zararı söz konusu değil. Dolayısıyla Emek’e sahip çıkmak, insanın gençliğine, çocukluğuna, anılarına ve geleceğine sahip çıkması gibi bir anlam kazanmış durumda. Tabii aynı zamanda kültürel-tarihi değerleri savunma boyutu da var. Ve bu savunma, sermayenin gücüne, ranta karşı yapılıyor. İnsanların, “Ben burada alışveriş merkezi değil, bu salonu görmek istiyorum; burada alışveriş yapmak ya da otomobilimi park etmek değil, film seyretmek istiyorum” demesi, bunun için yürümesi, nöbet tutması gerçekten çok önemli. Araştırabildiğim kadarıyla, dünyada bir sinema salonunun kapanmaması-yıkılmaması için verilen böylesi bir mücadeleye rastlamadım. Bu, bugünkü mücadelenin yararlanabileceği bir deneyim ve birikim olmaması gibi olumsuz bir sonuç getiriyor karşımıza ama bir yandan da bu mücadelenin kendisi bir deneyim yaratıyor, tüm dünyaya örnek oluşturuyor. 
Onursal üyelerimizle birlikte SİYAD’ın şu anda 89 üyesi var. Hep şunu iddia ettim; bu 89 kişi arasından yapılacak her beşli kombinasyon yönetim kurulunu oluşturabilir ve derneği yönetebilir. Kurayla beş kişi seçin, onlar da aynı yöntemle bir başkan seçsin, SİYAD hiç sorunsuz yönetilebilir, dışarıya karşı temsil edilebilir. SİYAD üyelerinin yüzde 99’u bu olgunlukta, bu düzeyde ve bu kalitededir. Dolayısıyla ben bazı özel ve üstün yeteneklerim sayesinde başkanlığa seçilmiş değilim. Murat Özer, başkanlığındaki yönetim kurulunun görev süresinin dolmasına az bir süre kala yeniden aday olmayacağını açıkladı. Derneğin görece eski üyelerinden biri olmam ve belli bir örgütsel tecrübem bulunması dolayısıyla, başta Murat Özer olmak üzere pek çok arkadaşımız beni işaret etti, ben de bu görevi üç yıllığına seve seve kabul ettim. Yönetim Kurulu’na aday gösterdiğim diğer arkadaşlarımla da yalnızca birer telefon görüşmesi yaptım. SİYAD’ın kurumsal kimliğini korumak, geleneklerini yaşatmak, Türkiye’deki tek etkili eleştiri kategorisi olan film eleştirmenliğini ve sinema yazarlığını geliştirmek için bir nöbet olarak bakıyorum ve bakıyoruz SİYAD yönetiminde bulunmaya. 
SİYAD’a yönelik söz ettiğiniz türden yaygın ve yanılgın bir görüş olduğu doğru. Kısa yoldan önerim şu: Özellikle yerli sinema için son 30-40 yıllık zaman diliminde Altın Portakal ve İstanbul Film Festivali jürilerinin verdiği ödüller ile SİYAD’ın ödülleri karşılaştırılsın. Beğeniler ve ödüllendirmeler arasında uçurum olmadığı, çoğu zaman örtüştüğü görülecektir. Hatta festival jürileri çok daha tartışmalı kararlara imza atmışlardır. Öte yandan tabii ki sinema yazarlarının beğenisi seçkin olacak, eleştirmen denilen kişi zor beğenecek. Bir eleştirmen yıl boyunca en az 350-400 film seyrediyorsa, yılda 15-20 film seyreden bir köşe yazarından ya da sıradan bir seyirciden daha seçkin bir beğeniye sahip olması, daha zor beğenmesi gayet normaldir. 
