Etiket arşivi: Korkut Akın

Yazılar

Duygusal Dönüşüm: Hayvan Krallığı

Dünyayı beton yığınına dönüştürüp, yağmur ormanlarını kesip iklimi de küresel boyutta bozmaya başladığımızda “içimizdeki hayvan”ın da yaşama hakkını elinden almış oluyoruz. Ne zaman ki, doğada özgürce yaşayan hayvanlar için yaşamsal olanaklarını ellerinden aldık; hemen herkesin korktuğu, iğrendiği canlılar şehirlerimize de gelmeye başladı. Artık onlarla iç içe yaşamalıyız. Bir arada yaşayanlar muhakkak ki birbirinden etkilenir ve dönüşüme uğrar, değişir.

Thomas Cailley, “Hayvan Krallığı”nda bilim kurgu ile aksiyonu, drama ile komediyi, korku ile gerilimi bir arada kullanıyor; yani bizim için yaşamı yansıtıyor beyazperdeye. Kim, niye, nasıl, hangi nedenle dönüşüyor, değişiyor bilmiyoruz. Filmin derdi bu değil zaten; film bize “içimizdeki hayvan”ı ve dünyanın değişimiyle birlikte nelerle karşılaşabileceğimizi anlatıyor. Baba (Roman Duris) ve oğul Émile’yi (Paul Kircher) izliyoruz; değişime uğramış annenin peşinden.

İnsanlar kuştan eklembacaklılara, kurttan bukalemuna hiç ummadığınız bir şekilde dönüşüyor; niyesini nedenini siz bulacaksınız. Devletin değişen dönüşen canlıları hastaneye/hapishaneye tıkması (ve tabii, araştırma yapması) gibi Émile’in öğrenci arkadaşları arasında da bu duruma karşı görüşü olanlar var: Birileri yok edelim derken, birileri nedenini çözmenin gerekliliğini vurguluyor, birileri de bir arada yaşamanın yollarını bulmayı öneriyor.

Baba ile oğul arasındaki süregelen kuşak çatışması ve birey olduğunu kanıtlama çabası yaşamın ana izleği olduğu gibi filmin de temelinde yer alıyor. İnsanlar ne kadar gizlerse gizlesin bir şekilde açığa çıkarıyor içindekini. Cips yerken pervasız davranan Émile’e, baba François da katılıyor ancak biri kalırken diğeri dönüşüyor.

Baba François, dönüşümünü engelleyemediği oğlunu doğaya, “özgür yaşam”a salarken aslında dramatik, ama aynı zamanda bir mesajla bu değişimin herkes tarafından kabul edilmesi gerektiğini vurguluyor. İzleyici, kendi yaşadıklarıyla olması gerekeni tartışıyor ister istemez: Ne olacak?

Thomas Cailley’in senaryosunu da yazdığı, doğrudan insan psikolojisini anlattığı filmi duygusallığın ötesinde gelecek kaygılarını, yaşamsal olanakların (iklim krizi, ekonomik sorunlar, toplumsal huzursuzluk, göçler nedeniyle) giderek tükendiği yeryüzünde, herkesin kendi gücü oranında çözüme odaklanması gerektiğini vurguluyor.

19 Ocak’tan başlayarak gösterimde…

(18 Ocak 2024)

Korkut Akın

[email protected]

Yazılar

Devlet, Örgütler ve Cüneyt Arkın: Arıcı: Ölüm Kovanı

Adam (Jason Statham) arıcıdır ve komşusu yardımsever Eloise (Phylicia Rashad) bir çağrı merkezinin siber saldırısıyla dolandırılınca intihar eder. Buraya kadar bir sorun yok, zaten film bu olayın üzerinden örülüyor. Arıcı, aslında bir gizli örgütün “emekli” elemanıdır. Arkadaşının intikamını almak için harekete geçer. Tamam, öyküyü artık siz tamamlayabilirsiniz; çünkü filmde Statham varsa vurdulu kırdılı aksiyonun dorukta olduğu bir film izliyoruz demektir.

Adam, önce o çağrı merkezini bulur; öyle kolay değildir bu, çünkü onlar da en az bir örgüt titizliğiyle ve alabildiğine güvenlikli olarak gizlenmiştir. Ancak gerek devletin ilgili birimlerinde gerekse emeklisi olduğu örgütün içinde hâlâ arkadaşları vardır ve onların izini bulur. Tabii ki, şiddetin doruğunda sahneler arasında çağrı merkezini ve bulunduğu binayı yakar, kaçabilen canını kurtarmıştır.

Cüneyt Arkın bunun neresinde?

Çağrı merkezi sahibi, dolandırıcı Derek Danforth (Josh Hutcherson) ile onların da tepesindeki Mickey (David Witts) da boş durmayacak, kendilerinin bir merkezine saldıran Adam’dan intikam alacaktır; gerçi geriden daha birçok merkezleri vardır ama zararın neresinden dönülse kârdır. Cüneyt Arkın burada giriyor filme… Tabii ki, Cüneyt Arkın’ın kendisi değil… Onun filmlerde saçının bile dağılmadığını biliyorsunuz; herkesi öldürür ama karşısındakiler ne kadar gaddar ve keskin nişancı olsa da vurulmaz asla (vurulduğunda da ayakta kalır tabii, “mutlu son”a ulaşana dek). Statham da bir ordunun arasına dalar, yakar yıkar, öldürür ve sıyrık bile almadan sıyrılır oradan. Yeni sinema anlayışının gereği uzaklara gider, çünkü film tutarsa devamı çekilecektir muhakkak.

Şiddet şiddeti doğurur

CIA, FBI, Devlet Başkanı ve onu koruyanların katil ruhlu güvenlikçileri (burada yoktu, ama MOSSAD, KGB de dâhil edilebilir hiç kaygılanmadan) insanların arasındalarmış, hiç günahsız insanlar da ölecekmiş, her yer darmadağın olacakmış diye düşünmeden sürekli silahlarını ateşler ve birbiri ardına mermi yakarlar (siz bir merminin ne kadara mal olduğunu biliyor musunuz? Neyse, Türkiye’ye girmeyelim şimdi.)

İşin içinde devlet ve onun gizli açık örgütleri varsa orada ne huzur olur ne de şiddet tükenir. Anladınız siz, siber dolandırıcılar da, onlarla mücadele eden polis ve diğer gizli örgütler de devletle iç içedir. Aksiyondan hoşlananlar, verilmek istenen mesajdan kendilerine bir ders çıkarmayı sevenler çok beğenecektir Arıcı: Ölüm Kovanı (The Beekeeper) filmini

12 Ocak’tan başlayarak gösterimde…

(11 Ocak 2024)

Korkut Akın

[email protected]

Yazılar

Kendi Gücüne Güven: Onat Kutlar Belgeseli

Üç kişi bir araya gelmiş, kendi güçleriyle, harçlıklarını bir araya getirerek bir dergi çıkarmışlar: a. Yarım yüzyıldan önce çıkan bu dergi öyle bir devrim yaratmış ki, adı hâlâ unutulmamış, hatta devamı da (yeni a) gelmiş. Onlardan biri Onat Kutlar. Hem edebiyatçıların hem sinemacıların hem de muhaliflerin Onat Abi’si…

Onat Kutlar, bir yıla yakın bir süre Paris’e gitmiş, orada sinemanın gücünü görmüş, olanaklarını keşfetmiş. Yine üç kişiyle Sinematek’i kurmuşlar. Öyle bir rüzgâr estirmiş ki Sinematek, Yeşilçam’ı da ayaklandırmış, yeni ve toplumsal gerçekçi filmler yapılmaya başlanmış. Tabii ki, sinemanın özünde var toplumu etkilemek, tek etken Sinematek olamaz, ama Sinematek’in etkisini de göz ardı etmemek gerekir.

