Bu yılın bütün seçkin sinema filmi ödüllerine abone olması beklenen film: “August: Osage County” adını taşıyor.

69 yaşındaki Babaları Beverly’nin (Sam Shepard) cenazesi dolayısıyla Oklahoma’daki büyük kır evlerinde bir araya gelen Weston ailesinin ve onların yakın çevresindekilerin yüz kızartıcı sırlarının, yalanlarının, skandallarının bir bir ortaya çıkmasını konu alan aynı adlı kara komedinin (tiyatro oyununun) beyazperde uyarlamasında üç Oscarlı Meryl Streep’e, ikisi de Oscar ödüllü Julia Roberts ve Chris Cooper, üçü de Oscar adayı Sam Shepard, Juliette Lewis, Abigail Breslin eşlik ediyor; Ewan McGregor da oyuncu kadrosunda.

Yönetmen: John Wells.
Yapımcılar: George Clooney, Grant Heslov, Harvey Weinstein.
Bütçe: 25 milyon dolar.
Çekim mekanları: Oklahoma.
Türkiye Gösterim Tarihi: 13 Aralık 2013

Hiçbir bireyinin mükemmel olmadığı bir aile: Weston’lar

Alkolik bir şair olan Beverly Weston rolünde “The Right Stuff-Boşluktaki Kahramanlar”la Oscar ödülüne aday gösterilen Sam Shepard var.

Beverly Weston 69 yaşındadır. Çok yıllar önce karısı Violet’in kızkardeşi Mattie’yle gizlice ilişkiye girmiş ve ondan bir çocuk sahibi olmuştur. Herkes bu çocuğun babasının Charlie Aiken olduğunu zannetmektedir. Beverly’nin bir gece gizemli şekilde ortadan kaybolması ve bu olayın hemen sonrasında ölü olarak bulunması Weston ailesini yeniden bir araya getirir.

Violet Weston rolünde Meryl Streep var. Violet, 65 yaşındadır. İlâç, yatıştırıcı ve uyuşturucu bağımlısıdır. Dobra dobra konuşur, sözünü sakınmaz, kurşun mermisi gibi sözleri vardır. Ailenin sır (kara) kutusudur.

Meryl Streep, “The Iron Lady-Demir Leydi”, “Sophie’s Choice-Sophie’nin Seçimi” ve “Kramer vs. Kramer-Kramer Kramer’e Karşı”yla Oscar kazanmıştı.

46 yaşındaki Barbara Weston, Violet ve Beverly çiftinin en büyük kızıdır. Bu rolde Julia Roberts var. Uyuşturucu ve sigara kullanan 14 yaşındaki Jean’ın (Abigail Breslin canlandırıyor) annesi ve ayrı yaşamakta olsalar da 49 yaşındaki Profesör Bill Fordham’ın (Ewan McGregor canlandırıyor) eşidir. Bill Fordham karısını genç öğrencisiyle aldatmaktadır. Jean bu ayrılıktan dolayı çok mutsuzdur.

Julia Roberts, “Erin Brockovich”le Oscar kazanmıştı.

Abigail Breslin ise “Little Miss Sunshine-Küçük Gün Işığım”la Oscara aday gösterilmişti.

Weston ailesinin 44 yaşındaki ortanca kızı Ivy’yi Julianne Nicholson canlandırıyor. Ivy, öğretmenlik yapıyor ve 37 yaşındaki kuzeni Küçük Charles’la (Benedict Cumberbatch canlandırıyor) gizlice bir ilişki yaşıyor ve onunla New York’a kaçmayı hayal ediyor.

Weston Ailesi’nin 40 yaşındaki kızı Karen Weston (Juliette Lewis canlandırıyor) “kusursuz bir adam” olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Florida’lı işadamı Steve (Dermot Mulroney canlandırıyor) ile yeni nişanlanmıştır. Steve ile birlikte Florida’da yaşamakta ve yakın zamanda onunla evlenmeyi plânlamaktadır. Ancak Steve, Karen’in ablasının 14 yaşındaki kızı Jean ile birlikte uyuşturucu kullandıktan sonra yetişkin olmayan küçük kıza cinsel saldırıda bulunur.

