Memleketin en büyük festival organizasyonlarından, kendi deyimleriyle “Anadolu’nun Festivali” 19. Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali sona erdi…
Hafta boyunca o keyifli havayı soluyup, oradaki güzel insanlarla sanat dolu bir hafta geçirememiş olsam da uzaktan uzağa tüm gelişmeleri takip ettim ve nihayetinde final akşamı olay mahalline ulaştım.
Ben hep söylüyorum, söylemekten de yorulmayacağım, bir şeyler değişir mi bilmiyorum ama değişse iyi olur, yine tören sıkıcılığına takmış durumdayım.
Öncelikle festival ekibinin ellerine sağlık, yine her sene olduğu gibi mükemmel bir iş çıkardılar; her şey tıkır tıkır işledi fakat benim dikkat çekmek istediğim sunucuların performansları (kim olduğu ya da olacağı gerçekten mühim değil) ve ödüller alanların teşekkür konuşmaları…
Bunun nedenine geçmeden, kısaca törenden birkaç not düşmek istiyorum. Festival haftasında orada bulunmadığım için yarışan filmlerin arasından yalnızca Yeraltı’nı görmüştüm. Çoğunluk tarafından çok beğenilen bu filmin oyuncu (Engin Günaydın ve Nihal Yalçın) performanslarını bende takdir ediyorum. Zaten ödüllerini de aldılar. Ancak en iyi film için son günlerde en çok Araf ve Gözetleme Kulesi konuşulmaya başlanmıştı.
Törenin başında Umut Veren Genç Kadın Oyuncu (Neslihan Atagül) ve Umut Veren Genç Erkek Oyuncu (Barış Hacıhan) ödülleri Araf’a gidince tamam dedim Araf bütün ödülleri silip süpürecek. Ama öyle olmadı ödüller dağıldıkça, dağıldı…
Aaa bir de burada Umut Veren Genç Kadın Oyuncu Ödülü’nü, bundan böyle festivalin onur konuğu olan Türkan Şoray’ın adıyla anılacak olması ve bu ödülü ilk kez hem de sultanın elinden alma güzelliğini yaşayan oyuncunun Neslihan Atagül olması önemliydi diye düşünüyorum. Ama Atagül (sanıyorum çok heyecanlıydı) ödülünü alırken Şoray’a bir teşekkür ya da atıfta bulunmadı. Yalnızca “bu kez annem için alıyorum” dedi.
Bir de asıl mesele, festivalden sonra sinema yazarı sevgili dostlarımızla da konuştuğumuz esas mesele şuydu; ecnebi memleketlerin ödül törenlerinde, genelde bir, iki film favori olur. En baba ödüller de tek bir filme gider; biz neden tutarlı, istikrarlı olamıyoruz dendi… Bence de çok doğru, çok yerinde bir tespit.
İşte buradan başta söylediğim mevzuya geri döneceğim. Biz ne yazık ki hâlâ bunca yıl geçmesine rağmen o seviyeye gelemiyoruz. En basitinden sunucularımız hâlâ eski bir TRT yayınından fırlamış gibi… Ben bunu söylemekten yoruldum ama n’olur sevgili sunucular, oyuncu, şarkıcı, tiyatrocu, sinemacı… Ne olursanız olun, birazcık hazırlıklı gelin. Birkaç espri yapın, bir hikâye anlatın, ne bileyim samimi bir şeyler olsun. Bilgisayar gibi sunmayın şu törenleri. Yemin ederim iki tane robot koyup programlasınız hiçbir farkı olmaz, en azından karışıklık olmaz. Bir Oscar, bir Altın Küre izleyin. Bakın insanlar nasıl hazırlanıyorlar, sunuyorlar… Her şey başlı başlına bir show…
Bir de ödül alanlar, sizde artık sıkıcı teşekkür konuşmalarını bir kenara bırakın. Hepiniz yaratıcı insanlarsınız. Bir teşekkür konuşması hazırlayın. Hadi oldu ya ödül alacağınızı bilmiyorsunuz, hazırlıksız yakalandınız. Bir B plânınız olsun. Yani bu ödül törenleri aldım -verdim otomatiğine bağlamasın. Evet en büyük derdim buydu. Söyledim rahatladım.
Ve bir de sevgili jüri, yeni jüriler, gelecek jüriler sizin tutarlığınız, adilliğiniz ve seçimleriniz bu festivallerin prestijini artıracak. Yani artık eşim, dostum, arkadaşım mantığından çıkıp kimsenin şüphe duymayacağı kararlar alın. Yoksa ancak körler – sağırlar birbirini ağırlar durumundan farklı bir şey olmuyor bu törenler.
Bu arada ödül konuşması ille de komik olacak diye bir şey yok elbette, bence gecenin en güzel konuşmalarını Reis Çelik ve Orhan Eskiköy yaptı. Çelik memleketteki terör sorununa çok içten, samimi ve insancıl bir duyarlılıkla yaklaştı. Orhan Eskiköy de Seyfi Teoman’la olan güzel bir anısını anlattı, paylaştı… Ayrıca bence sinemamızın yaşayan en yetenekli nadir aktörlerinden İlyas Salman’ın da ödül alması çok güzel oldu. Salman’ın ödül konuşması da bir o kadar tatlı ve samimiydi. Ne kadar mutlu olduğu öyle açıktı ki, “Ehmm çok teşekkür ediyyyorrumggss, öhmm” cool’luğundan uzak… Biraz abarttı bence ama olsun, ona yakıştı.
