Yunus Emre Enstitüsü, Suriye’deki savaş sonrası yaşanmışlıkları konu alan bir belgesel hazırladı. Bölgede yaşayan insanların hayat şartlarını anlatan ve bu insanlar için atılması gereken adımları tüm insanlığın ortak sesine dönüştürmek amacıyla hazırlanan Azez: Umudun Adı adlı belgeselde yerel halk ile röportajlara yer verildi. Kentteki eski ve güncel görüntülerden oluşan film 03 Ocak’ta Youtube’da izlendi.
Yağmur Kartal’ın yönettiği filmde, 1930’lu yıllarda İstanbul’da doğmuş bir elektrik ustası olan Sabahattin Parlar (90), Avşa adasındaki evinde elektrik kablolarından eski Osmanlı figürleri yapmaktadır. Yaşadığı dönemin geçim dertleri nedeniyle uzun süre elektrik işinde çalışmış olsa da içinde ukde kalan çocuk ruhlu naifliği onu bu oyuncakları yapmaya başlamasıyla yeniden canlanmıştır. 1990 yılında İstanbul’da doğan yönetmen Yağmur Kartal sinemayla ilgilenmeye lisede başladı. 2009 yılında Kocaeli Üniversitesi Görsel İletişim Bölümü’nü kazandı ve Radyo Sinema TV Bölümü’nde ÇAP yaptı. Okuduğu iki bölümü de derece ile bitirdi, ilk filmi Soluk’u çekti.
Şule Takmaz Nişancıoğlu’nun yönettiği belgesel, bir yanda bir grup kadının Newcastle’da tarihi Türk hamamının kapatılmasına karşı kampanyasını, diğer yanda, tarihi Britanya hamamlarını tanımaya çıkmış bir kent plancısının yolculuğunu konu ediyor. Kayıp Hamamlar Peşinde bizleri yaşadığımız kentlere, binalara bağlayan ortak duyguları korumak ve geleceğe aktarmak için çabalayan kadınların kesişen hikâyesini anlatıyor.
Özlem Sarıyıldız’ın yönettiği Intersectionality or Velhasılıkelam, Türkiye’den Almanya’ya farklı kuşaklardan gelen göçmenlerin örtüşen deneyimlerinden toplumsal cinsiyet perspektifiyle konuşma girişimi. 1973 yılında 18 yaşında Almanya’ya tek başına gelen ‘misafir işçi’ Hatice, olayların odak noktasında bulunuyor ve yeni gelenler kendi deneyimlerini paylaşırken onun devam eden deneyimlerini yansıtıyor. Yeni, eskinin bilge öğütlerini dinlediğinde, konuşmacılar birbirleriyle sürekli bir diyaloğa girdiklerinde farklılıkları görüyorlar. Tecrübeli ve az tecrübeliler birbirleriyle karşılaşıyorlar ve söylemsel bir alan inşa ediyorlar.
Hande Yelke’nin yönettiği filmde, Seferihisar Ulamış mahallesinde yaşayan Suna Kalaycı, genetiği değiştirilmemiş Karakılçık buğdayından ekmek yapmakta ve geleneksel yöntemlerle katkı maddesiz, doğal sabun üretmektedir. Sığacık mahallesinde yaşayan Sevcan Adakuşu’nun da denize ve balıkçılığa olan tutkusunun anlatıldığı filmde, kadın emeği, gücü, kadının doğa ile buluşması ve kadim bilgilerin geleceğe taşınması konu ediniyor. 1966 doğumlu yönetmen Hande Yelke, Anadolu Üniversitesi AÖF Halkla İlişkiler, Fotoğrafçılık ve Kameramanlık Bölümü ön lisans mezunu. İlk filmi olan Ateş & Su belgeselini 2019 yılında çekti.