Sonra… sonra dergiler, paneller, açık oturumlar, konferanslar, festivaller gelmiş. Bugün, sinemamızın gücünü ve tanınırlığını o örgütlülükte aramak gerek; ama önce Onat Abi’nin yılmaz ve üşenmez kararlılığında ve gücünde tabii.

Bölünmek her zaman kötü olmaz

Tek hücreler bölünerek çoğalır ve bedeni, canlıyı oluşturur; buna da bağlı olarak bölünmek her zaman uzak tutulması gereken bir şey değildir. Yabancı filmlerin yeterince salon bulamadığı, siyasal iktidarların sansür kılıcını sürekli tepesinde sallandırdığı sinema, Sinematek’in izleyicinin de haklı katılımıyla birçok sorunu aşmış. Arkasından devletin de gücüyle (Sinema TV Enstitüsü ve Türk Film Arşivi) Yeşilçam yeni bir adım atmış. Tabana yayılan bu tartışmalarla büyüyen yeni durum sinemamızı bugünkü düzeyine çıkartmış.

Gelişen sinemamızın yaşadığı sorunları; siyasetçilerce gündeme yeniden ge(tiri)len “uhuletle ve suhuletle” tartışması ve çözüm bulması bir gelişimin nasıl olacağının da göstergesi aynı zamanda. O dönemin (gerek teknik gerekse toplumsal ve devlet tarafından çıkarılan) birçok sıkıntısını sadece yürek ve kendi gücüyle aşmayı başaran sinemamızın bilinmeyen kahramanlarının anlatıldığı “Aşk, Ateş ve Anarşi Günleri: Türk Sinemateki ve Onat Kutlar” belgeseli, yeni belgesel, hatta sözlü tarih ve nehir söyleşelere de kapı açacak.

Günümüzle bağlantısı…

Belgeselin özel gösteriminden çıkınca diğer izleyicilerle konuştuk ayaküstü. Onat Abi ve arkadaşlarının (tabii, Şakir Eczacıbaşı, Ömer Pekmez, Hülya Uçansu, Cevat Çapan, Vecdi Sayar ve diğerlerini de anmalıyım kuşkusuz) yaptığı bu “devrim”in… (sahi, bir devrim bu yapılan, sinemamızda yeni kapıların açılması, yeni güçlerin, yeni bakışların gelmesi ve önünde yolların açılması) günümüzün sanatsal ve kültürel hatta sosyal ve siyasal hayatında da kapı(lar) aralamasını diliyoruz. Neden böylesine geniş bir alanda önemli bu belgesel? Çünkü gerek Onat Kutlar ve arkadaşlarının oluşturduğu Sinematek’in gerekse karşısına devlet eliyle çıkarılan Türk Film Arşivi’nin (bu arada hemen belirtmeliyim ki, Türk Film Arşivi, topun geri tepmesi gibi devlet eliyle kurulmuş olsa da sinemanın ve sanatın yanında, sansürün karşısında artık) alabildiğine olgun ve yararlı tartışmalarını izleyip örnek almalıyız. Mesela egemen erk Anayasa’yı kabul etmiyor, en hafif deyimiyle tebdil, tağyir ve ilga ediyor neredeyse… Hukuk olmazsa ne demokrasi olur ne toplumsal huzur ve barış. Çok kısa bir süre sonra yerel seçimler yapılacak ve daha ilk günden birbirlerine hırçınca saldıran aday ve parti yetkilileri bu belgeselden geleceğimizin yolunun nasıl çizilmesi gerektiğini öğrenebilirler.

Son sözümüz, bu, burada kalmasın yeni belgeseller, yeni filmler çekilsin, yeni kitaplar yazılsın, hepimiz yakın tarihte yaşananların önemini kavrayalım, geleceğimize yol göstersin.

Dijital platform Mubi’de gösterimde…

(10 Ocak 2024)

Korkut Akın

[email protected]

Yazılar

Sürprizli ve Çok Neşeli: Argylle: Gizli Casus

Film, Yunan adalarından ya da kıyılarından birinde, inanılmaz bir kovalamacayla başlıyor. Bu, Türkiye’de çekilebilir miydi acaba diye düşündürttü beni. Sahi, gerçekten neden bizim kıyılarımızda çekilemez. Çünkü bütün dokuyu yok ettik, bütün güzellikleri betona boğduk. Artık tipik Ege yaşamı yok bizim kıyılarımızda ve doğal olarak da tanıtımını bile yapmakta zorlanıyoruz.

Bir casus filmine böylesi bir hüzünle girince insanın içi acıyor. Ama film o acıyı büyütmeme izin vermiyor. Argylle tipik bir casus, yakışıklı, göz alıcı, görünümüyle de giyimiyle de fark ettiriyor. James Bond’dan bu yana hemen bütün casuslar böylesi ayrıksı; hemen tanınabilecek denli çarpıcı.

Ama Argylle’den önce o karakteri yazan/yaratan yazar filmin ana kahramanı… Romanın yazarı, Elly Conway takma adıyla, hem nasıl yazdığını anlatıyor (epey güzel ipucu var, casus romanı hem de kendisi de bir casus olarak yer alıyor. Tabii ki bir casus filminin gizemli, kaçma kovalamalı, şiddet sahneleriyle, bol ölümle dolu olması beklenir, ama bu kez film, Jason Fuchs’un senaryosuyla Matthew Vaughn’in yönetiminde daha bir rahat izlenir ve daha bir gerginlikten uzak olarak yansıyor beyazperdeye.

Hemen bütün casus filmlerinin vazgeçilmez trükleri var filmde, sürprizler yer alıyor; bu umulmadık ya da öngörülmedik bir şey değil. En büyük özelliği, Argylle’in yakın (hep biri vardır yanında bu tür karakterlerin ve onu kurtarır her türlü tehlikeden) çalışma arkadaşı dışında, yazarla birlikte olayları yaşayan/yaşatan bir başka “yakın çalışma arkadaşı” olması ve tabii, o da olmadık zamanlarda olmadık tehlikelerden koruyor yazar casusu.24

Filmdeki bir diğer “yakın çalışma arkadaşı”nı, sırt çantasında taşınan ve tüm filmde yazar casusun yanından hiç ayrılmayan, kediyi unutmamak gerekir. O da “yakın çalışma arkadaşı” niteliğini yerine getiriyor.