Metin Erksan’ı yalnızca Erden Kıral andı; Lütfi Ömer Akad için ise bence anmanın ötesinde, bir saygı duruşu olmalıydı… En nihayetinde biraz cesaret, biraz yenilik ve yaratıcılık görmek istediğimiz hareketler…
(25 Eylül 2012)
Gizem Ertürk
derin sorunlar yaşayan yarışma tutkunu bir genç. Ilgaz’la beraber Acun abilerinin televizyondaki yarışmasına katılma hayalleri kuruyor Olgun. Derya’ysa, bebeğini başkasına vermiş kırgın ve özgür bir kadın. Halde çalışan Nuri’yle ilişki de. Nuri de kamyon şoförü Mahur’la arkadaş. Tüm bunlar, Zehra’yla Mahur’un yollarını kesiştiriyor. Kendinden bir hayli büyük Mahur’a ilgi duyan Zehra, bu olgun adamın kendisisni buralardan kurtaracağını hayal ediyor. Üstelik ondan da hamile kalıyor. Zehra, neredeyse babasının yaşına yakın Haydar’a ilgisi, belki de onda babayı araması. Burada Freudyen bir bakış olabilir. Zehra’nın babası filmde bir defa görünüyor ve bir daha ortalıkta görünmüyor. Araf devri sona erdiğinde dramlar da çoğalıyor hikâye “Cehennem”e dönerken. Zehra’nın hamile olduğunu öğrenen Olgun da öfkesine yeniliyor ve kendini hapiste buluyor. Zehra da bebeğini hastanenin tuvaletinde düşüyor. Finalde “Cennet” gelse de bir hüzün kaplıyor perdeyi. Yani gri hikâyeye pembe son yok filmde.
Haydar, evdeki mutsuzluktan alkole vurmuş kendini. Meryem, bir gün bavulunu alıp terk ediyor bu soğuk evi. Filmde çarpıcı anlar bir hayli yoğun. Otel odasında ilk defa bir erkeğe bu kadar yakın Zehra’nın Haydar’la sevişmeye başladığında başka bir paralel evrene geçiyor sanki. Yönetmen, kadın gözüyle bu anı çarpıcı bir görsellikle yansıtmış. Hastanenin tuvaletinde Zehra’nın cenini düşürdüğü sahne de unutulmaz. Yönetmen, hikâyede boşluklar bıraksa da karakterleri iyi yansıtabilmiş. Olgun’u canlandıran Barış Hacıhan, gerçekten yüksek bir oyunculuk sunmuş. Filmde Zehra olan Neslihan Atagül, televizyon dizilerinden hatırlanabilir. “Yaprak Dökümü”nde Deniz, “Hayat Devam Ediyor”da Şirin karakterindeydi. Genç oyuncu, 2007’deki 
Yönetmen, 2012 yapımı 
giriyor. Charles Bronson olarak bilinen bu adamın Yul Perkins olduğunu keşfediyor. Geçmişin banka soyguncusu Yul… İlk bölümlerinde böyle bir filme dönüşeğini anlamıyorsunuz 2012 yapımı 
Yul/Charlie’nin yakınlarda olduğunu öğreniyor. Nefes kesici araba takiplerinn yaşandığı bu bölümler adrelani hayli yükseltiyor. Sonunda “kötüler” cezasını buluyor ve Annie de “iyi” Yul/Charlie’ye kalıyor. Seyirciye de bu macerada eğlenme düşüyor. David Palmer-Dax Shepard ikilisi, ortaklıklarıyla bağımsız sinemada önemli bir yer edinecekler gibi. Shepard, oyunculuk ve senaryo yazımlarıyla bu beraberliğin filmlerini zenginleştiriyor. Michigan’da 1975’te doğmuş Shepard, Mark Steven Johnson’ın 2010 yapımı 
toplantılarda edebiyat yorumları, eleştirileri yapan bir adam… Bir gezisinde, kaldığı otelde genç bir kız ile karşılaşır, kızı yaşında olabilecek… Aralarında bir ilişki başlar ve ilişki bir süre sonra bitecektir. Kız zaten ilişkiyi uzun boylu sürdürecek değildir ama adamın karısı olayı öğrenir ve giydiği (beyaz) pardösünün içine sakladığı tüfek ile adamın gittiği Café’ye gider ve her zaman oturduğu masasında otururken tüfek ile adamı vurarak, oturduğu sandalyede, bacaklarının arasına aldığı, dipçiğini yere koyduğu tüfeği ile beklemeye başlar.” (Bu arada şunu belirteyim, La Peau Douce isimli film bizde ilk önce Tatlı Deri diye anılmış, ticari sinemalarda ise Yumuşak Ten ismi ile gösterilmişti. Trauffaut, ülkemize geldiğinde, kendisine bu film ile ilgili olarak sorulan “Kadın kocasını neden tüfekle öldürdü, başka silâhla öldüremez mi?” idi şeklindeki soruya, “Eğer, tüfek yerine başka bir silâh kullanılma durumunda kalsa idim, bu filmi çekmezdim” diye cevap verir.)
