27 Mayıs 1941 Salı günü kurulan ve birkaç gün önce 72 yaşını tamamlayan film dağıtımcısı, film ithalâtçısı, film yapımcısı, sinema salonu işletmecisi Özen Film’in pazar payındaki inanılmaz gerileme şirketin sinemaseverlere hizmetlerini yakından bilenleri üzüyor.
Şirketin çözülme süreci 2008’de Amerikan film şirketi 20th Century Fox’un Özen Film’le dağıtım anlaşmasını yenilememesi ve filmlerinin dağıtımını Tiglon’a vermesiyle başladı, bu süreç 2012 sonunda sinema salonlarından sorumlu işletme müdürü Adnan Menderes Şapçı’nın ayrılmasıyla hız kazandı.
Ancak, aslında temel sorun şirketin uzun yıllardır bir numaralı yöneticisi olan Mehmet Ergin Soyarslan’ın yorgunluğu, bezginliği.
Kendi ekonomik varlığında en ufak bir gerileme olmamasına rağmen Mehmet Ergin Soyarslan uzun süredir yeni sinema salonu yatırımı yapmıyor; Türk filmlerine yapımcı ortak olmuyor, avans vermiyor; örnek vermek gerekirse çok satan “Metal Fırtına” romanının sinema filmi haklarını birkaç yıl önce satın almasına rağmen bu projede de en ufak bir yeni gelişme yaşanmıyor.
Özen Film’in Yıl Yıl Seyirci Sayıları:
2013: 58 bin kişi. (Şu ana kadar)
2012: 547 bin kişi.
2011: 6 milyon 615 bin kişi.
2010: 5 milyon 10 bin kişi.
(Rakamlar Tolga Akıncı’ya ait http://boxofficeturkiye.com Sitesinden…)
Özen Film’in Hizmetleri:
Yukarıda görüldüğü gibi, şaşırtan bir küçülme süreci yaşayan Özen Film işlettiği sinema salonlarında müşterilerine dünya standartlarında ses, görüntü ve oturma koşulları sağlamakla kalmamış, yurt dışından getirdiği filmleri seansa uydurmak için kesmemiş, sıradışı filmlerin (“La Luna” gibi) film sansürünün gazabına uğramaması için hukuksal mücadelelere girişmiş ve en önemlisi de filmcilik sektörü için bir numaralı okul olmuş ve şu an sektörde kilit noktalarda olan pek çok değerli insanın yetişmesini sağlamıştı.
Özen Film’in Tarihi
Özen Film’in kurucuları, şirketin bugünkü yöneticisi, sinemacılık ve filmcilik sektörümüzün duayeni Mehmet Ergin Soyarslan’ın büyükdedesi Mehmet Rauf Bey, Fatma Pekin, İbrahim Pekin, Osman Rauf Sirman (Mehmet Soyarslan’ın anne tarafından dedesi), Rabia Mediha Sirman (Mehmet Soyarslan’ın annesi) ve Asaf Sirman’dı (Mehmet Soyarslan’ın dedesinin erkek kardeşi). İtalyan asıllı İzmirli Mösyö Piyer Do Polo’da bir süre sonra ortaklar arasına katıldı.
Özen Film, 1920’li yıllarda Mehmet Rauf Sirman (Mehmet Soyarslan’ın büyük dedesi), Cemal Ahmet Pekin ve Osman Rauf Sirman tarafından kurulan Opera Filmcilik adlı şirketin ve 19 Mayıs 1934 Cumartesi günü Cemal Pekin, Fatma Pekin, İbrahim Pekin, Osman Sirman, Mediha Sirman, Asaf Sirman tarafından kurulan Sümer Sinemacılık adlı şirketin yeniden yapılanmış halidir.
Mehmet Soyarslan’ın büyük dedesi Mehmet Rauf Bey, Osmanlı döneminde Selânik’te Posta Müdürlüğü yaptı, 1912’de Selânik’in Yunanistan’ın eline geçmesi üzerine İstanbul’a gelip savaş yıllarında atlar için eyer yaparak kendisinin ve ailesinin geçimini sağladı.
Mehmet Soyarslan, 1944 İstanbul doğumlu. Babası askeri doktor İsmail Soyarslan. Babasının tayinlerinden dolayı çocukluğu Muğla, Ankara ve İstanbul’da geçti. İstanbul’dan da tayin söz konusu olunca baba İsmail Soyarslan ordudan istifa etti ve o tarihten sonra özel muayenehane açarak geçimini sağladı.
Mehmet Soyarslan, Liseyi İngilizce eğitim veren İstanbul High School’da (İngiliz Erkek Lisesi) okudu; burada Vahit Çelikbaş, Ahmet Kutman, Mehmet Atakan, Yavuz Sökmen, Vefik Yüksel, Şahin Alpay gibi arkadaşları oldu.
Mehmet Soyarslan, 1963’ten itibaren Almanya’daki Freiburg Üniversitesi İktisat Bölümü’nde bir yıl Almanca, bir yıl da iktisat eğitimi aldı. Bu iki yılın ardından Türkiye’ye dönerek İstanbul Şişli’deki İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi İşletme Bölümü’nden mezun oldu.
