10 Nisan 2010’da Polonya Devlet Başkanı Lech Kaczynski dahil 96 kişinin korkunç bir şekilde ölümüyle sonuçlanan uçak kazasının kurbanları Rusların planladığı ve gerçekleştirdiği “Katyn-Katin” Ormanı Katliamı’nın 70. yıldönümünde olay yerinde bir anma töreni gerçekleştirmeye gidiyorlardı.

Şükürler olsun ki bu uçak kazasının Polonyalı uzmanlarında katıldığı soruşturması sonucunda düşmenin Rusların sabotajı olmadığı ortaya çıktı ve herkes çok rahatladı.

Bu talihsiz, tüyler ürpertici kaza, 1940’ta 15 ila 22 bin Polonyalının katledildiği “Katyn-Katin” Ormanı’nın ne yazık ki 70 yıl sonra bile kanamaya devam ettiğini, 70 yıl sonra bile yeni yeni kurbanlar almaya devam ettiğini gösterdi.

“Katyn-Katin” Filmi Oscar Ödülüne Aday Gösterilmişti

Polonyalı yönetmen Andrej Wajda (6 Mart 1926 doğumlu) 80 yaşını tamamlamaya hazırlandığı Şubat 2006’da yeni nesil, genç sinemaseverlerin tarihi olayları ve siyasal konuları işleyen filmlere ilgisi göstermemesine rağmen çalışma arkadaşlarıyla birlikte Rusların yaptığı ve 15 ila 22 bin Polonyalı’nın canının alındığı, 1940 “Katyn-Katin” Ormanı Katliamı’nı konu alan bir film senaryosu yazdıklarını açıklamıştı… 15 milyon Polonya Zlotisi harcanan, Polonya ile Almanya’nın ortak yapımı bu film “Katyn-Katin” (118 dakika uzunluğunda) adıyla, Polonya’nın işgalinin 68. yıldönümünde (Eylül 2007’de) bu ülkede gösterilmeye başlanacak ve hem “Shrek the Third-Şrek 3” filminden sonra o yıl Polonya sinemalarında en çok seyirci toplayan film olmayı, hem de yabancı film dalında Oscar ödülüne aday gösterilmeyi başaracaktı. “Katyn-Katin”in dünya galası Sovyet Rus İşgalinin 68. Yıldönümü olan 17 Eylül’de başkent Varşova’da yapıldı. Film 21 Eylül’den itibaren de Polonya sinemalarında gösterilmeye başlandı. “Katyn-Katin”, Polonya’da 2 milyon 700 bin bilet keserken, 14 milyon dolar da hasılat elde etti. Dünya tarihinde bugüne kadar görülmüş belki de en zalim, en acımasız, en gaddar iki diktatörün (Hitler ve Stalin’in) orduları tarafından paspas gibi çiğnenen çok talihsiz bir milletin, çok şanssız bir ülkenin dinmeyen acılarının öyküsü olan “Katyn-Katin” 05 – 20 Nisan 2008 tarihleri arasında gerçekleştirilen 27. Uluslararası İstanbul Film Festivali’nde de sinemaseverlere sunuldu.

Ruslar 23 Yıl Kadar Önce “Katyn-Katin” Katliamını Yaptıklarını İtiraf Etti

Eylül 1939’da Polonya Almanya ve Sovyet Rusya arasında paylaşıldı.1 Eylül’de Almanlar, 17 Eylül’de Ruslar saldırdı. İşgal ordularının gelişmiş tank ve uçaklarının karşısına çıkarılan çağdışı Polonya süvarilerinin müthiş ve çok acıklı bir yenilgiye, hezimete uğramaktan başka çaresi yoktu. 1940 yılının ilk yarısında (Mart başından Haziran başına kadar) diktatör Stalin’in emriyle Sovyet Rusya ordusu elindeki Polonyalı esirlerden 15 ila 22 bin kadarını Rusya’nın Smolensk kenti yakınlarındaki “Katyn-Katin” ormanında katletti. Bunlar savaş öncesinde doktor, avukat, akademisyen, mühendis, polis ve din adamı olarak görev alan Polonyalılardı. ”Katyn-Katin” Ormanı katliamı 10 Haziran 1944’te Fransa’daki Oradour-sur-Glane köyündeki erkek, kadın, çocuk, ihtiyar toplam 642 masum sivilin tümünün Almanlarca katledilmesi gibi Avrupa tarihinin unutturulmak istenen on binlerce kötü, berbat anısından biridir.

