Kentte veya köyde yaşayalım, hemen hepimizin ortak sorunlarından birisi göçmenler. Herkes kendince bir suçlu bulmuş, saydırıyor peşi sıra. Ama kimse onlara sormuyor, onları görmüyor.
Göçmenlik sorunu…
Toplumsal değişimin kilit figürünün sanatçı olduğunu söyleyen ve sanatı gizli bir kod olarak görmeyen (kabul etmeyen) Ai Weiwei, “Geride Kalanlar” belgeseliyle günümüzün en büyük toplumsal sorunu olan göçmenliği ele alıyor.
Ölüm Pahasına…
Bugün dünyanın dört bir yanında insanlar zorunlu göçe tabi tutuluyor. Kimi siyasi kimi ekonomik kimi toplumsal nedenlerle bulundukları, yaşamlarını sürdürdükleri toprakları bırakıp yollara düşüyor. Hem de ne zorlu koşullar altında, ne acılar çekerek… ölüm pahasına.
Sanatı sadece estetik bir uygulama olarak görmek, belki de en yanıltıcı durum. Ai Weiwei, yeni sorular ortaya atmak için çaba harcadığını söylüyor. Tabii, sanatıyla siyasi duruşunun bir bütün olduğu gerçeğinin altını çizerek.
2017 yılında “İnsan Debisi” (Human Flow) için 23 ülkede, 40’tan fazla sığınma kampında, 600’ü aşkın görüşmeyle bir belgesel yapmıştı… Bu kez Ortadoğu’nun cehennem ateşi altındaki çatışma bölgelerinden kaçarak Türkiye, Yunanistan, Fransa, İtalya, Almanya, İsveç’e gitmek isteyen Suriyeli, Afgan, Iraklılar ile Afrika’nın Orta Asya’nın çeşitli ülke vatandaşlarını belgelemiş Ai Weiwei. Ne denli zorluklar yaşadıklarını, sizler hemen her gün batan tekne, yakalanan mülteci haberlerinden biliyorsunuz. Peki, ya kurtulanlar, sınırları aşmayı başaranlar?
65 milyon insan…
Günlerce, sıcakta soğukta, yağmurda çamurda yol almaya çalışan, iki arada bir derede kalmış insanlar onlar… Bugün dünyada 65 milyon insan göçmen olarak başka ülkelerde yaşamaya çalışıyor. Aşağılanıyorlar, küçük düşürülüyorlar, suçlanıyorlar (ki, en çok bizim ülkemizde yaşanıyor bunlar). 12 Eylül karanlığından kaçıp da Avrupa’ya sığınan insanlar da benzer sorunlar yaşamışlardı, onlar da aşağılandıkları ve bir cevap vermedikleri için gergindiler, kızgındılar. Tıpkı “Geride Kalanlar”da olanlar gibi.
Kucağında çocuğuyla polisten kaçmaya çalışan göçmenin bir kameraman tarafından çelmelenip düşürülmesini unutabilir misiniz? Ya Aylan Kurdi bebeği? İçiniz yanmıyor mu?
Ai Weiwei, özellikle karşıya geçmiş, “kurtulduğu sanılan” mültecileri bulmuş, konuşturmuş, onların yaşamlarını belgelemiş. Ai Weiwei’nin 78 dakika süren belgeselini izleyince, çektikleri acıları, içinde bulundukları zorlukları görünce nasıl olur da göz ardı edebilirsiniz. İnsan olanın bir kez daha düşünmesi gerekir. Muhakkak.
Geride Kalanlar
Yönetmen Ai Weiwei
Belgesel, 2018
(23 Ekim 2019)
Korkut Akın
Mültecilik, kaçış yolculuğundan kurtuluş yolculuğuna boydan boya dram… Bir de bu dramları yaratan “mültecilik” var. Suriye’de İslam devleti kurulacak diye yaratılan mülteciler var, onlara da mı üzüleceğiz. Haklı mültecilik var, haksız mültecilik var. Her mülteci aynı değil. Filmde bu da var mı acaba?