Bir sinema yazarı olarak nasıl pürdikkat film seyrediyorsam, bir müzik albümünü de ilk kez dinlerken sadece esere odaklanırım. Mümkünse karanlık bir ortamda, bir ressamın fırça darbeleriyle tuvale hayat vermesi ya da bir sinemacının film şeridindeki karelere görüntüleri kaydetmesi gibi, notaların da düşlerimi canlandırarak öyküler anlatmasıyla birlikte evrenin herhangi bir noktasında bulurum kendimi. Bu aynı zamanda, ruhsal sağaltıma açılan kapıdır. Doğaldır ki, söz konusu ettiğimiz etkiyi gerçekleştirebilen müzik albümleri de karşımıza sıkça çıkamamaktadır.
Benim gibi elektronik müziğin iç dünyalarımızın kapılarını sınırsızca açtığını bilenler için farklı ve ayrıksı çalışmalar bulmak biraz zor. İşte “Eleven Short Stories”, tam da böyle bir çalışma. Elektronik, ‘Jazz’, ‘Ambient’ dallarındaki çalışmalarıyla uluslararası alanda da tanınan ve çalışan, film müziklerine de imza atıp ödüller kazanmış 1975 doğumlu Erdem Helvacıoğlu’nun, onbir büyük sinema yönetmenine atfettiği bir albüm. Dolayısıyla, sinefiller için büyük değeri var.
Arama motorlarına adını yazdığınızda biyografi ve diskografisiyle ilgili detaylı bilgileri edinebileceğiniz Erdem Helvacıoğlu’nun albümünü dinlerken, onbir yönetmenden seyrettiğim onlarca filmin içinde, serbestçe ve görüntüleri iç içe geçirerek, ilginç bir yolculuğa çıktığımı hissettim. Helvacıoğlu’nun çok sayıda obje de kullandığı ve böylece değişik seslerle tınılar elde ettiği onbir parçanın her biri gerçekten de farklı bir hikâye. Sanatçının imajinasyonu müthiş!
Onbir yönetmeni merak edenler için sıralayalım: Kim Ki-Duk, David Lynch, Krzysztof Kieslowski, Theodoros Angelopoulos, Jane Campion, Anthony Minghella, Ang Lee, Atom Egoyan, Darren Aronofsky, Alejandro González Iñárritu, Steven Soderbergh.
(15 Temmuz 2012)
Ali Ulvi Uyanık
ali.ulvi.uyanik@gmail.com
İlk bakışta ben de herkes gibi onu The Cure grubunun efsanevi solisti Robert Smith’e benzettim. Ama açıkça belli ki 50’li yaşlarında olmasına rağmen hâlâ 20’lerinde gibi görünen – giyinen Robert Smith, yönetmen Paolo Sorrentino’ya fazlasıyla ilham kaynağı olmuş. Nihayetinde bu rengi atmış, benzi olmuş, melankolik ve depresif adam ne Robert Smith, ne de bir başka rock yıldızı. Yalnızca herhangi biri, belki de hepsinden bir parça, bir yansıma. Bu adamın dış görünüşünden aldığımız ilk izlenimler bunlar. 
Dünyayı kurtarmaya soyunmak kadar büyük, ya da bir çiçeğe su vermek kadar küçük, her ne olursa olsun hiçbir işe bulaşmayacak kadar kararlı görünen kahramanımız ölen babasının ardından akla hayale gelmeyecek bir işe soyunuyor; babasına toplama kampında işkence etmiş bir Nazi subayını bulmak için yollara düşmek! Evet böylesine tuhaf bir filmde olabilecek en enteresan yol ayrımlarından birisi bu.
Fuat Çelik’in Beyaz Yolculuk öyküsünü Hüseyin Kuzu ve Eyüp Halit Türkyazıcı senaryolaştırırlar ama önce ismini Ak Yolculuk’a, sonra da Katırcılar’a (Şerif Gören / 1987) dönüştürürler; film bu son değişiklikle çıkar: Katırcılar. Değişiklik burada kalmaz, öykü de epeyce değişikliğe uğrar. Önemli bir unsur, öykünün erkek kahramanı gazeteci, kadın’a dönüşür. Eyüp Halit Türkyazıcı, senaryonun yazılımına katılmakla kalmaz, filmdeki jandarma erlerinden birini de oynar. (Şimdi o filme ulaşanlar, Türkyazıcı’yı perdede hareket eder, konuşur halde de görebileceklerdir.) Ama ben kendisi ile tanıştım, görüştüm, gerçi üzerinden yıllar geçti ama bir zamanlar epey beraber zamanlarımız oldu. Bana, Çelik’in Beyaz Yolculuk öyküsünü de vermişti. Daktilo ile yazılmış öykü tamamlanamıyor (bendeki nüsna) ama filmde değişiklikleri hakkında bilgi veriyordu. Şimdi arasam o öyküyü bulabilir miyim acaba odamdaki evrak arasında. 