“Bildiğim kadarıyla sizin bir açıklamanız olmadı” demenizi, SİYAD üyeleri ve kendi adıma bir başarı ve övgü olarak kabul ediyorum. Çünkü Türkiye gibi her gün onca olayın, bin bir sorunun yaşandığı bir ülkede bizimki bir derneğin üyeliğinden bile değil, iç kurullarından birinden istifa edilmesinin, bundan doğan iç tartışmaların bence hiçbir haber değeri ve merak edilecek bir tarafı yok. Benim açıklamalarımı duymadıysanız, inanın bir şey kaybetmiş sayılmazsınız. ÜTK’dan istifalarla ilgili olarak medyada yazılıp çizilenlere gene medyada yanıt vermeyi, bu nedenle tercih etmedim. Yalnızca derneğin e-posta grubunda birkaç şey yazdım, o kadar. Bazı televizyon kanallarından ve gazetelerden gelen röportaj davetlerini de kabul etmedim. Ne düşündüğümü ve açıklamalarımı SİYAD üyelerinin bilmesi yeterliydi, çünkü başkalarını değil yalnızca onları ilgilendiriyordu. Dediğim gibi, bunun sizin tarafınızdan bile duyulmaması, SİYAD’ın içinde kalmış olması, bizim başarımızdır. Merak edenler olabilir, şu kadarını söyleyeyim ki ÜTK’dan istifa eden üç arkadaşımla da dostluğumuz aynen sürmekte. 
Genel anlamda katılıyorum. Belki küçük bir katkı anlamında, bir sinema yazarının geçmişe dönük iştahlı bir merak ve araştırıcılık içinde olması gerektiğini ve mutlaka kişisel arşive sahip bulunmasının şart olduğunu ekleyebilirim. Bir de sinema yazarlığının “öncelik” oluşturup oluşturmama meselesi var. Pek çoğumuz profesyonel anlamda başka işler de yapıyoruz, paramızı bu işlerden kazanıyoruz, senaryo yazan, film yöneten üyelerimiz de mevcut ama SİYAD üyesi olmak ve SİYAD üyesi kalmak için, sinema yazarlığının öncelik oluşturması gerekiyor. 
İlgili maddeyi ve ibareyi savunuyorum. Üyelik talebi reddedilen kişiye bir de “Çalışmalarınız yeterli bulunmadı”, “Türkçeniz felâket”, “Sinema yazarlığını uzun soluklu bir iş olarak görmek konusunda güven vermiyorsunuz” gibi şeyler söyleyerek rencide etmenin manası yok. Ya da adam açıkça dolandırıcı olarak tanınıyorsa ve mesleğini bir de SİYAD üyesi olarak sürdürmek amacıyla bize başvuru yapmışsa, bunu da belirtmeye gerek duymuyoruz! Üyeliğe kabul ve ret konusunda gerekçe belirtmenin demokrasiyle bağını kuramıyorum açıkçası. Üyeliğe kabul etmediğimiz insanla bir de tartışmaya mı gireceğiz! 
FIPRESCI ya da SİYAD merkezli değil, bir üyemizin aşırı boyutlara varan “ben-merkezli” davranışları nedeniyle yaşanan küçük bir tartışmaydı. Bizden önceki dönemden başlayarak, dünyanın dört yanındaki film festivallerinin eleştirmen jürilerinde yer alan SİYAD üyelerinin sayısında artış yaşanıyor. Beş altı yıl önce en fazla iki üç üyemiz uluslararası festivallerde görev alırken, bu sayı şimdi 25-30’a varmış durumda. SİYAD’ın internet sitesinden FIPRESCI jürilerinde yer alan üyelerimizin rapor ve izlenimlerini okuyabilirsiniz. Biz de lisan sorunu olmayan tüm üyelerimizi bu konuda teşvik ediyoruz, destekliyoruz, yardımcı oluyoruz ve hiçbir sorun yaşamıyoruz. FIPRESCI bize “Genç ve uluslararası deneyimi fazla olmayan üyelerinizin şimdilik yılda bir kez başvuru yapmasını öneriyoruz” dedi. Bu Avrupalı, Asyalı, Ortadoğulu diye bakmadan herkes için önerilen bir şey, FIPRESCI’nin eğilimi böyle ve bence haklılar. SİYAD’da da benzer bir durum söz konusu, biz de üyelikte bir yılını doldurmayan üyelerimizi festivallerde jüri üyesi yapmıyoruz örneğin. 
