Beyazperdede ve televizyon filmlerinde 1917’den bugüne kadar 70 kez değişik oyuncularca canlandırılan gizemli Rus şifacı Grigori Rasputin bir kez de “What’s Eating Gilbert Grape” (1993), “The Aviator” (2004), “Blood Diamond” (2006) ile Oscar adaylığı kazanan oyuncu Leonardo DiCaprio tarafından canlandırılacak.

Yetmiş Kez Sinema ve Televizyon Filmlerinde Canlandırılan: Rasputin Kimdir?

Rasputin (1869-1916) Son Rus Çarı 2. Nikola’nın doktorların tedavisinde çaresiz kaldığı ve “Ne yazık ki, ölümü çok yakın zamanda gerçekleşecek!” dedikleri hemofili hastası tek oğlu Alexei’nin (1904 doğumluydu) iç ve dış kanamalarına yetenekleriyle (hipnotize ederek) son vererek Çariçenin (İmparatoriçenin) güvenini kazandı. Çocuğun çektiği dayanılmaz acılar bile bu gizemli adam tarafından durdurulabiliyordu… Rasputin, kadına doymazlığıyla, evli kadınlara bile sarkıntılık etmesiyle çeşitli skandallara, çeşitli rezaletlere yol açtı, Çariçeyle bile ilişkisi olduğu iddia edildi, Kraliyet Ailesi’yle yakınlığı bütün Rus halkının dedikodu konusu haline geldi, karikatürlere malzeme oldu; İmparatorluk Ailesi’ni elinde kukla gibi oynattığı iddiaları önce bütün Rusya’ya, sonra bütün dünyaya yayıldı… Alman casusu olduğu iddia edildi… Rasputin’in Rus Sarayı’nda yükseldiği günlerde, Rus ordusu Almanya, Osmanlı İmparatorluğu ve Avusturya-Macaristan İmparatorluğu karşısında Birinci Dünya Savaşı’nda ağır yenilgiler almaktaydı. Cepheden gelen kötü haberlerin ve cenazelerin ülke çapındaki yiyecek kıtlığı ve karaborsayla birleşmesiyle Rusya’nın her yanına dalga dalga huzursuzluk yayılmaktaydı. Çariçe’nin gözdesi Rasputin işte bu sıralarda Kraliyet ailesi üzerindeki inanılmaz etkisini çekemeyenlerce öldürüldüğünde sadece 47 yaşındaydı…

Rasputin, öldürüldükten bir yıl sonra “The Fall of the Romanoffs” (1917) adlı sinema filminde Edward Connelly tarafından canlandırılmıştı… Bugüne kadar Rasputin’i konu Alan sinema ve televizyon filmlerinin sayısı yetmişi buldu…

Leonardo DiCaprio’nun Filmleri Her Dönemde Gişede Başarı Kazanıyor

Leonardo Caprio’nun başrollerinden birini üstlendiği “The Great Gatsby-Muhteşem Gatsby”nin dünya sinema hasılatı 278 milyon doları buldu…

Dünya sinemalarında 2 milyar 185 milyon dolar hasılat elde eden “Titanic”in ve yine dünya sinemalarında 825 milyon dolar hasılat sağlayan “Inception”ın baş oyuncularından biri olan DiCaprio bu yıl “The Wolf of Wall Street”le de (yönetmen: Martin Scorsese) çok iddialı…

Leonardo DiCaprio, Oscar ödüllü yönetmen Scorsese işbirliği böylece, 11 yılda, “Gangs of New York” (2002), “The Aviator” (2004), “The Departed” (2006) ve “Shutter Island”dan (2010) sonra, beşinci ürününü veriyor.

Küresel Süperstar Leonardo DiCaprio’nun Film Film Kazançları:

* The Basketball Diaries / 1 milyon dolar
* J. Edgar / 2 milyon dolar
* Titanic / 2 buçuk milyon dolar
* The Beach / 20 milyon dolar
* Catch Me If You Can / 20 milyon dolar
* The Aviator / 20 milyon dolar
* The Departed / 20 milyon dolar
* Blood Diamond / 20 milyon dolar
* Inception / 59 milyon dolar

(24 Haziran 2013)

Hakan Sonok

hakansonok.sonok1@gmail.com

Ülkemizde ilk kez 19. Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali’nde görücüye çıkmış olan ‘38 Şahit / 38 Témoins’ toplumsal sorumluluk üzerine çok etkileyici bir deneme. Belçikalı yönetmen Lucas Belvaux’nun yakın tarihli bu son filmi, gerçek bir olayın izini sürmekte. Catherine Kitty Genovese, Mart 1964’de gece geç vakit işten eve dönerken, New York’un Queens bölgesinin nezih semtlerinden Kew Gardens’ta saldırıya uğrar. Ölümcül olmayan ilk bıçak darbelerine direnen genç kadın çığlıklarıyla saldırganı püskürtmeyi başarır önce. Ancak semt sakinlerinin harekete geçmediğini gören saldırgan tekrar harekete geçer. Genovese bu kez ardarda sekiz kez bıçaklanır ve tecavüze uğrar. Adamın genç kadını öldürmesi yarım saati aşkın bir sürede gerçekleşir ve bu zaman zarfında komşulardan hiç biri yardımına koşmaz.