adama, “duvarların içinden gözetlendiği” izlenimi edindiğini söyler. Sorulması üzerine de bunu bir “erkeğin” yaptığını düşündüğünü. Sonra, kadın, sevgilisine, “ilişkiyi sürdüremeyeceğini, bitirmek istediğini (hatta kendisinin bitirdiğini) söyler. Maço (koca / sevgili) bunu kabul etmeyecektir, yine de evden uzaklaşması istenir. Aldatılan kadın dükkânları gezer, duvarlarda / vitrinlerde tüfekler vardır (La Peau Douce). Sonra aldatan kadının evine gider ve karşılaşırlar (böyle bir karşılaşmayı “ben” hiç bir Yeşilçam filminde görmedim). İkisi de birbirine saldırır, aldatılan kadın -elinde bıçak vardı değil mi?- rakibini bıçaklar ve baygınken (!) soyarak, doldurduğu küvete -suyun altına- yatırır ve direnmesine de mani olur. Bu sahnede sadece soyan (aldatılan) kadını görürüz, soyulan (aldatan) kadın -özellikle- görüntü dışı tutulmaya çalışılmış (yönetmenin seçimi)… Kadın sonra evine gider ve (maço) kocası tarafından sevilir (!). Koca -sevişme sonrası- çantasını toplayarak, çıkmaya hazırlanır, karısını terk etmiyordur… Karısı “iyi yolculuklar” diler ve kalkıp (gecelikle) pencereden seyahate çıkan kocasının arkasından? bakar -soru işareti, çünkü kadının nereye baktığını- yönetmen göstermez…
Vitrinel’in filmi, Yeşilçam’ın birçok kez ele aldığı bir konuyu -bana çağrıştırdıklarını söylediğim filmleri taklit etmiyor, benim özelimde, bana hatırlatıyor- fazla değiştirmeyen ama temelde değiştiren, sinemamız için önemli bir film. Orhan Elmas’ın Metres ve Zeki Alasya’nın Elveda Dostum filmlerinin sonunda ikinci kadınlar sevdikleri adamı karılarına bırakarak aralarından çekilirler. Bu halleri ile 
… tamamlayalı 6 – 7 ay olmuş. O sıra diğer birkaç film 2. kez vizyona çıkmış durumda. Bir ara yönetmen arkadaş, dağıtımcı arkadaşa …
Padişahımız efendimiz Muhteşem Süleyman bir muallime vazife tevdi etse de şu Hürrem Sultan’ın adam gibi Türkçe veya beyefendi gibi …
hemşerim” derseniz, o zaman en azından Taksim meydanında olduğu gibi rayların orta kısma ve kenarlarına 10×10 cm.lik küçük taşları döşeyerek yapsaydınız şu yolu da şimdiki kırık parke taşları gibi çirkin görüntülerle karşılaşmasaydık. “İstiklal Caddesinin altından tarihi bir tünel geçiyor Sadi Bey, kırılmalar o nedenle oluyor, haberiniz yok mu?” derseniz bu sorunuz, memleketin ahval ve şeraitinden endişe eden gazetecilere “Oturmuşsunuz boğaza karşı masaya, alkollü içkinizi yudumlayarak ahkâm kesiyorsunuz, vs. vs.” diyen iki gözümüzün nuru, başımızın tacı başbakanımızın açıklamasına benzer. Esas olan sorunun çözülmesi, yürüdüğümüz yolun kırık dökük, çukurlu tümsekli olmaması. Yolu da gazeteciler değil, iki gözümüzün nuru, başımızın tacı yapacak tabiî ki. Bu arada 62 yaşında, nasıl 63 senelik tren yolcusu olduğumu açıklamayı unutmuşum. Aslında 62 ¾ yaşında demem lâzımdı, anamın karnındaki 9 ayda da trenle seyahat etmiş olabilirim deye öyle yazmış bulundum.
Hepimizin geçmişinde sevgiyle hatırlanan animasyon filmleri bulunur. Yaşı fazlasıyla tutanlar, “Bambi”yi unutmaz örneğin. Annesini kaybettiğinde bir arkadaşım ayağa kalkıp bağırarak ona yol göstermişti (beş yaşında falandık): “Bambi, Bambi, annen orda!” “Fantasia”yı izleyince şaşıp kaldık. Pixar filmleri, bize animasyonun yeni dünyasını tanıttı. Animasyon yaratıcıları arasında benim için Hayao Miyazaki ile Nick Park’ın da önemli bir yeri vardır.
hayli makûl, Beren Saat’in Merida’sı da bana gayet uygun geldi), ateşli karaktere sahip bir İskoç prensesi. Savaşçı bir babası, kızını kusursuz bir prenses olarak yetiştirmeye odaklanmış bir annesi var. En çok sevdiği şey de, annesi Elinor’un (Emma Thompson) disiplininden ve görgü kurallarına ilişkin öğütlerinden uzak kalmak: kırlarda dolaşıp oklarıyla hedefleri vurmak. 
erkek çocuklar beğenir mi, çünkü kitaplarda olduğu gibi filmlerde de kesin bir ‘cinsiyet ayrımı’ var. Rowling bile bu ayrımcılığa karşı önlem almış, ‘kız’ olduğu anlaşılıp erkek çocuklar baştan ona tavır almasın diye adını J. K. olarak yazmayı tercih etmişti. 