Buradan, üyenizin dernekle ilişiğinin kesilmesi sürecine geliyoruz. Bildiğimiz kadarıyla yazarın dernekle bağlarının kopmasına, şahsınıza ve SİYAD’ın kurumsal kimliğine ‘basın yoluyla hakaret edilmesi’ gerekçe gösterildi. Sürecin ardından gelen eleştirilerin bir bölümünü, “basın üzerinde büyük baskıların gerçekleştiği bir dönemde, böyle bir gerekçenin üzücü olduğu” şeklinde özetleyebiliriz. 
Çimento meselesi, Atilla Dorsay’ın 16 Aralık Cuma tarihli Aydınlık Gazetesi’nde yayımlanan röportajında geçiyor. Dorsay’ın yerini doldurmak, sonrasında gelen her başkan için zor, bu çok açık. Eleştirisini de dikkate almak zorundayız ama gönlünü ferah tutsun, SİYAD’a bir şey olmaz, temeli gayet sağlam atılmış çünkü. 
(*) Tunca Arslan, Aydın-Çine’de doğdu. İ. Ü Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. Öğrencilik yıllarında Yeni Olgu ve Gökyüzü gibi gençlik dergilerinin yazı kurullarında yer aldı. Profesyonel gazeteciliğe 1988’de haftalık 2000’e Doğru Dergisi’nde kültür-sanat muhabiri olarak adım attı. 
Turgut Özakman’ın bir oyunu vardır: PARAMPARÇA [sonradan bu isimle bir film de (Refiğ) yapıldı -“oyun” ile ilgisi yok.] Başlığa yazdığım bilmeceyi hâlâ çocuklara/çocuklarına soranlar var mı bilemiyorum. Ama Ünal’ın filmine girişte gösterdiği nar’ın toparlanması çekimleri bin-in, nasıl daha öncesinde bir olduğunu gösteriyor. 
Sema’nın mı?) dairesinde, göğsüne çevrilmiş tabancadan -Asuman’ın elinde- korkmasına korkuyor da, parçalanması Asuman’ın söylediği bir takım anlamsız sözler… -Mustafa’yı yıllar öncesine, köylerindeki güzel, taş gibi köyün delisine götürüyor. Şimdilerde İstanbul’a gelmiş, evlenmiş, çocuğu olmuş, işi var: kapıcılık yapıyor. Köylerinde olanları belki de unuttu (hatırlamıyor ama bilinçaltı?)- Asuman’ın ne olduğunu bilmeden söylediği sözler, Mustafa’yı perişan ediyor. 
Deniz, artık eski Deniz değildir… (Aslında kahramanlarımızın dördü de eski kendileri değildirler.) Olaya, sonunda katılan Dr. Sema, Deniz’e karşı -belki- hiç aklına gelmemiş ama her zaman söylemeye hazır olduğu, kişiliğinin -hem evde hem iş’te- örtülü yüzünü, -içinde cin olan tüpün ağzının açılması sonucu her şeyin ortaya dökülmesi gibi- zapt edemeyerek Deniz’in -kendisine bakamayan yüzüne- söyleyecektir, ayakta durmasına rağmen, paramparçadır… nar kırmızı… (dışarıda yollarda, rıhtım taşlarında yağmur ıslaklığı, sonbahar başlıyor.)