Juliette Lewis, “Cape Fear-Korku Burnu”yla Oscara aday olmuştu.

57 yaşındaki Mattie Fae Aiken, Violet’in kardeşidir ancak Violet’in kocası Beverly’den bir çocuk sahibi olmaktan çekinmez. Herkesin babasının Charlie Aiken olduğunu bildiği Küçük Charles’ın gerçek babası Beverly’dir. Mattie rolünde Margo Martindale var.

Mattie’nin 60 yaşındaki kocası Charlie Aiken (Chris Cooper canlandırıyor) Beverly’nin en yakın arkadaşıdır. En yakın arkadaşı Beverly Charlie’nin karısı Mattie’den Küçük Charles’ı dünyaya getirmiştir.

Chris Cooper, “Adaptation-Tersyüz”le Oscar kazanmıştı.

Küçük Charles (Benedict Cumberbatch canlandırıyor) babasının Charlie Aiken olduğunu sanmaktadır oysa babası Beverly Weston’dır.

(05 Ağustos 2013)

Hakan Sonok

hakansonok.sonok1@gmail.com

Abidin Dino ve “Goal” filmi ile ilgili -ve ister istemez başka şeyler- hakkında ilk kez sadibey.com’a 23.01.2011’de yazdım. O yazıda, ülkemizde Altın Goller adı ile gösterilen 1964 Dünya Futbol Şampiyonası final maçları üzerine yapılmış film hakkında yazarken Abidin Dino yanında iki yönetmen daha olduğunu yazmışım. Son günlerde (aslında “Abidin Dino Mardin’de” kitabında okuduklarım üzerine -bu kitabı GAP turunda Mardin’de bir müze’de dağıtılırken elime geçmesi ile edindim) “Goal” filmi üzerine yeniden araştırma yaparken filmin üç değil iki yönetmeni olduğu bilgisini edindim.

Dino’nun yanındaki yönetmen Ross Denevish idi. Daha sonra yönetmenliğe devam edecek olan Denevish, Goal de, Dino gibi ilk filmini çekiyordu. Dino daha önceleri filme çekilmemiş senaryolar yazacak, 1935’de SSCB’de çekilen Madenciler isimli filmin dekorlarını hazırlayacaktı, belge film çalışmaları olacaktı.

Dünya Kupası final maçları üzerine yapılacak film, belirsiz bir şey üzerine, ne olacağını bilemediğiniz olaylar üzerine yapılacak bir filmdir. Baştan bir belirsizlik içerir, bir sinema filmi için bile büyük bir risk olan bu durum -yapılacak- belge film için daha büyük bir risktir. Bunun için Dino film öncesi hazırlıklara girişir, bir futbol maçının özelliklerini göz önüne alarak yapacaklarını düşünürken, kameraları nerelere koyacağı konusunda da FİFA yetkilileri ile sürtüşmeye girişir.

Oynanacak maçların ritminin ne olacağı bilinmediği için -gerektiğinde- kullanılmak üzere, gerek sokaklarda, kahvehanelerde ve stadyumlarda neler çekilebileceği hakkında hazırlıklı olmaya hazırlanır. Maçlar bittiğinde çekilenlerin kurgulanması için kendisine verilen süre çok kısa bir süredir (bir ay…) Amansız bir kurgu çalışması sonunda (maçlar beklenen durgunluğu içermediği için) maçlarda çekilen görüntülerle film oluşturulur… Oluşturulur ama maçların oynandığı İngiltere’de -hele maçların sonuna doğru- yeterli ışığın olmaması nedeni ile (stadyumlardaki) harici çekimlerde normalde net görüntü alınamaması riskine rağmen, görüntü ekibinin gayretleri ile yeterli kalitede görüntüler elde edilir. Bütün bunlar maçların düzeyinin düşük olması olasılığı ile çekilen metrelerce filmin kullanılmamasına neden olur… Bunlar dolaylı da olsa maçlarla, futbolla ilgili filmlerdir ama maç görüntülerinin yerine konulacak görüntüler değillerdir.

