12. Filmekimi’nin yaklaşık iki hafta sonra açıklanması beklenen programı merakla beklenirken, etkinliğin geçen yılki listesinin ilginç filmlerinden Avustralya-Almanya ortak yapımı ‘Lore’, Ağustos sürprizi olarak sinemalarda. Bizde ‘Savaşın Gölgesinde’ ismiyle gösterime giren, aslında savaş sonrası acıları üzerine bir deneme bu. Filmin uyarlandığı İngiliz yazar Rachel Seiffert’in 2001’de yayımlanmış ‘The Dark Room /Karanlık Oda’ adlı romanı, benzer birçok örnekten farklı olarak, II. Dünya Savaşı ertesine Alman cephesinden ve sıradan insanların, sivil halkın gözünden bakar. Romanı oluşturan ve her biri ana karakterin adını taşıyan tematik olarak bağımlı öykülerin ikincisinde, Nazi ebeveynleri hapse yollanmış 12 yaşındaki Lore’un, kendinden yaşça küçük ikiz kız kardeşleriyle birlikte hayatta kalma mücadelesi anlatılır.

Avustralyalı yönetmen Cate Shortland, bizde de gösterilmiş ilk filmi ‘Tepetaklak / Somersault’dan (2004) sonra çektiği bu ikinci sinema filminde, Lore’un (Hannelore’un kısaltılmışı oluyor) yaşı 15’e çıkmış, kardeşlerin sayısı dörde yükselmiş. Savaş Almanya’nın yenilgisiyle sona ermiş, Beyaz Rusya’da savaşmış Nazi subayı baba ile annenin gönülden bağlı oldukları Führer’leri bir sığınakta intihar etmiştir. Taşıyabilecekleri eşyaları yanlarına alır ve kaçarlar. Önce baba ortadan kaybolur, ardından anne Amerikalı askerler gelmeden kendi teslim olmaya gider, kucaktaki bebeğini büyük kız Lore’a teslim ettikten sonra. Bundan sonrası beş kardeşin yüzlerce kilometre ötede Hamburg’da yaşayan büyükannenin çiftliğine ulaşma çabası üzerinedir. Kara Ormanların tekinsiz karanlığında sürdürülen bir hayatta kalma mücadelesidir bu. İtilaf Devletleri tarafından dört bölgeye bölünmüştür Alman yurdu. Trenler durdurulmuştur. Orman tehlikelerle doludur.

Shortland’in ülkesinde ödüllere boğulmuş ilk filmi, evinden kaçan 15 yaşındaki Heidi’nin büyüme öyküsü üzerineydi. Yönetmen bu kez aynı yaşlardaki Lore’un hikâyesiyle, çok farklı bir dönem ve koşullarda, bizden Reha Erdem’in ‘Jîn’ini hatırlatan acılı bir başka büyüme hikâyesine yöneltiyor kamerasını. Lore kardeşleriyle birlikte savaş sonrasının cehennemi atmosferinde, ölümle, öldürmeyle ve bir de soykırım gerçeğiyle yüz yüze geliyor, masumiyet yitiriliyor. ‘Lore’ bu açıdan bir büyük aldanışın, aldatılmış bir ulusun şaşkınlığının da filmi.

Adam Arkapaw’ın görüntü çalışması etkileyici. Doğanın büyüleyici güzelliğiyle, (Bruno) Dumont sertliğindeki yakın plân vahşet görüntüleri eşliğinde savaş dehşetinin bir büyük tezat olarak aktarılışı başarılı.

(19 Ağustos 2013)

Ferhan Baran

ferhan@ferhanbaran.com

Fransa şubesi (Gad Elmaleh Fransa’nın Ben Stiller’ı olarak kabul görüyor) bile bulunan Ben Stiller, ülkemizde “Rüyalar Peşinde” adıyla gösterilen 1947’nin filmi “The Secret Life of Walter Mitty”nin yeni çevrimi “Walter Mitty’nin Gizli Yaşamı”nın yönetmeni, yapımcısı ve baş erkek oyuncusu olarak karşımıza çıkacak.