“Küstah mizah” diye bir tanım çarptı gözüme bu filmle ilgili… Sahi, bu filmin mizahı küstah mı acaba? Bana öyle gelmedi. Bu soğuk kış günlerinde izleyicinin içini ısıtan, ışıltılı, renkli ve alabildiğine neşeli bir film olduğunu düşünüyorum.

02 Şubat’tan başlayarak gösterimde…

(01 Şubat 2024)

[email protected]

Yazılar

Görünüşte Aşk Ya Da Daha Fazlası: Narsistle Aşk

Bir film, izlerken eğer, görüntüye, ışığa, oyuncuya takılmıyorsanız o zaman sinemadır. Bu saptama, sinemanın belki de en birincil göstergesidir. Valerie Donzelli, Éric Reinhardt’ın romanını alabildiğine başarılı ve izleyiciyi sarsacak denli iyi uyarlamış. Filmin temel mesajı: “Yaşam, sizin bekledikleriniz değil size sunulandır.”

Eğlenmeye giden ikiz kardeşin biri, çocukluğundan bile anımsayamadığı bir gençle karşılaşır. Sevimli görünen ve alabildiğine nezaketle yaklaşan yakışıklı bu gençle aralarında bir çekim oluşur. O çekimin aşka dönüşmesi hızlı olacaktır ve evlenirler.

Ondan sonra…

Eskilerin bir deyişi var, bağışlayın, “Tapuyu aldın mı, her şey mubah” derler. Erkek de evlendikten sonra eteğindeki taşlar dökmek, kıskançlığını göstermek, yaşamı işkenceye çevirmek için hiçbir fırsatı kaçırmıyor, çocuklarını da o işkenceye alet ederek…

Bizim ülkemizde pek görülmeyen, ama olması gerektiği herkes tarafından dile getirilen psikolojik desteğin Fransa’da verilmesi önemli. Çıkışı bir başkasında bulmayı kararlaştıran genç kadın belki de daha büyük bir sorunun doğmasına yol açıyor. Yine bizim ülkemizde, “ya benimsin ya kara toprağın” yaklaşımıyla katledilen kadınların sonuna benzemiyor oradaki kadınların yaşadıkları. Kendini beğenmiş koca, her şeyin kendi istediği gibi olmasını (filmin adı da narsist zaten) bekliyor ve göremediğinde tepki gösteriyor, şiddete varacak denli acımasızca.

Kadınların kendi yaşamlarını kendilerinin kurmaları, erkeklerin ‘benim dediğim olacak’ tavrını bırakmaları, iki tarafında alabildiğine haklı ve güçlü olduğunu kabûl etmeleri gerekiyor. Kadınların “Asla Yalnız Yürümeyeceksin” sloganında kendisini bulan o güç, bu filmin özünü oluşturuyor. Eşine baskıcı davranan erkeklerin, ama önce görücü usulüyle evlenen kadınların da hak ve özgürlüklerinin olduğunu öğrenmeleri gerekiyor.

Kadınların, sadece bizde değil, tüm dünyada haykırdıkları “Kadın, Yaşam, Özgürlük” sloganı hayata geçsin artık.

12 Ocak’tan başlayarak gösterimde…

(08 Ocak 2025)

Korkut Akın

[email protected]

Yazılar

Bizim Ülkemizde Değilse de…: Atan Kazanır

Tam zamanı… Futbol oynayan, izleyen, takım çalıştıran ya da takımın malzemecisi bile olsa futbolla ilgilenen herkesi az ya da çok ilgilendiren bir film. Aslına bakarsanız çok, hatta çoktan da çok ilgilendirmesi gerekiyor, bana göre. Peki, neden tam zamanı dedim başta. Çünkü daha dün, Cumhuriyetin 100. yılı nedeniyle yapılması planlanan, lig şampiyonu Galatasaray ile Kupa Şampiyonu Fenerbahçe arasında yapılacak Süper Kupa maçı oynanamadı. Bunun türlü nedenleri var ileri sürülen. Bizi ilgilendiren o maçın neden, nasıl oynanmadığı aslında. Ve cevabı “Atan Kazanır” veriyor.

Futbol her zaman futbol değildir…

Aslına bakarsanız, işin içine para girdiğinden bu yana, başta siyasi kaygılar olmak üzere çok bilinen, klişeleşmiş bu tanım kullanılıyor. Birileri, tuttuğu takım küme düşmesin diye siyasi ve silahlı gücünü kullanır, birileri parayla takım satın alır, rüşvet verir, birileri hakem yumruklar, birileri sporcuların otelleri önünde davul çaldırarak uyutmaz, birileri derin devletin karanlık isimlerini öne çıkararak göz korkutmaya çalışır… saymakla bitmez. Terle sırılsıklam ıslatılan formalar maçın ardından, daha kurumadan masa başında puanlar alınır verilir, birileri para kazanır, birileri üzüntüsünden kalp krizi geçirir, birileri intihar eder. Olan futbolcuya ama en çok da futbolu seven seyirciye olur.

Takım tutmak yaşamaktır…

Bizim ülkemizde, gönül verilen renkler, her ne olursa olsun ölesiye savunulur, sonunda dayak da olsa… Seyircilerin birbirine girmesi, taşlı sopalı, bazen silahlı ölümlere varan kavgalarının nedeni de budur. Al bayrağa sahip çıkmazlar da takımlarının bayrağına laf söyletmezler; egemen erk de öyle…

Sokak aralarında oynanan futbolun en değerli sözü, “5’te haftaym, 10’da biter”se de “atan kazanır” da unutulmamalıdır. Son sözü atan söyler çünkü.

Pasifik Adalarından Amerikan Samoası, futbolun sadece keyif için oynandığı, bütün oyuncuların, hatta federasyonun bile amatör olduğu bir ülke… Tabii ki, bütün dünyada olduğu gibi Amerikan Samoası’nda da toplumun her kesimi tarafından beğeniyle izlenen, gündem oluşturan (kesinlikle bizim ülkemizdeki kadar değil) bir spor futbol…

2001’de Avusturalya’ya 31-0 yenilince, dünyanın en kötü takımı olarak gösterilen Amerikan Samoası Futbol Federasyonu, yabancı bir teknik direktör getirir. Gelen çalıştırıcı, çok da başarılı olmayan, artık kenara çekilmesinin zamanı geldiğine inanılan biridir. O da zaten “tatil” niyetine gelmiştir… Futbolcuları balıkçı, garson, bakkal veya tarım çalışanı olan takımda bir de fa’fafine (üçüncü cins, trans olmak yolunda) vardır. Kimsenin umurunda bile olmayan bu durum, tabii ki teknik direktör için alabildiğine önemlidir. Federasyonun tek talebi vardır: Bir gol atın yeter!