Şimdilerde, yönettiği Başkalarının Nefesi isimli uzun, Ateşle Yaklaşma isimli kısa metraj filmleri hakkında bilgi toplamaya kaldı iş. Toplanabilir, ulaşılabilir bilgiler (filmler!?) bunlar, toplanacakta… ama buz dağına benzeyen sinemamızın su altında kalan, çoğunluğun fark etmediği, farklı alanlarda çalışan bir emektarı daha, doğum tarihi yanına bir tarih daha yazılan-lar, -gittikçe kabaran- listesinde yerini aldı, acelen neydi “be”, sevgili Eyüp… 
Sanırım fazla dolduruşa gelmişim. Tamam Sam Raimi’li 
Biz bu filmi görmüştük, ne farkı var, diyebilirsiniz. Aslına bakarsanız çok farkı var. Bir kere çizgi romanı okuyanlar çok daha iyi bilirler ki, bu kez orijinal hikâyeye daha sadık kalınmış. Ayrıca yeni örümcek Andrew Garfield da tip olarak gerçeğe çok daha yakın bir yüz. Yapımcıların realistliği ile Marc Webb’in romantik kökenlerinden gelen duygusallığı da işin içine girince dengeli ve keyifle izlenebilir bir seyirlik çıkmış ortaya. 
Zoé, sağlık harcamalarından tasarruf yapabilmek için her insanın sevişmesinden yana. Yoksa insanlar, psikolojik sarsıntı yaşayıp psikiyatristlere gidiyor ve anlamsız biçimde vergi yükü getiriyor halkın üzerine. Rüyasından uyanan Isabelle, buluştuğu Zoé’yle konuşuğunda tıpkı rüyasındaki gibi kocasıyla yatmasını söylüyor. Rüyayla gerçek farklı. Isabelle düşünmek için ayrılıyor ve film başka hikâyeleri gösteriyor. Achille dairesindeyken kapısı çalıyor. Hiç görmediği kapı komşusu güzel genç kadını karşısında görüyor. Elbette olanlar oluyor. Anahtarlarını dairesinde unutmuş ve çilingir çağırmak için Acille’in telefonunu kullanan kadın, sevgilisinden yeni ayrılmış. Aşkın ateşini de Achille’in içine atıveriyor. Küçük bunalımlar yaşayan genç kadın, tüm dişi görüntüsü ve dişi sesiyle Achille’in sabrını sınıyor sürekli. İlişkide doğallığı arayan kadın, Achille’in sabrını üst noktaya taşıyor ve olanlar da oluyor. 
William, kendisinin de biriyle olacağını söylüyor. Bu hikâyenin finali seyirci için eğlenceli. Hikâyeye Amélie ve Boris giriyor filmin bir yerinde. Boris’in kitabevi var ve en yakın arkadaşı Amélie’ye karşı engelleyemediği cinsel istek duyuyor. Bu anlarda kadın zekâsı öne çıkıyor. Amélie, evlerinin yakınında epeydir görmediği Isabelle’le karşılaşıyor. Bir yıldır sevişememiş Isabelle de kitapçı. Amélie’nin aklına bir fikir geliyor: Boris’le Isabelle’i yatakta buluşturmak. İkisi de birbirini görmeyecek. Otelde her şeyi ayarlayan Amélie, bu iki dostuna iyilik yapıyor. Bir de Emmanuelle var. Orta yaşını aşmış Emmanuelle, sevdiği kocası Paul’ü aldatmamak için ondan ayrılmayı düşünüyor. Son zamanlarda Emmanulle’de tarif edilemez cinsel patlama başlamış ve fantaziler kuruyor bu ateşle sürekli. Sonunda aşk kazanıyor. 
Nova Scotia’daki Louisbourg’a dönüyorlar. Rastlantıyla evleri de karşılıklı Margot’yla Daniel’in. Filmin hikâyesi, Kanada’nın Nova Scotia şehrine bağlı Louisbourg kasabasında geçiyor. Bu ada, Atlantik Okyanusu’nda. Açıklarında da Kuzey Kutbu var. Bölgeye Cape Breton Adası deniliyor. Körfezi de bulunan Louisbourg’un kalesi öne çıkıyor. Yönetmen, filminde bu güzel kasabanın güzelliklerini yansıtabilmiş perdeye. Kasabanın mimarisi gerçekten büyüleyici. Rengarenk taraçalı, yani verandalı müstakil evleri insana huzur veriyor. İşte bu huzur dolu kasabada Margot’nun hüzünleri var. Margot, Lou’yla evli. Lou, tavuk yemekleri kitabı yazan bir yazar. Bu yüzden evde bol bol tavuk tüketiliyor. Yönetmen, sürekli aralarında oyun oynayan Margot’yla Lou’nun sevişmelerini hiç göstermiyor. Hatta ima bile etmiyor. Sanki birbirlerini eğlendirmek için bir aradalar. Ama aralarında küçük sorunlar da var. Zaman zaman bu su yüzüne çıkıyor. Lou, şefkatli gibi görünse de kızabiliyor. Karşı komşu Daniel bir ressam. Çekingen olduğu için sergi açamıyor. Hayatını sürdürebilmek için kasabada çekçek işi yapıyor Daniel. 
