Paul Thomas Anderson’ın altıncı ve şimdilik son filmi ‘The Master’ hayranlık uyandırıcı bir sinema deneyimi. Stanley Kubrick ve Robert Altman gibi ustaların takipçisi olan Anderson, son Venedik Film Şenliği’nden En İyi Yönetmen ve -iki oyuncusu arasında paylaştırılmış- En İyi Erkek Oyuncu ödülleriyle dönen filminde geçtiğimiz yüzyıl Amerikan tarihinin, önceki yapıtlarında sergilediği büyüyememiş kırılgan erkek karakterlerin izini sürmeye devam ediyor.
Daniel Day-Lewis’in görkemli ve Oscar’lı performansıyla destekli bir önceki epik başyapıtı ‘Kan Dökülecek (There Will Be Blood)’da geçtiğimiz yüzyılın ilk çeyreği boyunca petrolle semiren Amerikan kapitalizminin yükselişini anlatan Anderson, bu kez İkinci Dünya Savaşı’nı takip eden yılların öyküsünü resmediyor.
Öykünün merkezindeki Freddie Quell tipik bir Anderson karakteri. Çocukluk yılları alkolik baba ve tımarhanelik anneyle geçmiş. Pasifik adalarında cinsel açlıklarını kumdan kadın yığınlarıyla gidermeye çalışan kadınsız erkekler ortamının ardından, savaş ertesi galip ulusun refah yıllarında ordan oraya savrulmuş, yerini bulamamış kayıp bir figür Quell. Tutunamadığı portre fotoğrafçılığı ve California kırsalındaki tarla işçiliğinin ardından, ışıl ışıl parlayan rüya gibi bir teknede karşısına çıkan tarikat lideri Lancaster Dodd O’nun için tam da ihtiyacı olan baba figürü, otorite ve güç temsili olacaktır.
Anderson’ın değişmez teması, baba-oğul ilişkisi ve çatışması bu buluşmayla devreye girer. 1996 tarihli ilk filmi ‘Hard Eight’de görmüş 
geçirmiş eski tüfek Sydney’in Vegas’ta son kuruşunu da yitirmiş John’u bir fincan kahve ve sigara ikramının ardından himayesine alması, ya da ‘Ateşli Geceler / Boogie Nights’da baskıcı annesinin bunalttığı genç Eddie Adams’ın porno kralı yapımcı Jack Horner’ın vesayeti altında para ve şöhrete kavuşması gibi Freddie Quell de yaralı ruhunu manevi babası ve ustası Lancaster Dodd’un güvenli kollarında onarmaya çalışacaktır.
‘The Master’ yönetmenin önceki filmlerinde ele aldığı erkeklik halleri üzerine zengin çeşitlemelerin en son örneği. Erkekliklerini ispatlama çabasıyla iktidarın peşinden koşan sorunlu eril karakter hikâyelerinin sonuncusu. Dağılmış işlevsiz aile ortamlarında büyümüş Eddie Quell kendini ifade edememiş, güven sorunlarını aşamamış bireylerin bir yenisi. ‘Ruhlarımız zamanın bütünlüğü içinde yaşayıp farklı bedenlerde yer alır’, ‘hayatınızın, bedeninizin kontrolünü ele alın, geçmiş travmalarınızdan kurtularak özgürlüğünüze kavuşun’ benzeri fikirleriyle Scientology’ye göz kırpan tarikat liderinin ipine sıkı sıkıya sarılan Quell, ustanın çırağına, efendinin kölesine, patronun tetikçisine dönüşür. Genç adam ustasının sözcüsü olur, ona lâf söyletmez, görüşlerine karşı çıkanlara şiddet uygulamaya kadar gider. Quell’in kişiliğinde, toplum içinde ezilmiş silik bireylerin güç sahiplerince nasıl da kolaylıkla bir silâha dönüştürülebileceğinin ibret verici örneğine bir kez daha şahit oluruz.
Bir önceki dev epiğinde olduğu gibi bu yeni başyapıtında da Anderson’ın dönem canlandırması yine göz alıcı. Pasifik’teki adada 
çekilmiş erkekler fantezisi, savaş sonrasının albenili alışveriş merkezindeki detaylar, John Ford’un ünlü westerni ‘Çöl Aslanı / The Searchers’ın final çekimine saygı duruşunda bulunan California kırsalından kaçış bölümü, Quell / Phoenix’in öfkesini yenemeyip tarihi klozeti parçaladığı hapishane sekansı veya hapishane dönüşü ustayla çırağın çocukça bir coşkuyla yerlerde yuvarlandığı unutulmaz sahne, Quell’in genç yaşlı ayırt etmeden ev partisindeki tüm kadınları anadan doğma düşlediği bölüm ilk elde akla gelenler.
Anderson filmlerinin oyuncu performansları hep mükemmeldir. Kural bu kez de değişmiyor. İlk kez çalıştığı Joaquin Phoenix, yaralı ve kayıp Freddie Quell’de unutulmaz bir karakter yaratmış. Değişmez oyuncularından Philip Seymour Hoffman, kendini yazar, doktor, filozof ve nükleer fizikçi olarak tanımlayan, uyanıklığı ölçüsünde çocuksu yanlarını gizleyemeyen Lancaster Dodd karakteriyle bir kez daha gönülleri fethediyor.
