New York’ta, günün en kalabalık saatinde, yürüyenlerden biri durup, “Bir ağustos böceği var buralarda, vızıltısını duyuyorum” demiş. Arkadaşları gülmüşler, bunca gürültünün arasında böcek sesi mi duyulur diye, hem ne arasınmış ağustos böceği şehrin göbeğinde… Adam cebinden gizlice çıkardığı nikel parayı atmış yere. Sesine herkes dönüp bakmış, parayı gören acaba kendisinden mi düştü diye cebine daldırmış elini. “Odaklanmanız yeter. Para sizin için değerli olduğundan sesiyle ilgilendiniz. Doğa ile ilgilenmelisiniz en az para kadar.”

Yerleşim yerlerinden uzakta, yaban arıları besleyen ve ürettiklerini “yarısı sizin yarısı bizim” diye paylaşan, arılarla neredeyse konuşan bir kadının öyküsü “Bal Ülkesi”. Sadece onun öyküsü de değil, sosyal yaşamın, kapitalist düşüncenin, bencilliğin de öyküsü aynı zamanda… Çekimleri üç yıl süren film; Oscar’a, “En İyi Yabancı Film” ve “En İyi Belgesel” dallarında da aday, birçok festivalden ödüllerle döndüğü gerçeğinin yanı sıra.

Sunucusuz, anlatıcısız, yalın ve dingin bir belgesel Bal Ülkesi… Türk kökenli Hatice, hasta ve yatalak annesiyle yalnız yaşayan bir arıcıdır. Doğayla uyumlu, kanaatkâr ve neyi ne kadar yaparsa o kadar alacağını bilen Hatice’nin, bal üretimi için yanına komşusu gelir… Çocukları vardır ve beklentisi yüksektir, kışın kente göçer. Bu kadarla kalsa iyi…

Film, bir yanıyla içtenliğin, doğayla uyumun ve zamana yayılan yaşamın karşısına çıkan bencilliğin, uyumsuzluğun, çıkarcılığın çatışmasını belgeliyor. Kimseye, yani izleyiciye bir şey demiyor, onun algısına müdahale etmiyor, ne varsa, ne alacaksa o. Hatice de farkında neler yaşandığının, o nedenle sadece çocukla yakın iletişim kuruyor, her ne kadar şimdilik babasına karşı tepkili olsa da ileride sadece onu gördüğü için örnek alıp babası gibi çıkarcı olma olasılığı yüksek olsa da…

Hatice’de insani ve naif doğallığı yaşama keyfi veriyor insana…

Bal Ülkesi (Honeyland)
Yönetmen Tamara Kotevska, Ljubomir Stefanov
Belgesel
31 Ocak’tan itibaren gösterimde…

(29 Ocak 2020)

Korkut Akın

korkutakin@gmail.com