Bu mektup Mehmet Raşit Öğütçü’nün oğlu Işık Öğütçü’ye değil, Orhan Kemal’in eserlerinin izini süren Işık Öğütçü’ye yazılmıştır. Mehmet Raşit Öğütçü (1914 – 1970), hakkın rahmetine kavuşmuştur, Orhan Kemal (1939 – …..) ise ölmemiştir; eserleri (romanları / öyküleri) okunduğu sürece de ölmeyecektir. 
Romanları,
oynamaktadır ve Nejat Saydam romanı istediği biçime (yoksa Şoray’ın koşullarına uygun duruma – mı?) sokarak yapar. Sonradan, roman (Vukuat Var / Hanımın Çiftliği) TRT TV. si (?) için çekilecektir. Aradan zaman geçer O. Kemal, Vedat Türkali’nin senaryo haline soktuğu Üç Tekerlekli Bisiklet filminin öyküsünü (ki film öyküsü başlı başına bir öykü / olay’dır) Vukuat Var / Hanımın Çiftliği’nin devamı gibi imiş olarak yazar, Kaçak adı ile… Bu roman, Üç Tekerlekli Bisiklet’teki olayı (kahramanını) değiştirerek Vukuat Var / Hanımın Çiftliği finalinde “çiftliği” yakarak kaçan Habib’e çevirerek, kaçışından sonraki evreleri anlatır. Bu roman da Memduh Ün tarafından sinemaya uyarlanacaktır. Vukuat Var / Hanımın Çiftliği romanı, (1. cildin adı görmezden gelinerek) sadece Hanımın Çiftliği adı ile ikinci kez TV’ye uyarlanıp, romana sadıkmış gibi başlayıp, hayli değiştirildikten ve uzatıldıktan sonra, sonunda bitirilir. Bu arada Vukuat Var / Hanımın Çiftliği romanı Hanımın Çiftliği “üst başlığı” ile 1. cilt Vukuat Var, 2. cilt Hanımın Çiftliği ve 3. cilt Kaçak olarak tekrar basılır, vitrin ve kitapçı raflarındaki yerini alır ve satımında da belirli bir artış olur.
Sn. Öğütçü, Orhan Kemal klâsiklerinden yapılacak TV uyarlamalarında titiz davranacağını, senaryolarını “bir mânâ kaybına yer vermemek için” ‘ince eleyip sık dokuyacağını’ söylüyor ve (kendince) klâsiklerini belirtiyor, şimdilik bunlardan yapılan TV uyarlamaları yok ama Vukuat Var / Hanımın Çiftliği romanının önce filmde (N. Saydam) başrol oyuncusu için yapılan -öze ilişkin- değişiklikler beni hayli üzmüştü. [N. Saydam’ın 9. Hariciye Koğuşu (Peyami Safa) ve Asiye Nasıl Kurtulur (Vasıf Öngören) filmleri ile de aynı konuda sabıkası vardır.]
Şimdi gel de gör beni, bambaşka biri…
İnsan ne olursa olsun filmden bir son dakika golü, bir ters köşe, bir mesaj… Bir şey bekliyor işte. Yani oturup 1,5 saatinizi ayırdığınız bir film öyle anlamsızca, işte hayat devam ediyor gibi ucu bucağı açık, hiçbir şey olmamış bir vaziyette bitmesi sizde de bir tatminsizlik yaratıyor. 
vermedi, bu sefer giderim ona rakip olabilecek başka bir festivalin yönetimine onlara teklifte bulunurum. Organizeyi kaptığım zaman başlarım festivale iştirak etmesi olası kuruluşları ziyarete. Kapalı kapılar önünde olsun, kapalı kapılar arkasında olsun toplantılar yaparım, vaatlerde bulunurum, biz şöyle yapacağız, biz böyle yapacağız, o festivale fark atacağız vs. vs. Ondan sonra dönerim medyaya göndereceğim haberlere, başlarım diğer festivalle aramızda rekabet varmış gibi davranmaya, ortalığı bir güzel karıştırırım. Onlarda dayanamazlar, istemeden de olsa rekabetin diğer tarafı gibi demeçler vs. verirler. Medyada başlar her iki festivali artı ve eksileriyle yarıştırmaya. Hatta o kadar ki alemde festivalin birisini metheden ve öne çıkarmaya çalışan medya mensupları hakkında “Acaba festivalden para mı aldı” şeklinde şayialar bile dolaşmaya başlar. Velhasıl bu yazdıklarım bir faraziye olduğundan gerçekle bir âlâkası yoktur, zaten başlarken de “Ben olsam…” diye sallamıştım. 