de seviyor. Lou’nun kız kardeşi Geraldine’in küçük kızı Tony ona çocuk özlemini gidertiyor. Elbette film tek çizgide gitmiyor. Çünkü hayat diye bir şey var. Margot, görümcesiyle de arada bir havuza gidiyor. Aralarda aile eğlenceleri oluyor. Ama hiçbir şey cinsel çekiciliğin yerini dolduramıyor. Margot, Daniel’e kasabanın otuz yıl sonrası için randevu verse de, deniz fenerine daha erken gidiyor kocasının izniyle. Geride sarsıntılar olsa da, Margot için bambaşka heyecanlar var ileride. Daniel’le Margot sevişirken perde yanıyor sanki porno sınırlarına gelirken. Yönetmen, filmindeki kadınlarını olduğu gibi gösteriyor. Havuzun duşunda her yaştan kadının çıplak vücudu dolaysız yansıyor. 
Michelle Williams, bir daha başka filmde böyle soyunmayacak belki. Filmin orijinal adı, Leonard Cohen’in şarkısından geliyor. 
Bir taraftan da bir çocuksu masumiyet ve saflık var Margot’da… Çok hoşlandığı komşu çocuğunu gizlice gözetlerken, onunla buluşabilmek için fırsatlar kollarken, adeta durumu ebeveynlerine çaktırmamaya çalışan bir yeni yetme gibi. 
Eleştirileri duydum ve okudum. Festivalleri, gelen konuklara veya basın mensuplarına nasıl ilgi gösterildiği veya gösterilmediği şeklinde değerlendirmemek gerektiğini düşünüyorum. Neticede bu konular kişisel faaliyetlerle ilgili. Festivaller, gösterilen filmlerin kalitesi, gösterim şartları gibi sinemasal ve filmsel kriterler baz alınarak incelenmeli. Ayrıca festivallerin basın mensuplarının ulaşım ve konaklama masraflarını karşılamak gibi bir zorunlulukları olduğunu da sanmıyorum. Yurt dışındaki birçok festivalde masraflarınızı kendiniz karşılasanız bile ayrıca festivale akredite olmanız ve kabul edilmeniz gerekiyor.
“Vazgeçilmez bir medya sponsoru” ifadenizi iltifat olarak kabul ediyorum. “Film festivali medya sponsorluklarında akla ilk gelen web sitelerinden” diyebiliriz. Festivallerin blog sponsorlarının sayısını arttırdığı şeklindeki ifadenizi ise eksik buluyorum. Çünkü blogların çoğuna festivaller sponsorluk teklif etmiyor, bloglar festivallere sponsor olmayı teklif ediyor. Sinema sektörü, festivaller ve sinema basını mensupları yıllardır birbirlerini tanıyor. Bir bakıyorsunuz bir arkadaş blog kuruyor, 1-2 ay sonra festivalin birine medya sponsoru olmak için başvuruyor. Festival yetkilileri blog sahibini yıllardır tanıdığından kıramıyor, basın sponsoru yapıyor. Bu durumun 
Bazı bloglar sinema dergilerinden daha çok okunuyor, daha çok takip ediliyor ama hâlâ ilân ya da başka şekillerde bir gelir elde edemiyorlar. Siz de, biz de bu bloglara dahiliz. Ne düşünüyorsunuz, geleceğe yönelik bu konuda ümitleriniz var mı?
Nijat Özön (1927 – 2010) 1968 yılında Türk Sineması Kronolojisi: 1895 – 1966 (Bilgi Yayınevi) isimli kitabını yayınladı. Bu yazarın 1962 yayınlanan Türk Sinema Tarihi (Dünden Bugüne: 1896 – 1960) kitabından sonra sinemamız üzerine yayınladığı kitap idi. Nezih Coş (1950? – 1984), bu kitap üzerine Ulusal Sinema Dergisi’nde (sayı: 3 / 4 – 1968) 5 sayfalık bir eleştiri yazısı yazdı. [Nijat Özön: Sinemamız (ve tarihi) üzerine yazılar, araştırmalar yapan bir yazarımız. / Nezih Coş: Erken yaşta yitirdiğimiz, sinema yazarı (ve eleştirmeni) / Ulusal Sinema: Türk Film Arşivi’nin yayını. Birinci sayısı “Özgür Sinema” adı ile sonraki 2 ve 3 / 4 sayıları ise “Ulusal Sinema” adı ile yayınlanmıştır. Türk Film Arşivi, şimdiki Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sinema – Televizyon Bölümü’nün geçirdiği aşamalardaki duraklarından biridir.] 