İlk “The Secret Life of Walter Mitty”yi Norman Z. McDonald yönetmiş, başrollerini Danny Kaye, Virginia Mayo ve Boris Karloff üstlenmişti.

03 Ocak 2014’te “Muhteşem Yüzyıl” adlı televizyon dizisinin yapım şirketinin (Tim’s Production) sinema filmi “Mevlana”ya rakip olarak Türkiye sinemalarında gösterilmeye başlanacak olan ”Walter Mitty’nin Gizli Yaşamı”nın baş kadın oyuncusuysa olay yaratan “Bridesmaids-Nedimeler”in özgün senaryosunu yazarak Oscar ödülüne adaylık kazanan Kristen Wiig… 32 buçuk milyon dolara malolan “Bridesmaids-Nedimeler” dünya sinemalarında 288 milyon dolar hasılat elde etmişti.

Wiig, “Despicable Me-Çılgın Hırsız” (maliyeti: 69 milyon dolar; dünya sinema hasılatı: 543 milyon dolar) ve “Despicable Me 2-Çılgın Hırsız 2” (maliyeti: 76 milyon dolar; dünya sinema hasılatı: 745 milyon dolar) adlı filmlerin İngilizce seslendirme kadrosunda da bulunuyor.

30 Eylül-13 Ekim 2013 tarihleri arasındaki 51. New York Festivali’nde ilk gösterimi yapılacak ”Walter Mitty’nin Gizli Yaşamı”nda “Milk” ve “Mystic River-Gizemli Nehir”le iki Oscar ödülü sahibi Sean Penn ile “Terms of Endearment-Sevgi Sözcükleri”yle Oscar ödüllü Shirley MacLaine, Walter Mitty karakterinin anne babasını canlandırdı. MacLaine altıncı adaylığında, Penn ise dördüncü ve beşinci adaylıklarında Oscar ödülünü kucaklamıştı.

“Walter Mitty’nin Gizli Yaşamı”nın çekimleri New York (Manhattan ve Bronx) ile İzlanda’da gerçekleştirildi.

”Walter Mitty’nin Gizli Yaşamı”nın prodüksiyon amirleri arasında “Karayip Korsanları” serisinin ve ”The Lone Ranger-Maskeli Süvari”nin yönetmeni Gore Verbinski’de bulunuyor.

Ben Stiller’in Film Film Ücretleri:

* “Greenberg” / Altı milyon dolar
* “There’s Something About Mary-Ah Mary Vah Mary” / Üç milyon dolar
* “Tower Heist-Kule Soygunu” / Onbeş milyon dolar.
* “Little Fockers-Zor Baba 3” / Yirmi milyon dolar.
* “Zoolander-Zırtapoz” / İkibuçuk milyon dolar.

Not: Ben Stiller “Zoolander 2”yi de yakında gerçekleştirmek istiyor.

”Walter Mitty’nin Gizli Yaşamı”nın fragmanını izlemek için: http://www.youtube.com/watch?v=-swr_wuzlSw

(19 Ağustos 2013)

Hakan Sonok

hakansonok.sonok1@gmail.com

Çocukluk dönemini Güney Afrikada yaşayan ve 18 yaşında Kanada’ya yerleşen yönetmen ve senaryo yazarı Neill Blomkamp “District 9-Yasak Bölge 9”la senaryo yazarı dalında Oscar adaylığı kazanmış ve gişe hasılatı tablolarında da çok iyi bir çıkış yapmıştı…

”Yasak Bölge 9” otuz milyon dolarlık mütevazi bütçesiyle 70 milyon dolar bütçeli “Battle: Los Angeles-Dünya İstilası: Los Angeles Savaşı”nın elde edebildiği kadar (210 milyon dolarlık) bir dünya sinema hasılatına ulaşmıştı… Bu sonuç, 21 milyon dolar bütçeli “Silver Linings Playbook-Umut Işığım”ın dünya sinemalarında 236 milyon dolarlık hasılata ulaşmasına yakın, göz kamaştırıcı bir başarıydı… Üstelik “Yasak Bölge 9” yılın en iyi filmi, görüntü efekti ve kurgusu dallarında da Oscar adaylığı elde etmişti.