büyük ağaçlar duruyordu. İstanbul dışında olduğum 15-20 gün içinde hafriyat sürerken o güzelim ağaçları kesmişler, yöre tabiri caizse çöle dönmüş. Araziyi AVM yapmak için satın alan vatandaş büyük ihtimalle 1-2 yıldır kâğıt üzerinde orasının sahibi görünüyordur. Oysa gerçek sahibi ağaçlar, ben diyeyim 40 senedir, sen diyesin 50 senedir oradaydılar. Keza bakıyorsun senelerce geçtiğin yolun kenarındaki duvarı bir gün geliyor, yıkıveriyorlar. Hâlbuki o yolun kenarının sahibi o duvardır. O nedenle acilen “ağaç hakları”, “doğa hakları”, “dağ hakları”, “ova hakları” vs. düzene kavuşturulmalı. Taksim’in yayalaştırılması çalışmalarına başlanmış, yarın öbür gün Cumhuriyet Caddesi’nin ve Gümüşsuyu Caddesi’nin Taksim’e kavuştuğu bölümlerin orta kısımlarındaki güzelim ağaçları da keserler. Dilerim ağaçları kestiğiniz hızarların sesleri ömür boyu kulaklarınızdan silinmez.
şeyler aklınıza takılabiliyor. ABD’de şeriflik kurumu önde olduğu için küçük şehirlerin polisleri onlar. Onlar da seçimle göreve geliyor. Filmde FBI ajanları pek ortalarda görünmüyor. Suçlar işleniyor. Filmde mantıksız olarak gördüğünüz bu durumlar, Nicholas McCarhy’nin yazıp yönettiği 2011 yapımı 
kardeşini bulamıyor. Motosikletli asi ruhlu Annie, yeğen Eva’yla Liz’i eve çağırıyor ve ardından gizemli şey Liz’i de ortadan kaldırıyor. Bundan sonra her şey daha gizemli ve korku yüklü gelişiyor filmde. Eva’nın bakımını polis üstlenirken, Annie polis memuru Bill Creek’i ikna ediyor ve evdeki tuhaf şeyler daha da artıyor. Annie, psişik olayları anlamlandıran eski okul arkadaşı Stevie’nin yardımıyla ve kendisinin zekâsıyla gizemli şeye, “Judas Seri Katili”ne biraz daha yaklaşıyor. Annie, otoriter annesinden ölmüş olsa da hâlâ korkuyor. Evde sigara içtiğinde annesinin her an bir yerlerden çıkacağını sanıyor. Çocukluğunun ve ilk gençliğinin travmasını yaşıyor 
Annie. Bu da filmin gerlimini daha da çoğaltıyor. Filmin son bölümleri sürprizli ve zaman zaman insanı irkiltiyor. Filmin bazı anlarının da kanlı olduğunu belirtmeliyiz. Yönetmen, bulutlar altındaki kasabayı gerçekten kasvetli yansıtmış. Bu evdeki kasvete de yansıyor. Bu ev tam anlamıyla gizem yüklü bir labirent gibi. Sanki bir oyuncu gibi. Perdede görünce daha bir anlaşılıyor bu. Yönetmen, filminin genelinde dar açılar kullanmış ve seyircilerine sıkıştırılmışlık duygusu verebilmiş bu hayaletli filminde. Filmin müzikleri de iyi. Yönetmen McCarthy, bu uzun filmini çekmeden aynı adla kısa filmini çekmiş önce. 
başına yattığı yatağından uyanıyor ve kahvaltı hazırlıyor. Sonra da yaşlı Vladimir’i uyandırıyor. Vladimir’le Elena on yıl kadar önce hastanede tanışmışlar. Vlademir, hastaneye apandist için yatmış o zamanlar. Önce evdeki hemşiresi, son iki yılda da karısı olmuş Elena. Yaşlı ve zengin bir adam Vladimir, eli sıkı biri de. Kızı Katya’yı “hedonist” diye suçlasa da hep yanında olmasını istemiş. Elena, işsiz oğlu Sergey’in ailesine destek olmak için emekli maaşını onlara verirken bir sorun daha çıkıyor. Torunu Sacha, eğer üniversiteye giremezse askere gidecek. Üniversite için de paraya acil paraya ihtiyaç var. Vladimir, parayı vermemek için sürekli erteliyor. Sergey ve ailesi, Moskova’nın güneyinin en ucundaki Vostochnoye’deki Biryulvoyo mahallesinde yaşıyor. Moskova’nın havası en temiz yer dense de Andrey Zvyagintsev’in 2011 yapımı 
beklenmedik bir anda suç filmine dönüşmeleri. Zvyagintsev filmlerini bir defa görünce küçük ayrıntılar gözünüzden kaçabiliyor. Tıpkı Tarkovski ve Sokurov filmlerinde olduğu gibi. Zvyagintsev, filmlerinde Tarkovski ruhunu yaşatan yönetmenlerden. Yönetmenin ilk iki filmindenen en belirgin farkı, 
Vlademir, daima kendinden uzak durmuş kızı Katya’ya her şeyini bırakmayı düşünmüş. Bu vasiyeti kâğıda dökemeden Elena beklenmedik bir anda Vlademir’in trajedisini hazırlıyor. Filmin final bölümü hatıralarda kalacak gibi. Çünkü bu bölümler özel. Sinema tarihinde de cezalandırılmamış suçlar anlatılmıştı. En önemli filmlerden biriyse, Fritz Lang ustanın 1945 yapımı siyah-beyaz “Scarlet Street-Kırmızı Fener” kara filmiydi. Sizce Elena masum muydu, yoksa suçlu vahşi kapitalizm miydi? Final bölümünde zihniniz sancılanabilir. Sınıfsal farklılıkların altının çizilmesi ve beklenmedik anda işlenen suçlar düşünüldüğünde Claude Chabrol ustanın filmleri de akla gelebilir. Chabrol usta 2010 yılında vefat etmişti ve geride kalanlara da müthiş mirasını bırakmıştı. 