“Katyn-Katin” katliamının Ruslar tarafından tamamlanmasından tam bir yıl sonra Haziran 1941’de Alman ordusu (Wehrmacht) Sovyet Rusya’yı işgâle girişti ve Katyn Ormanlarındaki toplu mezarları bularak, Sovyet Rusya’nın insanlık suçunu dünya kamuoyuna açıkladı. Ruslar Katyn katliamının sorumluluğunu yaklaşık 50 yıl boyunca (1990’a kadar) hiçbir şekilde kabul etmedi ve bu insanlık suçunun da Almanların işlediği diğer binlerce insanlık suçundan biri olduğu propagandasını yaptı. Günümüzden 23 yıl kadar önce itiraflar ve kabullenme geldi; önce Rus lider Mihail Gorbaçov, ardından da Boris Yeltsin katliamı diktatör Stalin’in emriyle Rusların yaptığını itiraf etti.

Polonya İkinci Dünya Savaşı’nda Altı Milyon Canını Kaybetti

Polonya İkinci Dünya Savaşı’ndaki Alman-Sovyet işgali sırasında 3 milyonu Yahudi asıllı toplam 6 milyon canını kaybetti… Başkent Varşova, Filipinlerin başkenti Manila’yla birlikte bu savaştan en büyük yıkım, tahribat ve zararla çıkan kentti…

Burada bir parantez açalım ve Birinci Dünya Savaşı’na 21 milyon nüfusla başlayan Osmanlı İmparatorluğu’nun da 1914-1918 arasında 3 milyon canını kaybettiğini hatırlatalım…

Andrey Wajda’nın Babası da “Katyn-Katin” Ormanı’nda Ruslar Tarafından Öldürüldü

Katyn’de öldürenler arasında, Andrzej Wajda’nın 72. Piyade Alayı’nda yüzbaşı olan ve katledildiğinde 40 yaşında olan babası Jakub Wajda’da vardı. Andrzej Wajda babası öldürüldüğünde henüz 14 yaşındaydı… Annesi öldüğündeyse sadece 24 yaşındaydı. Andrzej Wajda’nın öğretmenlik yapan annesi on binlerce Polonyalı gibi yıllarca eşinin sağsalim eve dönmesini bekledi durdu. Zaman geçtikçe Bayan Wajda’nın da ümitleri söndü, tükendi.

“Katyn-Katin” filmini çok erken yaşta ölen, acıların kadını, sevgili annesi Aniela Zofia Wajda’ya (1901-1950) ithaf eden Andrzej Wajda delikanlılık yıllarında Alman işgâline karşı direniş hareketi içinde yer aldı. 26 Mart 2000 tarihinde Onur Oscar’ıyla da ödüllendirilen Andrzej Wajda “Man of Iron-Demir Adam” adlı filmiyle Cannes Film Festivali’nde büyük ödül Altın Palmiye’ye layık bulunmuştu.

Andrey Wajda’nın Dört Filmi Yabancı Film Oscar’ına Aday Gösterildi

Andrzej Wajda’nın filmlerinden “Land of Promises-Vaatler Ülkesi” (1975), “The Maids of Wilko-Wilko’lu Kızlar” (1979), “Man of Iron-Demir Adam” (1981) ve “Katyn-Katin” (2007) yabancı film dalında Oscar ödülüne aday gösterilmiştir.

* “Vaatler Ülkesi” Oscar’ı “Dersu Uzala”ya kaptırdı.

* “Wilko’lu Kızlar”ın yılında Oscar’ı “Teneke Trampet” kazandı.

* “Demir Adam”ın yılındaysa Oscar “Mephisto”nun oldu.

* “Katyn-Katin”in yılındaysa Oscar’ı “Kalpazanlar” elde etti.

Wajda’nın filmlerinden “Kanal” (1958), “Everything for Sale-Herşey Satılık” (1969), “Korczak” (1991) ve “Pan Tadeusz” ise (2000) Polonya’nın Oscar aday adayı olarak Amerika’ya yollanmış, ancak Oscar ödülü adaylığını elde edememiştir.

Polonya Doğumlu Roman Polanski’nin Annesi de Polonyayı İşgâl Eden Almanlarca Öldürüldü

Almanların ve Rusların İkinci Dünya Savaşı sırasındaki Polonya işgâlinin 6 milyon kurbanı arasında Yahudi asıllı Oscar ödüllü (Oscar ödülünü “Piyanist”le kazanmıştır ve Polonya’yı temsil eden “Knife in the Water-Sudaki Bıçak” adlı filmi yabancı film dalında Oscar ödülüne aday gösterilmiştir) yönetmen Roman Polanski’nin Alman toplama ve öldürme kamplarında hayatını kaybeden annesi de bulunmaktadır. Roman Polanski’nin babası soykırımdan canını kurtaran 300 bin Polonya Yahudisinden biridir.

Barbar Kim?

Bu yazının kıssadan hissesi: biz Türkleri her fırsatta barbarlıkla suçlayan Avrupalılar aynaya baktıklarında barbarın kim olduğunu göreceklerdir.

(28 Nisan 2013)

Hakan Sonok

hakansonok.sonok1@gmail.com