(07 Kasım 2012)
Ferhan Baran
ferhan@ferhanbaran.com
Mehmet ve annesi ses kasetleri vasıtasıyla geçmişin acılarıyla yüzleşir. Ama bu hikâyede umut’a da yer vardır. Televizyonun küçük ekranından Yılmaz Güney’in 
var. Babasıyla ayrılmış annesi Adele’i ortadan kaldırmak istiyor. Çünkü annesinin hayat sigortası var. Bunu ona söyleyen de annesinin sevgilisi Rex elbette. Chris’in babası Ansel’e fikrini söylüyor gece kulübünde. Dallas Emniyeti’nde görevli dedektifi Joe Cooper’dan bahsediyor babasına. Yan iş olarak kiralık katillik yapan Joe’yu annesini ortadan kaldırmak için tutmayı öneriyor babasına. Para Dottie’ye kalacak elbette. Dottie, hasta ve uykusunda konuşuyor hep. Bir sevgilisi bile yok hâlâ. Dottie, Chris’le babasının konuşmasını işitiyor. Dottie, Hong Kong yapımı karate filmleri seyretmeyi de seviyor. Dottie, bir kâbus gibi çırılçıplak Chris’in rüyalarına da giriyor. Chris, bakire olan kız kardeşine karşı bir şeyler mi 
besliyor bilinçaltında? O da bu fikre katılıyor. Bu amatörler, bir profesyonelle iş yaptıklarında olaylar nasıl gelişir? Kovboy şapkalı ve çizmeli Katil Joe, Chris’le buluşmak için eve geliyor. Evde Dottie karate filme kaptırmış kendini. Baba-oğulun Katil Joe’ya hemen verecekleri paraları yok tabii. Katil Joe, onlardan arzuladığı Dottie’yi istiyor ön ödeme için. Öte tarafta kötü adam Digger ortaya çıkıyor ve Chris’ten paralarını istiyorlar. Motosikletli çete elemanları ölümcül takiple Chris’i sıkıştırıyorlar. Şimdi Chris ne yapacak? Chris, vakti zamanında kendi elleriyle kurduğu tavşan çiftliğini batırmış ve borçlanmış. Finale doğru sürprizler başlıyor ve hikâye beklenmedik taraflara gidiyor filmde. 
sürüklüyor. Filmdeki yağan yağmurlar ve gece atmosferi kara filmin estetikleri içine gönderiyor Friedkin’in filminde. Bir ara şiirsel gerçekliği bile yaşıyorsunuz bu kasvetli mekânlarda. Evdeki son bölüm gerçekten nefes kesiyor. Bazı anlara insan zor bakıyor. Filmde şiddetin ve cinselliğin çok öne çıktığını da belirtmeli. Senaryoyu, aynı adlı kendi tiyatro oyunundan Tracy Letts yazmış. Letts, yönetmenle 2006 yapımı “Bug-Böcek” filminde de beraber çalıştı. Bu film, 2011 yılında 68. Venedik Film Festivali’nde “Altın Aslan” için yarışmıştı. “Altın Aslan”ı, büyük Rus yönetmeni Aleksandr Sokurov’un 
Bir zamanlar üzerinde güneş batmayan imparatorluğun emperyal özlemlerinin son tesellisi James Bond, sinemada 50. yaşını kutluyor. Bu hafta gösterime giren 
servis şefi M’in gözünden düşerek ölüme terk edilmişliğinin intikamı peşindedir. Son olarak Kim Ki-duk filmi ‘Acı / Pieta’da karşımıza çıkmış yaralı ana/oğul ilişkisi, ilk kez Bond yöneten tiyatro ve sinema dünyasının harika çocuğu Sam Mendes’in özel sürprizlerinden biri. Silva ile Bond arasındaki soru işaretli homoerotik sahne de yine ‘Amerikan Güzeli / American Beauty’ yönetmeninden beklenecek hınzırlıkta. ‘Skyfall’un ne anlama geldiğini öğreneceğimiz yarım saat uzunluğundaki final bölümü ise çok iyi kotarılmış. Tekinsiz Kuzey İskoçya kırsalında çekilmiş bu bölümde, son dönem süper kahraman öykülerinde moda olduğu üzere, Bond’un köklerine kadar uzanıyoruz. 
kovalamacanın ardından kovalamaca tren üzerinde sürüyor. Eve, riskli olmasına rağmen, M16’nın başkanı M’den gelen emirle trenin üstünde dövüşen Patrice’le Bond’a doğru ateş edince hikâye de başka taraflara gidiyor. Yaralı nehre düşen Bond’a bir kadın eli uzanıyor ve ön jenerikte İngiliz şarkıcı Adele’in filmin adıyla aynı olan muhteşem şarkısı duyulmaya başlıyor. Londra’da M16’nın başı siber saldırıdan dolayı belâda. M, servisi çok iyi bilen birisinin olacağını düşünüyor tüm bunları yapanın. Bond, Türkiye’de deniz kıyısında bunalımlarıyla zaman öldürüyor. Fazla bekleyemiyor ve bir zaman sonra M’in karşısına çıkıyor Bond. Ama göreve hemen dönmek o kadar kolay mı? Testlerde “skyfall” kelimesiyle tedirgin olan Bond sözlüyü bitiriyor. Bu kelime travma yaratıyor onda. 
