Umut Işığım (Silver Linings Playbook)
Yönetmen-Senaryo: David O. Russell
Roman: Matthew Quick
Müzik: Danny Elfman
Görüntü: Masanobu Takayanagi
Oyuncular: Bradley Cooper (Pat Jr), Jennifer Lawrence (Tiffany), Robert de Niro (Pat), Julia Stiles (Veronica), Jacki Weaver (Dolores), Chris Tucker (Danny), Anupam Kher (Dr. Cliff), John Ortiz (Ronnie), Shea Whigham (Jake), Paul Herman (Randy), Brea Bee (Nikki)
Yapım: Weinstein (2012)

“Üç Kral” savaş-macera filmiyle tanınan David O. Russell’ın, içinde mizah olan “Umut Işığım” filmi, depresyon hallerindeki insanlara az da olsa ışık gönderiyor. İnsanın küçük de olsa amacı olmalı ve gelen aşka kapısını açmalı.

Bu film, 1973 doğumlu Amerikalı yazar Matthew Quick’in aynı adlı ilk romanından uyarlanmış. Roman ülkemizde Feniks Kitap’tan “Umut Işığım” adıyla 2012’de çıktı. UIP’nin iyi taraflarından biri eleştirmenleri kitapsız bırakmaması. 2012 yapımı “Silver Linings Playbook-Umut Işığım” filmi, ruhen dibe çökmüş, depresyona düşmüş ve sekiz aydır akıl hastanesinde yatmış Patrick “Pat” Solitano’nun hayatından küçük bir hikâye. Bu filmdeki mizaha kadınlar daha çok gülüyor. Hem de salonu kahkahalara boğarak. Kendimizi zorlasak da gülmemiz sırıtmadan öteye geçemedi. Pat’in babası Patrizio “Pat” Solitano, Amerikan futbolunun, Philadelphia Eagles’ın öyle fanatiği ki (bizim Cimbom tutkumuzu aşıyor), maçta kavga çıkarmış ve bu yüzden emeklilik şansını kaybetmiş. Ailesinin bahislerle geçindiriyor. Tek hayali restoran açmak. Baba Pat, kendi evinde bahisçi arkadaşı Randy’yle televizyondan maçları izleyip bol bol bahis oynuyorlar. Evin annesi Dolores Solitano da bol bol yemek yapıp duruyor. Genç Pat’in hastalığına “bipolar bozukluğu” deniliyor. Yani bir tür manik depresyon bu. Okulda yedek öğretmenlik yapan Pat, akıl hastanesine düşmeden önce bir gün eve zamansız geldiğinde o büyük sarsıntıyı yaşıyor. Evin içinde Stevie Wonder’ın söylediği tatlı bir şarkı “My Cherie Amour”, öğretmen karısı Nikki de banyoda. Banyo kapısını açtığında duşun altında “Nirvana”ya çıkmış karısının mutlu anını gören Pat, duşa girecekken bir adamı, bir öğretmen banyoda fark ediyor. Akıl hastanesinde aylarca yatan Pat’in en büyük takıntısı Nikki. Bu bir aşk mı, yoksa başka bir şey mi? Pat’in Nikki’ye yaklaşması da yasak. Mahkeme onu serbest bırakırken bu yasağı getirmiş. Psikiyatrist Cliff Patel’in seanslarına da katılması gerekiyor. Pat, Nikki’nin çocuklara okuttuğu kitapları da analiz yapmaya başlıyor. Ernest Hemingway’in I. Dünya Savaşı’nda geçen “Silâhlara Veda” romanını sanki pembe romanmış gibi değerlendirip insanı geriyor Pat. Bununla yetinmiyor, John Steinbeck’in “Gazap Üzümleri” romanına da dil uzatıyor. Biz bunu yazar olmaya çabalayan Matthew Quick’in hezeyanları olarak değerlendirdik. Pat’in mahallede en iyi arkadaşı Ronnie, düzen takıntısı olan Veronica’yla evli. Pat, Ronne’nin akşam yemeği davetinde Veronica’nın kız kardeşi Tiffany’yle tanışıyor. O da depresyonun içinde. Kocası trafik kazasında ölmüş. Bu depresyondan çıkmak için bütün yoğunluğunu dansa vermiş Tiffany. Pat’i de yanına çekmeye çabalıyor. Tiffany öyle ısrarcı ki, Pat kendne doğru gelen bu aşka fazla direnemiyor ve mutlu sonla aşk kazanıyor. Gerçek hayatta da hep böyle olsa.

