Fıkra bu ya: Ülkenin liderine bir resim galerisi gezdiriliyormuş, devasa boyutlu bir tablonun önüne gelinmiş, bir şövalyenin bir canavar ile kavgasını gösteriyormuş resim. Lider uzun uzun bakmış, tanıtımı yapan kişi ile bir süre konuşmuşlar, yürüyüşlerine devam ederlerken lider birden durmuş: “Bu da ne?” Devasa tablonun yanında nerede ise kaybolmuş küçük, bir takım -hatta kısmen çürük- meyvelerin resimleriymiş bu. Lideri gezdiren kişi, “Bir resim bu, ama bakın sizin bile dikkatinizi çekti.” demiş.

Şimdi, geçen Pazartesi “Yeşilçam Ödülleri”nin l.sinin töreni yapıldı, ödüller sahiplerini buldu. Ödüllendirmenin formatı çok cazip. 01.01.2007 ile 31.12.2007 tarihleri arasında gösterilen “yerli” filmlerin, oldukça kalabalık sektör çalışanları arasında yapılan değerlendirmesi sonunda üst sırada yer alanlar ödüllendiriliyor. Bir soru: Bu yıl kaç yerli film gösterime girdi, bunu belirlemek her halde zor değil. Peki bu filmlerin listesi değerlendirilmeye katılanlara duyuruldu mu ve bu filmlerin hepsi bu değerlendirmeyi yapanlar tarafından seyredilmiş miydi? Değerlendirme iki aşamalı, ilk değerlendirmeyi yapanların belirlediği, her branştan beş film ikinci değerlendirmede tekrar oylanıp sonuç alınıyor. Her iki değerlendirmeyi yapanların tüm filmleri görmelerinin olasılığı ne kadar. Bu bir festival değil, filmler bir yıl içinde farklı zamanlarda gösterime giriyor. Bir film yılın ilk günlerinde (01.01.2007), bir diğeri değerlendirmenin yapılmasından iki ay öncesinde… (24.12.2007). Filmlerin bir kısmı büyük tanıtımlarla ve çok sayıda sinemada ve peşi peşine devam eden haftalarda veya değişen sinemalarda farklılaşan haftalarda gösterilirken bir kısmı çok az sayıda -bazen tek- sinemada bir hafta gösteriliyor. Değerlendirmeyi yapacakların bir kısmını oluşturacak basın elemanları filmleri tanıtım gösterimlerinde izleme olanağı bulurken sektörün diğer elemanları filmleri farklı yollarda izleme olanağı bulacaklardır. Hangi yoldan olursa olsun, herkesin her filmi görme olasılığı yok. Sonra değerlendirmeyi yapan kişilerin sektör çalışanları olması nedeni ile bazı filmlerle yakın veya uzak ilişkilerinin olması kaçınılmaz. Branş elemanları (müzikçi / görüntü yönetmeni / senaryocu / oyuncu / yönetmen / yapımcı / … ) kendi branşlarının dışında da değerlendirme yapacaklardır, bu normaldir, yani değerlendirmeleri “branşla” sınırlandırmak haklı bir yöntem olmaz. Birde filmlerin şu veya bu nedenle popüler olması böyle geniş katılımlı bir değerlendirmede herhalde etkili olacaktır. Bu şekilde yapılan bir değerlendirmede, herhangi bir festivalde söz konusu olacak kriterler konulması da olası değildir. Yine de başlayan yeni bir şenliğimize hoş geldin deriz.

Tören gecesi konuşan organizasyonun önde gelen destekçisi Beyoğlu Belediye Başkanı, organizasyonun giderek gelişeceğini belki uluslararası bir format olacağını söyledi. Adı Yeşilçam Ödülleri olan uluslar arası bir şenlik. Yıl içinde gösterilen “yabancı” filmler de ayrı bir kategoride mi değerlendirilecek?

Yukarıdaki fıkranın bu yazı ile ilgisi nedir bilmiyorum, araştırılacak bir konuda değil ayrıca.

(27 Mart 2008)

Orhan Ünser

“Babam Romulus”, Büyük Savaş sonrası bir tür ‘yitik’ olan göçmen kuşağı insanlarından baba ile küçük oğlunun, çok özel bir kadın olan annenin problemli ‘arayış’ında verdikleri zorlu sınavı, acımanın ve merhametin en anlamlı hallerinde anlatıyor: Avustralya’nın geniş doğasında 1960 ve takip eden yaz aylarında Avrupa’dan göçmüş insanların sevgi arayışları, sizi tuhaf bir kaybolmuşluğun içine sürükleyecek.

“Kalpazanlar”, “soykırımın ortasında, sadece bir duvar kalınlığı mesafede ırkından insanlar öldürülürken katillerle işbirliği mi yapardın, yoksa…” sorusunu vicdanlara yerleştiren, ahlâksal ikileme düşüren, yaman bir film: Yabancı Film Oscar Ödülü’nü hakkıyla almış yani.

“Kesişme”, tamamen yabancısı olduğunuz bir ülkede kaçak çalışıp yaşamanın nasıl bir şey olduğunu adım adım, sakince ve içli bir tonda öykülüyor: Gerçekçi, neredeyse yarı belgesel gibi.

“Özgürlük Savaşçısı”, biraz “Yıldız Savaşları”ndaki Jedi felsefesinden, hafif “The Matrix” stilinden ve baskın biçimde “Yüzüklerin Efendisi”nden esinlenmiş bir video oyun uyarlaması olsa da, iki savaş sahnesindeki kusursuz aksiyon / mükemmel kurgu için bile izlenebilir: Sertliğinin 13 yaş alt sınırına göre ayarlanmış olduğunu anımsatmakta yarar var.

“Tanrının Vadisinde” Irak işgâli sürerken çekilmiş sağlam anti – militarist filmlerden, her sahnesi incelenebilecek bir sinema başyapıtı: İzlemek zorundasınız; çocuklarınızı anlamsız savaşlara sürüp birer ‘yaratık’ haline getirmemek insanlık göreviniz olduğu için!

(27 Mart 2008)

Ali Ulvi Uyanık

aliuyanik@superonline.com