Bir Etkinlik Birden Fazla İsimle Anılıyorsa Afişindeki Adına İtibar Ediniz

TRT’nin, amatör ve profesyonel belgesel filmcileri desteklemek amacıyla başlattığı Uluslararası TRT Belgesel Ödülleri’ne başvurularda bu yıl bir rekora imza atıldı. Yurt içinden ve yurt dışından yoğun ilgi gören TRT Belgesel Ödülleri’ne 2015 yılında 42 ülkeden 348 belgesel film, 2016 yılında ise 47 ülkeden 427 belgesel film katılmıştı. 9. TRT Belgesel Ödülleri’ne bu yıl Dominik Cumhuriyeti’nden Rusya’ya, Mısır’dan Çin Halk Cumhuriyeti’ne, Kanada’dan Japonya’ya 78 ülkeden 665 başvuru yapıldı. Dünyada benzer etkinliklere başvurular giderek azalırken 9. Uluslararası TRT Belgesel Günleri’ne katılım her yıl kendi rekorunu kırarak kültür ve sanat dünyasında kök salıyor. Yapılacak ön elemenin sonuçları 27 Şubat 2017’de açıklanacak ve finale kalan filmler, 11-14 Mayıs 2017 tarihleri arasında İstanbul’da gerçekleştirilecek. 2017 TRT Belgesel Günlerinde 6 ayrı salonda seyirciyle buluşacak.

Sadi Bey’in Facebook Günlükleri:

Kong: Kafatası Adası filminin basın bülteni, zaman mefhumunun acı bir tarafını daha keşfetmeme sebep oldu. Filmde rol alan John Goodman adlı oyuncu Transformers: Age of Extinction (IMDb.ye göre bu filmde sadece sesi rol alıyor) ve Argo adlı filmlerin oyuncusu olarak tanıtılıyor. Genç kuşak için bu tanıtım belki doğru bir tanıtım ancak bir önceki kuşak, yani bendenizin bulunduğu yaş aralığındaki sinemaseverlere John Goodman deseniniz otomatikman “Ooo Big Lebowski” der. Misalen 10 sene sonra çevirdiği bir filmin bülteninde Keanu Reeves John Wick’in oyuncusu olarak tanıtılacak, oysa Keanu Reeves denildiğinde şu anda akla hemen Matrix geliyor. Neticede zamanın acımasız çarkı yavaş dönüyor ama her şeyi öğütüyor, unutturuyor. Bahsettiğim acı bu. (12 Şubat 2017)

Ahmet fiili durum yaratınca makbul, Mehmet memleketin fiili durumu aynen devam etsin deyince yanlış oluyor. Kafam karıştı vesselam. (14 Şubat 2017)

Yabancı filmlerdeki bazı sanatçı adlarının Türkçe karşılıkları ilginç çağrışımlar yapıyor. Misalen: Dehşet ve İntikam’da (Outrage) Mel Ferrer oynuyor. Postacı Kapıyı İki Kere Çalar’ın (The Postman Always Rings Twice) yönetmeni Tay Garnett, başrol oyuncusu Cecil Kelleway. Denizler Hakimi (Against All Flags) adı filmin müziğini Hans Salter yapmış, başrolünde Errol Flynn oynuyor. Punch ve Jody’de (Punch and Jody) Ruth Roman oynuyor. Sırasıyla şunlar çağrışıyor: Mel mel bakmak / At yavrusu / Kelle paça / Şalter’i indirmek / Erol Taş / Çingeneler Zamanı. (14 Şubat 2017)

Sevgililer Günü’nden hareketle: Kardeşler ve Sevgililer 1996 Nisan, Çılgınlar ve Sevgililer (Dude Where Is My Car) 30 Mart 2001, Sevgililer Günü Katliamı (My Bloody Valentine 3-D) 13 Şubat 2009, Hayalet Sevgililerim (Ghosts of Girlfriend Past) 24 Temmuz 2009, Sevgililer Günü (Valentine’s Day) 12 Şubat 2010 tarihinde vizyona girmiş. (14 Şubat 2017)

Ünlü yönetmen “Dünyayı utanç kurtaracak” diyor ya, aslında dünya, dünyaya geldiğinde kurtulmuş haldeydi; saftı. Sonradan gelen insanoğlu yüzbinlerce yıl uğraşa uğraşa onu yeniden kurtarılacak hale getirdi. Yani bugün için utanç, vicdan ve hoşgörü dünyayı yeniden kurtaracak. Misalen bugün ülkemizde herkes utanç, vicdan ve hoşgörüsünü harekete geçirse memleket yarın güllük gülistanlık olur. İhtiraslar arkada kalsın. Önce sen. (15 Şubat 2017)

