İki Kadın, Bir Erkek (The Kids are All Right)
Yönetmen: Lisa Cholodenko
Senaryo: Lisa Cholodenko, Stuart Blumberg
Müzik Carter Burwell
Görüntü: Igor Jadue-Lillo
Oyuncular: Annette Bening (Nic), Julianne Moore (Jules), Mark Ruffalo (Paul), Mia Wasikowska (Joni), Josh Hutcherson (Laser), Yaya DaCosta (Tanya), Kunal Sharma (Jai), Zosia Mamet (Sasha), Joaquín Garrido (Luis), Eddie Hassell (Clay)
Yapım: UGC-Mandalay (2010)

Lisa Cholodenko’nun dört dalda Oscar’a aday olan filmi, iki eşcinsel anne ve çocuklarının arasına giren “baba”nın yer yer mizahtan beslenerek, dışarıdan varlığını hissettiğimiz bir dünyayı içeriden gösteriyor.

“Karanlık samimi” diye anılan yönetmen Lisa Cholodenko, 1964’te Los Angeles’ta doğdu. Film, özgün senaryo, kadın oyuncu (Annette Bening) ve yardımcı erkek oyuncu (Mark Ruffalo) dallarında Oscar’a aday olan “The Kids are All Right – İki Kadın, Bir Erkek”, öncelikle final bölümüyle eşcinselliğe övgü sunuyor. Çözemediğimiz anlar da oldu bu bölümde. Çocukların, “donör baba”larına neden tavır aldıklarını anlayamadık. Belki de kendi gelecekleri içindir. İki anne, sonradan ortaya çıkıvermiş bir “adam” yüzünden ayrılırlarsa yuvanın üzerine kara bulutlar çöker diye düşünmüş olabilir çocuklar. Her şey huzur ve mutluluk içindir belki de. İnsanların içgüdüleri güçlü olabiliyor bazen işte.

Onlar evli…

Los Angeles şehri… Dr. Nicole “Nic” ve Jules, lezbiyen evliliği yapmışlar. İki çocukları var. Açık görüşlüler. Çocuklarından hiçbir şeyi gizlememişler. Nic’in on sekizine yaklaşmış kızı Joni’yle Jules’un on beş yaşındaki oğlu Laser, “donör baba”larının izini buluyorlar. Restoranının mutfağında organik gıda kullanan Paul, mutlu mesut bu ailenin içine giriveriyor birden. Bahçe düzenleme işinde Nic yüzünden geri kalmış Jules’la Paul arasında kıvılcım başlayınca, bu yasak ilişkiyi bir zaman sonra Nic ortaya çıkarıyor ve ilişki darmadağın oluyor. Bir kadınla bir erkeğin ilişkisi gibi sarsılıveriyor Nic’le Jules’un ilişkisi de. Bu filmde insanı gerçekten güldüren espriler ve eşcinsel ilişkilere dair keşifler de var. Gerçekten bu eşcinsel ilişkiler, hem yabancı hem de bildik uzaylar gibi geliyor. Filmi perdede görünce bunu hemen fark ediyorsunuz. Bazı sahneler insanı bayağı zorluyor. İç ve dış mekânları perdeye neredeyse eşit yansıtan yönetmen, mekânlara da Los Angeles’ın yakıcı o doğal ışığın düşürmüş. Oyuncu performansları da etkileyici bu filmin. Bütün ayrımcılıklara oynadığı karakterlerle karşı duran 1960 doğumlu Julianne Moore, sinemanın değerli oyuncularından. Önemli oyuncu – yönetmenlerden Warren Beatty’yle de evli olan 1958 doğumlu Annette Bening, yarattığı Nic karakterinin gerçekten de içine girebilmiş. 1967 doğumlu Mark Ruffalo, David Fincher’ın 2007 yapımı “Zodiac” ve Martin Scorsese’nin 2009 yapımı “Shutter Island – Zindan Adası” filmlerindeki performanslarıyla etkileyiciydi. Ruffalo, 2010 yapımı “Sympathy for Delicious” filmini de yönetti. Bu filmde, ünlü tiyatro ve sinema insanı David Mamet’in kızı Zosia Mamet de Joni’nin arkadaşı Sasha’yı canlandırıyor. Ünlü yönetmen Steven Spielberg’ün 1990 doğumlu kızı Sasha Spielberg de “sıska kız” rolünde bu filmde. “İki Kadın, Bir Erkek”, bilinmeyen dünyalara kamerasıyla giren, ayrımcılık karşıtı, yer yer güldüren iyi bir film.

