Mitolojik öyküler, yeryüzünde yaşanmış (veya yaşanacak olan) her şey için bir çıkış noktasıdır. Doğaldır ki, binlerce yıldır yaşayagelen ve geleceğimize de ışık tutan bu öyküler (efsane mi demeliyim) abartılıdır. Bir anlamda “abartı sanatı” dersek bu mitolojik öykülere yeridir. Notradamus’un kehanetleri gibi yol göstericidir bu efsaneler. İçindeki abartıyı sıyırırsanız ortaya tadından yenmez, seyirlik, keyifle izlenecek filmler (öyküler de) çıkar.

Sinemada bilinen 37 (yazıyla otuz yedi) trük vardır (edebiyatta birkaç az, müzikteyse daha da az). Bu dramatik yapıları mitolojik efsanelerle sunarsanız izleyiciye hem seyirci kazanır hem gişe. Buna da bağlı olarak sinemacılar (edebiyatçılar da) mitolojiye sarılırlar; kolaylığını değerlendirirler.

Bu kez, Marvel, Asyalı bir kahramanı sunuyor izleyiciye, yine heyecan dolu, aksiyon dolu, mizahı da dozunda, merak ettiren bir film çıkarmış. Teknik, hep olduğu gibi dorukta, oyun(cu)lar da aynı düzeyde… Kavga koreografilerindeyse aksama çarpmıyor göze. Görsel efektlerin insanı nasıl da heyecanla doldurduğunu, gerginliği kimi zaman arttırıp kimi zaman gevşettiğini söylememe gerek yok sanırım. Yönetmenle birlikte sıkı bir iş çıkaran görüntü yönetmeninin başarısına söz yok. Uzakdoğu’nun kendine özgü yılankavi hareketiyle hem suda hem havada hem karada gözleri de dahil her yerinden ateş saçan canavarları, kuşlar, çiçekler müthiş. Yadırgamıyorsunuz.

Dergilerde ve filmlerde takip edenler bilir, Shang-Chi, babasının devasa “suç” örgütüne katılmamak için kaçmıştır, kendisini ne kadar gizlerse gizlesin babası bul(dur)ur ve kendi imparatorluğunun başına geçmesini ister. Shang-Chi’nin bir de kız kardeşi vardır, o da ağabeyinin izinden yürümüş, kendi hayatını kurmuştur. Shang-Chi’nin bir de sevgilisi vardır (kız arkadaş diye geçse de, ileride onları çift olarak göreceğiz, yeni filmlerde, apaçık belli). Unutmadan, annenin kız kardeş Xialing ile kendisine verdiği (hiç kuşkusuz tılsımlı da olan) zümrüt kolyeleri üzerinden ilerliyor film. Yanılıyor muyum, bilmiyorum, ama yüzükler bilekliklere dönüşmüş (orijinal adındaki “ring” kurtarıyor, ama “halka” da çok akılcı). Belki de daha bir hareket kazandırmış, daha bir görsellik katmış. Babadan oğula geçen “on halka” artık kötüleri alt etmek için kullanılacak.

Shang-Chi ve On Halka Efsanesi (Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings)
Yönetmen: Destin Daniel Cretton
Oyuncular: Simu Liu, Awkwafina, Tony Chiu Wai Leung, Meng’er Zhang, Michelle Yeoh, Florian Munteanu, Fala Chen…
03 Eylül’den başlayarak gösterimde…

(02 Eylül 2021)

Korkut Akın

korkutakin@gmail.com

40. İstanbul Film Festivali seçkisinde yer alan ‘İki Aşığın Ölümü / The Killing of Two Lovers’ son derece gerilimli bir sahneyle açılıyor. David, karısı ve erkek arkadaşının uyumakta olduğu yatak odasına daldığında elindeki silahı ateşlemek üzeredir. Saçı sakalına karışmış genç adam tetiği çekemez. Bir yuvanın çözülüşünü öyküleyen Amerikalı yönetmen Robert Machoian, çok başarılı ilk uzun metrajını işte böylesine tedirgin bir girişle başlatıyor.