Sonunda kurgulanan film, yazılanlara göre daha önceki yıllarda hazırlanan Dünya Kupası final maçları filmlerine göre daha sinemasal (filmsel) özellik taşır. Filmin bu nedenle Flaherty ödülü aldığı belirtiliyor. [İnternette yazılan yazılarda Dino’nun 1966’da yaptığı belgesel Golemata Voda adlı filmin Flaherty ödülü aldığı belirtiliyor ama bu film hakkında yeterli bilgiye ulaşabilmiş değilim. Golemata Voda filmi için yapılan araştırmada ise, filmin İngilizce adının The Great Water (2004) olduğunu gördüm ve bu filmin Goal filmi ile hiç bir ilişkisi yoktu.]

Sinemalarımızda da gösterilen The Goal filminin jeneriğinde Abidin Dino adı yer almaktadır. Ve filmden sonra Dino bu film hakkında yazdığı kitapta film öncesi ve sonrası çalışmalarını anlatırken, film için çizdiği desenlere de yer vermektedir. (Bu kitap Türkçeye çevrildi mi !!!?) The Goal filminin künyesinde ise süresinin 107 dakika olduğu ve yapımın İngiltere – Lihtenştayn (UK – Liechtenstein) olduğu belirtilmektedir.

Öncelikle ressam, yazar olan Dino sinema ile çekim öncesi süreçler (senaryo – kısa/uzun film) ile ilgilendiği gibi, belgesel filmler de yapmıştır. Denevish ile birlikte yaptıkları Goal ise dağıtımı -tüm dünyada- yapılan ve futbol (maçı) üzerine yapılan en popüler filmlerden biridir. Bu durumda Goal’ün spor(futbol)/sinema açısından bir köşe başı olduğu hiç bir zaman unutulmamalıdır.

[Dino, 1993’de yaşama veda etmiştir. Bir belgesel olarak belirtilen Golemata Voda filmi 1966 yapımı olarak gösteriliyor, Bu filmle (Golemata Voda) aynı adı taşıdığı belirtilen The Great Water ise Ivo Trajkov’un yaptığı bir roman uyarlaması olur (kurmaca bir film), 2004 yapımı… Yani Dino’dan 11 yıl sonra yapılmış. Bu filmlerin Goal ile ne ilişkisi olduğunu ben kuramadım, araştırılsa bir sonuca ulaşılabilir ama 1964 Dünya Kupası final maçları filmi Goal bunların dışında Dino’nun yönetimine katıldığı, kurgusunu yaptığı, çekim sürecini kitaplaştırdığı bir film. “Keşke Dino bunun yanında birde kurmaca film çekse idi” demek geliyor içimden…]

(04 Ağustos 2013)

Orhan Ünser

Hayır, Robert Bresson’un eşsiz ‘Au Hasard Balthazar’ı değil konumuz. Holywood’da çektiği ‘Zorlu İkili / 2 Guns’ adlı yeni filmi bu hafta sonu ABD sinemalarıyla aynı günde bizde de gösterime giren Baltasar Kormákur’dan söz ediyorum.

Buzlar ülkesi İzlanda’nın bu sıcakkanlı yeteneğini 20. İstanbul Film Festivali’nin yarışmalı bölümünde yer almış ‘101 Reykjavik’ isimli çalışmasıyla keşfetmiştik. Karlı ve karanlık diyarlardan karşımıza gelmiş bu delidolu alternatif aile öyküsü Almodovar sıcaklığındadır ve kadroda İspanyol üstadın gözde oyuncularından Victoria Abril de yer alır. Büyüdüğü kente bir methiye ve milenyum partisine bir katkı olarak kotardığını belirttiği bu şirin ilk filmi takibeden yapıtlarında aile takıntısını işlemeyi sürdürür Kormákur. 2002 yapımı ‘Hafid / Deniz’, aile içi siyaset üzerine tek atımlık barutu olmadığının kanıtıdır. Film aile üyeleri arasındaki çatışmayı, baskıcı diktatör baba ile hesaplaşma çerçevesinde anlatır. 2006 yapımı ‘Mýrin / Uçurum’ yine aile ilişkilerinin karanlık geçmişine dayanan, İzlanda sinemasının en çok hasılat getiren filmi ünvanına sahip ilgiye değer bir polisiye dramadır.

