Bu film bir Seden Film yapımıdır, hemen tüm kaynak kitaplarda yönetmen olarak O. Nuri Ergün gösterilmektedir. Yönetmen olarak Osman F. Seden’i gösteren kaynaklar da vardır fakat filmin yönetmeni Mehmet Dinler’dir. [Bu o kadar önemli mi? (Film, Mehmet Dinler’in ilk filmidir. Yönetmen olarak sinemaya başlama filmi olması bakımından önemlidir.) Bu sitede yer alan “Mehmet Dinler” başlıklı yazımda, farklı bir durum görenler şaşırmasınlar, sinemamızda -bunca yılın geçmesine rağmen- her gün yeni bir bilgiye erişmek hâlâ mümkün, onun için film hakkında daha gerçek bilgilere bu yazıda yer vermek zorunluluğunu duyuyorum.]

Evet, Güzeller Resmi Geçiti (aslında “resmigeçit” birleşik yazılması gereken bir kelimedir) filminin yönetmeni Mehmet Dinler’dir. Fakat filmin başına konulan jenerikte filmin “Seden Film ekibi tarafından gerçekleştirildiği” belirtilmektedir.

Jenerikte yer alan bilgilere göre Necati İlktaç (yıllarca İlktaç olarak bildiğimiz bu soyadı sonradan bazı jenerik -ve afişlerde- İltaç olarak yer aldı) filmin oyuncuları arasındadır. Ve çok ilginç bir nokta, İlktaç’ın yurtdışında bir güzellik kraliçeliği seçimi (kraliçe adaylarının geçişlerini) sırasında -kendi kamerası ile- çektiği bir film (haber? / belge?), bu filmin (Güzeller Resmi Geçiti) çekimine neden olur. İlktaç
bu filmle Kemal Film’e gelir (Kemal Film, Osman F. Seden’in babasının ve amcasının kurduğu film şirketidir, Osman F. Seden sonradan Seden Film diye ayrı bir şirket kuracaktır.) Seden tarafından filmin değerlendirilmesi için, bu filminde içinde yer aldığı bir filmin yapılması düşünülür ve Güzeller Resmi Geçiti bu düşünceden doğar.

Mehmet Dinler, Kemal Film’de çalışmakta ve Seden’e asistanlık yapmaktadır, düşünülen bu filmin yönetmenliği ona verilir. Dinler, filmini kullandığı İlktaç’ı da filmde de oynatır. Filmi yıllar önce gördüm. İlktaç’ın filmde hangi rolde oynadığını (veya nasıl göründüğünü) hatırlamam mümkün değil.

Filmi yine Kemal Film’de yıllarca çalışmış olan Kenan Kurt çeker fakat kullanılan güzellik kraliçeleri adaylarının geçtiği -yurt dışında çekilen- bölümü Necati İlktaç çekmiştir. Bu sadece kamera kullanılarak yapılan bir çekimdir, her hangi bir şekilde -bir yönetmenin yapması gereken- bir rol tarifi, ayarlaması yoktur. Bu nedenle İlktaç’ı, çektiği bu bölüm için Kenan Kurt ile birlikte bu filmin görüntü yönetmeni olarak saymamız gerekir mi?

Aynı şekilde yine İlktaç’ı Dinler ile filmin -ikinci bir- yönetmeni olarak kabul etmek mümkün mü? İlktaç’ın filminin bilebildiğimiz özellikleri ile bu iki şıkka da olumlu (yani İlktaç’ın katıldığı şekilde) cevap vermek mümkün değildir. Bütün bu açıklamalar sonunda filmin “tek” yönetmeni Mehmet Dinler, görüntü yönetmeni ise Kenan Kurt oluyor.

Burada şunu da belirtmek gerekir ki Necati İlktaç, sinemaya ışıkçı olarak başlar ve Kemal Film’de Kriton İlyadis’e asistanlık yapar. 1959’da Fedakâr Kaptan isimi filmde -tek filminde- yönetmenlik yaptıktan sonra (1960 yılından itibaren) Kemal Film’de görüntü yönetmeni (kameraman / genellikle Osman F. Seden filmlerinde) olarak çalışmaya başlar.

(23 Aralık 2013)

Orhan Ünser