Motivasyon önemli…

Başından sonuna kahkaha atarak izleyebileceğiniz film, bir yandan da önemli bir mesaj veriyor. Bir yandan bizdeki takım tutma alışkanlığının ne denli yersiz ve anlamsız olduğunu düşüneceksiniz. Futbol federasyonlarının amaç ve beklentileriyle takımların nasıl çalıştığının da çatışması üzerine gerçekten keyifli bir sinema şöleni izleyeceksiniz. Sinemanın bir eğlence olduğunu bir kez daha vurgulamak gerekir (mi, bilmiyorum).

05 Ocak’tan başlayarak gösterimde…

(03 Ocak 2024)

Korkut Akın

[email protected]

Yazılar

Açık Yaralar Hep Kanar…: Kör Noktada

Gün herkes için aynı başlar mı, bilemem, ama herkes aynı değilse de benzer kaygılarla çıkar evinden… hele de bizim ülkemizde. Bir Bakan, istifa gerekçesi olarak “at izi it izine karıştı” demişti. Onun ekonomi ve siyaset bağlamında söylediği, aslında yaşamın her anında, her alanında geçerli.

12 Eylül’le birlikte bir devlet terörü yaşanıyor; herkes biliyor ama kimse sahiplenmiyor ve üzeri kapatılmaya çalışılıyor. Derin devlet denilen, netice itibarıyla, toplumsal muhalefeti yasa dışı bastırmaya çalışan, insanlara korku salan bu yapılanma bilinse de hiç bu kadar açık ve net ele alınmamıştı.

Ayşe Polat, “Kör Noktada”ya, Cumartesi Anneleri (artık Cumartesi İnsanları) ile başlıyor. Bir belgesel yapımı için kente gelen Alman bir ekip, bir avukatla röportaj yapmak ister, ama o siyah araçtaki “derin devlet” hep peşlerindedir. Hatice Ana, “siyah toros”larla kaçırılan ve kaybedilen oğlu için çok sevdiği çorbayı köylüye dağıtıyor sürekli. Anne yüreği bu, umudu hiç üzmüyor, bilse bile, farkında olsa bile oğlunun -en azından kemiklerini- mezarı olmasını diliyor. Büyük bir travma ve bunu sadece o anne değil, ülkenin büyük bir kısmında çok sayıda insan yaşıyor. Tabii, o “derin devlet” annelerin çocuklarının akıbetini merak etmesini bile istemediğinden ya yerlerde sürüklediği yaşlı insanları gözaltına alarak ya da Galatasaray Meydanındaki 50. yıl heykelini tutuklamak(!!!) pahasına yasaklıyor buluşmalarını.

Üç bölümde üç ayrı…

Ayşe Polat, kendi yazdığı senaryosunu üç ayrı çerçeveden, üç ayrı görsel dille ve üç ayrı cinayetle aktarıyor izleyiciye. Birinci bölümde, gözaltında kaybolan oğlunu arayan anne ve onlara destek olan bir avukat öyküsü belgesel bir dille veriliyor. Avukatın çok şey bildiği açık, derin devletin oradaki uzantıları, işin ucunda kendileri olduğunu biliyor ve fırsatı hiç kaçırmıyor. Tabii, avukat da kaçırılıyor ve işkence görüyor.

İkinci bölümde derin devlet ekibinin yaptıklarını, yaşadıklarını izliyoruz. Bu kez daha yakından ve işin içine gizem, merak ve gerilim de katılıyor. Derin devletin tetikçilerinden biri olmasına rağmen evli ve bir çocuk babası olan adam öne çıkıyor. Küçük kız, bazı şeylerin farkında, ama ne anlamlandırabiliyor ne de dillendirebiliyor. Bir şeyler oluyor olmasına da ne! Derin devletin o tetikçi ekibi sadece insan peşinde, insan avcısı aslında. Ama kendilerini de unutmamaları gerekiyor. En küçük bir falsoda (konuşmalarda geçen bir gergin cümle, birbirlerini itham etmeleri vb.) ortadan kaldırılacaklarını bilmeseler de farkındalar. Ekip arkadaşlarının evine, her yere, mutfaktan yatak odasına, salondan banyoya, girişten balkona hem de üçer beşer gizli kamera yerleştirip takibi gece gündüz sürdürüyorlar. Burada, izleyici olarak aklıma onların nasıl bir halet-i ruhiye içerisinde, nasıl bir depresyonda yaşadıklarını, gerginliklerinin temelinde arkadaşına bile güvenmeme yaşamalarına karşın birbirlerinin yüzlerine gülme sahtekârlığı geliyor. Film, bunu küçük kızın gözünden veriyor. Yazık değil mi bu insanlara?

Üçüncü bölüm, tam da Fransız Devriminin sonu(nda devrim kendi çocuklarını yedi, denir ya…) gibi “birbirlerini yiyorlar”; ama önce kendi kafalarını…

Bir ülke gerçeği aslında anlatılan. Belki bugün büyük şehirlerde birçok insanın unuttuğu, birçok insana unutturulan bir gerçek bu durum. Ama bu, hep var, hep yaşıyor ve hep güzellikler, yaşam sevinçleri yok ediliyor. Tabii, bunlarla birlikte ekonomik, siyasi, kültürel ve sosyal bunalımlar artıyor.

Oyuncular alabildiğine doğal, alabildiğine güçlü bir oyunculuk sergiliyor filmde. Özellikle küçük kız (yönetmenin, küçük oyuncunun üzerinde özellikle durması çok doğru, çünkü az buz bir travma değil bu) çok başarılı. Tüm oyuncular, çekilen filmin hedefini, amacını, niye yapıldığını çok iyi kavramış ve ellerinden geleni yapmış. Buna da bağlı olarak, hiçbirinin adını bile geçirmedim; onlar hepimiziz aslında, siz de olabilirs(d)iniz, bir tanıdığınız, komşunuz, çocuklarınız da… En tam da o nedenle, yönetmen, filmin yorumunu izleyiciye bırakmış.

05 Ocak’tan başlayarak gösterimde…

(01.01.2024)

Korkut Akın

[email protected]

Yazılar

Bir Suistimalin Topluma Yansıması: Dogman

Bu yıl tartışmalarla dolu geçti. En ilginci belki de Yılmaz Güney’in sanatçılığıyla yaşamı tartışmasıydı. Her ikisi de Yılmaz Güney’di ve onu, olduğu gibi kabul etmek zorundaydık. İki yanını bir araya getirmek ve/veya iki yanını bir arada tartışmak doğru değil… Bunu böyle bir şekilde ele alırsak sanırım tartışmayı daha kolay sonuçlandırırız.

Bu kez Luc Besson, Venedik Bienali’nde ilk gösterimi yapılan Dogman ile ilgili görüşlerde, bu ikilik (veya çelişki) gündemdeydi. Film geçmişi yükseliş ve düşüşlerle dolu bir yönetmenin sivil/gündelik yaşamına dönük birçok şey konuşuldu. Gelin biz, bu konuyu sadece filmi üzerinden görelim.

