Kenneth Branagh’ın Agatha Christie uyarlamaları sürüyor. Cinayetler kraliçesinin eksantrik dedektifi Hercule Poirot’yu bizzat canlandıran sinemacı 2017 yapımı ‘Doğu Ekspresinde Cinayet / Murder on the Orient Express’ ve geçtiğimiz yıl salonları ziyaret eden ‘Nil’de Ölüm / Death on the Nile’ın ardından yeniden gündeme yerleşen seriyi ‘Venedik’te Cinayet / A Haunting in Venice’ ile devam ettiriyor.

Branagh usulü ‘Doğu Ekspresi’ benim gibi Christie hayranlarını memnun eden, Sidney Lumet’nin yönettiği 1974 çevrimine taze kan aşılayan bir filmdi. Christie uyarlamalarının geleneği olarak yerleşmiş sinema dünyasının farklı kuşaklardan yıldızlarını bir kez daha aynı mekânda buluşturmuş olan yapım, beyninin gri hücreleri ile hareket eden dingin Poirot karakterine Bond misali bir canlılık bağışlıyor, CGI desteğiyle aksiyon kalıplarını zorluyor ve öyküyü kapalı tren mekânının dışına taşıyarak seyrine doyum olmaz bir kar operasına imza atıyordu.

Tarihi Mısır’ı ve onun görkemli yapılarını fon alan ikinci filmde olan bitenler ağırlıklı olarak Nil nehrinde süzülen, romanda olduğu gibi adını bir Mısır tapınağından almış lüks yolcu taşıtı ‘Karnak’ta geçer. 20 küsur yıl öncesinden, Birinci Dünya Savaşı’nın Belçika siperlerinden başlayan hikâye Bond’un belki de en güzel epizodu olan ‘Skyfall’da olduğu gibi ana karakterin geçmişini kurcalayıp onun duygusal aleminin kapılarını aralayarak, soğuk donuk kendini beğenmiş kibirli beyin adamını kanlı canlı bir insan olarak sunması ile ilginçleşir.

‘Venedik’te Cinayet’ ülkemizde Gönül Suveren’in çevirisi ile ‘Elmayı Yılan Isırdı’ adıyla yayımlanmış Christie’nin daha az bilinen 1969 tarihli ‘Hallowe’en Party’ adlı romanından serbest bir biçimde uyarlanmış. Öncelikle mekân sakin İngiliz taşrasından gizemli Venedik iklimine taşınmış. Gondollar ve güvercinler kentinin güz sonu sabahına yüzünde dehşet ifadesi ile uyanan Poirot’nun yeni serüveni İzlandalı besteci Hildur Guðnadóttir‘in tekinsiz yaylıları ile açılıyor, Haris Zambarlukos’un görkemli anamorfik görüntüleri eşliğinde yol alıyor.

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından bitap düşmüş ürkütücü kanallar kentinde yorgun Poirot inzivaya çekilmiştir. Ünlü dedektifin durağan hayatını renklendirmeye kararlı yazar dostu Ariadne Oliver ısrarla onu Cadılar Bayramı münasebetiyle düzenlenmiş bir partiye davet eder. 18. yüzyılın veba salgını günlerinde doktorlar ve hemşireler tarafından ölüme terkedilmiş eskinin lanetli yetim çocuklar yurdu şimdinin onarıma muhtaç ‘palazzo’sundaki toplantıya popüler medyum Mrs. Reynolds da davetlidir. Aynı gece, her tarafı dökülen geçmişin görkemli yapısının yeni sahibesi soprano Rowena Drake’in bir yıl önce kanala düşerek hayatını yitirmiş kızı Alicia ile temasa geçmek üzere bir ruh çağırma seansı tertiplenmiştir.

‘Venedik’te her ev perilidir’ deyimi yaygındır ama ‘savunmasızların sırtından geçinen fırsatçılardan hayatı boyunca hoşlanmadığını’ ifade eden eski tüfek Poirot gözünün tutmadığı medyumun foyasını çıkarmaya kararlıdır. Yaşamı boyunca sayısız suç, iki savaş ve felaketlere şahit olmuş, ne Tanrı’ya ne de ne de hayaletlere inanmayan kurt dedektif fırtına dalgalarının eşlik ettiği meşum gece boyunca tanık olduğu cinayetlerin esrarını çözmeye çalışırken, doğaüstü karşısında çetin bir sınav verecektir.

Düzen ve metodoloji üstadı Poirot’ya daha önce romantik bir aşkı ve Bond atikliğini bahşetmiş olan Branagh bu kez 1994 yapımı ünlü Frankenstein uyarlamasından beri pek uğramadığı korku aleminin kapısını çalmak istemiş. Filmden bir anekdotta da yer aldığı üzere ‘korkutucu öyküler hayatı daha az korkunç kılar’ düsturundan yola çıkmış belli ki. Bir de ağırlıklı olarak hitap ettiği yetişkin izleyici havuzuna hayalet öykülerine meraklı genç seyirciyi eklemek istemiş. Sesi ve nağmeleri mekânın gizli köşelerinden duyulan, ‘Halka / Ring’ serisinden fırlamışa benzer ıslak uzun saçlarıyla Poirot’nun dibinde beliren hayalet kız olgusu tam da bu amaca hizmet ediyor.

Branagh, başta kendisi, yine parlak bir oyuncu kadrosu ile çalışmış. Tekinsiz medyumda taze Oscarlı Michelle Yeoh parlıyor. Sinemacının en iyi senaryo Oscarlı anılar defteri ‘Belfast’ta babasının gençliğini canlandırmış Jamie Dornan ile çocukluğuna hayat vermiş Jude Hill’in bu kez savaş gazisi ruhen yaralı doktor ile cin oğlunda aşina olduğumuz kimya bir kez daha tutmuş. Ariadne Oliver’da daha ağırbaşlı bir Tina Fey, çaptan düşmüş sopranoda Kelly Reilly filmin izlemesi keyif veren oyuncularından. Küçük bir rolde ve tek monoloğunda yıldız gibi parlayan bir genç oyuncuya ayrıca dikkat çekmek isterim. Mülteci Roman kızı Desdemona’da sinemada ilk kez izleme şansı bulduğumuz genç aktris Emma Laird gelecek vadediyor.

(15 Eylül 2023)

Ferhan Baran

[email protected]