Birçok Avrupalı, Asyalı meslekdaşı gibi, Kormákur’un ABD sinema endüstrisi ile flörtü kaçınılmazdır. 2005 yapımı İzlanda/ABD ortak yapımı ‘Cennete Küçük Bir Yolculuk / A Little Trip to Heaven’, Forest Whitaker, Julia Stiles, Jeremy Renner gibi sağlam bir Amerikan kadro içeren küçük bütçeli bağımsız bir ilk denemedir. Yine karanlık aile ilişkilerini merkeze alan bu kara film, İzlanda banliyösünü pek de aratmayan ABD kırsalının yağmurlu fırtınalı izbe kasabalarından birini mekân almıştır bu kez.

Kormákur’un ABD’deki ikinci çalışması ‘Nefes Nefese / Inhale’ (2010) küçük kızının hayatını kurtarmak için Meksika organ mafyasıyla işbirliği yapacak kadar ileri giden çaresiz babanın hikâyesidir. Bu iki denemenin ardından İzlandalı yönetmene Hollywood’daki ilk çıkışını getirecek olan yapım, bizde ‘Son Vurgun’ adıyla gösterilmiş 2012 yapımı ‘Contraband’ olacaktır. Hollywood devlerinden Universal ortaklığıyla kotarılan 40 milyon dolar bütçeli ‘Son Vurgun’, dünya çapında 100 milyon civarında bir hasılata ulaşır.

Bu sürpriz ticari başarının ardından Universal’ın İzlandalı yönetmenle ikinci işbirliği ‘Zorlu İkili’. 74 milyon dolar gibi Hollywood büyük stüdyo ortalamalarının üzerinde seyreden bir bütçe söz konusu bu defa. Açılış haftasının hasılat rakamı Kormákur’un Hollywood’daki geleceğini belirleyecek gibi duruyor. ‘Rastgele Baltasar’ başlığı atmamın nedeni bundan.

Filme gelecek olursak, ‘Zorlu İkili’ iki star Hollywood aktörü Denzel Washington ve Mark Wahlberg üzerine kurulmuş hareketli, eğlenceli bir yaz serüveni. Biri Narkotik Büro ajanı, diğeri donanma eskisi kimlikleri gizli serüvencilerimiz, New Mexico’da işin içine CIA’in de karıştığı 43 milyon dolarlık bir soyguna bulaşır. Eski dostlar birer birer düşman cephesine kayar. Bundan sonrası, kapana kısılmış iki kafadarın dur durak bilmeyen mücadelesi üzerinedir.

‘Zorlu İkili’ benzerlerini daha önce defalarca izlediğimiz bildik klişelerle örülü bir macera filmi. Lâkin hakkını verelim, Kormákur dersini iyi çalışmış. 1970’lerin popüler spagetti westernlerine öykünen hikâyesi, Tarantino ekolünden ödünç alınmış matrak diyalogları ve kendini ciddiye almayan tavrıyla yaz mevsiminin çekici bir eğlenceliği olarak rahatlıkla izleniyor. Oscar’lı ‘Argo’nun aksine, CIA ekibi yetmişli yıllarda olduğu gibi kötü adam kontenjanında. Filmin genel retro havasına çok yakışan Clinton Shorter’ın özgün müziği özellikle dikkat çekici.

(04 Ağustos 2013)

Ferhan Baran

ferhan@ferhanbaran.com

2012 yılının en çok konuşulan isimlerinin başında geldiler. Halk onları çok sevdi. Ama sevilmeyecek gibi de değiller ki. Sıcak, samimi, çevresinde olup bitenlere karşı duyarlı ve komikler. Yeni projeleri Düğün Dernek filminin setini ziyaret ettik geçtiğimiz günlerde. Bıkmadan usanmadan büyük bir basın ordusu ile tek tek konuştular. Her söyleşide, kimilerinin uzun zamandır unutmuş olduğu şen kahkahalar attılar, attırdılar. İşte karşınızda iki kafadar Ahmet Kural ve Murat Cemcir…

Düğün Dernek nasıl bir film oluyor?