Rocky’nin şehri Philadelphia’dan…

Yönetmen David O. Russell, 1958’de New York’ta doğdu. Yönetmen, 1991’deki Körfez Savaşı’nda geçen 1999 yapımı hiciv yüklü “Three Kings-Üç Kral” filmiyle biliniyor daha çok. 1996’daki “Flirting with Disaster-Tatlı Bela ile Flört”, 2004’teki “I Heart Huckabees-Tesadüfler” ve 2010’daki iki Oscarlı “The Fighter-Dövüşçü” spor biyografisi de ülkemizde vizyona çıkmıştı. Yönetmen, “Umut Işığım” filminde hafif el kamerası kullanmış çoğunlukla. Sarsıntılı kamera, Pat’in içindeki fırtınayla buluşmuş. Film sinemaskop çekilse de yönetmen dar açılarla Pat’le Tiffany’nin sıkıştırılmışlığını görselleştirebilmiş. 1990 doğumlu Amerikalı oyuncu Jennifer Lawrence’ı, ilk Debra Granik’in 2010 yapımı “Winter’s Bone-Gerçeğin Parçaları” filmiyle fark ettik. Sonra Garry Ross’un 2012 yapımı bilimkurgusu “The Hunger Games-Açlık Oyunları” geldi. Genç oyuncu, birbiri ardına filmlere yüzünü ödünç veriyor ve yüzünü eskitiyor sanki. Pat’i oynayan Bradley Cooper, 1975’te doğduğu şehir Philadelphia’da hayli rahat. Adı bile koca Robert de Niro’nun üzerinde yazılmış. Evet De Niro… Sinemanın ağır işçisi ve binbir surat o. Martin Scorsese’nin filmlerini adadığı büyük oyuncu. Sergio Leone’nin 1984 yapımı gangster destanı “Once Upon a Time in America-Bir Zamanlar Amerika” filminde unutulmaz “Noodles” oldu. Oscar kazandığı Scorsese’nin 1980 yapımı siyah-beyaz “Raging Bull-Kızgın Boğa” boks filmi, “Taxi Driver-Taksi Şoförü” ve “Bir Zamanlar Amerika” filmleri de sinema tarihine geçti. “Umut Işığım” filmi, ağırlıklı olarak Pensilvanya’nın Philadelphia şehrinde geçiyor. Philadelphia, biliyorsunuz muhteşem Rocky Balboa’nın şehri. 1976 yapımı “Rocky” filmi Oscarlar kazandıktan sonra bu kadim şehir sanki birdenbire keşfedildi. 1970’lerde, işsizliğin ve umutsuzluğun dibe vurduğu bu şehre Rocky Balboa hayat getirdi. Turizm patladı ve şehrin ekonomisi düzeldi. Eğer bu şehre giderseniz, 1970’lerde işsiz insanların ucuza karınlarını doyurdukları sosisli sandviçlerinden de tatmanız gerek. Bir film bir şehrin kaderini değiştirebilir mi? Evet değiştirebilir. Eğer o film “Rocky” gibi modern klâsik olursa. Philadelphia, Sylvester Stallone’a her daim minnettar. Öyle ki, şehre Rocky Balboa’nın heykelini bile diktiler. Filmde Bob Dylan ve Johnny Cash’in beraber söyledikleri “Girl from the North Country” şarkı da duyuluyor. Yeni yılda aşkla çoğalsın insanlar…

(03 Ocak 2013)

Ali Erden

[email protected]