Tekrar makaleye dönersek, Coş, Özön’ün başlangıç yıllarında, o yıl içinde çevrilen filmlerin tamamını ele aldığına değinirken sonraki yıllarda, incelenen yıl için verilen film sayısı ile o yıl içinde zikredilen film sayısının tutmadığına değinmektedir. Özön, her yıl için çevrilen film sayısını verdikten sonra, o yılın önemli filmlerini yönetmen belirterek saymaktadır. O yıl içinde çeşitli özellik (“eğilimler ve özellikler”) arz eden filmler yine yönetmenleri belirterek tekrar saymaktadır. O yıl ağırlık taşıyan veya yeni başlayan “oyuncular”ı saydıktan sonra bir kısım oyuncuların oynadıkları filmleri zikretmektedir. Sonra da “sinema olayları” başlığı altında yurt içinde olan “olaylar”ı belirterek, yurt içinde yapılan festivallere (o yıllarda yeni başlamaktadır) yer verdikten sonra, yurt dışında yapılan festivallere katılan filmleri sıralamaktadır (o yıllarda bunlarda hayli az ve sınırlı sayıdadır). 
Ayrıca Coş’un değinmediği bazı bilgi hataları da içermektedir, Özön’ün kitabı. 1949 yılında çekilen Fedakâr Ana filminin yönetmeni olarak Cahide Sonku gösterilmektedir, oysa filmi Seyfi Havaeri yönetmiştir. Cahide Sonku filmin oyuncularındandır ve filmi çekim sırasında (veya sonrasında) yapımcısına ortak olmuş ve filmin jeneriğine de yönetmen olarak kendi adını yazmıştır. Bu yüzden Havaeri ile mahkemelik olmuşlardır. 1955 yılı yapımı Kara Vadi isimli filmin yönetmeni olarak Necati Çakın adı verilmektedir ki sinemamızda bu isimde bir yönetmen yoktur, doğru isim Mehmet Kemal Necati Çakuş’tur. Çakuş, o günlerde Gani Turanlı’nın kayınpederidir ve Kara Vadi de, Turanlı’nın görüntü yönetmenliğine başlamadan önceki yapımcılık (Üniversal Film) dönemine ait bir filmdir. Filmden beklenen kâr elde edilemeyince And Film’e satılacaktır, Turanlı’nın yapımcılığı da sona erecektir. Özön, yine 1955 yılı yapımı Ebediyete Kadar filminin yönetmeni olarak, yapımcısı Yukavim (!) Filmeridis’in adını vermektedir ki, filmin yönetmeni Turgut Etingü’dür. Benzer hatalar daha var… 
verilmektedir. Bu konuda yıllar önce bir çalışma yapmış ve yayınlanmak üzere Ve Sinema Dergisi’ne vermiştim, 10. sayıda çıkacaktı, fakat -ülkemizde sinema dergilerinin başına her zaman gelen şey oldu ve- 10. sayı hiç bir zaman çıkamadı. Filmlerin yapım yıllarının (aslında bu da başlı başına bir yöntem sorunudur, yapım yılı mı?, gösterime çıkış yılı mı?) doğru olarak gösterileceği bir kaynak mutlaka çıkacaktır. (Memduh Ün’ün Bir Serseri filminin yapım yılı kaynaklarda 1960 olarak verilmektedir, filmin başrolünü Talat Artemel oynamaktadır. Artemel, Seden’in 1957 yılında çektiği Bir Avuç Toprak filminin setinde geçirdiği kalp kriziyle yaşamını kaybetmiştir. Peki, Ün’ün filmi Bir Serseri, üç yıl sonra nasıl oynar.) 
Ben kısa film seyretmek istiyorum, illâ ki bu filmin çok iyi olması gerekmiyor. Festivallerin hep aynı filmlerin yarışmaması, gösterilmemesi, diğer filmlere de yer verilmesi için önlem alması gerekiyor. Benim önerim filmin sadece bir yıl süreyle festivallerin yarışma bölümüne kabul edilmesidir. Film eğer 2 yıl veya sınırsız katılma hakkına sahip olursa aynı filmlerin bol bol ödül alması kaçınılmazdır.
180 festivalli ülkemizde her festivali takip etmek olanak dışı. Festival ne kadar da masrafları karşılasa da bir takım masraflar kaçınılmaz, yönetmenin parası yetecek mi, bu kadar festivale gitmeye. Öyle ya, insanın işi var gücü var. Festivale filmi gönderdik, gösterime girdi, belki ödül de alabilir. Davetiye de geldi. 
Acaba festivaller, katılım şartnamesine “daha önce ödül alan” veya örneğin “5 ödül alan film katılamaz” şartı koyarsa ne olur? Zor ve düşünülmesi gereken bir karar, ancak ne yazık ki bu noktaya doğru gidiyoruz. Artık festivale ilgi toplamak için bu tip çareler arayan festivaller çıkabilir. Jüri en azından hiç ödül almamış iyi filmlere ve yönetmenlere özel ödül verme hakkını kullanabilir. Aslında bunların bir düzene konulması gerek. Acaba bu düzeni hangi kuruluş sağlayacak? Festivallerden sorumlu devlet bakanlığı mı?