ve Ertuğrul, Sinan’ın devrimine de inanıyor. Çünkü herkese ev ve iş var bu devrimde. Ama askerler önce davranıp darbeyi yapıveriyorlar. Ülkücü Gültekin ve adamları da tutuklanıyor. Devrimci iki aşık Sinan ve Lale de. Elbette evsiz arkadaşlar da bu fırtınadan kaçamıyorlar. Evsizler, hapishaneyi sıcak yatak ve yemek olarak görüyorlar, ama… Sorgular ve işkenceler hepsine uyguluyor cunta. Yaşar, 1950’lerde Menderes’in “Her mahallede bir milyoner” hayaliyle babası tarafından İstanbul’a yollanmış. Geliş o geliş. İstanbul’da azınlıklardan bir kadına aşık olmuş, ama 6-7 Eylül olayları yüzünden yolları buluşamamış. Yıllarca hep onu aramış aslında Yaşar. Kovboy Ali, artist olabilmek için yolu düşmüş İstanbul’a. Yılmaz Güney’le tanışma hayali, Güney’in hapise girmesiyle hayale dönüşmüş. Yönetmen, 
zihinsel engelli gibi görünen Cevat’la daima öfkeli Apo’nun geçmişlerine dair bir şeyleri öne çıkarmasa da filme derinlik katmışlar. Ertuğrul, darbenin sabahında, tekneyle Yunanistan’a kaçacak solcularla beklenmedik bir yolculuğa çıkıyor ve hayatının akışı değişiveriyor. Elbette bir de hapiseneyi idare edenler var. Başgardiyan Cafer, hapishane müdürü Hızır’ın yerinde olmak için dalavereler çevirirken, Hızır da komutan Kenan’ın yerinde olmayı hayal ediyor. Hapishanenin revirinde Dr. Niyazi ve hemşire Nimet de var. Nimet’in de bir hikâyesi var. Hapishanede günlük hayat işkenceler, sorgular, iktidar çarpışmalarıyla sürerken, öte tarafta sağcı ve solcu mahkûmlar da ayrı ayrı tünel kazmayı sürdürüyorlar. Final bölümündeyse mahkûmları ve seyircileri bir sürpriz bekliyor hapishane mutfağında.
gerek görmemiş belki. Yönetmen, 1970’lerin ruhunu hayli gerçekçi yansıtmış. Hatta polisler bile politik anlamda ayrıymışlar. Birileri sağcıların peşine düşerken, öteki birileri de solcu avına çıkıyormuş. 12 Eylül gelince hepsi bir olmuş hepsinin avına açıkmışlar. Mekân kullanımları da estetik yansıyor perdeye. Balat’tan fotoğraflar gerçekten çarpıcı. Hapishane atmosferi de o anların içine alıyor seyirciyi. Bazı anlarda insan ürktüğünü hissediyor. Filmin diyalogları da iyi. Espriler de güldürebiliyor. Filmde Dr. Niyazi’yi canlandıran Eray Özbal’ı tanımaksa neredeyse imkânsız. Özbal, 1970’li yıllarda arabesk filmlerin unutulmaz “kötü adam”larından biriydi. Yönetmen, filminin adını ödünç aldığı Cem Karaca’nın “Bu Son Olsun” şarkısını üstadın sesiyle seyircilerine gönderiyor finalde. 
Antalya’dan iki yönetmenini bile şaşırtan bir başarıyla dönen 
Can (Kerem Can), şehit bir binbaşının, cinsel tercihlerini açıklamaktan kaçınmayan oğlu. Zennelik yapıyor, gündüzleri fal bakıyor. Annesiyle 
Başka şeyler de var, tabii. İnsanın daima doğru bildiğini söylerse başına neler gelebileceği gibi. Daniel, kendi toplumunun yerleşik kurallarına, kendisinin cinsel tercihini yaşamaktaki rahatlığına dayanarak, Ahmet’in de bu durumu kabullenmesini, ailesine söylemesini istiyor. Oysa Ahmet’in şartları şartları, töreleri farklı. Dürüstlük de bazen insanın canına malolabiliyor. İkincisi, ailelerin filmde ayrıntılarıyla anlatılmış olması. Benim, Can ve Ahmet’in dünyalarını tanıtmak için elzem olduğunu düşündüğüm bu tercih, kimilerince de konunun dağıtılması şeklinde yorumlandı. Oysa ailelerini tanımadan Can ve Ahmet’in yaşadıklarını anlamak mümkün değil.
