Etiket arşivi: May December

Geçmiş ile Yüzleşmek

Bağımsız auteur sinemacı Todd Haynes’in geçtiğimiz yıl Cannes Film Festivali ana yarışma seçkisinde dünya prömiyerini yapan son filmi ‘May December’ özgün adını aralarında büyük yaş farkı olan çiftlere yakıştırılmış tabirden alıyor. Bizde ‘Bir Skandalın Peşinde’ adıyla gösteriliyor yapım, çünkü 90’lı yılların başlarında yaşanmış sansasyonel gerçek bir hikaye söz konusu. 1992 yılında 34 yaşında olan Mary Kay Letournaeu’nun henüz 12 yaşındaki ortaokul öğrencisi Vili Fualaau ile ilişkisi bir dönem ortalığı ayağa kaldırmış, ikilinin gönül bağı kadın öğretmen tecavüz suçu ile hüküm giydikten sonra da sürmüş. Çiftin ilk çocukları cezaevinde dünyaya gelmiş, Letourneau’nun hapisten salıverildiği 2004 yılında evlenmiş ve 2 çocuk sahibi daha olmuşlar.

Filmin Sammy Burch tarafından kaleme alınan senaryosu şok edici magazinel vakaya sadık kalmakla birlikte ana karakterlerin adları değişmiş. 2015 yılında 50’li yaşlarının sonlarındaki Gracie (Julianne Moore) 30’lu yaşlarını süren Joe (Charles Melton) ile Savannah, Georgia ‘daki evlerinde liseyi bitirmek üzere olan çocukları ile birlikte görünürde sakin ve huzurlu bir yaşam sürdürmektedir. Magazin basınını yıllarca meşgul etmiş (ve bu sayede onlara para da kazandırmış) öykülerinden yola çıkacak bağımsız bir yapımın kadın oyuncusu ile görüşmeyi kabul etmişlerdir. Bir TV dizisi ile parlamış Elizabeth Perry (Natalie Portman) ön araştırma yapmak üzere villalarına geldiğinde onu mesafeli bir sevecenlikle karşılar Gracie. Aradan geçen onca yılın sonunda toplum tarafından görünüşte belli ölçüde kabullenilmiştir evlilikleri. Lakin villanın kapısına düzenli olarak bırakılan hayvan pisliği muhteviyatlı paketlerle tepkilerini sürdürenler de vardır ve hep olacaktır. Bu koşullar altında aşk hikâyelerinin daha anlamlı bir biçimde dile gelmesi arzusuyla Gracie’nin Elizabeth ile yakınlaşmasına tanık oluruz. Elizabeth’in çiftin geçmişine yönelik araştırması ailenin derinliklerine doğru bir yolculuğa dönüşmekte gecikmez. Geçmiş Elisabeth’in varlığıyla birlikte gün yüzüne çıkarken sorgulanan aile dinamiği çözülmeye başlar. Elisabeth’in etkisi altında Gracie ve ailesi unutulmaya yüz tutmuş duyguları, hayalleri ve yaşanamamışlıkları ile yüzleşme fırsatı bulacaklardır.

‘May December’ şaşırtıcı, tuhaf, zaman zaman komik ve kimi yabancı eleştirmenlerin yerinde saptaması ile ‘camp’ özellikleri yanında dokunaklı bir trajedi ve keder barındırıyor. Film bir yandan Gracie’nin hayatı dilediği gibi yaşamayı seçmiş, Edith Piafvari ‘başına gelen hiçbir şeyden pişmanlık duymayan’ tavrının altındaki hüznünü ve çocuk yaşta kabullendiği tutku ve bağlılık girdabında büyüyememiş hep çocuk kalmış genç adamın geçmiş ile hesaplaşmasını soluk soluğa sergiliyor. Öte yandan Elizabeth karakteri ile ihtiraslı bir aktrisin mesleğinde yükselme arzusuyla çevresindeki insanların duyguları ve özlemleri ile nasıl ustaca oynadığını gözler önüne seriyor.

Genel geçer ahlâk kurallarına çarparak yara alan aşkların usta sinemacısı Haynes duyguların ve zaptedilemez tutkuların filmini çekerken, hikâyenin sansasyonel özüne yakışır sinsice patlamaya hazır, tecavüzkâr bir ses bandı tercih etmiş. Joseph Losey’in Harold Pinter’ın senaryosundan çektiği 1971 yapımı L. P. Hartley uyarlaması ünlü klasiği ‘Arabulucu / The Go-Between’in Michel Legrand tarafından bestelenmiş benzersiz temasını aynen kullanmış. Gracie ile Elizabeth’in yakınlaşması ve aynalar önünde masklarının benzeşmeye başladığı sahnelerde ‘Persona’ tadını duyumsamaktan kendimizi alamıyoruz. Amerikalı yönetmen daha önce 2 kez çalıştığı Moore (‘Safe’ ve ‘Cennetten Uzakta / Far From Heaven’) ile Portman’dan nefis oyunlar alırken ‘Riverdale’ dizisiyle parlayan Melton ilk önemli sinema deneyiminde yıldız oyunculuğa adım atıyor.