şehri, Sovyetler’in terk ettiği Hava Kuvvetleri’ne ait üslerde ve tünellerde çekilmiş Belgrad’da. Pripyat’ta 50 bin insan yaşıyormuş ve facia sonrası hemen boşaltılmış şehir. Pripyat, yıllardır hayalet bir şehir. Facia olmadan hemen önce şehirde 1 Mayıs Işçi Bayramı için lunaparklar kurulmuş çocuklar eğlensin diye. Ama ne yazık ki, 26 Nisan 1986’da nükleer felâket yaşandı. Filmdeki Pripyat, öyle gerçekçi ki. İnsanların yaşadığı apartmanlar, eşyalarla dolu daireler, enkaza dönmüş arabalar. İnsanı etkileyen ve ürküten mekânlar. Sanat açısından da bakınca görselliği de zengin. Filmin bazı sahneleri de Macaristan’da çekilmiş.
alanlarını gördükçe burada insanlar mı vardı, diye düşünüyorsunuz. Apartmanda devasa boz ayının tehlikesini atlatan bu bir grup insan oradan hemen uzaklaşmak istiyorlar. Ama, minibüsün kablosu kemirilmiş bir hayvan tarafından. Karanlık çöktükten sonra dışarıdan münibüse göremediğimiz hayvanlar saldırıyor. Uri, yardım bulma umuduyla dışarı çıktığında peşinden Chris de gidiyor. Karanlığın içinde onlara bir şey saldrıyor. Uri kaybolurken Chris de yaralanıyor. Tekin olmayan mekânlarda tuhaf bir korku her yeri sarıyor. Yönetmen, “şey”lerin belli belirsiz gölgelerini göstererek mistik bir korku yaratmış. Köpekler, alabildiğine vahşi. Gölün içindeki balıklar mutasyona uğramış. Felâket sonrası orada kalmış insanlar da oradaki canlılar gibi mutantlara dönüşmüş. Tura çıkmış bu insanlar için trajedi gecikmiyor. 
bir yerlerden bir şeyler çıkacakmış gibi sürekli diken üstünde kalıyorsunuz. Gerilimli müziklerin de altını çizmeli. Zoe’yi canlandıran Norveçli oyuncu Ingrid Bolso Berdal’ı, Roar Uthaug’un 2006 yapımı 
demek olduğunu bilmek gerekiyor. Neredeyse iki yakın dost olan Faust ve Mefisto’yu bu “ayna” metaforu üzerinden bakmak daha mı iyi olur? Filmin sonunda bu daha da bir anlamlaşıyor. Bu filmde “tetralojik” yaklaşanlar da var. Tetraloji, Yunan tragedyalarından geliyor. Üç trajedi ve bir dram anlamına geliyor. Büyük Rus yönetmeni Aleksandr Sokurov’un filmini seyrederken de bunları fark edeceksiniz belki. En önemlisi, Dante’nin (1265-1321), “İlahi Komedya” adlı epik şiirini de düşünüyorsunuz. “Araf”ı, Mefisto’yla Faust’un kasabadaki ilişkilerinde, “Cennet”i, Margarete’nin bulunduğu anlarda, “Cehennem”iyse final bölümünde görüyorsunuz. Film, gerçeküstücü ve dışavurumcu estetikler arasında dolaşıyor. Ayna yansımaları, daha çok gerçeküstücü. Kasabanın yansıyışı, orada yaşayan çoğu insanın içindeki enkaza metafor yapıyor gibi.
gerçeklik duygusundan uzaklaştırıyor muydu, yoksa gerçeğe biraz daha mı yaklaştırıyordu? Mefisto daima yanılsama mı veriyor? O bir şeytan ve dinin “doğru”larından insanı yan yollara mı saptırıyor? Tefeci Mefisto, Faust’un ruhunu ele geçirebilmek için her şeyi deniyor. İnsanın zayıf noktalarını çok iyi bilen Mefisto, Faust’un da en zayıf yerini hemen keşfediyor ve midesi gibi boş kalbini güzeller güzeli Margarete’nin aşkıyla doldurmak istiyor. Böylece Faust’la anlaşma yapıp ruhunu alabilecek. Margarete, insanın güzellikte geldiği son yer gibi. Filmdeki hiçbir insan Margarete kadar güzel değil. Mefisto en uçlarda bir çirkinken, Margarete de en uçlardaki bir güzel. Yunan felsefesindeki kusursuz güzellik gibi. Mefisto, Faust’a acılar yaşatıyor hep. Güzelliği gösterirken. Meyhanede Mefisto, küçük bir oyun oynuyor ve Faust’u katil yapıyor, kahraman asker Valentin’in ölümüyle. Valentin, Margaret’nin bilmediği hep uzaklardaki abisi. Annesi bile oğlunu zor tanıyor. Faust’u daima zor durumda bırakan Mefisto, Faust’la yazılı anlaşma yapıyor ve imzayı da Faust’a kanıyla attırıyor. 