Metin Akdemir’in belgesel filmin başrollerinde Su İnce, Ece Z. Taşkın, Bulut Sezer ve Nihal Albayrak oynuyor. 80’lerden itibaren, sinemamızda kadın filmi olarak anılan bazı yapımlar ortaya konmuş ve bu tanımın altında yaygın bir şekilde kabul görmüştür. Hayalimdeki Sahneler, bu kadın filmlerinde queer imalarının neden arkadaşlık, dostluk veya kız kardeşlik olarak gösterildiğini veyahut neden queer ilişkilenmeler olarak gösteril(e)mediğini araştırıyor. Bu araştırmayı o dönemden üç film seçerek aralayan belgesel çıktığı yolculukta bir sonuca varmaktan ziyade, ima etmenin bir adım ötesine geçmenin imkânını hayaller kurarak bulmaya çalışıyor.
Yönetmenliğini Handan Uslu’nun yaptığı belgeselin katılımcıları Ayşe Ece Durmaz, Gül Erdoğmuş, Handan Uslu, İris Mozalar, Mahinur Aytaç, Merve Namlı, Nesibe Kırış ve Zeynep Reva gibi isimlerden oluşuyor. Film, Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı kapsamında Avrupa Birliği desteği ile hazırlandı. Hegemonya, hayatın farklı noktalarından 9 kadının tanıklıkları eşliğinde şiddetin tarifini yapmaya çalışıyor. Kadına yönelik şiddetin toplum, medya ve kurumlarca nasıl beslendiğini de sorgulayan Hegemonya, hak ve yaşam mücadelesinde kadını bekleyen hukuki ve psikolojik yolculuğun izini de sürüyor.
Yönetmenliğini yaptığı, 71 dakikalık belgesel filmde Deniz Tortum, babasının hekim olarak 30 yıl görev yaptığı ve kendisinin dünyaya geldiği Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’ndeki gündelik hayatı mercek altına alıyor. Hasta odalarından koridorlara, yemekhaneden ameliyathanelere uzanan kamera, seyirciyi birbirinden renkli karakterler geçidine sokuyor. Eskimeye yüz tutmuş mekanın olduğu kadar, işlerine tutkuyla bağlı sağlık çalışanlarının ve iyileştirmeye çalıştıkları hastaların portresini çizerken; seyircisini hayattan ölüme, gerçekten kurmacaya taşıyor. Bu titiz gözlem, yalnızca bir hastanenin değil, aynı zamanda ülkenin de hikâyesini anlatıyor.
Belgesel yönetmeni Metin Avdaç, bu kez kamerasını yüksek gerilim hatlarında çalışan enerji işçilerinin kış mevsimi şartlarındaki çalışmalarına çevirmiş. Avdaç’ın Tipi adlı belgeselii 03 – 10 Ekim 2020 tarihleri arasında düzenlenecek 57. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin yarışma bölümünde gösterilecek. Aralık 2016’nın son günlerinde, İzmit’teki şiddetli kar fırtınası sonucu İstanbul elektriksiz kalır. Adapazarı ekip şefi Tuncay, yetersiz personel ile ilk arızalara müdahale etmektedir. Ancak sorun beklenenden daha büyüktür. Türkiye’nin farklı bölgelerinden gelen ekiplerle arızaları gidermek için sert kış şartlarında bile günde yirmi saat çalışırlar.
Yapımcılığını Güven Aksu, yönetmenliğini Ebru Çakırkaya ve görüntü yönetmenliğini Mazlum Demirbağ’ın yaptığı Son Kabileler: Himbalar belgeseli, Los Angeles Cinematography Awards 2020’de En İyi Uzun Metraj Film ve En İyi Belgesel Sinematografi ödüllerini kazandı. Ulusal ve uluslararası film festivallerinde ses getirmeye devam TRT, hazırladığı hem ortak hem de iç yapım projelerini aldığı ödüllerle taçlandırıyor. TRT’nin yakın tarihte Afrika’da çekimlerini yaptığı belgeseller ulusal ve uluslararası alanda büyük başarı elde etti.
Türk sinema ve tiyatrosunun usta sanatçılarından Metin Akpınar’ın hayatı belgesel oldu. İyi ki Yapmışım adlı belgeselin ilk gösterimi 39. İstanbul Film Festivali’nde yapılacak. Selçuk Metin’in yönettiği, Zeynep Miraç’ın senaryosunu yazdığı belgeseli Tilbe Saran seslendirdi. Müziklerini Murat Evgin’in yaptığı belgeselin görüntü yönetmenliğini Uğur İçbak yaptı. Demet Akbağ, Perran Kutman, Nevra Serezli, Ferhan Şensoy, Demet Taner, Zeynep Oral, Suat Sungur, Cihat Tamer, Kandemir Konduk, Selam Sonat ve Dikmen Gürün anlatımlarıyla katkı sunduğu belgesel, 28 Temmuz 2020 Salı akşamı festival ödül töreninde ilk kez izleyiciyle buluşacak.