2012 yapımı 
dalında Oscar kazandı. Bu filmle beraber yönetmenin tüm filmleri ülkemizde vizyona girdi. 2002’deki suç-gerilimi “Road to Perdition-Azap Yolu”, 2005’teki savaş filmi 
Bond’da da insana dair bir taraflar varmış demek ki. Elbette Mendes’in aksiyon olarak önceki Bond filmlerinden aşağı kalır yanı yok. İçinde biraz sanat olması kimseye zarar vermez. Asıl sorun şu: Bond filmlerini dağıtmaya başlayan Warner Bros, son üç Bond filmini orijinal adlarıyla vizyona soktu. Bond serisinin bizde daima muhteşem Türkçe adları oldu ve belleklerimize yerleşti. Bir zaman sonra bu orijinal adlar ruhumuzu acıtacak. “Casino Royale”, roman olarak bizde “Kraliyet Kumarhanesi” olarak yayımlanmıştı. 1967’deki gayriresmi Bond filmi “Casino Royale”, Nisan 1969’da ülkemizde “Gazino Royal” adıyla gösterilmişti. Craig’in oynadığı ikinci Bond filmi 
beraber 20. film “The Worlds is not Enough-Dünya Yetmez”i yaptı. Sony, MGM ve UA’yı bünyesine katınca serinin 21. filmi 2006’daki 
“Doktor No” filmi, “technicolor” ve 35 mm çekildi. Kameramansa Ted Moore’du. Filmi Terence Young yönetti. Fleming’in romanından ilk senaryoyu Richard Maibaum, Johanna Harwood ve Berkely Mather ortak yazmıştı. Müzikleriyse Monty Norman ve John Barry yaptı. İngiliz Barry serinin sonraki birçok filmine müzik yapmayı sürdürdü. Kamera tabancanın içinde ve hedefe kilitlenmiş. Silâh sesi duyulur ve o muhteşem tema müziği çalmaya başlar. Serinin ilk Bond kızı da İsveçli güzel Ursula Andress elbette. Nisan 1966’da ülkemizde vizyona çıkan “Doktor No”, çılgın Dr. Julius No’nun çılgın hayallerini heyecanlı ve gerilim yüklü bir sinematografik dille perdeye yansıttı. Film, Jamaika’nın sıcak güneşi altında açılıyor. Jamaika’da Kingston İstasyonu’nda John Strangways (Timothy Moxon) öldürülür. Suikastı yapan da siyahi “Üç Kör Fare” (Three Blind Mice) çetesi. Strangways’in cesedin kaybediyorlar. Dr. No üzerine dosyayı da alıyorlar. Dr. Julius No (Joseph Wiseman), adasında kurduğu merkeziyle Amerika’nın Ay Projesi’n bozmaya çalışıyor. 007 James Bond (Sean Connery), sekreter Moneypenny’ye (Lois Maxwell) kur yaptıktan sonra pipo içmeyi seven şefi M’in (Bernard Lee) kendisine verdiği görevle Karayipler adası Jamaika’ya gidiyor. Berattasını bırakarak. Jamaika’da hemen araştırmalarına başlıyor ve yolu Dr. No’yla buluşuyor Bond’un. Yerli siyahi balıkçı Quarrel’den yardım istyor önce. Quarrel, CIA ve İngiliz Gizli Servisi’yle işbirlği yapan biri. İletişim için güven gerek. CIA ajanı Felix Leiter (Jack Lord) hikâyeye dahil oluyor sonra. Yerli halk, Dr. No’nun adasında canavarların yaşadığına inanıyor. Bond, adanın sahilde güzel dalgıç Honey Ryder’la tanıştıktan sonra heyecan da artıyor. Honey, babasının ortadan kaybolmasında Dr. No’nun parmağı olduğunu düşünüyor. Bond ve Honey, yakalandıktan sonra radyasyondan kurtulmak için duşun altından geçerler ve Dr. No’nun misafiperverliğiyle karşılaşırlar. Merkez havaya uçarken, kötüler kaybediyor ve dünya bu ilk seriden itibaren kurtarılmaya başlıyor. Batı huzur içinde olabilir şimdi. Bu film, Fleming’in 1958’de yayımlanan yedinci romanından uyarlanmıştı.