Commandante Che’nin anı kitabından uyarlanan iki bölümlü bu film bir klâsik. “Che 1: Arjantin” bölümü Küba devrimini, “Che 2: Gerilla” bölümüyse Che’nin Bolivya’daki trajedisini anlatıyor. Che’yle özdeşleşen Benicio del Toro, bu filmdeki performansıyla 2008’de Cannes’da “En İyi Erkek Oyuncu” ödülünü aldı. Vizyona çıkmayan bu iki bölümlü filmin şimdi DVD’si çıktı.
Yönetmen Soderbergh, bu filmin kameramanı. Soderbergh, kameramanlığını da üstlendiği filmlerinde Peter Andrews adını kullanıyor hep. Bu filmdeki kamera alabildiğine sakin ve her şeyi geniş açılı objektifleriyle görmek istiyor. Gerilla savaşını, seyircisini atmosferin içine alarak yaşatıyor yönetmen. Soderbergh, yaratıcı bir yönetmen. 1963 yılında Georgia-Atlanta’da doğan Soderbergh’in 1989 yapımı “Sex, Lies, and Videotape-Seks Yalanları”nı görünce bir yaratıcı yönetmenle karşılaştığımızı fark ettik mi? 1991 yapımı siyah-beyaz ve renkli “Kafka” filmi onun üzerinde durmamız gereken bir yönetmen olduğunu hissettirmişti. Soderbergh, kurguculuktan gelen ve kamerayı iyi bilen bir yönetmen. Filmlerinde görsellik çoğunlukla çarpıcıdır. Yönetmenin bu “Che” filmleri de sinema açısından özel yapıtlar olabilir. Soderbergh’in bu filminin, Oliver Stone’un 1986 yapımı “Salvador” filmiyle ruhu buluşuyor sanki. Belki atmosferden dolayı olabilir bu. Yönetmenin, 2006 yapımı siyah-beyaz “The Good German-İyi Alman” filminde, Michael Curtiz’in 1942 yapımı “Casablanca-Kazablanka” filminin ruhunu hissetmiştik. Soderbergh, bu filminde siyah-beyaz belgesel görüntülerden de yararlanmış. Bu da filme farklı bir tat veriyor. Soderbergh, Commandante Che üzerine bu filminde şimdiki zamanı siyah-beyaz, Küba’daki gerilla savaşını da renkli yansıtıyor. Che’yle gerçekten özdeşleşen Benicio del Toro, bu filmdeki performansıyla 2008’de 61. Cannes Film Festivali’nde Sean Penn’in jüri başkanlığında “En İyi Erkek Oyuncu” ödülünü aldı. Filmin müzikleri de İspanyol Alberto Iglesias’a ait. Bu önemli besteciyi büyük yönetmenlerden Pedro Almodovar’ın filmlerine yazdığı müziklerden hatırlayabilirsiniz. Alberto Inglesias, Soderbergh’in filminde yerel tınıları hissettiren müzikler yapmış. Bu filmdeki en kanlı anlarsa, Santa Clara’da gerçekleşiyor. Havana’ya bir adım kalıyor Santa Clara’da. Kanlı çarpışmalara fazla karşı koyamayan ordu devrimcilere teslim oluyor ve gerillalar devrimi ilan etmek için Havana’ya doğru yola çıkıyorlar. Commandante Che, Havana’yı ilk defa görecek. Aslında o, Küba’da gördüğü her şeyi ilk defa görüyor. 
