32. İstanbul Film Festivali’nin ilk günlerinde iki efsanevi ustanın çok genç filmleri izleyicileri büyüledi. Fransız Yeni Dalga ekolünün kurucularından 1922 doğumlu Alain Resnais ‘Henüz Hiçbir Şey Görmediniz / Vous N’Avez Encore Rien Vu’ diyor son filminde. Hayli ilerlemiş yaşına rağmen her zaman özgün ve yaratıcı kalabilmiş mizansen ustasının yeni yapıtı, Antoine D’Anthac’ın ani ölümünden sonra iletilen bir mesaj üzerine, yazarın ‘Eurydice’ adlı oyununda yıllar boyu rol almış tüm oyuncuların üstadın şatosunda biraraya toplanmasıyla başlıyor. Müteveffa yazarın hepsi yakın dostu olmuş bu seçkin oyuncular topluluğundan istediği, söz konusu oyunu yeniden sahneleyen ‘La Compagnie de La Colombe’ isimli genç oyuncu kumpanyasının modern yorumunu değerlendirmeleri. Deneyimli oyuncular genç yetenekleri ekranda izlerken yavaş yavaş repliklerini hatırlamaya ve oyunun sahnelenmesine iştirak etmeye başlar. Bundan sonrası yaşam ile tiyatronun, gerçek ile kurmacanın iç içe geçtiği büyüleyici bir mizansen deneyimi, yaşam, aşk, mutluluk, ölüm, ölümden sonra aşkın tartışıldığı enfes bir yaratım sürecidir. Yönetmen, -Mathieu Amalric’in başarıyla yorumladığı- Mösyö Henri (ya da Azrail) karakteri aracılığıyla yaşamın bir yük olarak dayanılmaz ağırlığını, buna karşılık ölümün ebedi huzurunu dile getiriyor. Bizler de ‘Sen çok yaşa Resnais usta, daha göreceğimiz çok şey var’ demekten kendimizi alamıyoruz. Son jeneriğe eşlik eden Frank Sinatra yorumuyla unutulmaz ‘It Was A Very Good Year’ bu nefis filmin bonuslarından bir diğeri. Henüz izlememiş olanlar için filmin iki gösterimi daha olduğunu hatırlatalım. (Ortaköy Feriye / 4 Nisan Perşembe, 19.00; Nişantaşı Citylife / 5 Nisan Cuma, 11.00)

Sinemanın en kışkırtıcı ve özgün yaratıcılarından bir diğeri ressam Peter Greenaway de festival programında yer alan yepyeni filmiyle geçmiş yapıtlarını aratmayan isimlerden. ‘Goltzius ve Pelikan Kumpanyası / Goltzius and The Pelican Company’ ile bir kez daha sanat ve cinselliğin ana katmanlarını oluşturduğu görsel bir şölen armağan ediyor sadık festival izleyicisine. Zina, ensest, aldatma, pedofili, fahişelik ve ölüsevicilik gibi altı cinsel tabuyu Eski Ahit metinlerinden çekip çıkarmak suretiyle üstelik. Greenaway dinsel kurumların, toplumsal ahlâkın savunucusu yönetici sınıfların tüm riyakarlığını -yoksa bir Pasolini filmi mi izliyoruz dedirten- cüretkâr bir cinsellikle görselleştirmiş. Bu arada ilk göz ağrısı resim sanatına göndermeleri de ihmâl etmemiş. Belki herkese göre değil ama üstadın hayranlarını uçuracak cinsten bir deneme bu. Ana rollerden birinde (Quadfrey), geçtiğimiz yıl 18. İstanbul Tiyatro Festivali’nde sergilenen Schaubühne Berlin’in ‘Hamlet’ yorumunda hayran kaldığımız Lars Eidinger’e dikkat… (Son gösterim: Kadıköy Reks / 6 Nisan Cumartesi, 21.30)