Bu üçüncü film, Fleming’in 1959’da yayımlanmış sekizinci romanından çekildi. 1964 yapımı “Goldfinger-Altınparmak”, ülkemizde Şubat 1967’de vizyona çıktı. Yönetmeniyse bu defa Guy Hamilton’dı. Senaryoyu da Richard Maibaum ve Paul Dehn ortak yazdılar. Yine 35 mm çekilmiş bu “technicolor” filmin kameramanıysa yine Ted Moore’du. Müzikler elbette John Barry’nindi. Kötü adam Auric Goldfinger’dı (Gert Fröbe), Bond kızları Pussy Galore’la Honor Blackman, Jill Masterson’la Shirley Eaton ve Tilly Masterson’la Tania Mallet. Öyle güzeller ki. Sanki eski zamanlarda kadınlar daha büyüleyiciymiş perdede. Filmdeki en muhteşem şeyse ön jenerikte Shirley Bassey’nin tarif edilemez sesiyle duyulan “Goldfinger” şarkısı. En iyi “Bond” filmi olduğu kabul edilen “Altınparmak”, 1965’te “En İyi Efekt” dalında Oscar kazanmıştı. “Altınparmak” filmi, soygun sinemasının da iyi filmlerinden. Elbette bu casusluk filmi. Auric Goldfinger, dünyaca meşhur mücevher kaçakçısı. Altın ticaretiyle iştigâl ediyor. Birçok Bond filminde ön jenerik öncesi bir giriş olur. Bond, dalgıç kıyafetleriyle gecenin karanlığında Latin Ameriaka’da bir ilâç laboratuvarına giriyor. Sonra saatli bombayla orayı havaya uçuruyor. Muhteşem ön jeneriğin ardından film Miami’de açılıyor. Altın kaçakçısı Auric Goldfinger’ın büyük soygun plânları var. Kentucky’deki ABD Altın Külçe Deposu’nu soymayı plânlıyor Goldfinger. Hikâyeye Sovyet Smersh istihbaratı da katılınca maceranın heyecanı artıyor. Ne de olsa Soğuk savaş yılları. Bond ve CIA ajanı Felix Leiter (Cec Linder), Goldfinger’ın peşinde. Bond, final bölümünde depoda zaman ayarlı bombayı devre dışı bırakmaya çalışır ve dijital saat 007’de durur. Goldfinger’ın Küba’ya doğru yol alan uçağı okyanusa çakılırken Bond ne yapıyordu? Onun paraşütü var ve dudağına öpücük konduracağı bir kadını daima var. Son jenerikte yine Shirley Bassey “Goldfinger” şarkısını söylüyor. Bu filmin görselliği ve efektleri çarpıcıydı. Bir hayli de patlama var. 
Terence Young, dördüncü Bond filmini de yönetti. Kasım 1968’de ülkemizde vizyona çıkan 1965 yapımı “Thunderball-Yıldırım Harekatı” filmiyle John Stears “En İyi Özel Efekt” dalında Oscar kazandı. Serinin ilk sinemaskop filmiydi bu Bond. Senaryoyu Richard Maibaum ve John Hopkins ortak yazdılar. Senaryo, Jack Whittingham’ın özgün senaryosundan geliştirilmiş. Film, Fleming’in 1961’de yayımlanmış aynı adlı sekizinci kitabından yola çıkmıştı. Kameramansa yine Ted Moore’du. Müziklerse elbette John Barry’nin. Filmdeki “Thunderball” şarkısını “Gal kaplanı” Tom Jones söylüyordu. Tom Jones’un sesini ön jenerikteki muhteşem sualtı görüntüleriyle dinliyorsunuz. Bu seride Bond kızları bir hayli. Fiona’yı Luciana Paluzzi, Patricia’yı Molly Peters, Paula’yı Martine Beswick canlandırmış. Bu filmdeki kötü Bond kızı da Claudine Auger’di Largo’nun metresi “Domino” Derval rolüyle. Kötü adam da Spectre lideri Ernst Stavro Blofeld (Anthony Dawson.) Diğer kötüyse Spectre ajanı Adolfo Celi’nin canlandırdığı Emilio Largo’ydu. M yine Bernard Lee. Sekreteri Bayan Moneypenny de yine Lois Maxwell’di. Q de Desmond Llewelyn üçüncü macerayla beraber. Filmin en kötüsü Spectre adında terör örgütü. Spectre örgütünün açılımı şöyle: “Special Executive for Counter Terrorsm Reveng and Extortion…” Hikâyede NATO da, atom bombası da var. Bond’un Aston Martin DB5 adındaki çok işlevli arabası da unutulmamalı. Bond bu arabayı ilk defa bir önceki film “Altınparmak”ta kullanmıştı. Bir de “Jetpack” de var Bond’u havada uçuran. Filmde, NATO’nun “Avro Vulkan” jeti de gözdağı veriyor bloğun öteki tarafına. Film Paris’te açılıyor ön jenerik sonrası. Bu açılışla da seyirci, kötü adam Emilio Largo’yla tanışıyor önce. Bu filmde bolca sualtı görüntüleri de var. Bond’un köpekbalıklarıyla dolu olan denize dalışı heyecanlı ve nefes kesici. Bu film, en sulu ve en heyecanlı Bondlardan biriydi. 
“Yıldırım Harekatı”nın ikinci çevrimi, 1983 yılında “Never Say Never Again-İnsan Gibi Yaşa” filmiyle gayriresmi Bond olarak sinema tarihindeki yerini aldı.. Asla Bond filmlerinde oynamayacağını söyleyen Connery’yi Bond olmaya ikna ettiler. Şubat 1985’te ülkemizde vizyona çıkan bu film televizyonlarda orijinal adının birebir çevirisi olan “Asla Asla Deme” adıyla gösterildi ve bu adla ünlendi maalesef. Bizim için aslolan vizyona çıktığı adı elbette. “İnsan Gibi Yaşa” filmini Irvin Kershner yönetti. Senaryoyu Lorenzo Semple Jr. yazdı. Gayriresmi Bond’un müziğini Michel Legrand yaptı. “Never Say Never Again” şarkısını Lani Hall okudu. Görüntülerse Douglas Slocombe’un’du. M’i Edward Fox, Q’yu Alec McCowen ve Moneypenny’yi Pamela Salem canlandırdı. Bond kızlarıysa Domino’yla Kim Basinger ve Fatima’yla Barbara Carrera’ydı. Kötü adamlarıysa Maximilian Largo’yla Klaus Maria Brandauer ve Ernst Stavro Blofeld’le Max von Sydow’du. 