Bu korkunç ve trajik olay 60’lı yılların en çok yankı uyandıran haberlerinden biri olarak öncelikle Amerikan basınında büyük yer bulur. Köşe yazarları, yorumcular ve aralarında din adamlarının da bulunduğu geniş bir toplumsal kesim vakayı, ‘kayıtsızlık’, ‘ahlâki duyarsızlık’, ‘insanlığın yokoluşu’ nitelemeleriyle lânetler. İnsan yaşamı Thomas Hobbes’un 1651 tarihli ‘Leviathan’ın da yazdığı gibi yalnız, zavallı, çirkin ve kıyıcı mıdır yoksa.

Olay sosyal psikologları da harekete geçirir. Genovese vakasıyla ilgili tartışmalardan yola çıkan Latané ve Darley, günümüzde sosyal psikoloji açısından klâsik kabul edilen araştırma programlarına başlar. Bu araştırmacılar, başka bir insanın acısıyla özdeşim kurmanın ya da en basit anlamda yurttaş sorumluluğunun, bir tehlike durumunda müdahaleye yol açıp açmayacağını soruşturur. Başlangıçtaki çıkış noktaları, birden fazla tanığın olduğu durumlarda, birilerinin yardım etme olasılığının daha yüksek olduğu yönündedir. Ancak elde edilen bulgular bunun tersini göstermiş, tanık grubu büyüdükçe yardım etme olasılığının daha azaldığı gözlenmiştir. Araştırmacılar bununla ilgili olarak ‘sorumluluğun dağılması’ teorisini geliştirmişler, acil bir durumda başkalarının varlığının, eylemde bulunmama sorumluluğundan kaytarmak için fırsat sağladığını ileri sürmüşlerdir. İronik biçimde, ikinci bir tanığın varlığı bile sorumluluğun dağılmasına ve sosyal kaytarmaya yol açmaktadır.

Sosyal psikoloji kitaplarında temel vakalardan biri olarak yer alan Kitty Genovese olayı, Goncourt ödüllü Fransız yazar Didier Decoin’in de ilgisini çekmiş ve senaryo yazarı olarak önemli yönetmenlerle çalışmış olan Decoin’in ‘Est-ce Ainsi Que Les Femmes Meurent / Kadınlar Böyle mi Ölür’ isimli romanına esin kaynağı olmuştur.

İşte bu romandan yola çıkan Belvaux, öykünün mekanını New York Queens’ten Fransa’nın kuzeybatısında Seine nehri halicinde yer alan liman kenti Le Havre’a taşımış. Filmin odak noktasında yer alan yük gemisi kaptanı Pierre, cinayet mahalline bakan dairelerden birinde oturmaktadır. Olay gecesi çocuk bakıcılığı yaptığı işinden bisikletiyle eve dönen Sabine Martel’in feci çığlıklarıyla uyanmış, genç kızın mücadelesine şahit olmuş ancak hiçbir girişimde bulunmamıştır. Vicdan azabı çekmektedir. Kendi deyimiyle ‘hiç bitmeyen bir gecenin içindedir’. Yaşananları önce olay gecesi ülke dışında bulunan nişanlısına daha sonra polise itiraf eder. Yapılan soruşturma sonucunda tüm mahallenin olaya şahit olduğu ancak müdahalede bulunmadıkları ortaya çıkacaktır.

‘38 Şahit’, Gezi Parkı eylemlerine destek olan güzel insanların, haksızlığa ve zulüme karşı duruşlarıyla tarihe geçecek saygın bir örneğini verdikleri sosyal sorumluluk, vicdani sorumluluk üzerine tartışma açan bir film. Ünlü üçlemesinin ardından, ‘Güçsüzün Hakkı / La Raison du Plus Faible’ (2006), ‘Rehine / Rapt’ (2009) gibi filmleriyle sosyal konuları irdelemeyi sürdüren oyuncu / yönetmen Belvaux’nun da yedinci çalışması. Sosyal Psikoloji’ye ilgi duyanlar özellikle kaçırmasın. [‘38 Şahit’ bu hafta İstanbul’da Cine Majestic (Beyoğlu) ve Atlantis (Kadıköy) sinemalarında gösterilmektedir].

(22 Haziran 2013)

Ferhan Baran

ferhan@ferhanbaran.com