Alanya’da tam 9 yıldır yürütülen bir Belgesel Film Festivali var. Belgeselin önemine inanıp, tamamen gönüllülük esasına dayanarak bu işi 9. yıla kadar taşımayı başarmışlar. Bizde bu başarı hikâyesini merak ettik ve Alanya Belgesel Film Festivali başkanı Zeynep Banu Özbek ile sizin için konuştuk…

Zeynep Hanım Alanya Sinematek Derneği Başkanı olarak bu derneği kurmaya nasıl karar verdiniz?

Ben Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü mezunuyum, İstanbul’da okurken İstanbul Film Festivali’ndeki filmlerin sıkı bir takipçisiydim. Bu süreç içinde Türkiye’de Sinematek Derneği’ni kuran sevgili Onat Kutlar ile tanışma, sinema hakkında verdiği derslere katılma şansını da yakalamıştım. Resim bölümündeki yüksek lisansımı tamamladıktan sonra 1989 -1990 yılları arasında Alanya’ya yerleştim… Alanya, Türkiye’ de sinema salonu açılan ilk ilçelerden biri olmasına rağmen, benim yerleştiğim tarihlerde bir tane bile sinema salonunu yoktu… Açılan salonların hepsi ekonomik nedenlerden dolayı kapanmıştı. Bizde bu yüzden film izlemek için Antalya’ya gitmek zorunda kalıyorduk. Fakat bir süre sonra bu işin böyle yürümeyeceğini anladık. Antalya – Alanya arası 2 saat… Bu zor ve ciddi zaman isteyen bir zevk haline gelmeye başlayınca sinemaya gönül vermiş olan dostlarla bir araya gelip derneğimizi kurduk. Ardından da açık hava film gösterimlerine başladık.

Tam olarak kaç yılında başladınız gösterimlere ve bu süreç ne kadar devam etti?

1994 yılında Alanya Sinematek Derneği’ni kurduk. Ağırlıkta bayanlardan oluşan, sanata düşkün, keyifli bir gruptu bizimkisi… Basından takip edip, yeni olan ya da görmeyi tercih ettiğimiz filmleri İstanbul’dan getirtip, Grand Kaptan Otel’in terasında akşamları açık hava gösterimlerinde hep beraber izliyorduk. O kadar güzel günlerdi ki, düşünebiliyor musunuz, elinizde şarabınız, yıldızların altında film izliyorsunuz… Gün oldu Yılmaz Güney’in “Yol” filmini ağlayarak, kimi zaman “Kuş Kafesi” gibi filmleri kahkahalarla izledik.

Sonrasında Alanya’da sinema salonları açılmaya başlayınca bu konudaki misyonumuzu tamamladığımızı düşünüp 2001 yılından sonra belgesel filme yönelik festival çalışmalarına başladık.

Festivale başlama sürecinde kimlerle çalıştınız?

Bizler bu yola çıkmaya karar verdiğimizden itibaren BSB (Belgesel Sinemacılar Birliği) yönetim kurulu her daim yanımızda, destekçimiz ve yol göstericimiz oldu. Bunun yanında elbetteki Alanya Belediyesi ve yine Alanya Ticaret Odası desteklerini hiçbir zaman esirgemediler. İlk günden beri yanımızda yer alan, bizleri destekleyen Novum Touristik, bu sene destekleri ile yanımızda olan Aska Otelleri, Titan Otel Grup, Özel Hamdullah Emin Paşa Koleji ve önceki yıllara dair adını sayabileceğim birçok şahıs ve firmaya sizin aracılığınızla yürekten teşekkür etmek istiyorum…

Neden sinema değil de, belgesel film ile ilgili bir festival yapma ihtiyacı hissettiniz?

Sinematek Derneği olarak belgeseli çok önemsiyoruz. Toplum olarak gazete, kitap okuma alışkanlıklarımızı yitirmeye başladık. Bunun da merak etme, araştırma duygularımızı körelmesine neden olduğunu üzülerek gözlemliyoruz. Sonuçta toplumsal hafızamızda ciddi boşluklar oluşmaya başladı ki bu geçmişe sahip çıkabilmek adına çok tehlikeli bir gelişme… Bu anlamda belgesel sinemanın yaşanan gerçekleri gelecek nesillere taşımak ve hatırlatmak adına önemli bir görevi üstlendiğine inanıyoruz. Fakat maalesef belgesel sinemayı sadece hayvanlar alemi ile ilgili kayıtlardan ibaret sanan bir toplumumuz var. Mevcut bilinci değiştirmek ve bu misyonu yerine getirebilmek için elimizden geldiğince belgesel sinemayı toplumun gündeminde tutmayı amaçladık. Belgesel Film Festivali de bizi amacımıza ulaştıracak en güzel yollardan biriydi.

Festivale başlamanızdan bugüne kadar neler değişti izleyicide?

Bugün 9. yılını kutladığımız festivalimizde bir şeyleri değiştirdiğimizi net olarak gözlemleyebiliyoruz, Alanya’da ciddi bir belgesel film izleyicisi oluşmaya başladı… Artık “Biz ilkokuldayken öğretmenimiz bizleri sınıfça belgesel izlemeye sizin festivalinize getirirdi” diyen gençlerle tanışıyoruz ve bu durum bizim görevimizi başarıyla gerçekleştirdiğimizi gösteriyor.

Festivalin içeriği nasıl bir programdan oluşuyor?

Bu sene de diğer yıllarda olduğu gibi Ulusal ve Uluslararası birçok yönetmenin belgesel filmini ağırlıyoruz… 20’si kadın yönetmenin olmak üzere toplam 44 film festivalimizde yer alıyor… Önceki yıllarda olduğu gibi bu sene de Türk yönetmenlerimizin bir kısmı ile festival süresince Alanya’da beraberiz. Bu yönetmenlerimiz film gösterimlerinin ardından seyircilerin film ile ilgili ya da belgesel sinemaya dair sorularına cevap verecekler.

Önümüzdeki senelerde festivalinize yurtdışındaki yönetmenleri de konuk etmek istiyor musunuz?

Önümüzdeki sene 10. yılımızı kutlayacak olmak bizi çok heyecanlandırıyor. Ağırlıkta bayanlardan oluşan bir yönetim olduğumuz için festivale evlâdımız gözüyle bakıyoruz. Ve bu çocuğun 10. yaşına girebiliyor olması, emeklerimizin karşılığını görebiliyor olmak bizleri çok onurlandırıyor. Bu anlamda daha geniş donanımlı bir program hazırlayacağız. Yurt dışından da film seçkimizde yer alacak olan yönetmenleri festival süresince ağırlamak, belgesel sinema hakkında konferanslar vermek, atölye çalışmaları gerçekleştirmek arzusundayız. Elbetteki bu arzumuzun gerçekleşebilmesi için sponsorlarımızın desteği çok önemli. Önümüzdeki günlerde 10. yıl için çalışmalarımız başlayacak. Festivali uluslararası boyuta taşımamızın kültürel ve tanıtım anlamında Alanya’ya çok değer katacağına inanıyoruz.

Röportajımızı burada sonlandırıyoruz, verdiğiniz yanıtlar için çok teşekkür ederiz…

Ben teşekkür ederim…

(08 Haziran 2010)

İlayda Vurdum

www.ucansupurge.org’da yayınlanmıştır. (03 Haziran 2010)