Mehmet Soyarslan, 1960’ların başlarında Apaşlar Orkestrası’nı kurdu ve sahneye çıkmaya başladı… Cem Karaca ile tanışan ve yollarını birleştiren Apaşlar, 1967’de Hürriyet Gazetesi’nin Altın Mikrofon Yarışması’nda ikinci oldu. Topluluk 1969’da dağılacaktı.
Mehmet Soyarslan, 1960’larda “Resimdeki Gözyaşları”, “Bu Son Olsun”, “Ayrılık Günümüz” gibi unutulmaz şarkılara söz yazarı ve besteci olarak imzasını attı. Rahmetli Natuk Baytan’ın yönettiği “Toprağın Teri” filminin müziği de Mehmet Soyarslan’ın imzasını taşır. Mustafa Altıoklar’ın yönettiği “Ağır Roman” için oluşturulan müzik klibinde Mehmet Soyarslan’ın “Resimdeki Gözyaşları” adlı bestesi Atilla Özdemiroğlu düzenlemesi ve Cem Karaca’nın yeniden seslendirmesiyle kullanılmıştır.
Mehmet Soyarslan, Gani Müjde’nin senaryosunu yazdığı ve yönettiği “Kahpe Bizans”ın müziklerine de bazıları enstrümantal film tema müziği, bazılarını da Cem Karaca’nın seslendirdiği sekiz bestesi ile katkıda bulunmuştur. Aynı filmde Mehmet Ali Erbil’in seslendirdiği “Kral da Benim Padişah da” şarkısının sözlerini de yazmıştır.
“Büyü” filminde Kubat’ın seslendirdiği “Kara Büyü” isimli bestesi ile “Recep İvedik” filminin “Agresifim” isimli şarkının sözleri de Mehmet Soyarslan’a aittir.
Atilla Dorsay, Mehmet Soyarslan’ı Anlatıyor:
“Mehmet Soyarslan’ın, herkes bilmez, müzikçi bir geçmişi var. Bir zamanlar Cem Karaca’yla birlikte çaldı ve onun Resimdeki Gözyaşları adlı başyapıt düzeyindeki parçasını da o besteledi. Niçin müzikte adı kalmadı diye merak ettiğim olmuştur. Ama o sanırım en çok sevdiği işi seçti ve bunu yıllardır başarıyla yürütüyor. Özen Film’i aileden devir alan ve bu bayrağı inatla, gururla, ısrarla ve bağlılıkla taşıyan bu hâlâ genç adama, Apaşlar’ın bu eski üyesine selâm olsun…”
Sinan Çetin, Mehmet Soyarslan’ı Anlatıyor:
“Mehmet Soyarslan benim için gençlik yıllarımın en büyük bestesinin yazarı olduğu kadar, çok iyi bir sinema yazarıdır da… Mega Movie Dergisi’ndeki yazılarının bütün sinemacılar tarafından okunup takip edildiğini biliyorum. Onun bu yazılarını sinemacılardan çok, sinema dünyasının vergisini kesen Ankara’nın okuması gerektiğini düşünüyorum. Şu anda Türkiye’de seyirciye ışık yayan birçok beyazperdenin onun sayesinde aydınlandığını unutmayan bir sinemacı olarak, Mehmet Soyarslan’ın sinemaya ve müziğe olan katkılarıyla Ankara’nın olmasa bile benim kültür tarihimin tam ortasında bir anıt gibi durduğunu söylemeliyim.”
Mehmet Soyarslan 1970’ten Bugüne Özen Film’in Yönetiminde
Mehmet Soyarslan, dedesinin vefatını takip eden günlerde (1970’te) İbrahim Pekin’in yanında ikinci başkan ve dış alımlar müdürü olarak işe başladı. 1974-89 yılları arasında Sinema İşverenleri Sendikası Başkanlığı yaptı.
Özen Film 28 Yıl Boyunca 20th Century Fox Film Stüdyoları’nın Türkiye Temsilciliğini Yaptı
Mehmet Soyarslan’ın yönetimindeki Özen Film 28 yıl boyunca 20th Century Fox Stüdyosu’nun temsilciliğini üstlendi.
Mehmet Soyarslan’ın Eşi ve Çocukları
Özen Film’in yönetiminde 40 yılını tamamlayan Mehmet Soyarslan, 1973’te kendi babası gibi asker doktor olan Fethi Ünsal’ın kızı Rezzan Ünsal ile evlendi. Mehmet ve Rezzan Soyarslan çiftinin Levent (1974 doğumlu) ve Şehnaz Deniz (1977 doğumlu) adlarında iki çocuğu dünyaya geldi.
Mehmet Soyarslan “Son Osmanlı Yandım Ali”de Yardımcı Oyuncu Olarak Görev Aldı
Mehmet Soyarslan “Son Osmanlı Yandım Ali”de Mustafa Kemal Atatürk rolündeki Alican Yücesoy ile birlikte bir sahnede rol aldı.
(31 Mayıs 2013)
Hakan Sonok
hakansonok.sonok1@gmail.com