Stavro Blofeld’le Donald Pleasence’dı. “You Only Live Twice” şarkısını da Nancy Sinatra okumuştu ön jenerikte. UA’nın logosu da vardı. Film, ön jenerik öncesi uzayda açılıyor. Soğuk Savaş, ABD’yle Sovyetler Birliği arasında uzaya mı taşınmıştır? Bir uzay aracı, NASA’nın uzay kapsüllerini kaçırıyor ve ABD’yle Sovyetler’in arasında gerilim yükseliyor. M16, Bond’u Tokyo’ya yolluyor. Bu sırada Sovyetler’in de uzay aracı kaçırılınca işler daha da çıkmaz hale gelirken, seyirciler için de nefes kesici macera başlıyordu böylece. Yine her şeyin ardında Spectre var tabii ki. Çin, ABD’yle Sovyeler’in arasını daha da germek için bu olaylara finansal destek veriyor. Amacı 3. Dünya Savaşı’nı çıkarmak. Filmdeki araba takip sahneleri de çok sıkı. İyilerin helikopteri kötülerin arabasını yukarıya çekiyor. Özgün buluşmuş. Final bölümü gerçekten çarpıcı ve gerilim yaratılabilmiş. Film, Fleming’in 1964’te yayımlanmış aynı adlı kitabından uyarlanmıştı. 
şarkısını da muhteşem Shirley Bassey söylüyordu. Bond kızları da Tiffany’yle Jill St. John ve Plenty’yle Lana Wood’du. Kötü adam da elmas hırsızı Ernst Stavro Blofeld’i oynayan Charles Gray’di. Filmde elmas kaçakçılarının peşinde bir Bond var. Elmaslar ortadan kaybolmaya başlayınca Bond araştırma yapıp Blofeld’in peşine düşüyor. Blofeld, hiç uslu durmuyor. Bu filmindeki derdi de lazer silâhı üretmek. Film, ön jenerik öncesi Bond’un Blofeld’e ulaşıyor. Blofeld, estetik ameliyatla kopya Blofeld yapmak üzere. Bond, Blofeld’i kaynayan çamurun içine gönderiyor. O, Blofeld miydi? Sonra, boynunda elmas kolye olan beyaz kedinin çığlığıyla ön jenerik başlıyor. Fonda da Shirley Bassey “Diamonds Are Forever” şarkısını söylüyor. Elmaslar, ırkçı Güney Afrika Cumhuriyeti’nde madenlerden çıkarılıyor. İşçiler, küçük parçalar halinde elmas çıkartıyorlar ve bunu Blofeld’e satıyorlar. Hikâyede, Blofeld’in sadık adamları Bay Wint (Bruce Glover) ve Bay Kidd (Putter Smith) var. Siyam ikizleri gibi ve acımasızlar. Geceleyin Las Vegas sokaklarındaki arabayla kaçıp kovalamaca heyecan verici. Çünkü polisler Bond’un peşinde. Sonunda Bond, bu filmde de dünyayı bir daha kurtarıyor. Shirley Bassey’nin şarkısıyla mutlu son, daima…
Wachowski Kardeşler ve Tom Tykwer’ın ortaklaşa yönettikleri 
kadın gazetecinin nükleer enerji reaktörü yolsuzluğunu ortaya çıkarmak için tehlikeli bir maceraya atıldığı ve şiddetle Pollack / Pakula siyasi gerilim filmlerini anımsatan üçüncü öykü 1970’ler San Fransisco’sunda geçiyor. Dördüncü ve filmin komik katmanında, erkek kardeşinin oyunuyla huzur evine düşmüş yayıncının günümüz İskoçya’sında geçen Ken Loach usulü ‘Guguk Kuşu’ serüveni yer almakta. 21. yüzyıl ilerlerken sular altında kalmış eski Seul’un yerine inşa edilen yeni şehirde sendikalı devrimci ile köle klonun şiirsel aşkını anlatan ve şahsi favorim olan beşinci hikâyede ‘Blade Runner’ tadı alırken, son öyküde nükleer kıyamet sonrası ilkel bir dünyaya savruluyoruz.
uzun süreli olmadığı, yeni bir bedende yaşamımızın seçimlerimiz (iyilik ya da kötülük) doğrultusunda yön bulacağı şeklinde özetlenebilecek meselesine uygun bir seçim. Buna uygun olarak, oyuncuların kimi zaman yaşları, kimi zaman fiziksel özellikleri, kimi zaman daha da ileri giderek cinsiyetleri değişmekte. Bu değişimlerdeki makyaj çalışması genellikle başarılı. Bu konuda filmin önemli handikapı, altı ana karaktere bürünmüş Tom Hanks veya Halle Barry gibi yüzü fazla eskimiş star oyuncuların kullanılmasının getirdiği inandırıcılık sorunu olmuş. Buna karşılık, Jim Sturgess, Ben Whishaw gibi yeni veya Jim Broadbent gibi kalıptan kalıba girebilen tiyatro kökenli deneyimli oyuncuların yer aldığı bölümler çok daha etkileyici.