Blomkamp ve yakın bir arkadaşının Amerika Birleşik Devletlerinin Güney Batısındaki San Diego kentinden yola çıkarak Meksika’nın Tijuana kentinde yaşadığı kötü bir deneyimdeki gözlemlerinin de esin kaynaklarından biri olduğu Blomkamp’ın yeni filmi “Elysium: Yeni Cennet” Kuzey Amerika sinemalarındaki ilk hafta sonunda 29 milyon dolar hasılat elde edebildi, oysa “Yasak Bölge 9” ilk hafta sonunda bölgede 37 milyon dolara ulaşmıştı… Üstelik “Elysium: Yeni Cennet”, “Yasak Bölge 9”un yaklaşık dört katına mal olduğundan şimdiden 2013’ün gişe başarısızlıkları arasındaki yerini aldı.

115 milyon dolar bütçeli “Elysium: Yeni Cennet” günümüzden 141 yıl sonrasının dünyasını resmediyor. Günümüzdeki tüm sorunların geleceğe katlanarak taşındığı bir dünya bu… Adeta “Olanda çok olmayan da hiç yok” durumları aynen devam etmiş…

Oscar Ödüllü Oyuncular Bir Arada: Matt Damon ile Jodie Foster

“Elysium: Yeni Cennet”te “Good Will Hunting-Can Dostum”la Oscar kazanan Matt Damon ile “The Accused-Sanık” ve “The Silence of the Lambs-Kuzuların Sessizliği”yle iki Oscar ödüllü Jodie Foster bir araya getirilmiş.

“Maverick”ten beş, “Anna and the King-Genç Kız ve Kral” ile “The Brave One-İçindeki Yabancı”dan onbeşer milyon dolar kazanan Jodie Foster ile “The Bourne Ultimatum-Son Ültimatom” filminden yirmi milyon dolar ücret alan Matt Damon’ın buluşturulması “Elysium: Yeni Cennet”in maliyetini çok yukarılara çekmiş…

“Elysium: Yeni Cennet”, 80 milyon dolar bütçeli “Gravity-Yerçekimi” ve 38 milyon dolar bütçeli “Riddick”le birlikte 2013’ün seçkin ve iddialı bilim kurgu filmlerinden biri… Bilindiği gibi, ”Riddick” çok yetenekli ama o ölçüde talihsiz yönetmen ve senaryo yazarı David Twohy’nin elinden çıkma… Twohy, Harrison Ford’lu “The Fugitive-Kaçak” ve Kevin Costner’li “Waterworld-Su Dünyası”nın da senaryo yazarı… “Su Dünyası” 175 milyon dolara mal olmuş, 264 milyon dolarlık dünya sinema hasılatıyla da batan filmler arasına katılmıştı.

“Riddick” Serisinin İlk İki Filmi Gişe Başarısına Ulaşamadı

* “Pitch Black-Derin Karanlık” (2000) / Maliyet: 23 milyon dolar / Dünya sinema hasılatı: 53 milyon dolar.

* “The Chronicles of Riddick-Riddick Günlükleri” (2004) / Maliyet: 105 milyon dolar / Dünya sinema hasılatı: 115 milyon dolar.

(18 Ağustos 2013)

Hakan Sonok

hakansonok.sonok1@gmail.com

Buluşlarıyla teknoloji dünyasının yönünü değiştiren Steve Jobs (tam adıyla Steven Paul Jobs) Stanford Üniversitesi mezuniyet töreninde yaptığı ünlü konuşmasını başlıkta yer alan sözlerle noktalar. Dilimize ‘Meraklı Ol, Çılgın Kal’ diye çevirebileceğimiz, yetmişli yıllarda yayınlanmış ve bir kuşağın kutsal kitabı haline gelmiş ‘The Whole Earth Catalog’ isimli derginin son baskısının arka sayfasında yer alan otostopçu fotoğrafının altında yer almış olan bu özdeyiş Steve Jobs’ın yaşam felsefesi haline gelmiş, genç yaratıcı bu doğrultuda bilişim endüstrisinde çığır açan bir çok yeniliğe imza atmıştır.