Asıl şaşırtıcı performans ise, 
Film, bir Birhan Keskin şiirinin (Penguen 2) son iki dizesiyle başlıyor: “Dürtme içimdeki narı / üstümde beyaz gömlek var”. Böylece de bizi narın kabuğunun çatlamasına hazırlıyor. Mekâna çok uyan bir saatin gri-mavi ışığıyla yoksul bir semtteki ev(in)den çıkan bir kadın görüyoruz önce. Uzunca bir yolculuğun ardından bu sefer çok farklı bir semtteki lüks, gösterişli eve geliyor. Adı, Asuman (Ünal’la ilk kez 
Serra Yılmaz da, bu rol için onu isteyen, hatta Asuman karakterini onu düşünerek yazdığı söyleyen yönetmenine yorumuyla yardımcı oluyor. Kolaya kaçmıyor, bir an bile Asuman’a tekinsiz bir hava kondurmuyor, sadece ısrar ediyor. Filmin gizemli, fantastik öğeleri de ondan, Asuman’ın güçlerinden kaynaklandığı halde. 
zor durumda bırakacak bir şeyin peşinde. O şeye de 15 yaşında ve hiçbir şeyi bilmeyen Nathan’la ulaşmayı umut ediyor. Filmde, yüksek teknoloji isteyen izleme anları da var. Buna “fütüristik” denilebilir. İnterneti, cep telefonlarını ve mobese kameraları üst seviyede kullanmak. Bu filmde, yakın gelecekte olması muhtemel ileri teknoloji seyirciye sunuluyor gibi sanki. Belki de Amerika için bunlar mümkündür. İnsan tedirgin de oluyor. Çünkü mahremiyet diye bir şey de kalmıyor. Yönetmen John Singleton, neredeyse filminin ilk yarım saatini sıradan bir gençlik filmi gibi sunuyor. Ama ardından her şey sürprizli ve beklenmedik biçimde gelişiyor. Hem Nathan, hem seyirciler için. Filmdeki kaçıp kovalamacalar perdede heyecan yaratıyor. Tüm tren sahneleri ve stadyumdaki anlar gerilim yüklü. Filmde eski zamanlardaki casusluk filmlerindeki tadı da alıyorsunuz yer yer. Sinemaskop görüntülerin ve özellikle heyecanın arttığı anlarda kurgunun da iyi olduğunu belirtelim. Ama bu filmde şiddet yoğun ve bir araba dolusu ölü kalıyor geride. 
yönetmenlere yeni ufuklar açmıştı. Siyahi müzisyen Isaac Hayes bu film için bestelediği şarkısı da Oscar kazanmıştı 1972’de. Parks’ın filmi ülkemizde 1981’de vizyona çıkabilmişti. Nedeniyse, NATO’nun Türkiye’ye koyduğu ambargoydu. Çünkü Türkiye Kıbrıs’a çıkarma yapmıştı 1974’te. Hollywood’un büyük stüdyoları da bu ambargoya uymuşlardı vakti zamanında. 1968 yılında Los Angeles’ta doğmuş Singleton, 1991’de, henüz 23 yaşındayken çektiği “Boyz n the Hood-Artık Çocuk Değiller” filmiyle 1992’de yönetmen dalında Oscar’a aday olan en genç yönetmen de olmuştu. “Harika çocuk” olarak bakılıyordu Singleton’a. Ama bir Spielberg olamadı. Yine de Hollywood’daki siyah sinemanın önemli temsilcilerinden. Tıpkı Spike Lee gibi. Beyzbol maçının yapıldığı stadyum, Pittsburgh Pirates’in mabedi PNC Park. Pittsburg, doğudaki Pensilvanya eyaletinin ikinci büyük şehri. Filmde bu şehirden çarpıcı fotoğraflar da yansıyor perdeye. 