meditasyon. Çizdiği gelecek tablosu ise oldukça karamsar. En büyük kozu ise çarpıcı görselliği. Burada filmin iki saygın görüntü yönetmeninin (‘Cesur Yürek’ten Oscar’lı Jon Toll, Tykwer filmleri ‘Koş Lola Koş’ ve 
anlamda kaos ve yabancılaşma yaşatıyor. Wachowski kardeşlerin yönettiği İlk bölüm 1849 yılında Güney Pasifik’te açılıyor. Gezgin avukat Adam Ewing, bir gemide seyahat ediyor. The Pasific Journal’da yazılar yazıyor. Adam, tarlalarda çalışan siyah köleleri görür. Sonradan adı Autua olan bir siyah kölenin kırbaçladığını gördüğünde bayılıyor. Gemide doktor Goose, ona içinde kurtçuklar var diye yanlış tedavi yapıyor. Doktorun aklını alansa Adam’ın sandığı. Girişken Autua, kaptanı, sonra da Adam’ı etkiliyor. Adam’la da iyi dost oluyorlar. Autau, Chatham Adaları’nda yaşayan Moriori halkından. Bu adalar, Yeni Zelanda taraflarında. Bu dostluk onun hayatını kurtarıyor. Eve dönen Adam, köleliğe başkaldırıyor ve eşiyle beraber yollara düşüyor. Bu bölümde Steven Spielberg’ün 1997 yapımı “Amistad” filmine saygıyı hissettik. 
Şimdiki zaman, yani 2012 yılı… Dördüncü bölümde Dermont “Duster” Hoggins, “Knucke Sandwich” (Sadviç Boğumu) otobiyografik kitabının kokteylinde, kitabını yerden yere vurmuş kitap eleştirmeni Felix Finch’i binanın tepesinden aşağı atıyor ve hapse giriyor. Yönetmenler neden kitap eleştirmenlerini öldürüyorlar? Kitap eleştirmenleri entelektüel ve yazdıklarının geleceğe kalma ihtimali var. Buradaki öldürme ölümsüzlüğe bir metafor. Bir gün yönetmenlerin sinema eleştirmenlerini de öldürmesini umalım. Şimdilik oraya varmak uzak ihtimal. Yayıncı Timoty Cavendish, yazarının hapse girmesiyle tam bir vurgun vurdum dediğinde Hoggins’in yakınları ortaya çıkıyor Hoggins’in hakkını istiyorlar. Tykwer’in yönettiği bu bölüm adı “Timothy Cavendish’in Kokunç Çilesi…” Timothy, yardım için kardeşine başvursa da hınzır kardeşi onu huzurevine gönderiyor. Timothy bu cehennem durumdan kurtulmak için plânlarını uyguluyor ama hemşire Noakes’i aşabilirse. Onun gibi bu hallerinden memnun olmayan yaşlı insanlar da var. Plâna onlar da dahil olunca eğlenceli bir kaçma macerası başlıyor. 
kandan olan Hae-Joo, hayatını riske atarak onu kaçırıyor. Hae-Joo ona klonlanmanın nasıl yapıldığını da gösteriyor. Rahmi artık işe yaramayan kızlar sabun olup yeni klonların besinine dönüşüyorlar. Elbette iki genç yan yana olunca aşk da hemen geliyor. Hae-Joo, Sonmi’yi bir inanç için kaçırmış. Kendi gibi düşünenler de Sonmi’nin düşünceleriyle dünyayı değiştireceğine inanıyorlar. Sonmi, özgürlük yolunda ağzından, “Ana rahminden ölene kadar, insanlar yalnız yaşayamaz. Birilerine muhtaçlar” diyor. Wachowski kardeşlerin yönettiği bu bilimkurgu bölümü, “Matrix” filmlerinin tadında. Bilgisayarla yaratılmış atmosferin yanında çok insana dair olan şeylerin arandığı bir bölüm de ayrıca bu. Görselliği hemen etkiliyor. Öncelikle Yeni Seul’un yapay dünyası. Wachowskiler, bazı anlarda seyircilerin adrenalini de yükseltiyorlar. Özellikle yüksekten korkanlar için. Evet, Sonmi öyle güzel ki. Gelecekte Tanrı en güzel kızları Uzakdoğu’da mı dünyaya getirecek, diye düşünüyorsunuz. Sonmi, güzelliğiyle insanı titretiyor.
Her yıl olduğu gibi bu yıl da festivallerin ardından her zaman olduğu gibi magazin içerikli tartışmalar başladı. Bu yıl farklı olarak sektör örgütleri de topa girdi. Meslek birliklerinin neredeyse tamamı, Film Yönetmenleri Derneği’nin öncülüğünde “meslek etiği” açısından yakışıksız bir bildiri yayınladılar. 
Sinemamızı temsil eden meslek birlikleri için bu konular önemli değil mi? Sinema festivallerinin kalitesinden biz de sorumlu değil miyiz? Bozuk bir Türkçe ile haykırıyorlar: “Ödülü iptal edin.” Bir sinemacı olarak bu incitici ve erdemsiz talepten çok rahatsız oldum. Üzüntüm, sadece ödül kazanan yapımcı-yönetmenin, ezilen bir ulusun sinemacısı olması değil, daha çok meslek etiğimizin seviyesidir.