İncil’de “Önce söz vardı” cümlesi üzerine düşünürken, anlamın daha önce olduğunu savunuyor. Evine gelmiş Mefisto da “Önce eylem vardı” diyor. Sonra da Faust’u peşine takarak eylemin her çeşidini ona gösteriyor. Anlaşmadan sonra, Mefisto’dan Margarete’nin gölde intihar edeceğini öğrenen Faust, Margarete’yi kurtarabilecek mi? Margarete’nin çıplak cennet vücudunun üzerinden kayıp duran kamera “Cennet”i ölümsüzleştirmek istiyormuş gibi. Final bölümündeki “Cehennem”, kutsal kitaplardaki gibi ateşler içinde değil, alabildiğine soğuk. Faust, Goethe’nin eserinin dışına çıkıp Mefisto’ya trajedisini yaşatıyor “Cehennem”de. 
Amerikalı önemli yönetmenlerden Darren Aronofsky, Sokurov’un bu yapıtı için, “Hayatınızın akışını değiştirecek bir film” demişti. Filmin en güzeli, 1993 doğumlu Rus kökenli oyuncu Isolda Dyachuk, sanat kariyerini Almanya’da sürdürüyor. Genç oyuncu, Almanya’da daha çok televizyon dizilerinde görünmüş. Güzel oyuncu, Sibirya kanı taşıyor. Film, Prag’daki Barrandov Stüdyoları’nda kurulmuş setlerde çekilmiş. “Cehennem” gibi çok az sahne Izlanda’nın gri mekânlarından yansıyor perdeye. Elbette Çek Cumhuriyeti’nde tarihi mekânlarda da çekimler yapılmış. Bohemya’daki Kutna Hora şehrindeki gibi. Barrandov, 1921 yılunda kurulmuş. Macaristan ve Bulgaristan’ın ardından Hollywood buraya da ilgi gösteriyor. Milos Forman, Jiri Menzel, Jan Kadar gibi sinemacılar bu stüdyoda filmler çekti. Naziler, Çekoslovakya’yı işgal ettiklerinde ilk yaptıkları şey bu stüdyoyu geliştirmekti. 
var. Kursta kendine ilgi duyan hayalleri geniş güzel Justine’le, bunalımdan olmalı, okyanus kıyısında tecavüz eder gibi sevişiyor Paul. Film ilerledikçe başka insanların hikâyeleri de yansıyor kıyıdan köşeden. Alex, karısına aşık olmaktan çok onu kaybetmekten korkan biri. Karısının kendisini aldattığında bile tek kaygısı onun kendini bırakıp gitmesi. Hayatta hep çekingen olmuş Alex, sakin görüntüsünün aksine içinde fırtınalar yaşıyor. Çünkü her şeyi içine atmış. İçinde biriken öfkesini Paul’den çıkarıyor Alex. Bir de mösyö Bréhel var. Küçük bir kaza onun hayatını altüst etmiş ve elinde ne varsa kaybetmiş. Şimdi Atlantik kıyısında bir karavanda tek başına yaşıyor. Hayatında yeni bir başlangıç için kaybettiği ehliyetini yeniden kazanmayı hayal ediyor. Çocukluğun bu şehrinin her bir yerinde hatıralar ve biraz yaşlansalar da aşina yüzler de var. Çocuklarına annelerinin yokluğunu hissettirmemeye çalışan Paul’ün hayatına 
“Nakliyeci” adıyla anılan Samir de giriyor. Hapiste yatmış Samir, işsiz olduğu için karısı Yamine, yeni rap müziği tutkunu oğlunu göstermiyor. Samir de okuldan oğlunu alıp, Paul ve çocuklarıyla okyanus kıyısında eğleniyorlar. Bu olaydan sonra unuttuğu polisler hayatına yeniden giriyor Paul’ün. Kadın polis Josée Combe, belli etmese de içinde yangınlar olan Paul’e alttan alta ilgi de duyuyor. Filmin finali, tam anlamıyla seyirciyi zihinsel bir boşluğa düşürüyor. Samir’le dostlukları kısa sürse de bitirdiği kitabını ona adıyor Paul. Kitabının metnini Paris’te yayıncısı Xavier’ye veren depresyon içindeki Paul, Seine üzerindeki köprüde ne düşünmüştü acaba? Belki de karısının trajedisini. Belki de, kendisini hep küçük görmüş karısının ailesini. Belki de çocuklarını, Alex’i, geçmişini, hatta gri bulutlar içindeki geleceği. Açık uçlu bir sonda bir şeyler dolaşıyor zihninizde. Modern zamanlardaki acılar sarsıcı.
buluşturmuş ama bu sakinliğin altında filmin Türkçe adındaki gibi sert rüzgârlar esiyor. Vicdan azabı ve suçluluk da var. Filmin genel görüntüsünde de hayatın sertliği kendini hissettiriyor. Fonda duyulan müzikler bile Paul’ün görünümüyle özdeşleşmiş gibi. Paul, sanki bu dingin tınılardan kurtulmak için kendini diskonun hızlı ve zıplatan müziğine bırakıyor arada bir. Lespert filmini, Olivier Adam’ın 2009’da yayımlanmış aynı adlı romanından uyarlamış. 1974 doğumlu Fransız yazar Adam’ın romanları sinema için verimli. Senaryosunu yönetmen Philippe Lioret’yle beraber yazdığı ilk romanı da gizem yüklüydü. 2006 yapımı “Je Vais Bien, Ne t’en Fais Pas-Benim İçin Üzülme” filminde de bir kayıp vardı sonu trajik olan. Yazar, yönetmen Lioret’yle 2009 yılında “Welcome-Hoşgeldiniz” filminde de işbirliği yapmıştı. Bu filmde Kürt göçmenler öne çıkıyordu. Yazarın romanları ülkemizde yayımlanmadı. 
