1960’lı yıllarda, Fransa’da kürtaj henüz yasakken, genç bir kızın istenmeyen hamileliğini sonlandırmak için yaşadıklarını anlatan, ödüllü film 4 Şubat itibariyle gösterime çıkıyor.

Daha önce İstanbul Filmekimi’nde ve Antalya Film Festivali’nde izlenebilen film, iki yönden önemli. Birincisi; yasaklar nedeniyle istenmeyen hamileliklerin sonlandırıl(ama)ması nedeniyle yaşanan acılar. İkincisi de yasakların yaşamı ne denli etkilemesi…

Kürtaj, Annie Ernaux’un aynı isimli otobiyografik romanından uyarlanmış. 78. Venedik Uluslararası Film Festivali’nde Altın Aslan’a layık görülen film gerçekçi anlatımıyla öne çıkıyor.

Başrol oyuncusu Anamaria Vartolomei, kendinden emin bir duruşla cesur ama aynı zamanda kırılgan bir Anne karakteri çiziyor ve gerçekten başarılı. Film, başarılı bir öğrenci olan ve akademisyen olmasına kesin gözüyle bakılan Anne’in kimden, ne zaman ve nasıl hamile kaldığıyla değil, yaşadığı sorunla ilgileniyor. Nasıl yalnız kaldığı, çevresinin bir anda nasıl boşaldığı, çözümsüzlüğün girdabında kimsenin elini tutmadığı filmi izleyenler de o çaresizliği yaşıyor ister istemez.

Erkek egemen toplum kadınları görmezden geliyor, görebilenlerse fırsatı değerlendirmeye çalışıyor; ne yazık ki durum bu. Bizim ülkemizde de benzer öyküler anlatılır konuşma aralarında… Bu, ne övünülecek bir durum ne de sonrasında mutlu olunacak bir şey; düpedüz çıkarcılık ve apaçık düşmanlık.

Anne, aynı yurt odasını paylaştığı kızların konudan ödleri koptuğunu bildiği için, ilkin, bu işleri bileceğine inandığı sınıfından bir erkek arkadaşına danışıyor. O da, neredeyse bütün erkekler gibi bu durumdan faydalanmaya kalkışıyor. Kız arkadaşlarına anlatmaya çalışınca, kendilerini ilgilendirmediği için uzaklaşıyorlar. Bu, zaten çözümsüz kalan Anne’in kitaplardan okuyarak kendince yurt odasında işlem yapmaya çalışmasına yol açıyor. Sonuç, tabii ki başarısız.

Yalın anlatımı ve gerçekçi görüntüleriyle (Anne rolünü başarıyla canlandıran oyuncunun hakkını vermeli muhakkak) övgüyü hak eden filmin 1960’larda geçtiğini, Fransa’daki kürtaj yasağı nedeniyle biliyoruz. Bizim ülkemizde siyasal iktidarın kürtaj karşıtlığı söylemiyle fiilen yasaklanması nedeniyle benzer durumların yaşanıyor olması, belki de iki ülke arasındaki 50 yıllık kültürel, psikolojik, sosyolojik farkı da seriyor gözler önüne.

Hamileliği önleyici tedbirler yaygın ve kullanılıyor olsa da gençlerin bir dönem yaşadıkları zorlukların ne denli yaşamsal olduğunu fark etmek ve o hissi anlayabilmek için izlenmeli. Bir de tabii, kimsenin ilkel yollarla kendi kendine böyle bir şeyi yapmaya çalışmaması gerektiği konusu var…

Filmin özeti bir diyalog: “Hastalık mı geçirdin?” “Evet, sadece kadınların başına gelen bir hastalık, kadınları hayattan alıkoyan ve ev hanımı olmasına yol açan bir hastalık!”

Kürtaj, (L’événement / Happening), Yönetmen: Audrey Diwan, Oyuncular: Anamaria Vartolomei, Kacey Mottet Klein, Luana Bajrami, Louise Orry-diquero… 4 Şubat 2022 tarihinden başlayarak gösterimde…

(02 Şubat 2022)

Korkut Akın

korkutakin@gmail.com