Bu yıl Antalya’da DUYGU SAĞIROĞLU’na “onur ödülü”nün verilişi sırasında hepimiz duygusal bir eziyet yaşadık. Ödülü vermek üzere sahneye çağrılan kişi, ödülü verip sahneden inmek yerine mikrofona yöneldi. Belki on dakika elindeki kâğıttan hamasi sözcükler okudu. Seksen yaşındaki ve altmış yıllık sinemacı DUYGU SAĞIROĞLU hak ettiği ödülü “konuşmacı”nın elinden almak için ayakta bekledi. Sonunda seyirciler adamı yuhalayınca konuşmasını kesti. 
düşülüyor. Yolda Hintli bir göçmen Seferis’le karşılaşıyor kahramanlarımız. Seferis, tarihin ilk göçmenlerinden. Britanya’da köşeyi dönmeyi hayal ediyor. Britanya’ya girmek kolay değil. Giriş belgesi gerekiyor. Seferis, yanında getirdiği bir fidan çay, Britanya’nın da kaderini değiştiriyor ve ünlü beş çaylarını başlatıyor. Antikloraks, güzel Ofelya’ya aşık. Ofelya da bu aşırı centilmen Antiklotraks’tan bıkmış. Çünkü onun ruhunda macera var. Müzikten ve şiirden hoşlanıyor. Oburiks, görgü uzmanı Bayan Mekintoş’u görür görmez göğsünün kalbi olan yerinde hızlı bir şeyler atmaya başlıyor. Asteriks, güzel lâflarla kadınları büyüleyeceğini sanıyor, hâlâ… İşte bu durumlar olurken Sezar, mancınıklarıyla kayaları 
şehre yağdırıyor. Hikâyeye olmazsa olmaz Normanlar da katılıyor. Onların da derdi korkunun nasıl olduğunu öğrenmek. Bayan Mekintoş, İngiliz kibarlığını Norman Aklıtuhaf’a öğrettiği sahneler çok eğlenceli. Bayan Mekintoş, öğrettiklerini iyice göreblmesi için Aklıtuhaf’ın gözbebeklerini sürekli açık tutturuyor. Bu an, Stanley Kubrick’in Anthony Burgess’tan uyarladığı 1971 yapımı “A Clockwork Orange-Otomatik Portakal” filminde Alex’in başına gelenlerden ödünç alınmış. Filmde İngiliz kibarlığıyla da epey dalga geçilmiş ve insanı gülmekten kırıp geçiriyor. Muhtemelen İngilizler de eğlenecekler. Mazallah bizlerle dalga geçiyor olsalardı Fransızlara neler demezdik. Sonunda iyiler kazanıyor ve Britanya İngilizlere kalıyor. 
Normangiya’da Bretagne (Britanya) bölgesinde Brötonlar var. Brötonlar, İrlandalı, Galli ve İskoçlarla yakın akraba. Yani hepsi Kelt ırkından geliyorlar. İngilizler adayı istilâ etmeden önce de bu ada Britanya olarak adlandırılıyordu. Filmi seyrederken mantık ve tarih hatalarını bir tarafa itip kendinizi bu eğlenceye bırakmak daha iyi. René Goscnny (1926 – 1977), 1946’dan itibaren Belçikalı karikatürist Morris’in (1923 – 2001) çizdiği “Red Kit” çizgi romanın hikâyesini yazdı. Gossinny, Albert Uderzo’nun (1927) çizdiği “Asteriks” çizgi romanının da hikâyesini yazdı. Sinemada ilk 
macera 1999 yılında başladı. “Astérix et Obélix contre César-Asteriks ve Oburiks Sezar’a Karşı” filmini Claude Zidi yönetti. Alain Chabat’nın yönettiği 2002 yapımı “Astérix & Obélix: Mission Cléopâtre-Asteriks ve Oburiks: Görevimiz Kleopatra” filmi muhteşemdi. 2008’de Frédéric Forestier ve Thomas Langmann’ın ortak yönettikleri 
Meselenin 
Bir başka eleştirel yaklaşım, köklü festivallerde ayrı bir kategorinin başlığı olan “İlk Filmler” için de söz konusudur. Genç sinemacıları keşfetmek ve kitlelerle buluşturmak ile sadece on filmin yarıştığı ana yarışmada sekiz ilk filme yer vermek farklı gerçekliklerden söz etmektir ve bu duruma yol açan gelişmeler incelenmelidir. 
1900’deki ölümüne dek ruh sağlığı ve organik rahatsızlıkların tedavisine ilişkin bir düzineye yakın eser vermiş. Ancak kendisine tıp tarihindeki popülaritesini sağlayan ve yönetmen Tanya Wexler’in filmine ilham veren özelliği, ilk elektrikli vibratörün mucidi olması. Tarihsel kaynaklara göre, kas ağrılarının giderilmesi için Granville’in tasarımı olarak piyasaya sürülen cihaz, mucidinin itirazına rağmen cinsel ihtiyaçların ya da dönemin yaygın kullanımıyla ‘histeri’nin tedavisinde kullanılmaya başlanmış. Sanayi Devrimi’nin baş döndürücü bir hızla yeni keşifleri getirdiği geçtiğimiz yüzyıl başlarında, cinsellik alanında çığır açan bu yeni buluşun üretimi hızla yaygınlaşmış ve yıllar içinde yeni modelleri geliştirilmiş. Son jeneriği bekleyen izleyicilerin cihazın tarihsel gelişimini izleme fırsatını bulacaklarını ayrıca belirtelim. 
adamış öncü feminist-sosyalist isyankâr büyük kıza, cinsel şifa peşindeki zengin kadınlara bekleme salonunda piyanosuyla Chopin noktürnleri çalan hanım hanımcık uysal küçük kıza, iki genç kadın arasında gidip gelen genç adam ve beklenen mutlu sona varıncaya kadar tüm beklentiler birer birer karşılanmış. Viktorya İngilteresi’nin sınıf farklılıklarını çarpıcı biçimde yansıtan dönem tasviri, yok sayılmış kadın cinselliğinin şaha kalkışının yer yer İtalyan seks komedilerinin sınırlarını zorlayan sahneler eşliğinde sergilenişi de cabası. 