(08 Ocak 2024)

Ferhan Baran

ferhan@ferhanbaran.com

Yaşamın İçinden…: Bir Skandalın Peşinde

Herkesin hayatı roman, herkesin hayatı film sorarsanız. Ama anlat dediğiniz zaman anlatacak bir şey bulamaz; buna da bağlı olarak ne yazılabilir o hayat ne de çekilebilir. Ancak herkesin hayatında küçük de olsa hem sürprizli bir dönem vardır hem de herkesi ilgilendirir… yeter ki anlatmayı bilin.

Dünya ilk gösterimini 2023 Cannes Film Festivali ana yarışmada yapan Todd Haynes imzalı uyarlama “Bir Skandalın Peşinde”, yaşamın içine açılan pencereden sokuyor izleyiciyi ve ne görürse o.

Oyuncu Elizabeth Berry (Natalie Portman), bir filmde canlandıracağı Gracie Atherton’ı (Julianne Moore) tanımak için evine gider. Gracie evli ve çocuklu bir kadındır, oğlunun yaşıtı Joe Yoo (Charles Melton) ile aşk yaşar, eşinden ayrılıp Joe ile evlenir ve ikisinin çocukları olur. Yazarken kolay da, yaşı küçük biriyle birlikte olmak yasalara göre suçtur ve yargılanır. Zaten basının diline de düşen bu öykü nedeniyle film çekilmesi kararlaştırılmıştır.

Geçmişten korkan…

Geçmişinden korkanlar böyle bir şeye izin vermez aslında, ama Gracie öylesine özgüvenli ve öylesine dik duruşlu bir kadındır ki, hiç açık vermeyeceğini sanır. Elizabeth araştırmasını derinleştirince kaygı da artar. İlk eşiyle görüşür, komşularıyla konuşur, aileye uzak duran (yeni eşin yaşıtı) ilk evliliğinden olan oğlu Georgie (Cory Michael Smith) bambaşka bir çerçeve çizer. Küçük bir kasabada herkes duymuştur bir filmin çekileceğini ve oyuncunun hazırlıklar için geldiğini…

Gracie geçmişinden korkmasa bile, eve gönderilen dışkı paketleri ve yapıp sattığı tatlıları kimsenin satın almak istememesi, kasabada unutulmayan bir olaylar örgüsünün kahramanı olarak görülüyor. Komşuları belki çekiniyorlar ondan…

Kim kimi kandırdı?

13 yaşındaki Joe, belki de kendisine ilk duygusal yaklaşan (ergenliğini unutmayın) Gracie ile birlikte olurken, hayatın sadece o çerçevede yaşandığını sanmaktadır. Oyuncu Elizabeth, aynı yaşta olduklarını söyleyerek genç erkekle birlikte olur. İlkiyle (yani eşiyle) bir ilk yaşayan Joe, ikinci bir sıra dışılığı da oyuncu ile yaşar. Hangisi daha doğrudur, hangisi gerçektir?

Film bu soruların yanıtını izleyiciye bırakıyor. Öykü biraz karışık, biraz zayıf gibi görünse de her şey insanın içinde yaşattığı duygular ve olgularla bağlantılıdır. Filmin orijinal adı “May December”, Mayıs Aralık, belki de bir yaz aşkı, buluşması gibi düşünülmüş (uyarlama olduğu için romanın ne anlattığını da bilmek gerekir aslında); ama belli ki orada kalmamış 20 yıl sürmüş bir aşk.

Bir de aynalar var…

Daha ilk gördüğünde, Joe’e yaşlarının aynı olduğunu söyleyen Elizabeth, Gracie ile ilk birlikte olduğu yere gidip kendini aynı ilişki içinde duyumsar ve sonrasında da Joe ile birlikte olur (yukarıda ele aldım).

Filmdeki aynalar, giderek aynı olan, birbirine benzeyen, birbirini etkileyen kadınların gerçekte de aynı düşler içinde olduğunun da göstergesi…

Oyuncular çok başarılı, ancak öykü birçok izleyici için sıkıcı gelebilir; filmden değil kendileriyle bağdaştıracaklarından…

(11 Aralık 2023)

Korkut Akın

korkutakin@gmail.com