(09 Mart 2011)

Ali Erden

[email protected]

Gölgeler ve Suretler
Yönetmen – Senaryo: Derviş Zaim
Müzik: Marios Takoushis
Kurgu: Aylin Zoi Tinel
Görüntü: Emre Erkmen
Oyuncular: Hazar Ergüçlü (Ruhsar), Osman Alkaş (Veli), Popi Avraam (Anna), Erol Refikoğlu (Salih), Constantinos Gavriel (Hristo), Settar Tanrıöğen (Cevdet)
Yapım: Maraton Filmcilik – TRT (2010)

Derviş Zaim’in minyatürü anlattığı “Cenneti Beklerken”, hattı anlattığı “Nokta”dan sonra üçlemenin son filmi olan ve gölge sanatını anlattığı “Gölgeler ve Suretler”, Kıbrıs’ın derin trajedilerini gölge oyunlarıyla yansıtıyor.

1964 yılında Kıbrıs’ta doğan yönetmen Derviş Zaim, son üç filmiyle kültürümüzdeki geleneksel sanatlar aracılığıyla bizlere bakıyor. “Cenneti Beklerken”, bir minyatür sanatçısının resim sanatının günah olduğu Osmanlı’da resme tutkusunu trajik bir anlatımla perdeye yansıtmıştı. Üçlemenin ikinci filmi “Nokta”, sinemada az görülür bir stil araştırmasıyla kültürümüzdeki hat sanatına baktı. Bu filmin estediği hat sanatıyla metafor kuruyordu. İşte üçlemenin son filmi “Gölgeler ve Suretler”, kültürümüzdeki gölge oyunlarıyla iki toplum arasında derin trajedilere dönüştürülmüş olayları yer yer tarafsız kalarak yansıtıyor. Belki bu yüzden bu filmde Rum oyuncular da kendi performanslarını ortaya koyabiliyorlar. Gerçekten karakterler ve mekânlar, trajik atmosferin içerisine girmemize yardımcı oluyorlar.

Rumlar saldırırken…

Yıl 1963… Gölge oyunu sanatçısı Salih, kızı Ruhsar’a “Hacivat ve Karagöz” gösterisini yaparken, Rum askerleri köyü boşaltıyorlar. Baba, kızıyla yakın kasabada oturan kardeşi Veli’nin evine gidiyor. 1960’lı yıllardan olmalı, derin yoksulluk, hem Türkler hem de Rumlar için hayatın bir yazgısı gibi. Rum kolluk kuvvetlerinde Türklere karşı tarif edilemez bir nefret var. Kapı komşusu olan Türklerle Rumlar arasında nefret hissedilmese de, EOKA propagandaları insanlar arasında güveni yavaş da olsa azaltmaya başlamış. Zaim, filminin ikinci yarısıyla beraber Rum kolluk güçlerinin şiddetini, bir adım geriye çekilerek bir belgeselci gibi yansıtıyor. Bütün bu olayların içinde insanların hikayeleri ve hatıraları da var. Salih’le Veli’nin geçmişteki hikâyeleri gibi. Şehre gitmek için Rum komşu Anna’nın arabasıyla yola çıkan Salih’le Ruhsar, yol kesilince bir mağaraya gizleniyorlar. Sonra baba dışarı çıkıp bir daha gelmeyince Ruhsar, amcası Veli’nin evine geri dönüyor. Olaylar da gelişiyor sonra. Anna’nın oğlu Hristo, hikâayenin gerilimli tarafında. Rumlar silahlanırken, Veli’nin koyunlarını güden çoban Cevdet öldürülüyor. Bu ölüm, sonun başlangıcı gibi kasabada. Ardından trajediler çoğalıyor. Filmin final bölümü, etkileyici ve insanın yüreğine oturuyor.

Bu filmin estetik taraflarının da etkileyici olduğunu belirtmeli. Yönetmenin kamerası alabildiğine dingin, neredeyse hareket etmiyor. Ama, çerçevenin içinde olanlar, trajik ve iç burucu. Gerçekten filmin görselliği çarpıcı ve ilham verici. Dış mekânlar, sinemaskop çerçevelerle insanda belgesel hissini yaşatıyor. Elbette iç mekânlardaki yansımalar da filmi estetik olarak çoğaltmış. Mekânlar ve karakterler, seyirciye o anların içindeymiş hissini yaşatıyor. Zaim’in övgü alan görsel alıştırmaları da var. Bir mekândaki görüntü, Ruhsar’ın elinde bir fotoğrafa dönüşüveriyor. Bu teknik başarıya övgü göndermeli. Bir de metaforlar yaratan gölge yansımaları var. Ruhsar’ın uyumayla uyanıklık arasındaki sahnesi, sinemamızda önemli bir gerçeküstücü an. Bu film, 47. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde “En İyi Kurgu” dalında ödül de kazandı.

(10 Mart 2011)

Ali Erden

[email protected]