Antalya 1979

Zaman geldi kapıya dayandı, 2011 48. Antalya Film Festivali’ne günler kaldı. 1964 yılında -sessiz sedasız- başlayan, giderek ilgi odağı olmaya başlayan festivalin bu yıl bambaşka bir özelliği var: “Seçici kurul (jüri) tamamen kadınlardan oluşuyor.” Bunun bizde değil dünyada başka uygulaması var mı, -ben bilmiyorum ama bunu dünyada birçok ülkede yokken, seçme ve seçilme hakkını elde etmiş kadınlarımıza [“bizim kadınlarımıza” (N. H.)] “toplumca yeteri kadar değer verildiği” anlamında anlamamak lâzım, çünkü “kadın cinayetleri, hem de neler adına…” ortada. Ama tüm bunlar olayın ilginçliğine gölge düşürmemeli.

O zaman bakalım bu kadınlarımız kimlermiş: Müjde Ar (Bşk.), Handan İpekçi, Vahide Gördüm, Bergüzar Korel, Ayşe Kulin, Yaşar Seyman, Ayşe Arman, Annie Geelmuyden Pertan, Şevval Sam, Melis Behlil, Dr. Serpil Kırel.

(Sinema ile ilgili hazırlamaya çalıştığım her alandaki çalışanlara değin araştırmalarda/listelerde katılanların erkek/kadın olduğuna dair herhangi bir bilgi vermemeye özellikle dikkat ediyorum ama bu seçici kurulun kadınlardan oluşması belirtilmeden geçilebilecek bir konu değildir.)

Şimdi 1979 yılında neler oldu: Önce seçici kurul -Prof. Özdemir Nutku, Prof. Dr. Âlim Şerif Onaran, Süreyya Duru, Onat Kutlar, Emre Kongar, Hale Soygazi, TRT ve Antalya Belediyesi’nce seçilecek iki kişi daha… Bu seçici kurul, Adak (Atıf Yılmaz), Bebek (İhsan Yüce), Demiryol: Fırtına İnsanları (Yavuz Özkan), İsyan (Orhan Aksoy), Kanal (Erden Kıral), Seninle Son Defa (Feyzi Tuna), Sensiz Yaşayamam (Metin Erksan), Töre (Ümit Efekan), Vatandaş Rıza (Cüneyt Arkın), Yolcular (Yavuz Pağda), Yusuf ile Kenan (Ömer Kavur)… filmlerini değerlendirecekti. Fakat Demiryol: Fırtına İnsanları, Yusuf ile Kenan ve Yolcular filmlerini denetleme kurulu (sansür) engelleyince diğer yapımcılar da filmlerini çektiler ve Antalya Belediyesi de destekleyince 1979 16. Antalya Film Festivali yapılmadı. 1980’de aynı filmlerin değerlendireceği festival yapılacaktı ama 12 Eylül 1980 darbesinin getirdiği yasaklar nedeni ile filmler yine değerlendirilemediler.

Festival komitesi yapılan toplantıda, yapılamayan bu festivali yapmayı plânlamış. 79 ve 80’de değerlendirilemeyen 11 filmi bir araya getirmek acaba mümkün olacak mı? Eğer mümkün olursa değerlendirmesini hangi seçici kurul yapacak? “Bulabildiklerimizi gösteririz” deniliyorsa, bununla yetinilmeli mi? Filmlerin yönetmenlerinden, seçici kurul üyelerinden aramızdan ayrılanlar oldu, değerlendirme diğer kollarda da yapılacak mı? Tüm bu sorulara rağmen Antalya ’79’u anmak için yapılacak tüm girişimlere destek vermek gerekiyor. Uzun metraj filmler yarışamamıştı ama 79’un -“kısa film” olarak- Antalya galibi Tahtacı Fatma (Süha Arın) olmuştu, bir yerde onu (da) bulmak mümkün mü?

(30 Temmuz 2011)

Orhan Ünser