Ajan Salt (Salt)
Yönetmen: Phillip Noyce
Senaryo: Kurt Wimmer
Müzik: James Newton Howard
Görüntü: Robert Elswit
Oyuncular: Angelina Jolie (Evelyn Salt), Liev Schreiber (Ted), Chiwetel Ejiofor (Peabody), Daniel Olbrychski (Orlov), August Diehl (Mike Krause)
Yapım: Columbia (2010)
Bu film, Amerika’da patlayan Rus ajanlar üzerine düştü. Güzel Rus ajan Anna ve bu filmin güzel ajanı Ev Salt neredeyse aynı işi yapıyorlar. Hollywood hayatın önüne geçip eski Soğuk Savaş casuslarının hallerini perdeye yansıtıyor.
Film, Kuzey Kore’nin zindanlarında açılıyor. Evelyn “Ev” Salt, ajan olmakla suçlanıyor ve işkenceler görüyor. Ev, görünüşte petrol arayan bir şirketin elemanı. Görüşmelerden sonra takasla Ev, bu zindandan kurtuluyor. Kendisinin bu derin kaostan çıkması için bir Alman araknolog Mike Krause çaba göstermiş. CIA, ekipten bir ajan kaybolmuşsa kaybolmuştur diye düşünüyor. Filmin girişi bir an insanın ruhunu daraltıyor. Hollywood’un sağ kanadı, “Pentagon”un görevli memurları gibi propaganda 
filmlerine girişiveriyorlar. Kuzey Kore “şer ekseni”nde değil miydi? Hollywood, Amerikan halkını yeni bir savaşa mı hazırlıyor? Propaganda filmlerinin ardından savaş patlak verdiğinde halk her şeyi “normal” karşılıyor. Bu filmde hiç kötü Amerikalı olmadığını da belirtelim. Hatta ABD Başkanı bile iyilerin iyisi.
Soğuk Savaş gibi…
Hikâye iki yıl sonrasına gidiyor. Ev, kendisi için çaba göstermiş Alman Mike’le evlenmiş ve “petrolcü işi”ne devam ediyor. Her zamanki sabahlar gibi yine işe gidiyor. Evlilik yıldönümlerinde hemen eve dönmek istese de bir Rus çıkıyor ortaya. Orlov, CIA içinde Rus ajanlar olduğunu söylüyor. Orlov, kendisini sorguya alan Ev’i suçluyor Rus ajanı olmakla. Rusya’da çocuklar, Amerikan İngilizcesini ve Amerikan yaşam tarzını öğrenerek ajan olarak yetiştiriliyorlarmış. Sonra da Amerika’ya gönderiliyorlarmış. Ev, iddiaları reddetse de CIA ajanı Peabody kuşkuyla yaklaşıyor ve ardından nefes kesen bir aksiyon başlıyor böylece.
1950 doğumlu Avustralyalı yönetmen Phillip Noyce, 1989 yapımı gerilim filmi “Dead Calm – Ölüm Sessizliği”nde güzel Nicole Kidman’ı tanıtmıştı. Yönetmen, 2002’de “Rabbit – Proof Fence – Çit” filminde Avustralya’da Aborjin çocuklarının kaçırılışını ve Hıristiyan geleneklere göre 
yetiştirilmesini eleştirel bir dille anlatmıştı. Noyce’u, aktör Harrison Ford’la yaptığı 1992 yapımı “Patriot Games – Tehlikeli Oyunlar” ve 1994 yapımı “Clear and Present Danger – Açık Tehlike” filmleriyle de hatırlayabilirsiniz. Yönetmen son dönemlerde televizyona ağırlık vermişti. Noyce, belgeselden gerçekçi filmlere, gerilimden uç noktada aksiyona kadar birçok film yönetti. “Ajan Salt” filmi de kendi geçmişinin bir yansıması gibi. Politik gerilimden aksiyona ve gerçekliğe kadar hepsi var bu filminde. Aslında Noyce’un bu filmi, Amerika’da patlak veren Rus ajanları olayının üzerine düştü. Anna Chapman adını almış güzel Rus ajan İrene Kutsov, Noyce’un ajanı Ev Salt gibi. Her şey üst üste biniyor işte. Bu da Noyce’un filmine yarıyor elbette.
Köstebek kimdi?..
Aslında seyircinin kafası karışıyor başlarda. Film ilerledikçe ve Ev, maharetlerini perdede göstermeye başladıkça seyirci de eğlenmeye başlıyor. Hapseldildiği yerden kurtulan Ev’in TIR’ın üzerinde kaçışı gerçekten nefes kesici. Aslında hikâye, Sovyetler dağılınca bunu hazmedemeyen eski KGB ajanları, Soğuk Savaşı sürdürüyorlar. Amerika’ya yaklaşan Rusların devlet başkanına suikast yapılırsa, Ruslar 
da buna misilleme yaparsa her şey eski haline döner umuduyla “uyuyan ajan” Ev Salt’u bu suikast için görevlendirmişler. Amerikan Başkanı’nın kilisedeki cenaze töreni bunun için uygun. Chenkov, yani Salt da görevini yaptıktan sonra Orlov’la buluşuyor. Orlov, rehin aldığı Salt’un kocasını öldürünce Salt, küçük bir katliam yapıyor ve asıl köstebeğin peşine düşüyor. Yarım saate yakın süren final bölümü gerçekten nefes kesici ve polisiye filmlerdeki gibi insanda merak duygusunu uyandırıyor. Perdede görmek gerekecek. Gerçekten, “Ajan Salt”, insanda “007 James Bond” filmleri tadı da bırakıyor. Hem Soğuk Savaş dönemlerindeki hem de günümüzde aksiyona dönüşmüş “007 James Bond”lar gibi. “Ajan Salt”, sıkı bir casusluk filmi. Filmin filnalinin de boşlukta kaldığını belirtelim. Belki devamı gelecektir, kim bilir…
(05 Ağustos 2010)
Ali Erden
sinerden@hotmail.com