kurucularından ünlü Fransız yazar, tarihçi ve politikacı François-René de Chateaubriand’ın (1768-1848) doğduğu yer ayrıca burası. Yazarın “Napoleon Mezar Ötesinde Hatıralar”, “Sonuncu Ibn-i Serac’ın Maceraları”, “Atala/René ya da Çölde Iki Vahşinin Hayatı” kitapları ülkemizde biliniyor. 1974 Paris doğumlu Benoît Magimel, Michael Haneke’nin sarsıcı filmi 2001 yapımı “La Pianiste-Piyano Öğretmeni” filminde Walter Klamler karakteriyle unutulmaz bir oyunculuk göstermişti. Claude Chabrol’ün 2003 yapımı “La Fleur 
du Mal-Kötülük Çiçeği”, Harry Cleven’in 2005 yapımı “Trouble-Gizemli Geçmiş” akılda kalıcı filmleri oyuncunun. Kadın polis Josée’yi oynayan Paris doğumlu Isabelle Carré, Leatitia Colomboni’nin 2001 yapımı “A la Folie… Pas du Tout-Seviyor… Sevmiyor…” filminde de yine Audrey Tatout’yla başrolü paylaşmıştı. 2005’te Anne Fontaine’in 
sendromlu”, yani “mongol” gençlerin arasından geçer ve yavaş adımlarla uçağa doğru gider. Ayrıldığı eşi Carole, dışarıya karşı bu ayrılığın kendisini sarsmadığını göstermeye çabalıyor, ama ruhundaki derin acı yüzüne de yansıyor. Uyuşturucu da kullanan Carole bir uyurgezer. Geceleri, dışarıdan pencereye yansıyan araba farlarıyla Antoine geldi diye umutlanan Carole, film boyunca Paris’te geçen bir rüya da görüyor. Bu rüya, uzun ve her gece devam ediyor. Antoine gibi kendisi de ilk gençlik yıllarındaki aşklarını hatırlıyor zaman zaman Carole. Ama bu rüya önemli. Hatta bu rüya anlarını farklı bir film gibi de görebilirsiniz. Bu rüya, asıl hikâyeyle buluşuyor sonunda. 
Rose’la yaşamaya başlıyor kızlarıyla beraber. Havuzlu evinde mutluluk içinde yaşayıp giden Antoine’ın sorunları da yansımaya başlıyor. Suçluluk duygusuyla karışık bir zihinle. Psikiyatrisle konuşmalarında göründüğü gibi mutlu olmadığı anlaşılıyor Antoine’ın. Bir simgeye dönüşen güneş görüntüsü, zihninden yansıyormuş gibi. Anlamlandırmakta zorlanabiliyor insan. Antoine’ın yaşlı anne-babası neredeyse ataistler. Noelleri daima bir ay sonra kutluyorlar İncil’den kelimelerle. Bu kutlamalarda aile ve dostlar bir araya geliyor. Baba, Antoine’ın ilişkisini onaylamıyor. Çünkü gelini Carole’ü çok seviyor. 
Paris’in 6. bölgesindeki St. Germain Bulvarı’nda bulunan ünlü bir kafe. Vakti zamanında varoluşçu filozof yazarların uğrak yeriymiş. Filmle ne ilgisi var denilirse, bir cevap bulamadık. Sadece Doctor Rockit’in parçası dışında. Laurent’ın okuduğu okula kendi gibi “down sendromlu” Véronique de geliyor. Aynı yaşta olan Laurent ve Véronique, birbirlerni görür görmez tutuluyorlar. Onları kimse ayıramıyor. Jacquline, umutsuzca çabalasa da bu ilk aşkın ateşini söndüremiyor. Véronique başka bir okula gitse de. Rüyanın sonunu ve filmle ilişkisini 2011 yapımı 
Elbette başkaları da var. Filmde, Pink Floyd’dan “Speak to Me”, “Breathe” ve “Time” şarkıları da duyuluyor. Yönetmen, filminde unutulmaz Michel Fugain’in “Comme un Soleil” şarkısını da kullanmış. Kısaca bu filmin “soundtrack”i arşivlik. Sinemaskop çekilmiş bu filmin görselliği de büyülüyor. Yönetmen, dönemler arasında farklı renk tonları kullanmış. Paris bölümlerindeki fotoğrafların renkleri biraz daha soluk, ama renkler daha bir fark ediliyor. Bu negatifler, 1970’lerin filmlerinde öne çıkıyordu. Günümüzde geçen bölümlerdeyse renkler biraz daha sıcak ve ışıklar da daha yumuşak. Bir de, sesi büyüleyici Vanessa Paradise’yi perdede de seyretmek keyifli. 