Zeki, akıllı ve yaratıcı Steve Jobs’ın bitmez tükenmez (lâkin sonuçta bedenini tüketecek olan) enerjisi nereden gelmektedir? İşine aşkla bağlılığı nasıl izah edilmelidir? Kısa yaşamı boyunca aldığı darbelerin bunda önemli etkisi olduğu muhakkak. Bunlardan ilki, üniversite öğrencisi biyolojik annesi tarafından evlâtlık olarak verilmiş olduğu gerçeğidir. İstenmeyen, doğurulan ama terk edilen çocuk olduğunu öğrenme acısını, yoktan var ettiği Apple’da devre dışı bırakılması izleyecektir. Sevdiği işinden uzaklaştırılmış, işsiz kalmış Jobs’ın dışlanmışlık duygusu ve mücadele azmini besleyen önemli travmatik olgular bunlar. Aldığı darbelere rağmen pes etmeyen ve yeni buluşlarla küllerinden doğmasını bilmiş olan Jobs’ın bedeni bu fırtınalı hayatı uzun süre kaldıramamış ve 56 yaşında aramızdan ayrılmıştır.

Bu hafta gösterime giren ‘Jobs’, teknoloji dünyasının bu çağdaş ikonunun yaşamının ve başarılarının konu alındığı bir çalışma. Henüz hafızalardan silinmemiş çok yakın geçmişi beyazperdeye aktarmak kuşkusuz riskli bir seçim. Daha önce iki önemsiz film çekmiş yönetmen Joshua Michael Stern ile ilk senaryo denemesi ile karşımıza çıkan Matt Whiteley’in bu zorlu işin altından tatmin edici bir biçimde kalktıklarını söylemek zor. Yazar yönetmen ikilisi, bu yaratıcı dehanın ailevi travmaları ve kişilik sorunlarıyla ilgilenmemeyi tercih etmiş. Böylelikle Charles Foster Kane’vari bir yalnızlık ve dışlanmışlık öyküsünün vaat ettiği fırsat kaçırılmış. iPod, iPhone, iPad gibi sektörün yönünü değiştirmiş buluşları gerçekleştiren çocuksu tavır ile Apple CEO’su olarak ortaya koyduğu sert tavırın çelişkisi yeterince vurgulanamamış. Ashton Kutcher’ın karakterin sesi, jestleri, kambur postürüne bürünebilmek için hayli uğraştığı belli. Ancak senaryodan gelen yetersizlikler kadar, yanlış kasting’in de filmi olumsuz etkilediğini belirtmek isterim.

Film bu haliyle, özel hayatındaki detaylardan büyük ölçüde arındırılmış sade bir başarı öyküsü sunuyor bizlere. 2001 Apple hissedarlar toplantısında iPad’in takdimiyle başlayan prolog’un ardından Jobs’ın üniversiteyi terk ettiği yetmişli yıllara dönülüyor, kısaca Woz olarak bilinen Steve Wozniak ile birlikte ailesinin garajında hayata geçen Apple Computer firmasının doğuş ve yükseliş yılları özetleniyor. İkinci bölüm ise, Jobs’ın kendi kurduğu şirketinden atılması ve daha sonra mali itibarı sarsılan firmanın selameti için yeniden göreve çağrılması üzerine kurulu.

2001’den sonraki gelişmeler yer almıyor filmde. Jobs’ın 1986’da ‘Apple’da devre dışı kalmasının ertesinde giriştiği ve sinemaseverleri yakından ilgilendiren Pixar serüveni ise tamamen es geçilmiş. George Lucas’tan 10 milyon dolara satın alınan Lucas Film’in bilgisayar grafikleri bölümü üzerine inşa edilmiş bulunan Pixar, 1996 yılında ‘Oyuncak Hikayesi / Toy Story’ ile ilk patlamasını yapacak, ilerleyen yıllarda gerçekleştirdiği filmlerle bilgisayar destekli animasyon sinemasında devrim yaratacaktır. Jobs, 2006 yılında Disney tarafından satın alınıncaya kadar Pixar’ın CEO’su ve en büyük hissedarı ünvanını korumuştur.

(18 Ağustos 2013)

Ferhan Baran

ferhan@ferhanbaran.com