Söz toplumu olduğumuz için hemen her anlamı sese yüklüyoruz. Yasımız da öyle, mizahımız da… Sese anlam katmak daha mı kolay geliyor, yoksa gelenekselleştiği için mi böyle bilemiyorum.
Bu hafta iki komedi filmi birden giriyor gösterime. İkisi de birbirinden komik, kahkahalarla izleyeceğimiz kesin. Açık söylemek gerekirse, bu öngörümün tutmasını, iki filmin de gişe yapmasını isterim… Ancak bir noktaya değinmeden geçmek istemiyorum: Söze dayalı mizah iki filmin de ana izleğini oluşturuyor.
Tam Aziz Nesin’lik
Temel olarak sözle mizah yaptığımız için Aziz Nesin’den başlayarak -buna meddah geleneğini de katmalı- bir kişilik gösteriler de dahil bu yapıyı devam ettiriyoruz. Buna da bağlı olarak, bir görsel şölen olan filmlerde mizah görüntüde de olmalı, bunun için çaba harcamalı. Aklıma ilk gelen, kuşkusuz Şarlo. Charles Chaplin, ses imkânı bulunmadığından görüntüye yüklenmek zorundaydı. Kim bilir, belki ses olsa o kadar düşmezdi üzerine… Ama elimizdeki en somut örnekler onlar.
Yozgatlı bir ailenin, çocuğu kaçınca peşinden İstanbul’a gelmesi ve Beyoğlu’nda yaşadıklarını anlatan “Kaçma Birader”, oyuncularının da katkısıyla seyirciyi içine alıyor, daha başlangıçta. Kaçma kovalamaca sahneleri -ki en kolay değerlendirilebilecek sahnelerdir- bile filmin bütününün taşıdığı komikliği omuzlayamamış.
Kötü bir film mi? Hayır! İyi bir film. Ama daha güçlü olabilir miydi acaba diye sormaktan alamıyorum kendimi. Sanıyorum doğrusu, oyunu abartmak yerine sahiplenmek gerekir. Siz ne yapardınız, ne görmek isterdiniz, ne olursa gülersiniz ve benzeri soruları oyuncular kendilerine sormalı. Tiyatral oynamak yerine içselleştirmek daha doğru olacaktır.
Bu, sadece Yeşilçam filmlerinin havasını taşıyan, “Kaçma Birader”e özgü bir sorun/sıkıntı değil. Yukarıda da değindiğim gibi hep, her zaman karşımıza çıkan bir durum. Belki de işin kolayı bu. Kolaya kaçmanın ekonomik, sosyolojik, sinemasal, kültürel bir sürü gerekçesi bulunabilir, sıralanabilir… Ama insan “Ah be, keşke…” diyor… Daha iyisini istiyor muhakkak.
İlk filminde izleyicinin beğenisini kazanan Ali Kundilli 2, daha bir görsel mizahla süslü bir film. Ancak onda da “Bak, ben nasıl yapıyorum, görün beni/bizi” dedirtmek için abarttıkça abartılmış. 8 aylık hamile kadının normal yürüyüşü bile -heyecan olsun diye hırsızlık yaptıkları sahnede- yeterince komik olacaktır zaten… Ufak rötuşla mizahı ortaya çıkartmak mümkün… O sahnede göz, Ali Kundulli’den bekliyor aslında o abartıyı…
Girişten itibaren kahkaha
İlk filmde eşine ne denli büyük bir aşkla bağlı olduğunu gördüğümüz ve İlknur’la evlenmek için başına gelmeyenin kalmadığı Ali Kundilli’yi düğünden 8 ay sonrasında yeniden takip ediyoruz. Bitmek tükenmek bilmeyen istekler, canından bezdirecek hale gelse de sakinliğini koruyan Ali Kundilli, sinirlenmesiyle birlikte doruğa çıkıyor. Hele bir ön hazırlık var… Bebeğe iyi bir baba olup olmayacağı imtihanı, filmin başında yakalıyor izleyiciyi… Kahkaha atmamak elde değil.
Yeşilçam diliyle söylersek, filmde soğukkanlı geçişler var. Bunda, abartısız olmanın etkisi olduğu kadar senaryodaki eksiklikler önem taşıyor. Gördüğü rüyanın arkasından Ayvalık’a, babaanne evine gitmeleri, hele kendilerini takip eden Urfalı amca çok komik. Bir de üstüne üstlük, yamanmış gibi dursa da önemini vurgulamak açısından yararlı olduğunu düşündüğüm turizm meselesi var, mafyası hariç.
Gerek “Kaçma Birader”, gerekse “Ali Kundilli 2” beğeniyle izlenirken, görsel mizah için de bir kapı aralayacaktır.
“Kaçma Birader”, komedi, yönetmenler Defne Deliormanlı, Murat Kaman, oyuncular Zafer Algöz, Melek Baykal, Emrah Kaman, Algı Eke, Cihan Ercan, Nejat Uygur, Alina Boz, Nursel Köse, Necip Memili
“Ali Kundilli 2”, komedi, yönetmen Faruk Aksoy, oyuncular Cem Gelinoğlu, Zeynep Aktuğ, Sami Aksu, Ezgi Tombul, Hakan Bilgin, Ayşegül Atik, Emre Mutlu, Gülnihal Demir
(03 Mart 2016)
Korkut Akın