‘Mısır Adası / Simindis Kundzuli – Corn Island’ yaşam döngüsü üzerine harikulade bir şiir. Yönetmen George Ovashvili’yi bir önceki filminden mimlemiştik zaten. Gürcü yönetmenin anavatanına adamış olduğu 2009 yapımı bol ödüllü ilk uzun metrajı ‘Öbür Kıyı / Gagma Napiri – The Other Bank’ Sovyet sonrası Güney Kafkasya’da yaşanan insanlık dramını 12 yaşında bir erkek çocuğun gözünden anlatır. Komşu Gürcü ve Abhaz halkları arasında 1992’de patlayan kanlı çatışmalarla yerinden yurdundan olmuş kimsesiz çocukların simgesidir küçük Tedo. Tarkovski’nin İvan’ı gibi acı çeker, etnik savaş cehenneminde babasının izini sürer.

Ovashvili’nin dört yıllık bir finansman arayışı sonucunda Eurimages desteğinin yanı sıra geniş katılımlı bir ortak yapım olarak (Gürcistan / Almanya / Fransa / Çek Cumhuriyeti / Kazakistan / Macaristan) çektiği bu ikinci uzun metrajı güncel askeri ve politik çatışmaların süregeldiği bir iklimde insan / doğa ilişkisini öne çıkarıyor. Gürcistan ile Abhazya arasındaki bin yıllık
doğal sınır teşkil eden Inguri nehri üzerinde oluşmuş, taşan nehrin dağlık araziden kopup getirdiği alüvyon adacıklardan birinde geçiyor hikâye. Abhaz yaşlı köylü doğanın hediyesi bu bereketli toprakları yaz ayları boyunca işleyerek kışlık mısırını yetiştirmek için kullanır. Çatışma halindeki komşu toprakların ortasında tarafsız bir bölgedir bu ada. Yaşlı adam keşfe çıktığı küçük toprak parçası üzerine keresteden kulübesini kondurur, sazla kaplı damın altında genç kızlığa yeni adımını atan torunuyla birlikte mevsimlik üretimine koyulur.

‘Mısır Adası’ anaakım sinemayla farklı bir kulvarda yol alan atraksiyondan uzak sade bir yapım. Günlük çatışmaların ötesinde insan / doğa ilişkisini sorgulayan duru bir sinema örneği. Doğa hem bereketli, hem de acımasız. Nehir verdiği gibi yok edebiliyor da. Gürcü yönetmen bu ezeli ebedi mücadeleyi aktarırken çok az diyalog ve müzik kullanıyor. Filmin benzersiz ritmi insan / doğa ilişkisinin bazen sakin bazen gerilimli ilişkisinden oluşuyor. Deneyimli Macar görüntü ustası Elemer Ragalyi’nin ellerine teslim
edilmiş sinematografi ise kusursuz. Başroldeki usta oyuncumuz İlyas Salman’ın etkileyici yorumundan da büyük destek alan bu çok uluslu yapımın genç oyuncusu Mariam Buturishvili beş bin küsur aday arasından seçilmiş. Malum finansman zorlukları dışında filmin çekim aşamasında da güçlükler yaşanmış. Nehrin oluşturduğu sahipsiz toprak alanda çekim yapmanın zorlukları ve Ragalyi’nin benzersiz kamera hareketlerine imkan vermesi açısından suni bir gölde insan eliyle yaratılmış filme mekân olan küçük ada. Üç mevsim boyunca büyüyen ve olgunlaşan farklı uzunluktaki mısır ekinleri kıyıdan adaya taşınarak yerleştirilmiş.

Harcanan emek karşılığını bulmuş ama. Karlovy Vary Film Festivali büyük ödülü Kristal Küre’nin ardından şimdi de yabancı film kategorisinde Oscar aday adayı dokuz film arasına girmeyi başardı ‘Mısır Adası’. İnsan / Doğa ilişkisinin bu şiirsel tasvirini kaçırmamaya çalışın.

(06 Ocak 2015)

Ferhan Baran

ferhan@ferhanbaran.com

Türkiye’de 2013 ve 2014 yıllarında yapılan film festivalleri veya yarışmalar çerçevesinde belgesel, kısa film ve animasyon yarışmalarında 2013 ve 2014 yapımı filmlerin aldığı ödüller hakkındaki rapor aşağıdaki linkte ilginize sunulmaktadır.

http://www.kameraarkasi.org/festivaller/makaleler/2013-2014_yili_festival_degerlendirmesi.pdf

Nasıl Kullanılabilir?

Diyelim ki birisi size “Bu yıl en iyi belgesel, kurmaca, deneysel, animasyon filmleri hangileri” diye sordu. Deneysel film çekmek isteyen bir kısa filmci, ülkemizde çekilen ödüllü deneysel filmleri öğrenmek ve seyretmek istedi. Bir öğretim üyesi dersinde güncel ve ödüllü filmleri örnek vermek istedi. Bir televizyon kanalı veya programı ödüllü filmlerden bir seçki göstermek veya bir sinema programında göstermek istedi.

Bugüne kadar hiç bir kamu kurumu, dernek veya kuruluşun hazırlayamadığı işte bu liste size referans olacaktır. İlk defa film çekecekler için örnek olarak gösterebileceğiniz bir film listesi. Festivallerin veya sinema kulüplerinin gösterim seçkileri için iyi bir referans. Okuldaki veya kişisel film arşiviniz için seçki listesi. Televizyon programlarına konuk olacak yönetmen ve film tercihlerinde yardımcı olabilecek bir araştırma.

Jüri üyeleri için acaba seçimimde ne kadar başarılıyım, yılın en iyi filmlerine ben ne oy vermişim sorusunun cevabı. Festival yöneticileri için jüri üyeleri ne kadar başarılıydı cevabı. En fazla jüri üyeliği yapan tecrübeli jüri üyelerinin listesi.

Kısacası ülkemiz sineması için dönüp arkamıza bakabilecek verilerin olduğu, bu yıl biz ne yaptık sorusuna cevap olabilecek bir kaynak.

Bu araştırma Hayri Çölaşan tarafından oluşturulan ve kameraarkasi.org sitesinde yer alan veri tabanı çalışmasından çıkan sonuçtur.

(06 Ocak 2015)

Hayri Çölaşan
http://www.hayricolasan.com
hayri.colasan@gmail.com

Kamera Arkası
http://www.kameraarkasi.org
kameraarkasi.org@gmail.com