Barnabas’a, “ailenin en büyük servet olduğunu” söyleyen Joshua, Collinwood Malikânesi de yaptırıyor. Bu malikâne, tıpkı Avrupa’daki gotik şatoları andırıyor. Joshua, bu malikâneyi tutkulu aşık olduğu karısı Naomi için yaptırıyor. 1772 yılı. Genç Barnabas, kendisine ilgi duyan Angelique’e başta ilgi gösterse de kalbi birden Josette’e doğru kayıyor. Bu andan sonra her şey herkes için değişiyor. Angelique birden cadıya dönüşüyor ve felâketler getiriyor. Josette’i büyüleyen Angeliqeu, onu uyurgezer olarak “Dullar Tepesi”ne gönderiyor ve Josette kendini ürkütücü kayalıklaradan uçuruma bırakıyor kendini. Barnabas, bu trajediyi önleyemiyor, ama Josette’in peşinden o da kendini aşağı bırakıyor. Ama bir şey oluyor ve Barnabas ölmüyor. O artık bir vampir. Angelique, Barnabas’ı çivili tabutla gömdürüyor toprağa. 
Victoria’nın, kendi deyimiyle Vicky’nin zihninde kötü geçen çocukluğu var hep. 1960’lardaki ailesi onu çocukluğunda deli diye akıl hastanesine yatırmış. Collinwood’a gelmeden hemen önce hastaneden firar etmiş. Vicky, malikânede, mirasyedi gibi davranan aristokrat görünümlü Roger Collins’in oğlu David’e mürebbiyelik için başvurmuş. Collins ailesi, Angelique’in oyunlarıyla iflâs etmiş ve giderek yoksullaşmış. Aileyi, ergenlik çağının sancılarını yaşayan Carolyn’in annesi Elizbeth Collins Stoddard yönetiyor. Aile doktorları da yaşlanmaktan dolayı hep mutsuz Julia Hoffman. Julia, Barnabas’a hipnoz yaptığında onun bir vampir olduğunu fark ediyor. Julia, Barnabas’ın kanını değiştirirken, Barnabas’ın kanını kendi damarlarına almayı deniyor sonsuz güzellik ve gençlik için. Barnabas 
bunu fark edince Julia’yı okyanusun derinliğine atıyor ısırarak. Barnabas, malikânede Will ve David’le anlaşıyor. Her şey mutlulukla geçip giderken Angelique yine gösteriyor. Güzelliğiyle Barnabas’ı baştan çıkaramayan Angelique, öfkeyle 200 yıl önce yaptığı gibi Victoria/Josette’i büyüsü altına alıp yine “Dullar Tepesi”ne yolluyor. Kendisi de Barnabas’la ölümcül bir dövüşe girerken trajediler de gecikmiyor. Finalde, bu film burada bitmez diyeceksiniz belki. Bir de filmdeki kadınlar çok güzel. Michelle Pfeiffer, o çok özel. Ama, Bella Heathcote sanki bir melek gibi. Angelique olan Eva Green’e sadece bir Barnabas karşı koyabiliyor. Ama, bu güzelliğin karşısında yenilgiye uğradığı anlar da var. 
yapan bir şarkıcı. 1960’lardan bu yana kariyerini sürdürüyor. Filmin girişinde, Danny Elfman’ın “Dark Shadows-Prologue” müziği, insanın zihninde sarsıcı bir tedirginlik veriyor ve filmde duyulacak tüm müzikler için de umutlandırıyor. Iggy Pop’un “I’m Sick of You” şarkısı da duyuluyor fonda. Filmin görselliğine de dokunmak gerek. Mekânların yansıyışı ve ışık düzenlemeleri, özellikle malikânede insana tedirginlik yaşatıyor. Mekânlarla Elfman müzikleri bu filme derin bir gotik ruh katmış. Bazı anlarda geçmişin korku filmlerinin içindeymişsiniz gibi hissediyorsunuz. Geçmişte şatolarda geçen gotik korku filmleri sinemada gözdeydi. Zaman zaman Tim Burton’ın filminde bu duyguyu yaşıyorsunuz. Elbette bu filmde de bilgisayar marifetleri var. Çoğu yerde anlamıyorsunuz bile. 
televizyon filmini, PJ Hogan yönetmişti. Başrollerin birinde Jessica Chastain vardı. Chleo Grace Moretz’in oynadığı Carolyn Stoddard’ı televizyonda Chastain canlandırmıştı. Kaliforniya’da 1958’de doğmuş İngiliz kökenli Amerikalı yönetmen Tim Burton, 1990 yapımı “Edward Scissorhands-Makas Eller” filminden bu yana Johnny Depp’le birçok film yaptı. Sinemada ilişkileri, Martin Scorsese – Robert de Niro ilişkisi gibi. Bazı yönetmenler bazı oyunculardan hiçbir zaman vazgeçemiyor. Bu işbirliğinin en muhteşem filmlerinden biri, 1994 yapımı siyah-beyaz “Ed Wood” filmiydi. 1999 yapımı “Sleepy Hollow-Hayalet Süvari”, 2005 yapımı