Film boyunca yansıyan hikâyelerde de bunlar yansıyor. Evet bu filmde birçok insanın hayatından küçük parçalar yansıyor perdeye. Claire, birçok güzel şeyi simgeleyen kürenin sorumlusu. Babası Stan hastanede ve doktorlar kanserli hastalarının ölümünü bekliyorlar. Plâk şirketinde çalışan Ingrid, bu ana kadar hayatındaki her şeyi ertelemiş. Onun yolu, çocuğu yaşındaki kurye Paul’le kesişiyor. Maskeli büyük yılbaşı partisine davet edilmiş Ingrid, Paul’ün kendisine yıllardır içinde yaşadığı ama hiç farkında olmadığı New York’u keşfettirmesi hüzün indiriyor perdeye. Yönetmen, hiçbir hikâyeyi öne çıkarmadan birçok insanın bir gününden anları perdeye yansıtmaya çabalamış. Kanserli Stan’ın ölümü beklediği 
hastanede iki çiftin hikâyesi de yansıyor. Hastane, yeni yılın ilk dakikalarında doğacak bebeklerin ailelerine 25 bin dolar vermeyi vaat ediyor. James, hamile eşi Grace’in ilk doğuran olması için çok çabalıyor. Rakipleri de var. Griffin ve hamile eşi Tess de bu yüklü ödülün peşinde. Kurye Paul’ün arkadaşı çizgi roman çizeri Randy, yılbaşı kutlamalarının muhalifi. Ünlü şarkıcı Jensen’e vokalistlik yapacak Elise’le apartmanın asansöründe mahsur kalan Randy aslında hayatının aşkını buluyor. Eşinden ayrılmış, ama kızının velayetini de üstüne geçirmiş Kim, kızı Hailey’yi (Abigail Breslin) bu yılbaşında koruma güdüsüne giriyor. Kim’in, bir önceki yılbaşında tanıştığı plâk şirketinin varisi Sam’le randevusu var. Sam, uzun ve çok zorlu yolculuktan sonra peçeteye yazı yazmış Kim’i unutamamış ve ondan saf aşkı diliyor. Romantizmin eski zamanlarındaki gibi. Ünlü şarkıcı Jensen de geçen yılbaşı kırdığı aşçı Laura’dan aşk dileniyor. Kırılan kalbi tamir etmek zor olsa da aşk kazanıyor hep. 
Pacino’yu biraraya getiren 1991 yapımı “Frankie and Johnny” filmi de çok ünlüdür. Marshall’ın 2011 yapımı 
çekiminde göz göze gelmiştik ama tanışmaya cesaret edememiştik. Çünkü o bir “idol”dü… Ünal heyecan veren yönetmenlerimizden ve okulumuzdan çıkmış en iyi isim. Filmlerinde ustalığını fark ediyorsunuz. Küçük bir ayrıntı, küçük bir an filmlerine derin anlamlar katıyor. 
daha! Dünya sinemasında efsane yönetmen diyebileceğiniz kaç yönetmen adı verebilirsiniz? Bu soruyu çevirip bana sorarsanız, önce gülümserim ama cevap veririm: Orson Welles ve Marcel Camus. Sinema yazısı okuyan birinin Welles adını duymamış olabileceğini düşünmüyorum bile ama Camus de kim derseniz, bu Fransız yönetmenin kaç filmi olduğunu bile bilmiyorum. Ama bir filmi var ki sinema ile şöyle böyle ilgilenen herkes en az adını duymuştur, görmemiş / görememiş olsa bile: Orfeu Negro – Black Orpheus. Film bizde Siyah Orfe olarak oynadı. Camus’nün bir başka filmini daha gördüm, ancak ne adını, ne konusu hatırlıyorum. Mutlaka başka filmleri de vardır ama adı her sinema kitabına Orfeu Negro – Black Orpheus ile girmiş ve girecektir. 
Charles Chaplin’i -sinemanın sihrini görmüş- herkes bilir. İlk filmlerini ABD’de yapan, sonra uzun yıllar uzaklarda yaşayan Chaplin son filmini yine ABD’de çeker. Chaplin’in yıllar sonra çektiği A Countess From Hong Kong, eski filmlerine göre sıradan bir filmdi. Ülkemizde bir gazetecimiz filmin gösterimi sırasında yazdığı eleştiride filmi beğenmez fakat “Gidin görün, ne de olsa bir Chaplin filmi” diyordu.