Ahmet Kural: Sivas’ta geçen bir düğün anlatılıyor. İsmail abinin (Rasim Öztekin) oğlunu evlendirmeye çalışıyoruz. Ve bu düğün sırasında başımıza gelen komik olaylar konu ediniliyor filmde.

Murat Cemcir: Aslında Selçuk’un (Aydemir) deyimiyle bir babanın oğlunun düğününü yapması için dört arkadaşıyla çalışması ve bunu yaparken de şanslarına dünyanın çivisinin kopması.

A. K.: Başımıza umulmadık şeyler geliyor. Çok eğlenceli bir film oldu.

“Dünyanın çivisi çıkıyor” dediniz. Mecazi anlamda mı kullandınız yoksa film, içinde fantastik öğelerde barındırıyor mu?

A. K.: Fantastik olan benim. (Gülüyor)

M. C.: Filmle ilgili mümkün olduğu kadar bilgi vermemeye çalışıyoruz çünkü çok enteresan bir film izleyeceksiniz. Daha önce Türk Sineması’nda denenmemiş teknikler göreceksiniz. Keza karakterler de aynı şekilde çok farklı ve çok derinlikli. Kültürler ve dinler arası müthiş bir iletişimin olduğu bir film bekliyor seyirciyi.

Dış görünüşünüz de oldukça değişmiş.

A. K.: Artık beyaz göğüs kıllarım var. Bunlar bana ait değil ama saçlar tamamen orijinal. Orta kısımları kazıttım.

M. C.: Bende de kaynakla saçlar uzadı ve orielle sakallarım açıldı. Hatta yüzüm yandı o işlemden sonra. Yüzdeki deri çok ince olduğu için zarar verdi tabi.

Sinema için her şeyi yapıyorsunuz yani?

M. C.: Kesinlikle bir daha yapmam, yani yaparım da orielle açmam. Başka yöntemlere başvururum. (Gülüyor)

Gündelik yaşamınızı nasıl etkiledi bu imajınız?

A. K.: Bereyle dolaşıyorum, bu sıcakta bu ne yapmış diye bakıyorlar. (Gülüyor)

M. C.: Kendi annem babam beni tanımadı. Çekimler sırasında Tokat’a ailemin yanına gitmiştim. Havaalanında karşılamaya geldiklerinde tanımadılar. Annem sonradan yürüyüşümden tanımış.

Bundan sonraki projeleriniz neler olacak? Ayrı ayrı mı yoksa birlikte devam mı?

A. K.: Projeye göre değerlendiriyoruz tabii. Ama biliyorsunuz biz ayrı işlerde yaptık. Murat, Zeki Demirkubuz’un filminde oynadı. Ben oynayamadım. (Gülüyor)

Teşekkürler!

(03 Ağustos 2013)

Yeliz Bozkurt

twitter.com/yelizbzkrt

2012 yılının en iyi filmleri kişisel listeme almış olduğum Leos Carax’ın sinemaya dönüş filmi ‘Kutsal Motorlar / Holy Motors’ hayli gecikmeli de olsa nihayet sinemalarda. Fransız sinemasının bu haylaz çocuğunu 13 yılın ardından böylesine formda bulmak gerçekten çok keyif verici. Cahiers Du Cinéma çıkışlı Carax ile ilk tanışmamız seksenli yıllara uzanır. Henüz yirmili yaşlarındayken 60’lar auteur kuşağının mirasını devralmış, Yeni Dalga’nın, bilhassa Godard’ın izinden yürüyerek, ‘hikâye sineması’nın tekdüzeleştirdiği çağdaş Fransız sinemasına yeni bir soluk getirmiştir bir avuç filmiyle. Gencecik Juliette Binoche ya da Julie Delpy gibi oyuncuları ilk kez onun filmleriyle tanıdık, sondan bir önceki uzun metraj çalışması ‘Pola X’ (1999) dışında tüm filmlerinin baş aktörü, bir nevi alter ego’su Denis Lavant’ın parlak oyunculuk kariyerini onun filmleriyle adım adım izledik.

