Bu defa, yukarıdaki başlığa rağmen bir yanlışlık (?) yapılmamış filmlerden söz edeceğim. Yanlış-lık yok ama yine de bir karışıklık var.

Sırrı Gültekin, 1961 yılında Sadık Şendil’in senaryosundan bir film yapar: Biz İnsan Değil miyiz? Özgüç, filme kısacık bir özet koyar: “Af kanunundan yararlanıp hapisten çıkan üç kardeşin öyküsü” (Türk Filmleri Sözlüğü c.1 s.168) Bu üç kardeşin babaları da, tabir yerinde ise, “osmanlı tokatı” ile ün salmış eski kulağı kesiklerdendir.

Üç kardeş çeşitli uğraşlara girer, en büyükleri (evlidir) eve döner, kapıyı karısı açar, -ama yukardan çocuk sesi gelir (ağlama!)- adam parmakları ile cezaevinde yattığı süreyi hesaplar, bir çocuğun olması normaldir, karısını bağrına basar. Ortanca kardeş, kadınların, kızların peşinde koşar ama bu kez bulduğu kız ile işi ciddiye götürecektir. En küçük kardeş “bıçak” meraklısıdır, çıkar çıkmaz bıçakçılara damlar. Babasının bir sözü vardır, “Ben elindeki bıçağı ‘at’ dedim, sen gittin adamın böğrüne soktun”, yine de çocuklarını doğru yola getirme uğraşındadır.

Ben, bu filmin yine Sırrı Gültekin tarafından Sadık Şendil’in senaryosundan 1974 yılında Evet mi Hayır mı? adı ile ikinci kez çekildiğini biliyorum. Fakat bazı kaynaklar, Evet mi Hayır mı? filminin Sırrı Gültekin’in (sen.: Sadık Şendil) 1966’da çektiği Aşkın Kanunu Yoktur filminin ikinci çevirimi olduğunu belirtiyorlar.

Evet mi Hayır mı? için Özgüç “iki düşman ailenin çocuklarının aşk öyküsü” (Sözlük c.2 s.18) derken Aşkın Kanunun Yoktur için “sevdiği kızın belâlı ağabeyi ile aşık bir gencin öyküsü” (Sözlük c.1 s.286) özetini veriyor.

Özgüç’ün Türk Filmleri Sözlüğü’nde verdiği film (konu) özetleri, bazen yetersiz, bazen hatalı olabiliyor, bazen de buradaki üç film özetinde görüleceği gibi, alâkasızmış gibi duruyorlar. Zaten Aşkın Kanunu Yoktur filminin -bana göre- öbür filmlerle ilgisi yok. Gültekin’in (birçok yönetmenin yaptığı gibi) daha önce çektiği filmleri çekmek gibi bir uygulaması var. Diğer iki film için ise bu da onlardan biri diyebiliriz. (Yalnız bu uygulama -biraz önce de yazdığımız gibi- birçok yönetmence yapılıyor, bir filmin farklı bir yönetmen tarafından yinelenmesi ise bunun dışında kalan bir durum.)

Ben yine de Evet mi Hayır mı?’nın, Biz İnsan Değil miyiz ?’in yeni versiyonu olduğu görüşümü yineliyorum. Biz İnsan Değil miyiz?’de, “eski kulağı kesiklerden” babayı Salih Tozan oynarken, Evet mi Hayır mı?’da Kadir Savun oynuyordu diyorum.

Başlangıçta da dediğim gibi bu bir yanlışlık değil bir karışıklık -yanılıyor olabilirim- ama ben filmler hakkında verilecek bilgilerin yanlışsız olmasından yanayım sadece.

(29 Aralık 2013)

Orhan Ünser