Sinemanın büyük yönetmenlerinden Terrence Malick, “Che” filmi üzerine çalıştı, senaryo geliştirdi. Ama, sonra bu proje Steven Soderbergh’e geçti. Soderbergh, uzun olan bu filmi ikiye böldü. Aslında iki filmi de iki farklı film gibi görebilirsiniz. İlk film, Küba Devrimi’ni anlatırken, ikinci filmse Che’nin Bolivya’da devrim yapma düşlerini ve trajedisini perdeye yansıtıyor. Binbaşı Che, Küba’nın Ziraat Yılı’nda tüm görevlerini geride bırakıp ortadan kayboluyor. Geride Fildel’e bir mektup bırakan Che, tipini değiştirerek kolayca Bolivya’ya giriyor. Sonra da Bolivyalı direnişçilere katılıyor. Savaşı ve silâhları bilmeyen Bolivyalı gerillalara savaşı ve silâhları öğretiyor Commandante Che. Ama, bu devrimi Bolivya Komünist Partisi desteklemiyor. Finansal zorluklar da yaşanmaya başlıyor. Eğitim sürerken, Commandante Che Bolivya’nın yerli halkına şefkat gösteriyor, çocukları tedavi ediyor. Hiçbir köylüden parasını ödemeden bir yumurta bile almıyor Commandante Che. Halk öyle yoksul ki. Okuma-yazma da bilmiyorlar. Tıpkı Kübalılar gibi. Ama, Küba’da halk gerillalara tam destek verirken, Bolivyalı yerliler çekingen ve umutsuz. Commandante Che, gerillalara eğitim verirken, Bolivya’nın ordusu da klasik ordu savaş taktikleriyle değil, gerilla taktiğiyle Commandante Che’nin gerillalarıyla savaşıyorlar. Belki bu yüzden gerillalar sıkça askerlerce pusuya düşürüyorlar. Gerillaların dış dünyayla iletişimini Tania sağlıyor. Tania, yurtdışında ve içinde gerillalara destek ararken, zaman zaman da gerillarla beraber dağlarda askerlere karşı savaşıyor. Tania’nın gerçek adı da, Haydee Tamara Bunke Bider… Tania için, “Gerilla Tanya” kitabı Nadiye R. Çobanoğlu’nun çevirisiyle Yar Yayınları’ndan 2008’de çıkmıştı. 
Kübalı gerillalara göre daha isteksiz ve eğitime uyum sağlayamayan Bolivyalı gerillalarla savaş, ordunun da kurnazca taktiğiyle yenilgiye uğruyor. Yaralı ele geçirilen Commandante Che, hücresinde trajedisini bekliyor. Bu bölümdeki en trajik olan şeyse, Che’nin bir erle aralarında geçen konuşmaydı belki de. Commandante Che’ye tüfekle nişan alıp öldüren Bolivyalı erin gözündeki nefret bakışları insanı gerçekten irkiltiyordu. Commandante Che, 9 Ekim 1967 yılında infaz edilmişti. Yönetmen, infazı doğrudan göstermiyor. Her şeyi Commandante Che’nin gözünden yansıtıyor. Bu trajik sahnede yönetmen öznel kamera kullanmayı tercih etmiş. Bu yüzden belki de bu trajik an sinemada unutulmaz anlara karışıyor. Soderbergh, “Che Part Two: Guerilla-Che 2: Gerilla” filminde, ilk bölümden daha farklı bir estetik yaratmış. Kamerası ilk bölüme göre daha öfkeliydi yönetmenin. Yönetmen, bu ikinci bölümde yoğun olarak hafif el kamerası kullanmış ve görüntüler biraz daha sarsıntılı. Bolivya dağlarının Küba dağlarına göre daha az ağaçlıklı ve dik oluşu da filme değişik atmosfer veriyor. Son dönemlerde Che üzerine filmler ve belgeseller de çoğaldı. Brezilyalı yönetmen Walter Salles, 2004 yılında “Diarios de Motocicleta-Motosiklet Günlüğü” filminde Che’nin gençliğini anlatmıştı. Genç tıp öğrencisi Che, Latin Amerika’yı arkadaşıyla dolaşırken, yoksulluğu ve sömürülere tanıklık ediyordu. Salles, filmini Che’nin “Notas de Viaje” ve Che’nin en iyi arkadaşı Alberto Granado’nun “Con el Che por America Latina” kitaplarından yola çıkarak çekmişti. Yakın zamanlarda ülkemizde de gösterime giren 2008 yapımı “Chevolution-Chevrim” belgeselini Luis Lopez ve Trisha Ziff yönetmişlerdi. Soderbergh’in bu ikinci filminin senaryosunu, Che’nin “Bolivian Diary” (Bolivya Günlüğü) adlı günlüğünden Peter Buchman’la Benjamin A. van der Veen beraber yazmışlar. Che, ilk bölümdeki kadın gerilla Aleida’yla da evlenmiş. Bu ikinci bölümün başlarında fark ediliyor. Fonda duyulan müzikler de insana her duyguyu yaşatıyor bu filmde. 
ürpertici görünüyor sanki. Keskin nişancı, yalnız bir kovboy gibi ve enkazın içinde etrafı gözlemliyor sürekli.Tek sıra halindeki Japon askerlerinin vurulduğu bu bölümde kısa bir an için destansı bir görsellik perdeyi kuşatıyor. Çinlilerin, Japonların tanklarına karşı ağır silâhları yok ve halk öne sürülüyor. Japonlar da onları kolayca öldürüyor. İnsanlar katedrale sığınıyor. John, her şeyi fırsata çevirmiş ve para almadan hiçbir şeye dokunmak istemiyor. O bir serseri. İçkisiz ve parasız yapamıyor. Katedraldeki kamyon da insanlar için değerli. Onun tamirini de ancak John yapabilecek mi? Katedrale fahişeler de geliyor. Peder ortalarda olmadığı için katedralin sorumluluğu da rahip George Chen’de. John, İngilizce bilen Yu Mo’yla ilgilenmeye de başlıyor. Mo, gözde bir fahişe. Gaz lambalarının ve mumların aydınlattığı katedrale bu hem kasvet hem de sıcaklık veriyor. Mo, John’dan kendisini şehir dışına çıkarmasını istiyor. Çinli Binbaşı Li de, katedrale yaralı çocuk yaşta genç bir askeri, Pu Sheng’i getiriyor ve katedrale sığınmış çiçekleri görüyor. Çiçekler, genç askeri çok seviyorlar sonra.