Douglas (Caleb Landry Jones), aile istismarı nedeniyle babası tarafından köpek kulübesine hapsedilmiş ve birlikte yaşadığı köpeklerle sıkı ilişkiler kurarak onları eğitmiş bir genç… Babası kurşunladığı için belden aşağısı tutmuyor, ama okumuş, tiyatroyu seven, sahneye de çıkan Dogman, kimi zaman yardımsever, kimi zaman ciddi bir hırsız, kimi zaman azılı bir katil; ama onu bu hale getiren mahalle baskısı.

Küçükken, babasının köpeklerin bakımını yaptığı için hor görülen ve dışlanan Dogman, ne iş bulabilir ne evlenebilir ne de normal gündelik yaşama karışabilir. Yapabileceği tek şey sadece köpekleriyle birlikte yaşama tutunmaktır. Yasadışı şeyler yapması aileden başlayarak kaldığı yurtlarda öteki olarak görülmesi, dışlanması, itilmişliği olamaz mı? Yani suç sadece Douglas’ın mı?

Douglas, yurttayken kendisine tiyatro sevgisi kazandıran Grace’e (Salma Bailey) âşık olur; onu bulduğunda evlenmiştir bile. Bir yıkım daha… Yapabileceği tek iş kalmıştır, drug theater’de (çok başarılı) şarkı söyler, haftada bir gün ve bir şarkı sadece…

Filmdeki köpeklerin eğitilmeleri pek kolay olmasa gerektir, ama gerçekten rol çalıyorlar. Oyuncuların da güçlü ve güzel oyunları olağanüstü başarılı… Besson alkışı hak ediyor.

Yaşar Kemal, bir romanın insan psikolojisini anlattığını söyler, konusu her ne olursa olsun. En tam da bu filmde insan psikolojisi öne çıkıyor. Nezarethanede (suçlu mudur, değil midir, kocaman bir soru işareti kasap çengeli örneği) görüştürüldüğü psikiyatr Evelyn’e (Jojo T. Gibbs) yaşamını anlatır. Film zaten bu anlatımın geri dönüşlerle perdeye yansımasıdır.

İnsan, sosyal bir varlıksa ve bir arada yaşamak zorundaysa, birbirine değer vermek, farklılıklarını zenginlik olarak görmek ve alabildiğine empatik olmak zorundadır.

29 Aralık’tan başlayarak gösterimde…

(27 Aralık 2023)

Korkut Akın

Yazılar

Hata Yaparsan Kaybeder, Yaptırırsan Kazanırsın: Ferrari

İkinci Dünya Savaşının ardından, yanmış yıkılmış, dahası yenilmiş İtalya, yeniden ayağa kalkmanın yolunu sanayi hamlesinde görür. Hepimizin bildiği Fuat, Ferrari, Maserati, Lamborghini gibi dünya devleri o dönemin yatırımları ve ürünleridir.

Filmde, ilgi çeken, bizim ülkemizde, bırakın uygulamayı düşünülmesi bile epey güç olan bir vaaz var… Kilisedeki ayinde papaz, marangoz olan İsa’nın, bu yıllarda (1957) İtalya’da yaşasaydı, motorcu olacağını söylüyor. Gelişimi ve daha da önemlisi, ileri görüşlülüğü dile getiriyor. Darısı bizim ülkemizin din adamlarına ve yöneticilerine…

Enzo Ferrari (Adam Driver), Laura (Penelope Cruz) ile evli olmasına rağmen savaşta çocukları öldükten sonra bir başka kadından çocuk sahibi olmuştur. Zor günler yaşamaktadırlar. Ya batacak ya da çıkacaklardır; hisselerini elinde tutup yeni atılımlar yapmak isteyen Enzo’ya, Laura’nın şartları vardır.

Böylesi bir karmaşanın arasında, ülkenin, hatta dünyanın da gözünün üzerinde olduğu zorlu Mille Miglia yarışından başarıyla çıkmak zorunluluktur. Her patron gibi Enzo da kendi çıkarını düşünür, sürücülerinin canlarından önce. (Burada, filmin hayatın her alanına, her anına yönelik iletileri olduğunu; hiçbir şeyin birbirinden ayrı tutulamayacağını görüyoruz.)

Biyografi filmleri zordur; aslına bakarsanız romanları da öyle… Ancak resmi tarihe bakarak çok daha doğru ve güvenilirdir, birtakım gizleri içerse de… Hataları da, eksikleri de öğreniriz bu çerçevede. Hemen eklemem gereken bir şey, düzeltmesi yoktur burada dillendirilenlerin, siz yeni bir film (ya da kitap) ile kendi görüşünüzü bildirebilirsiniz.

Bir kitaptan uyarlanan Ferrari’de de benzer zorluklar var. Sadece bir dönem ele alınmış, öncesi ve sonrası yok. Enzo’nun hem erkek çocuk hem de fabrikasını/markasını koruma hırsı var. Bu hırs değil mi, zaten insanın başına dertler açan?

Etkili ve yenilikçi filmleriyle tanıdığımız Michael Mann, senaryoyu çok iyi işlemiş, görselliği dorukta bir film çıkartmış Ferrari ile. Sinemada oyunculuk “susları oynamakla” ölçülür. Gerek Cruz, gerekse Driver gerçekten çok başarılılar. Hele Cruz’un gözlerinin dolduğu o sahne, unutulmazlar arasında.

Savaşın yıkıntıları arasından çıkan…

Toplumsal ahlâk hepimizin yaşamında belirleyici… Kişi kendisi kadar mahalle baskısının da altında ezilir çoğu zaman. Burada Enzo, gayrimeşru oğlunu gizlemesi, ama öncesinde başarma hırsıyla öne çıkıyor. Sürücülerini de öyle, ölümüne motive ediyor. Hata yapmaktan çok (keskin dönüşlerde kazayı önlemek için frene basan sürücülerine kızıyor) hata yapmaya zorlarlarsa kazanabileceklerini söylüyor. Hatta eşlerine/yakınlarına birer mektup bırakmaları, belki de Enzo’nun ajitasyonlarından kaynaklanıyor. Laura ise yıllarını verdiği kocasının kendisine yaptıklarına sessiz kalmasa da ileriyi gördüğü için hep yardımcı oluyor. Erkek egemen dünyada kadının bu içtenliği bir kez daha göz alıcı.

22 Aralık’tan başlayarak gösterimde…

(20 Aralık 2023)

Korkut Akın

[email protected]

Yazılar

Güzel Bir Gelecek Hayalle Başlar: Wonka

Sinema bilgilendirdiği kadar eğlendiren de bir sanat… Wonka, müthiş görselliği, insanı sarıp sarmalayan müziği, inanılmaz renkli sahne düzeni, hareketli setlerle hem mutlu ediyor hem de “bir umut” dedirtiyor.