Festivalde tanıdık ustaların son işlerini izlerken, bir yandan da genç sinemacıları keşfe çıkıyoruz. ‘Kuş Yemi Yiyen Oğlan / To Agori Troei To Fagito Tou Pouliou’, Yunanistan’dan gelen çok ilginç bir ilk film. Yönetmen Ektoras Lygizos’ın, Knut Hamsun’ın ‘Açlık’ adlı romanından esinlendiğini ifade ettiği film, komşu ülkenin halen yaşamakta olduğu derin ekonomik bunalımın metaforu görünümünde. Tek kuruşu kalmayan, üstelik yaşadığı evden de atılan genç adamın hikâyesini, oyuncusunun (muazzam Yannis Papadopoulos) neredeyse bedenine nüfuz edercesine yakın plânlar ve hareket halindeki omuz kamerasıyla soluk soluğa anlatıyor genç sinemacı. Lygizos’un gelecek işlerini merakla beklediğimiz isimler arasına aldık şimdiden. Filmin iki kez daha gösterileceğini hatırlatalım. (Ortaköy Feriye / 8 Nisan Pazartesi, 13.30; Nişantaşı Citylife / 10 Nisan Çarşamba, 21.30)

(01 Nisan 2013)

Ferhan Baran

ferhan@ferhanbaran.com

Seyfi Teoman çok değerli bir yönetmenimizdi. “Bizim Büyük Çaresizliğimiz” adlı filmi Berlin Film Festivali’nde büyük ödül Altın Ayı için yarışmaya layık bulunmuştu.

Seyfi Teoman 16 Nisan 2012’de bir motorsiklet kazası geçirdi ve 08 Mayıs 2012’de ne yazık ki öldü… Seyfi Teoman’ın ölümüne yol açan şoför mahkeme tarafından yüzde yüz suçlu bulundu ve sadece 3 yıl 4 aylık bir hapis cezasına çarptırıldı. Kararın kesinleşmesi için temyiz sürecinin sonuçlanması gerekiyor.

Kazaya neden olan şoför madem yüzde yüz hatalı, kendisine verilen ceza çok çok az değil mi?

Seyfi Teoman İlk Film Ödülü 30 Bin Türk Lirası

Bu arada 30 Mart – 14 Nisan 2013 tarihleri arasında düzenlenen 32. İstanbul Film Festivali’nde Seyfi Teoman anısına bir ödül verilecek… Seyfi Teoman İlk Film Ödülü’nü kazanan filmin yönetmeni aynı zamanda Cem Yılmaz, CMYLMZ FikirSanat’tan 30 bin lira kazanmış olacak.

Seyfi Teoman’ın En Çok Beğendiği Türk Filmleri:

(Seyfi Teoman’ın Empire Türkiye Dergisi’ne verdiği liste; dergide yayınlanmamıştı)

* Nuri Bilge Ceylan’dan “Uzak”
* Lütfi Akad’dan “Vesikalı Yarim”
* Yılmaz Güney’den “Duvar”
* Zeki Demirkubuz’dan “Masumiyet”
* Ömer Kavur’dan “Anayurt Oteli”
* Şerif Gören’den “Yol”
* Metin Erksan’dan “Kuyu”
* Metin Erksan’dan “Sevmek Zamanı”
* Nuri Bilge Ceylan’dan “Mayıs Sıkıntısı”
* Zeki Ökten’den “Sürü”

Berlin Film Festivali büyük ödülü Altın Ayı için yarışan Türk filmleri ya da Türk asıllı yönetmenlerin filmleri (Tam Liste):

1961 – “Kırık Çanaklar” / Memduh Ün
1964 – “Susuz Yaz” / Metin Erksan /Büyük Ödülü kazandı
1980 – “Düşman” / Zeki Ökten
1983 – “Hakkari’de Bir Mevsim” / Erden Kıral
1985 – “Pehlivan” / Zeki Ökten
1988 – “Av Zamanı” / Erden Kıral
1999 – “Güneşe Yolculuk” / Yeşim Ustaoğlu
2000 – “Mayıs Sıkıntısı” / Nuri Bilge Ceylan
2001 – “Cahil Periler” / Ferzan Özpetek
2004 – “Duvara Karşı” /Fatih Akın / Büyük Ödülü kazandı
2010 – “Bal” / Semih Kaplanoğlu / Büyük Ödülü kazandı
2011 – “Bizim Büyük Çaresizliğimiz” / Seyfi Teoman

(02 Nisan 2013)

Hakan Sonok

hakansonok.sonok1@gmail.com