Türkçesi bu kadar bozuk olan 
Bir kaşık suda fırtına koparan bildirideki konu “yeni” değildir. Fatih Akın’ın 
“Bir -lokma?- ekmekten yiyeceksin, bir baklavadan, bir ekmekten, bir baklavadan.” Bu sözleri, ekmeği kendinden iyi tanıyan, baklavayı ömründe hiç görmemiş, tatmamış, sadece duymuş… unutamamış, bilmediği tadı hep ağzında, bir “köylü”müz söylüyor. [Ekmeği herkes bilir ama baklavayı bilmeyen vardır. Bunu “köylü”müzde belirtmek ne kadar doğrudur. Evde anası, bacısı mutlaka hamur açar, hamurdan bir şeyler yapar, açtığı hamuru da -Anadolu ne bilinmezlerle doludur- (belki) baklava için açar. Böyle bir evin delikanlısı da, “bir ekmekten, bir baklavadan” hayaline yutkunmaz… Hiç görmedi ise askerde görmüştür/yemiştir, hayalini kurduğu baklavayı.] 
Günaydın’ın oynadığı bir diğer film: Güzel Bir Gün İçin (1965 / Haldun Dormen). Günaydın, bu filmdeki rolü ile 1967 4. Antalya Film Festivali’nde En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu ödülü aldığı gibi En İyi Senaryo Yazarı ödülünü alır. (Senaryo yazarları -bazen- filmlerinde oynar da…!)
2012 yılı, sanat camiasından (ben sadece -özellikle- sinemayı ve -biraz da- tiyatroyu izleye bildim) birçok kişiyi yitirdiğimiz bir yıl oldu. Birçok büyük usta gitti. Bugün (17.10.2012) Teşvikiye Camii yine bahçesini doldurmuştu. Özellikle dikkatimi çeken şu oldu: Erol Günaydın’ı hep yıllar öncesinde beyazperdede gördüğümüz gibi hayal ettiğimizden, O’nun ve bugün cenazesine gelen üç aşağı beş yukarı akranlarının hepsini bugünkü yaşlanmış halleri ile görünce, hepsini perdede ve sahnede ilk gördüğüm (gördüğümüz) halleri ile hayal ettim, gözümde canlandılar. Zaman (bazı) insanlara çok acımasız davranıyor. Ama teselli bulduğum bir konu şu, başta Günaydın olmak üzere o ustaların yetiştirdiği, bugün olgunluk dönemini yaşayanlar ile daha sanatının ilk basamaklarını çıkan, yeni gelenlerin bir kısmı -konuşmalarının bir yerinde- sadece Günaydın’dan söz ediyorlardı… Bir de çelenkleri ve bizzat kendileri orada olan (bazıları) vardı, onlara söylenecek tek bir söz var: “günaydın” (!). 
olan Norman’ın, bir de çılgın büyük amcası Prenderghast var. Prenderghast da Norman gibi ölülerle iletişim kurabiliyor. İşte bu amca, öldükten sonra hayalet olarak okulun klozetinde Norman’a bir kitabı alıp 300 yıl önce cadı diye yakılmış 11 yaşındaki Aggie’nin mezarı başında okumasını istiyor. Aggie’nin ruhu öfkeyle dolu ve gece o ruh kasabaya felâket getirebilir. Norman, korksa da bir masal kitabını yanlış mezarın başında okumaya başlayınca başka zombileri uykusundan uyandırıyor. Onlar da mahkemede karar veren yargıç ve diğerleri. Ruhlar hayalet olarak kasabalıya görünürken kasabaya korku iniyor. Hayaletler kimseye zarar vermiyor. Mahkeme, 300 yıl önce korkudan dolayı Aggie’nin yakılmasına karar vermiş. İşte Aggie, çocukluğunu yaşatmayan bu mahkemeye öfke dolu. Küçük Norman, işte bu dertleri çözmesi gerekiyor. Küçük Aggie’nin öfkesi tüm zelzelelerden daha tahripkâr çünkü. 
bildiği işi yapıyor. Televizyonda bu durum daha önceden başlamıştı. Tenisi çeken yönetmen ve kameramanlar futbol maçlarını çekmiyor. Belki de en iyisi bu. Çünkü iş anlamında alan genişliyor böylece. 2012 yapımı 
görülmeye değer. Filmdeki göndermeler de çok hoş. Norman ve Babcock adları insanın zihninde bir şeyler çağrıştırıyor. Küçük Norman’ın adı, büyük usta Hitchcock’un 1960 yapımı siyah-beyaz “Psycho-Sapık” filmindeki Norman Bates’den geliyor. Soyadıysa Hitchcock’u çağrıştırıyor. Bunun yanında küçük Norman’ın büyük amcası Prenderghast’ın adı, “Sapık” filmindeki dedektif Arbogast’tan ödünç alınmış. Jon Brion’ın fonda duyulan müzikleri de muhteşem. Filmin son jeneriğinde, Bernard Hermann’ın “Sapık” filmi için bestelediği tema müziğinin tadı da vardı. Son jeneriği okuduktan sonra yönetmenlerin marangoz aletleriyle korku sinemasının ustası John Carpenter’a da bir selâmı var.