Ronald Dahl’ın, Charlie’nin Çikolata Fabrikası’nın hemen öncesini, anlatan Paul King’in çektiği, Timothée Chalamet, Olivia Colman, Rowan Atkinson ve daha nice tanıdığımız oyuncunun bulunduğu Wonka, yeni yılı mutlu, umutlu, keyifli karşılamak için tasarlanmış. Hem drama hem müzikal hem de eğlence bir araya gelince, görsel bir şölen çıkıyor ortaya, tamam… ama hızına yetişmek için sizin de alabildiğine hızlı olmanız gerekiyor. Görüntünün şaşaasına dalınca müzikale dönüşen şarkı sözlerine yetişememek söz konusu. Bilmem, dublaj yapıldı mı şarkılara? Yoksa şarkı sözlerine takılmak yerine görselliğin mutluluğunu tam olarak çıkarmak en doğrusu.

Annesinin tariflerine biraz sihir katıp kentin tam da merkezinde bir çikolatacı olmak isteyen Wonka (Timothée Chalamet), doğal olarak kötü adamlarla karşılaşır. Kimler mi kötü adamlar? Tabii ki bir çete… Tüccarından polisine, din adamından otelcisine kadar hemen tüm yetkililer. Sahi, bu size bir ülkeyi anımsatmıyor mu? Bu soruyu hemen bir kenara bırakıp filmin keyfine dalmak istiyorum… Onların karşısında haksızlıklar nedeniyle dışlanmış insanlar dayanışma gösteren (bakın, burası çok önemli, dayanışma göstermek başarmanın ilk adımlarından) insanlar var. Tabii ki Wonka, onlarla birlikte olup o sihirli çikolatasını insanlara ulaştırıyor.

…dikkatinizi verin lütfen, bir küçük ipucu… oompa-loompa. Bu bir şarkı ve küçük bir adam söylüyor. Kim mi? Hugh Grant. Keyifle tempo tutacaksınız onunla birlikte.

Bu arada Wonka’nın sihirlerinin yanı sıra mucit olduğunu da görüyoruz… Arkadaşlarına zaman kazandıracak ilginç makineler icat ediyor. Laf aramızda, ikna kabiliyeti de çok yüksek. Sahi Timothée Chalamet gibi şirin birinin o görsel şölenin içinde ikna edemeyeceği biri (izleyici bile) çıkar mı? Bir de, filmden çıkarken ağzınızda çikolata olmayacak ama beyninizde çikolatanın verdiği o mutluluk duygusu sizi hiç bırakmayacak.

15 Aralık’tan başlayarak gösterimde…

(14 Aralık 2023)

Korkut Akın

[email protected]

Yazılar

Barış, Hemen Barış, Hep Barış…: Nefes: Yer Eksi İki

Dağ çiçeği gelincik, nazlıdır… Rüzgâra, borana dayanır, salınsa da incecik boynunun üstünde direnir. Yağmurda da kopmaz yaprağı, güneşte de… Belki solar biraz ama inançla, mutlulukla, insanları ikna etmek istercesine güler gözlerinin içine. Ama belki de ilk kez kan metaforuyla birleştirilmiş ve bu çok, gerçekten de çok acı…

“Nefes: Yer Eksi İki”, devletin bakış açısıyla alabildiğine hamaset yüklü, alabildiğine tek yönlü, alabildiğine hayatın gerçeklerinden uzak, ama güzel görüntüleri, tutarlı rejisiyle izleyicinin tercihi olacaktır. Yokluktan, yoksulluktan, barınma sorunlarından, açlıktan, eğitimsizlikten, sağlıktaki problemlerden uzak sadece karşısındakini “düşman” belleyen, belleten bir film. Aklıma, ilkokuldayken, hatırladığım kadarıyla “bize dağları, nehirleri öğrettiniz, ama o dağlarda nelerin nasıl yetiştiğini, ırmakların, göllerin kazandırdıklarını öğretmediniz” diyen şiir geldi. Niye bunca savaş? Gencecik insanlar neden ve niye ölüyor? Okul yerine karakol yapmaktan kimin kazancı var?

Ozan Uzunoğlu, Hakan Evrensel’in senaryosunu, tam da istenilen gibi, sadece kahramanlık ve milliyetçi duyguları kabartarak çekmiş. Filmi izlerken aklıma Yavuz Turgul’un, o ünlü filmi, “Av Mevsimi”nde, kadim oyuncusu Şener Şen’in canlandırdığı polis komiserinin ekibine söylediği, “Bakış açınızı değiştirin” sözü takıldı. Sahi, bakış açımızı değiştirsek de analar ağlamasa, yavuklular birbirlerini kucaklayabilse, ocaklara ateş düşmese…

15 Aralık’tan başlayarak gösterimde…

(12 Aralık 2023)

Korkut Akın

[email protected]

Yazılar

Yaşamın İçinden…: Bir Skandalın Peşinde

Herkesin hayatı roman, herkesin hayatı film sorarsanız. Ama anlat dediğiniz zaman anlatacak bir şey bulamaz; buna da bağlı olarak ne yazılabilir o hayat ne de çekilebilir. Ancak herkesin hayatında küçük de olsa hem sürprizli bir dönem vardır hem de herkesi ilgilendirir… yeter ki anlatmayı bilin.

Dünya ilk gösterimini 2023 Cannes Film Festivali ana yarışmada yapan Todd Haynes imzalı uyarlama “Bir Skandalın Peşinde”, yaşamın içine açılan pencereden sokuyor izleyiciyi ve ne görürse o.

Oyuncu Elizabeth Berry (Natalie Portman), bir filmde canlandıracağı Gracie Atherton’ı (Julianne Moore) tanımak için evine gider. Gracie evli ve çocuklu bir kadındır, oğlunun yaşıtı Joe Yoo (Charles Melton) ile aşk yaşar, eşinden ayrılıp Joe ile evlenir ve ikisinin çocukları olur. Yazarken kolay da, yaşı küçük biriyle birlikte olmak yasalara göre suçtur ve yargılanır. Zaten basının diline de düşen bu öykü nedeniyle film çekilmesi kararlaştırılmıştır.

Geçmişten korkan…

Geçmişinden korkanlar böyle bir şeye izin vermez aslında, ama Gracie öylesine özgüvenli ve öylesine dik duruşlu bir kadındır ki, hiç açık vermeyeceğini sanır. Elizabeth araştırmasını derinleştirince kaygı da artar. İlk eşiyle görüşür, komşularıyla konuşur, aileye uzak duran (yeni eşin yaşıtı) ilk evliliğinden olan oğlu Georgie (Cory Michael Smith) bambaşka bir çerçeve çizer. Küçük bir kasabada herkes duymuştur bir filmin çekileceğini ve oyuncunun hazırlıklar için geldiğini…

Gracie geçmişinden korkmasa bile, eve gönderilen dışkı paketleri ve yapıp sattığı tatlıları kimsenin satın almak istememesi, kasabada unutulmayan bir olaylar örgüsünün kahramanı olarak görülüyor. Komşuları belki çekiniyorlar ondan…

Kim kimi kandırdı?