Utah eyaletinin 700 nüfuslu küçük kasabası Kanosh’da yaşam süren bir ailenin hikâyesidir anlatılan, Karı koca liseyi bitirir bitirmez evlenmiş, yaşam gailesi çok genç yaşta başlamış, 4 çocuklu hayatın koşturmacası içinde eskimiştir birliktelikleri. Yeni yetmelik yıllarında punk şarkılar yazan ve grubuyla çevredeki üniversitelerde konserlere çıkan David gençlik hayallerini çoktan geride bırakmıştır. Ancak Nikki’nin de hakkını verdiği gibi ailesini hiç ihmal etmemiş, tüm ihtiyaçlarını karşılamak için var gücüyle çalışmıştır. Lakin aradan geçen 15 yılda genç çift büyümüş, hayata bakışları değişmiştir. Bir hukuk bürosunda çalışan Nikki, hukuk alanındaki bilgisini ilerletmek, yaşamına yeni anlamlar katmak derdindedir. Bir süre ayrı yaşamayı denemeye karar vermişler, David evlerine çok yakın baba ocağına yerleşmiştir. Bu süreçte başka insanlarla birlikte olabileceklerine dair anlaşmış olsalar da, Nikki’nin iş yerinden görüştüğü Derek’in evlerine kadar girmesi işleri karıştıracaktır.

Özgün adının dilimizdeki tam karşılığı iki aşığın öldürülmesini kastediyor. Yazının başında andığımız ilk sahnede bunu yapamayacaktır David. Sabah vakti tuvalete kalkan çocuklardan birinin çıkardığı ses onu kendine getirmiştir belki. Yine de kamyonetinde silahıyla karısının aşığını bir süre izlemekten kendini alamaz. Yaralı ve kırgındır. Bir yandan hasta babasıyla ilgilenirken aklı çocuklarında ve yitip gitmekte olan evliliğindedir. Kırılmış olsa da her şeyi yeniden kazanma umudunu hep taşır.

Kapalı bir kutudur David, ne zaman nasıl davranacağını kestiremeyiz. Bu son derece düşük bütçeli filmin yazar yönetmen ve kurgucusu Machoian ana karakterinin gelgitlerini ustaca kullanıyor. Belli ki, ücra Amerikan kasabasının durağanlığını, boğucu yeknesaklığını vurgulamak amacıyla kare ekran formatını tercih etmiş. Görüntü yönetmeni Oscar Ignacio Jiménez’in tenha otoyolları, boş araziye dağılmış küçük evleri, durgun marketleri belgeselci titizliğiyle saptadığı kadrajları ve tedirgin ses tasarımıyla izleyiciyi sürekli diken üstünde tutmasını iyi biliyor. Hollywood sinemasından alışagelmiş tükenmiş ilişkiler klişelerine yüz vermiyor, ucuz yanıtlar peşinde değil sinemacı. ‘Uğraşıyorum ama hiçbir kılavuzum yok’ diye çırpınan David’in çıkmazını sergilerken, intikam peşindeki öfkeli adam tuzağına düşmeyecek kadar ne anlattığının farkında. İlk sahneden auteur kumaşını belli ediyor ve özellikle son yarım saatte ardarda 6 küsur dakikalık plan sekanslarıyla sinefilleri mest etmeyi başarıyor.

40. İstanbul Film Festivali’nin en güzel sürprizlerinden biri olan filmde, Digitürk’te üç sezon yayınlanmış ‘Lethal Weapon’ dizisinin baş aktörü (ve filmin yapımcılarından biri olan) Clayne Crawford’un çok etkileyici performansına tanıklık ediyoruz. Geçtiğimiz yıl Sundance Bağımsız Filmler Şenliği’nde büyük övgüler almış olan film, İKSV’nin çevrimiçi gösterimlerinin ardından bu haftadan itibaren sinemalarımızda vizyona girmiş bulunuyor. Kaçırmayın.

(02 Eylül 2021)

Ferhan Baran

ferhan@ferhanbaran.com