Üstadın sinemanın geçmişine bir saygı duruşu niteliğindeki bu yeni çalışması, giriş jeneriğine eşlik eden ilk görüntülerle ‘yedinci sanat’ın doğuş yıllarına taşıyor bizleri. Sinemanın öncülerinden Etienne-Jules Marey’in insan bedenindeki devinimlerin anatomisini keşfe çıktığı ‘kronofotografik’ filmlerinin Paris Sinematek’i tarafından 35 mm peliküle düşürülmüş görüntüleri düşüyor perdeye önce. Hemen ardından ‘prolog’ kısmı başlıyor: Carax 13 yıllık uykusundan uyanıyor. Kaldığı odanın orman desenli duvarının ötesine süzülerek gizemli ormanın içine dalıyor. Eski usul karanlık bir sinema salonudur burası. Bizler gösterilen filmi görmeyiz ancak perdeden akseden ışıklar seyircilerin yüzüne yansır. Ve salonun gerisinden ürkütücü simsiyah bir hayvan tehditkâr bir tavırla kameraya doğru ilerler. Prolog bölümü, Carax’ın niyetini baştan haberler. Bizleri sinema tarihinin fantastik dehlizlerinde gizemli bir yolculuk beklemektedir.

Bundan sonrası sinemanın geçmişine sayısız referansla dolu dokuz ayrı epizod halinde gelişir. Bu epizodlar, Carax’ın değişmez oyuncusu Lavant’ın canlandırdığı kıdemli aktör bay Oscar’ın esrarengiz bir ajansın talimatları doğrultusunda bir gün boyunca Paris sokaklarındaki yolculuğu üzerinedir. Oyunculuk sanatı üzerine saygı duruşu niteliği taşıyan bu bölümlerde baş aktörümüz bir randevudan diğerine koşar. Bazen bir dilenci göçmen kadın, bazen ezik bir aile babasıdır. Kimi zaman güçlü bir bankacının kimliğine bürünür, soğukkanlılıkla işlenen bir cinayetin hem kurbanı, hem katili olur. 2008 yapımı skeçli film ‘Tokyo’nun Carax epizodunun kanalizasyon canavarı ‘Merde’ karakteriyle Eva Mendes’in canlandırdığı top modelin bir araya geldiği bir çeşit ‘Güzel ve Çirkin’ sahnelemesine girişilir. Ya da baştaki Marey’in görüntülerine nazire olarak ‘motion capture’ tekniğiyle çekilmiş, insan denen makinanın sanal dövüş ve aşk gösterisini sergileyen performans sanatçısına dönüşür Oscar / Lavant. Otel olmasına karar verilmiş nostaljik alışveriş merkezi ‘Samaritaine’in terasında Kylie Minogue’un performansı eşliğinde Jacques Demy müzikallerinin hüznüne selâm gönderilir. Popüler Hollywood animasyonu ‘Arabalar / Cars’a hınzır bir nazire ihmâl edilmez vs.

Kısalı uzunlu bu epizodlar bir hikâye anlatır gibi görünse de, öykülerin her biri seyirciyi ters köşeye yatırmak için hazırlanmış bir tuzaktır aslında. Hikâyeler beklenmedik yerlerinden kırılır, izleyicinin beklentileri boşa çıkar. Carax, aynen Godard gibi bilhassa yapar bunu. Öykülerin bağlayıcılığından kurtulan seyircinin imgelerle, sembollerle özgürce düşünmesini, özgürce hissetmesini amaçladığını vurgular söyleşilerinde.

‘Kutsal Motorlar’ işte böylesine farklı bir deneyim; Godard ruhunu, 60’lar auteur sineması geleneğini tazeleyen, sinema dilinin öykü sinemasıyla gölgede bırakılmış potansiyelini yeşerten böylesine özgün bir deneysel başyapıt. Yaz sıcağı demeyin, üşenmeyin beyazperdede tekrar tekrar keyfini çıkarın.

(03 Ağustos 2013)

Ferhan Baran

ferhan@ferhanbaran.com