13 yaşındaki Joe, belki de kendisine ilk duygusal yaklaşan (ergenliğini unutmayın) Gracie ile birlikte olurken, hayatın sadece o çerçevede yaşandığını sanmaktadır. Oyuncu Elizabeth, aynı yaşta olduklarını söyleyerek genç erkekle birlikte olur. İlkiyle (yani eşiyle) bir ilk yaşayan Joe, ikinci bir sıra dışılığı da oyuncu ile yaşar. Hangisi daha doğrudur, hangisi gerçektir?

Film bu soruların yanıtını izleyiciye bırakıyor. Öykü biraz karışık, biraz zayıf gibi görünse de her şey insanın içinde yaşattığı duygular ve olgularla bağlantılıdır. Filmin orijinal adı “May December”, Mayıs Aralık, belki de bir yaz aşkı, buluşması gibi düşünülmüş (uyarlama olduğu için romanın ne anlattığını da bilmek gerekir aslında); ama belli ki orada kalmamış 20 yıl sürmüş bir aşk.

Bir de aynalar var…

Daha ilk gördüğünde, Joe’e yaşlarının aynı olduğunu söyleyen Elizabeth, Gracie ile ilk birlikte olduğu yere gidip kendini aynı ilişki içinde duyumsar ve sonrasında da Joe ile birlikte olur (yukarıda ele aldım).

Filmdeki aynalar, giderek aynı olan, birbirine benzeyen, birbirini etkileyen kadınların gerçekte de aynı düşler içinde olduğunun da göstergesi…

Oyuncular çok başarılı, ancak öykü birçok izleyici için sıkıcı gelebilir; filmden değil kendileriyle bağdaştıracaklarından…

(11 Aralık 2023)

Korkut Akın

[email protected]

Yazılar

İmece, Sinemanın da Yanında: Aynı Masanın Etrafında

Sanat, belki de sadece bizim ülkemizde üzerinde durulmayan, desteklenmeyen (lâf olsun torba dolsun niyetiyle devlet ve kurumlar tarafından ulûfe niyetine verilen üç kuruşlarla) bir alan. Oysa hepimiz biliyoruz ki, Almanya, İkinci Dünya Savaşından çıktığında önce tiyatro binalarını yaptırdı, hastane ve yollara sıra sonra geldi.

Diğer dallara bakarak sinema, endüstri oluşunun da etkisiyle çok daha meşakkatli, çok daha zor ve zaman alıcı bir sanat dalı. Öyküyü senaryolaştırmak, oyuncuları belirlemek, ortak zamanlarını saptayıp onları buluşturmak, mekân ve diğer (ışık, set ve sanat grubu) zorunlulukları bir araya getirmek… Yetmiyor, kamera, film (gerçi artık peliküle çekilmediği için daha kolay, en azından negatif ve pozitif film peşinde koşmak -bunların aynı seride olması da gerekirdi- gerekmiyor. Ancak bilgisayar destekli montaj aşaması, epey enerji gerektiriyor. Filmler sesli çekiliyor, belki dublaj sorunu çıktı aradan, ama bu kez de sessizliğin sağlanması gerekiyor. Yani, bir film çekmek nereden bakarsanız bakın öyle koltuğa yaslanıp da izlemek gibi kolay ve rahat bir iş değil.

Yılmak yok…

Peki, bunca zorluğa, sıkıntıya (tabii, sansür ve yasaklamalar da var) rağmen sinemacılar yılıyor mu? Asla. Fazıl Hüsnü Dağlarca, “Erken öten horozun başını keserler / Bitmek tükenmek bilmez ki başın kesile kesile” diyor bir şiirinde. Onlar da biraz hayal gücü, biraz metafor, biraz da imeceyle anlatmak istediklerini döküyor filme, muhakkak.

Yapımcı Burak Kum ve yönetmen Zeynep Üstünipek çifti, birlikte yazdıkları senaryoyu imeceyle (oyuncusundan, ışığına, mekânından animasyonuna dek) kotardıkları “Aynı Masanın Etrafında” sinema filmini bitirmeyi başardılar pandemi, ekonomik zorluklar, deprem ve enflasyon canavarına rağmen.

Aynı Masanın Etrafında…

Asıl olan anlatmak istediklerinizse, stop-motion ve animasyon tekniklerin de yardımıyla çok keyifli, çok başarılı, çok beğenilen, hatta ödüller kazanan filmler yapabilirsiniz. Yeter ki çalışmayı, anlatmayı bir tarafa itelemeyin.

Film, farklı zamanlarda aynı masanın etrafında bir araya gelen hasta yakınlarının, hayatlarının en zor dönemlerinde karşılaştıkları sorunları çözebilmek için bir birlerinin iç dünyasına doğru duygusal bir yolculuğa çıkarak, birbirlerinin dertleriyle hem hâl olmalarını anlatıyor. Sinemalarda gösterime gir(e)mese bile birbiri ardına ulusal ve uluslararası ödül almış “Aynı Masanın Etrafında” filmi. İnsanların farklı olmasına rağmen bir masa etrafında olmak, sadece o masayı görmek sinemasal anlamda da epey bir hareketlilik doğuruyor. O hasta yakınının derdi başka, bununki bambaşka, diğerininki, “Allah kimsenin başına vermesin.”

Doğurgan bir öykü anlatılan, çünkü herkes farklı birbirinden ve anlatılan herkesin öyküsü; çeşitlendikçe, izleyici de sorunlar yumağından sıyrılıp çözüm bulmaya çalışıyor kendince… Kolay mı? Sorunları çözüme kavuşturmak kolay olsaydı, şimdiye her şey (her yer) güllük gülistan olurdu. Ama ne var! İzleyici kendince bir anlam yüklüyor beyazperdeye yansıyanlara ve ileriye daha güvenli, daha umutlu bakıyor.

Burak Kum ve Zeynep Üstünipek, yılmamışlar başarmışlar. İnanıyorum ki, genç sinema sevdalıları, öykülerine, projelerine güvendikleri zaman -tamam çok zor, tamam çok pahalı, tamam yıllar sürebilir- düşlerini gerçekleştirebilirler. Birbiri ardına ödül kazanan “Aynı Masanın Etrafında” filminin izleyiciye bir an önce ulaşması dileğiyle…

(10 Aralık 2023)

Korkut Akın

[email protected]

Yazılar

Okyanusu Akvaryuma Sığdıran Murat Göğebakan

Eskiden bir film için, aileler de izlesin diye “mendilinizi hazır tutun” derlerdi; Yeşilçam’ın en başarılı olduğu dram türüydü çünkü. Gözlerinizin dolması bir yana gerçekten ağlatacak denli yoğun bir dramatik yapısı olurdu filmlerin. Ama en çok da oyuncular üzerinden tutulurdu filmler. Murat Göğebakan, acıyı, hüznü, ünü, şöhreti, mutluluğu ama en çok da aldatma / aldanmayı o kısacık ömrüne sığdırmış, ilginç sesi ve yorumuyla da çok sevilmiş bir şarkıcı… “Kalbim Yaralı” parçasıyla tanındığı için de filmin adı da olmuş o şarkı.