Reis sinema tarihimize herhalde en fazla değişikliğe uğrayan film olarak geçecek. Çekimine karar verildiğinden bu yana yapımcısı değişti, dağıtımcısı değişti, vizyon tarihi değişti, afişi değişti, görüntüleri değişti. Bakınız görsel. Bu arada belirtmiş olayım Türk Sineması’nda tek Reis var, O da Reis Çelik; film dersek Oruç Reis, Reisin Kızı ve Reis Bey gibi filmler var. Reisin Kızı’nda Reis rolünde Muammer Karaca, kızı rolünde Gülşen Bubikoğlu, Reis Bey’de ise Haluk Kurdoğlu oynuyor. Bir de 2011 yılında yapılmış Reis ve 2009 yılında yapılmış Aile Reisi adlı 2 TV dizisi var. Bu arada Reis’in, vizyona girdiğinde, 3. haftasına başlamış olan Recep İvedik 5 ile karşılaşacağını da belirtelim. (16 Şubat 2017)

Şilili şair Pablo Neruda’nın filminin yönetmenliğini Pablo Larrain yapmış; ahdim olsun yönetmenlik yapmaya karar verirsem Gülistan ve Bostan’ın yazarı Şirazlı şair Şeyh Sadi’nin filmini de ben çekeceğim. (Gelgelelim “Uzak İhtimal” / Şiir ve sinema sevgimden şüphe etmiyorum da iş yönetmenlik kabiliyetine gelince, orada derin düşüncelere gark oluyorum.) (18 Şubat 2017)

(20 Şubat 2017)

Sadi Çilingir

sadicilingir@sadibey.com

Tarihin akışına ivme katan kişilikler vardır, birçoğunu bilmeyiz bile. Başarılı olup olmadıklarından öte, kazandırdıklarıdır belirleyici olan. Çünkü karanlığı yırtmışlardır, aydınlığı taşımışlardır, sadece kendilerine değil, tüm insanlığa. Gizli Sayılar, gerçek hayattan aldıklarını bir tokat gibi çarpıyor insanın yüzüne. Düşünün, 1960’lar, daha dündür ama cinsiyet ayrımcılığının da ırkçılığın da belirleyici olduğu yıllardır, bir yandan uzay yarışı sürerken.

Yılmadan, bıkmadan, usanmadan…

Sovyetler Birliği ile ABD arasında tüm dünyayı etkileyen soğuk savaş sürerken bir yandan da uzay yarışı yapılıyor. Uzayı fetheden soğuk savaşın da galibi olacaktır. Sovyetler tarafında neler olduğunu bilmiyoruz ama ABD tarafında cinsiyet ayrımcılığı da, ırkçılık da tüm gücüyle belirleyici oluyor. En çalışkan, en başarılı, en bilgili olmalarına rağmen, filmin ele aldığı üç siyahi kadın hem dışlanıyor, hem aşağılanıyor. Onlarsa bıkmadan, yılmadan, yüksünmeden mücadele ediyorlar. NASA’da uzay çalışmalarında görev alan Katherine Goble Johnson (Taraji P. Henson), Dorothy Vaughan (Octavia Spencer) ve Mary Jackson (Janelle Monáe) cinsiyet ayrımcılığını da, ırkçılığı da yeniyorlar.

Gerçek hayattan…

Biri, bilgisayarların yaptığı hatayı bile bulabilen, kimseye taviz vermeyen, sayılarla arası çok iyi olduğu için uzay merkezine kabul edilen ilk siyahi kadındır. Diğeri bilgisayar programcılığını kendi çabasıyla başaran ve mühendislerin çözemediği sorunları bir çırpıda gideren, -çok önemli bir dayanışma örneği de gösterir- lider ruhlu bir kadındır. Öbürü beyazların okuluna kendini kabul ettirerek ilk kadın ve siyahi uzay mühendisi olur. Uzay projesinin başındaki Al Harrison (Kevin Costner) ayrımcılığa -aslında kendilerini uzay yarışında geri bıraktıran zamanı harcandığı için- karşı çıkınca bir şeyler yerine oturur.

Dönüm noktası…

ABD uzay yarışını kazanmak zorundadır, onun için çalışanların haklarını gasp etmekten çekinmez. Bir biyografik drama olan, gerçek bir yaşamın kesitlerini anlatan bir film “Gizli Sayılar”. Görüyoruz, maaş da vermezler, mesai de… Fiilen yönetici olan Dorothy, ne terfi eder ne de asaleten atanır… Ne zaman ki, başarır, o zaman Mrs. Vaughan olur… Katherine’in ihtiyacı için bir kilometre kadar uzaktaki tuvalete koşturması gerçekten acıdır; kahve makinesi konusu küçük ama belirleyici bir dönüm noktasıdır… Janelle ise siyahilerin ve kadınların alınmadığı okula ilk kabul edilen olmayı söke söke başarır…

Biz şimdi, bir referanduma gidiyoruz ya, neredeyse birbirimizi vatan hainliğiyle suçlayarak. Yanlışımızı görmek, ayrımcılığı aşmak için bir seçenek var önümüzde… Gizli Sayılar bize rehberlik edebilir.

Gizli Sayılar -Hidden Figures- Biyografik dram, yönetmen Theodore Melfi, oyuncular Taraji P. Henson, Octavia Spencer, Janelle Monáe, Kevin Costner, Kirsten Dunst… 24 Şubat’tan itibaren gösterimde…

(20 Şubat 2017)

Korkut Akın