Sovyet Bürokratların Filmlerini Ucube Olarak Tanımladığı Paradjanov’un Hayatı Oscar Aday Adayı

“Hayırsızada” adlı kısa filmiyle Cannes Film Festivali’ni fetheden Serge Avedikian iki yönetmeninden biri ve baş rol oyuncusu olduğu “Paradjanov” adlı yeni filminde, 20. yüzyılın en çok tartışılan yaratıcı yönetmenlerinden biri olan, sıradışı filmlerinde Andrey Tarkovski, Michelangelo Antonioni, Federico Fellini, Ken Russell, Metin Erksan gibi kendine özgü bir dünya yaratan Ermeni asıllı Sergei Paradjanov’u (1924-1990) anlattı. Filmin senaryo yazarı ve diğer yönetmeniyse Olena Fetisova…

Paradjanov’un hayatı Amerikalı yazar James Chapman’ın “Stet” (2006) adlı romanına da konu olmuştu.

Doksanbeş dakika uzunluğunda, Rusça konuşulan ve Ukrayna’nın 86. Oscar ödüllerindeki yabancı film dalında Oscar aday adayı olan “Paradjanov” da Sergei Avedikian Paradjanov’u, Paradjanov’un ikinci eşi Svetlana’yıysa Yuliya Peresild canlandırdı.

Amerika Birleşik Devletleri’nin kültür, eğlence ve finans alanlarında etkili olan Ermeni asıllı Amerikalıların bu Ukrayna filminin Oscar ödülü kampanyasına destek vereceği de “Paradjanov” adlı filmle ilgili gelen haberler arasında bulunuyor.

4 Temmuz’da Çek Cumhuriyeti’ndeki Karlovy Vary Festivali’nde gün ışığına çıkan ve 4 Ekim’de Hamburg Festivali’nde gösterilen “Paradjanov” 1 milyon 980 bin Euroya maloldu.

Yönetmen Federico Fellini, Bernardo Bertolucci, Francesco Rosi, fotoğraf sanatçısı Ara Güler, oyuncu Marcello Mastroianni, Giuletta Masina (Fellini’nin eşi), yazar Alberto Moravia ve Tonino Guerra’nın yakın dostu olduğu Paradjanov, Gürcistan’ın Sovyet işgali altında olduğu dönemde bu ülkede yapıtlarını gerçekleştirmişti. Paradjanov’un yapıtları Sovyet devletinin kültür konusunda yetkili bürokratlarının tüylerini diken diken etmiş ve bu filmler Sovyet makamlar tarafından birer ucube olarak tanımlanmıştı… Bir süre cezaevine de atılan Paradjanov bu dönemde Sovyet makamlarınca eşcinsel ilişkiler kurmak ve tecavüz etmekle de suçlanmıştı…

İki kez evlenen Sergei Paradjanov’un çocuğunun adı Suren… Filmlerine hayranlık duyduğu yönetmen ise Pier Paolo Pasolini,,,

“Hayırsızada”nın Yönetmeni Sergei Avedikian

Serge Avedikian’ın senaryo yazarı ve yönetmeni olduğu “Barking Island / Chienne d’Histoire / Hundeelend / Hayırsızada”, 63. Cannes Film Festivali’nde En İyi Kısa Film dalında Altın Palmiye ödülünü kazanmıştı.

15 dakika uzunluğundaki renkli animasyon “Hayırsızada”, 47. Antalya Film Festivali’nde de gösterilmişti. “Hayırsızada” Avustralya’daki Melbourne ve Fransa’daki Clermont-Ferrand Film Festivalleri’nin programlarında da yer aldı.

Antalya Film Festivali’nde “Hayırsızada”nın yönetmeni ve senaryo yazarı Serge Avedikian (1 Aralık 1955 Erivan, Ermenistan doğumlu) Kısa Film Atölyesi de gerçekleştirmişti, bu atölyede yönetmenle bir söyleşi de yapılmıştı. Serge Avedikian aynı zamanda Antalya Film Festivali Kısa Film Ödüllleri Seçici Kurulu’nda yer almıştı.

“Hayırsızada” 1910 yazında İstanbullara karşılıksız olarak bekçilik ve çöpçülük hizmeti veren 80 bin kadar sahipsiz köpeğin İstanbul ve çevresinden toplanarak Hayırsızada / Sivriada’ya atılarak öldürülmesini konu almaktaydı.

(30 Kasım 2013)

Hakan Sonok

hakansonok.sonok1@gmail.com