insanların sıcaklığına dokunuyorsunuz. 1951 doğumlu Zhang Yimou, Çin sinemasının önemli ustalarından. 2002 yapımı “Ying xiong-Kahraman”, 2004 yapımı “Shi mian mai fu-Parlayan Hançerler”, 2006 yapımı 
Vilain, Billy the Kid’i yaralıyor ve ekibiyle uzaklaşıyor. Billy the Kid’in ölümü filmin melodramını da ağırlaştırıyor. Vilain, Bulgaristan’ın Devetashka Mağarası’nda gömülü plütonyumları arıyor. Bunu yaparken, köylüleri de köle gibi çalıştırıyor. Barney ve ekibi, soğuk savaş döneminde Sovyetler’in üs olarak kullandığı hayalet kasabaya geliyorlar önce. Bu hayalet kasaba tipik Amerikan şehirlerini andırıyor. Barlar, kafeler, hamburgerciler, eski zamanların otomobilleri ve birçok şey var. Sadece insan yok. Geceyi burada geçirdikten sonra Vilain’in adamları kasabayı sarıyorlar. Ama bir dost var. Booker ortalığı temizledikten sonra fonda Segio Leone’nin 1966 yapımı spagetti westerni “The God, The Bad and The Ugly-İyi, Kötü ve Çirkin” filminin tema müziği duyuluyor. Ennio Morricone’nin ne kadar büyük bir besteci olduğunu bir defa daha teslim ediyorsunuz. Ardından yine bol patlamalı aksiyon sahneleriyle iyiler kötüleri yeniyor ve plütonyum iyilerin elinde barışa hizmet ediyor.
aksiyon sahnelerini seyrederken her şeyin hakkı verilmiş diyorsunuz. Gerçekten eğlendirici. İlk filmden Mickey Rourke ve Eric Roberts yok. Bu sefer Jean-Claude Van Damme ve Chuck Norris var. Stallone, senaryoyu bu defa Richard Wenk’le ortak yazmış. Kameramanı da değiştirmiş. Ünlü filmlerin gözü olmuş Pasadenalı kameraman, yönetmen Joe Johnston’ın 2001’de “Jurassic Park III”, 2004’te “Hidalgo”, 2010’da 
tanımadığı Henry Sturges’in malikanesinde gözünü açıyor. Henry bir vampir avcısı. Abraham’a yardım ediyor. Baltasının keskin tarafını gümüşleyen Abraham, Henry’nin vampir olduğunu söylediği insanları vahşice katletmeye başlıyor. Gecelerin kan revan olduğu şehirde hayatının kadını Mary Todd’la da karşılaşıyor Abraham. Bu aşk onun hayatının akışınıda değiştiriyor. İyi bir konuşmacı olan Abraham’ı politikacı olmaya teşvik eden Illinois Valisi’nin sözünü dinleyen Abraham, ileriki yıllarda ABD’nin geleceğini de şekillendirecek çok önemli bir başkanı da oluyor. Eski Mısır’da Firavunların piramitlerin inşasında binlerce Yahudiyi çalıştırdığına tanıklık etmiş vampirlerin başı Adam, kız kardeşi Vadoma ve vampir çetesiyle, iç savaş sırasında Güneylilerle beraber Kuzeylilere de savaş açıyor. Adam’ın amacı tüm Amerika’yı ele geçirmek. Konfederasyoncu Güneyliler, Başkan Lincoln’ün kölelik karşıtı söylemlerine öfke duyuyorlar. Lincoln, uğruna iç savaş olsa da Güneyle savaş giriyor ve kazanıyor. 
Dozor-Gündüz Nöbeti”
etkileyici. Yanan köprüye hızla yol alan trenin içindeymiş gibi de hissediyorsunuz. Abraham’la Mary’nin dükkânda karşılaşmaları da özel anlardan. Aşklar, zerafet ve kibarlığın buluştuğu anla başlıyordur belki de. Abraham’ın bu dünyadaki en iyi dostu da, çocukluk arkadaşı siyahi Will. Abraham’ın köleliğe ve ırkçılığa karşı savaşında bu dostluğun da payının olduğunu düşünüyorsunuz. Filmde, zihninizde kalacak unutulmaz fotoğraflar olacak. Üç boyutlu perdede yaşamak ve keşfetmek gerek. Film, Seth Grahame-Smith’in 2010’da yayımlanmış aynı adlı romanından uyarlanmış. Senaryoyu da Seth Grahame-Smith bizzat kendisi yazmış. 1982 doğumlu Amerikalı Benjamin Walker, gerçekten Lincoln’ün gençliğini ve orta yaşlılığını yüksek bir oyunculukla yaşatıyor. Filmde İngiliz Rufus Sewell da unutulmamalı. O, filmin vampir “kötü adamı” Adam’la insanın sinirlerini tam anlamıyla geriyor, tedirginlikler içinde bırakıyor.