2013 yapımı Mavi Dalga filmiyle adından övgüyle söz ettiren Zeynep Dadak’ın yeni filmi Ah Gözel İstanbul, 17. yüzyılda yaşamış Eremya Çelebi Kömürciyan’ın 17. Asırda İstanbul Tarihi eserinden ilham alan deneysel bir belgesel. Günümüz İstanbul’unu mesken tutan film, Kömürciyan’ın bakmak, görmek ve izlemek konseptleriyle ilişkisini irdeliyor. Kitabında okuyucuyla adeta elinde bir kamera varmış gibi konuşan. Kömürciyan’ın bu sinematik bakışı modern İstanbul’a çevrilince, ortaya bu yaşlı şehrin çok katmanlı bir tablosu çıkıyor. Görüntü yönetmenliğini Florent Herry‘nin yaptığı Ah Gözel İstanbul’un müzikleri ise Erdem Helvacıoğlu’na ait.
Yönetmenliğini Turan Kubulay’ın üstlendiği 2018 yılı Antalya Film Ekibi yapımı Saksak: Bir Tütün Belgeseli adlı filmin Görüntü Yönetmenliğini Burak Kaymak, Yardımcı Yönetmenliğini Selinay Güneş, Müziklerini Efren Lopez ve Sanz Whitesand, Kurgusunu ise Yusuf Sefa Sarıkaya, Ercan Akan ve Turan Kubulay birlikte yaptı. Birinci Yönetmen Yardımcısı Neşe Albayrak, İkinci Yönetmen Yardımcısı Canan Özal olan belgeselin Afiş Tasarımı Melih Bilici tarafından gerçekleştirildi, Süpervizör ve Yapımcılığını Engin Poyraz ve Doğacan Aktaş üstlendi. Sesleri Yusuf Akbal tarafından düzenlenen filmdeki Çevirilerde Semih Alaca’nın imzası var.
Nükhet Duru’nun son albümü Hikâyesi Var’ın, iki yıla uzanan yaratım süreci esnasında üzerinde çalışmaya başlanılan ve hem albümü hem de sanatçının hayatını bambaşka bir perspektiften ele alan Duru Olmak adlı belgesel filminin fragmanı yayınlandı. Filmde, Nükhet Duru’nun hayatı birçok yönüyle mercek altına alınırken; son albümünde Duru ile çalışan Sıla, Kenan Doğulu, Teoman, Mabel Matiz, Funda Arar, Ceylan Ertem, Ata Demirer, Kalben, Zeynep Bastık, Rubato, Sena Sener, Evrencan Gündüz gibi sanatçılarla yapılan görüşmeler de yer alıyor. Yönetmenliğini Mu Tunç’un yaptığı Duru Olmak, dünya prömiyerini önümüzdeki günlerde 39. İstanbul Film Festivali kapsamında yapmaya hazırlanıyor.
Ayşegül Selenga Taşkent’in yönettiği Ovacık belgeseli, Türkiye Kominist Partisi’nden seçilen, siyasi tarihteki ilk belediye başkanı Fatih Mehmet Koçoğlu’nu anlatıyor. Tunceli’nin Ovacık ilçesi, çoğunluğun bilmediği, kültürel ve insani değerlerin çok önemsendiği bir yer. Film, Ovacık Belediyesi ve Ovacık halkının gündelik hayatını, Başkan Maçoğlu’nun küçücük bir ilçede başlattığı sürdürülebilir tarımı kendi kendine yeten bir ekonomiye çevirme çabasını, halkla birlikte tüm kesimlerine yaymaya çalışmasını anlatıyor. Ovacık’ın dürüst ve içten dayanışma dolu üretim hikâyesi, ülkenin doğusu ile batısı arasında hep beklenen iletişim köprüsünü de inşa etmeye başlıyor.