Sıradan, tipik bir ailenin engelli çocuğudur Murat, doktorun önerisine rağmen annesinin kürtaja izin vermemesiyle gelmiştir dünyaya. Kendisi çocukken, sorumluluğunu üstlendiği kardeşini kamyon ezince, onun da ağırlığı omuzlarına biner ve hüzün iyiden iyiye çöreklenir omuzlarına…

Film icabı mı?

Yeşilçam’da benzer melodramlar öyle çok yapıldı ki, hemen hepsi için neredeyse, “film icabı, bu kadarı da olmaz” denirdi, ama şimdi görüyoruz ki, benzer sorunlu ve sıkıntılı yaşamlar varmış.

“Murat Göğebakan: Kalbim Yaralı” filmi, gerek senaristlerin (Sezgin Irmak ve Lütfi Albayrak) gerekse yönetmenin (Ali Ayyıldız) dersine iyi çalıştığının göstergesi. Burada, Murat Göğebakan’dan daha çok Murat Göğebakan olmuş Burak Sevinç’in oyunculuğunu alkışlamak gerekir. Biraz abartılı gibi gelse de, engelli bir bireyin o sarsaklığı, o mimikleri, o hareketliliği ne zaman dinler ne de zemin; kabûl etmelisiniz.

Senaryoda ele alınan yoğun acı, aldatılma (kendisininki sayılmıyor nedense, çünkü erkek egemen bir dünyada yaşıyoruz), ihanet, hasret ve hastalık sorunları o denli vurgulanıyor ve üzerine düşülüyor ki… Yaşamın her anında, her alanında yaşananlar bunlar, ama senaryoda köpürtülünce, yönetmen de üzerine düşeni gereğince yerine getirince seyircinin de gözyaşları sel olup akıyor. Nizam Eren, Murat Göğebakan’ı, “Hoca Efendisinin uğruna şarkı besteleyen ayrıca ‘uzun adam’ için seçim şarkısı yapan, 15 Temmuz ihanetini göremeden ölen ve parayı bulunca önce ailesini unutan biri…” olarak tanımlıyor.

Beyazperdeye (veya ekrana) yansıyan filmin görüntüsü kadar içeriği ve verdiği mesaj belirleyicidir. İçeriğinden ayırdığınız filmin kalıcılığı da birkaç gün sürer. “Murat Göğebakan: Kalbim Yaralı” filmini bu açıdan da ele almak gerekir.

Burak Sevinç, bu filmdeki Murat Göğebakan rolüyle izleyicinin en beğendiği, festivallerdeyse en iyi erkek oyuncu ödülünün açık ara adayı olacaktır. Tabii, filmin seyirciyi sar(s)ması da izlenme rekorlarının habercisi muhakkak ki…

Toplumsal olarak duygusallığımız, hayata bakışımızı da belirliyor. İyi filmler her zaman izlenir, gözyaşlarına boğsa da…

08 Aralık’tan başlayarak gösterimde…

(06 Aralık 2023)

Korkut Akın

[email protected]

Yazılar

İki Kültür Arasında Kalan Duygular: Başka Bir Hayatta

1 Yorum

Kim neden ve niye (ister politik, ister ekonomik, ister savaş, isterse de iklimsel nedenlerle) göç ederse etsin göçmenlik yaşamı paramparça ediyor. Belki ilk anda hissetmiyorsunuz, çok da iyi bir şey yaptığınızı düşünüyorsunuz, ama o duygu bırakmıyor yakanızı (tabii, gittiğiniz yerde ötekileştirme, aşağılanma, dışlanma da söz konusu), bocalıyorsunuz. Bu arada egonuz o kadar yükseliyor ki, burnunuz düşse almayacak kadar şişiyor, ama içinizde yaşayanların önüne geçmeniz de pek mümkün değil…

Celine Song, gerçekten yaşamın içinden, hepimizin yaşadığı bir öykü (özyaşam öyküsü aslında) yazmış ve başarıyla çekmiş. İki çocukluk aşkı, aradan geçen 20 yılda çok şey yaşamış, çok şey farklılaşmış ve köprülerin altından çok sular akmış… Göç ederlerken, Koreli izlenimini de silmek amacıyla “Na Young” adını değiştiren Nora’yı arasa da bulamayan Hai Sung, içinde közlenen aşkının sönmesine izin vermemiş. Arada internet aracılığıyla buluşsalar da bir türlü bir araya gelemediklerinden, yeniden uykuya yatırırlar ilişkilerini…

Kader ağlarını örer (mi?)

In-Yun, Kore’de insanların inandığı bir efsanedir. Biriyle bir şekilde yolunuz kesiştiğinde, sadece yoldan geçerken giysileriniz sürtünse bile kader sizi yeniden buluşturur… Yani, Nora ile Hai arasındaki duygusal ilişki yeniden başlayabilir. Sahi, başlar mı? Filmi izleyin, muhakkak izleyin. Herkesin yanıtı kendince, bakalım sizin yanıtınız ne olacak.

… buluştuklarındaysa değişimden çok geçmişin anılarını canlandırıyorlar, sözle değil ama duyguyla. Yönetmen, ilk filmi olmasına karşın, gerçekten o duyguyu yansıtıyor beyazperdeye…

Nora (Greta Lee) ve Hae Sung (Teo Yoo) abartısız canlandırıyorlar karakterlerini, belki de filmdeki iki karakterin uyumluluğu, iki oyuncunun uyumundan kaynaklanıyor. Her iki oyuncuda da kendinizi buluyorsunuz; siz de aynı şeyi yapar, aynı duyguları yaşardınız aynı durumda.

Anadilinde rüya…

Nora, bir yazarla (Arthur) evlenmiş ve artık tümüyle New Yorklu olmuştur, öyle giyinir, öyle düşünür, öyle yaşar… Ama eşi, uykusunda Korece sayıkladığını fısıldar kulağına… Filmin belki de en önemli dönemeci odur. Rüyanızı, her ne olursa olsun anadilinizde görürsünüz. Kız için de, kırılma noktasıdır bu rüyalardaki Korece… Arthur (John Magaro) ile uyumlu bir yaşam sürdürüyor olsalar da… Kim bilir, belki Hae ile o uyumu hiç yakalayamayacak, belki çocukları olacak, belki boşanacaklar ve acılar yaşayacaklar… Peki, şimdi yaşananlar acı değil mi? O ikilemin içinde kalmak ve o duygudan sıyrılmak kolay mı?

Gerek Seul (İstanbul’a çok benziyor ve turistik yerlerini değil, yaşamın geçtiği dar sokakları, heykelli parklarıyla insanda gezip görme ihtiyacı hissettiriyor) gerekse New York görüntüleri çok güzel, filmin müziği de alabildiğine çarpıcı. Kısacası, kaçırılmaması gereken bir film.

08 Aralık’tan başlayarak gösterimde…

(07 Aralık 2023)

Korkut Akın

[email protected]